Tíminn - 29.09.1959, Page 2

T í M I N N, þriðjudaginn 29. september 1959.
Kúsvikingar
(Framhald af 12. síBu).
!gerð. Segir þar m.a. að margir
fliafi veitt því athygli hve litium
íhluta síidaraflans hafi verig .land
að á -Húsavík á undanförnum ár-
ntm, einkum þegar tillit sé tekið
Cil þess hve Húsavík liggi vel við
cíldarmiðunum, enda hafi mikill
Jaluti þeirrar síldar sem veiðist
tyrir Norðurlandi fengizt í næsta
nágrenni, svo sem við Grímsey og
ú Rauöuvúpagrunni. Sérstaka at-
ivgli vekur síðasta síldarvertíð
uem er ein hin bezta í 15 ár. Á
Húsavík var aSeins saltað í 5,600
rcunnur 1 sumar á móti 13 þús.
r unnum í fyrra. Til bræðslu var
uðeins landað um 2000 málum, og
3r í því fólgin skýringin á því
'ive lítid ffkkst til söltunar. Bát-
arnir svm yerðir eru út frá Húsa-
7ík veid-': i um 36 þúsund mál og
i unnur í 'inar. Þeir sækja jafn
ui um ao á að landa síld í heima
íöfn, en vi' ekki gert það kleift.
Lélegus’ ina'ður
zerksnfiðjunnar
Óhætt er að fullyrða að lönd-
inai-s) i',y>.di síldarafla í salt eru
„afngóö á íúsavík og hezt gerist
'innars sí' ðar. SÍdlyrði til lönd-
una,. síldar í bræðslu eru hins
vegar tyri .• neðan allar hellur, og
iið fuið vega er að verksmiðjunni
■ ;r varnaci a?s fá hráefni þó að af-
Ciastamöyiileikar hennar séu ekki
uð fuiiu nýttir. Afkastageta sílda,.
verksrniðjunnar á Húsavík var
iiukin 1957, og getur hún nú unn
:.ð ur 800—1100 málum sildar á
iiólarhring í .stað 350 áður, en
vtjórn Síldarverksmiðja ríkisins
raefu,. látið undir höfug leggjast
ið auka þróarrúm og geymslurými
yrir lýsi og mjöl .sem samsvarar
afkastaaukningunni. Þetta er ekki
vanzalaust og þarf að ráða fulla
i.jót á.fyrir næstu síldarvertíð. —
iðtjórn síldarverksmiðjanna hefur
;2kki auglýst síldarverksmiðjuna
á Húsavík opna til móttöku síldar,
'3n bejnt skipunum til annarra
:iiafna ög. þannig brugðið fæti fyr
:ir eðlilegan síldariðnað á Húsa-
vík. Hlutverk verksmiðjunnar hef
ir verið að bræða úrgang er féll
lil frá söltunarstöðvunum og ein-
stöku sinnum hefur verið leyfð
iöndun á smáslöttum síldar, ef sér
■staklega hefur staðið á. Vegna
iiihna .slæmu löndunarskilyrða
yerksmiðjunnar á Husavík hefur
stefnan verið sú að beina skipun
jm sem veiða síld í nágrenni Húsa
víkur tii Raufarhafnar eða Siglu-
ifjarðar. Þess hlýtur að verða kraf-
izt af stjórn Síldarverksm. rikis-
;ins aS samningsbundin skip fái
jnöguleika til -að losa afla sinn
iijá öllum verksmiðjum S.'R. jafnt,
3nda þjóðarnauðsyn að veiðiflot-
inn hafi .sem víðast möguleika til
íöndunar. Það verður að teljast
táránlegt að afkastageta verk-
'imiðjunnar skuli ekki vera notuð
;il fulls þégar hráefni býðst.
Björn Th.
(Framhald af 12. slðu)
launa. Dómnefnd skilaði áliti 22.
sept., og var það á þessa leið:
„Við uhdirritaðir, 'sem kjörnir
vorum til ag lesa og nieta hand-
rit þau, sem bárust í verðlauna-
samkeppni Menntamálaráðs um
skáldsogur, höfum nú lokið störf-
um. Tíu handrit bárust, og það
er samróma álit okkar, að eitfc
þeiiTa beri af. Það er skáldsagan
Virkisvetur.
i Virkisvetur er söguleg skáldsaga,
gerist við norðanverðan Breiða-
fjörð og á Ströndum um og eftir
jmiðbik 15. aldar. Aðal persónur
’eru Andrés Guðmundsson á Reyk
hólum Arasonar og Sólveig Björns
idóttir hirðstjóra Þorleifssonar, og
jástir þeirra eru uppistaða verks-
!ins,
Bvgging sögunnar er heilsteypt,
laus við innskot og útúrdúra. At
burðalýsingar eru Ijósar og tíðum
áhrifamiklar. Ýmsar persónurn
ar, og'þó éinkanlega sumar „auka
persónurnar“, eru mótaðar skýr-
um og föstum dráttum. Sagan er
xituð á sérstaklega auðugu og
þróttmildu máli. Höfundur virðist’
'kunna góð skil á lifnaðarháttum
fólks á þessum líma, húsaskipan,
klæðaburði, vinnutækjum o.s.frv.
Náin staðþekking hans stuðlar að
því að gera söguna trúverðuga,
og náttúruskynjun hans er í senn
fersk og innileg. Frásögnin öll
er heiðrik að yfirbragði.
Við teljum skáldsöguna Virkis-
vetur maklega þess, að hljóta verð
laun þau, sem heitið var.“
Stjörnubíó tíu ára
Kmstjoff
í dag eru tíu ár liðin síðan
Stjörnubíó tók til starfa. Hef-
ur starfsemi kvikmyndahúss-
ins gengið vel, enda hafa
margar úrvalsmyndir verið
sýndar í Stjörnubíó.
Af afbragðsmyndum, sem
Stjörnubíó hefur sýnt má nefna:
„Héðan til eilífðar“, sem valin var
bezta ameriska myndin 1953 og
hlaut 8 heiðursverðlaun. „A eyr-
inni“ með Marlon Brando, en hún
var valin hezta ameríska myndin
1954 og hlaut 8 heiðursverðlaun,
„Brúin yfir Kwai-fljótið“ með
Alec Guinnes, en hún hlaut sjö-
föld Oscars-verðlaun, „Stigamað-
urinn“ (O’Cangaciero) brazilíska
mjrndin, sem fékk tvenn verðlaun
í Cannes 1953, „Fædd í gær“ með
Judy Holliday, en hún hlaut Osc-
arsverðlaun fyrir leik sinn í mynd-
inni, „Skógarferðin“ eftir verð-
launaleikriti Williams Inge, með
Kim Novak og William Holden og
margar fleiri afburðamyndir.
Væntanlegar myndir
Á næstunni mun Stjörnubíó
sýna margar ágætis myndir og
meðal þeiri’a má nefna: „Bonjour
Tristesse“ eftir samnefndri sögu
frönsku skáldkonunnar Francoise
Sagan, en hún kom úl í íslenzkri
þýðingu undir nafninu „Sumar-
ást“, úrvalsmyndin „The Key“
(Lykillinn) með William Holden
og Sophiu Loren, „The Last Hurr-
ay“ með Spencer Tracy undir leik-
stjórn John Ford, en hann fékk
verðlaun fyrir stjóm sína.
Rán í veitinga
stofu
Á laugardagskvöldið var
peningakassi veitingastofunn-
ar 1 Garðastræti 2 tæmdur svo
að segja fyrir augunum á af-
greiðslustúlkunni.
Sex eða átta menn komu inn í
veitingastofuna samtímis og tveir
þeirra báðu um ís. Stúlka, sem var
ein við afgreiðslu náði í það sem
um var beðið, -en um leið veitti
hún því athygli, að sumir mann-
anna stóðu í hnapp við peninga-
kassann.
Skyndilega tóku þeir allir á rás
út og voru horfnir áður en stúikan
fengi nokkuð að gert. Þegar hún
leit í kassann, var hann tómur, en
þar áttu að vera 6—700 krónur í
peningum. Stúlkan bar ekki kennsl
á mennina. Rannsóknarlögreglan
hefur nú þetta óvenjulega rán til
athugunar.
Á fundi sínum í gærmorgun sam ---------
þj'kkti Menntamálaráð einróma að
verðlaunin skyldu veitt skáldsög- LSBktlðf
unni Virkisvetur.
Þegar opnað var umslag það,
sem hafði að geyma nafn höfund-
ar, kom í ljós, að höfundurinn var
Björn Th. Björnsson, listfræðing-
ur.
(Framhald af 1. síðu)
Úr akri miðalda
Er formaður Menntamálaráðs
hafði lokið máli sínu þakkaði
Björn Th. Björnsson verðlaunin
með stuttri ræðu. Komst hann
m.a. svo að orði, að hann hefði
aldrei hugsað sér að fást við skáld
sagnagerð, hann hefði helgað
krafta sína annarri iistgrein og
myndi gera það hér eftir. En einn-
ig þetta verk væri úr þeim akri
sprottið. Á ferð sinni um mið-
aldir íslands hefði hann heillazt
af sögu Reykhólafólksins og á sín
um tíma skrifað tvo þætti um
Guðmund Arason. En atburðim-
ir hefðu síðar gerzt enn ásæknari
við hann, áður en varði var hann
farinn að leika sér að því að festa
þá á pappír og loks orðinn fangi
í borg sinna eigin hugarsmíða.
Þetta var upphaf þess að sagan
Fljótsdal. Voru þeir þrjá daga og
lögðu 15 dýr að velli. Sagðist
Kristni Stefánssyni svo frá, að
hreindýrin hefðu verið mjög falleg,
hefði stirnt á skrokk þeirra. Aðeins
kvaðst hann hafa séð oina gamla
tkú, það er áberandi ellilega.
Kjötið þurrt
Aðspurður um hvernig kjöt
hreindýra væri, kvað hann það
þurrt og fita fyndist ekki í því.
Hreindýr söfnuðu ekki fitu, nema
helzt á malir, enda á sífelldri rás.
Hreindýrin liggja mest nú inn
við jökla, en búizt er við, að þau
leiti nær byggðum, þegar snjóa tek-
ur og harðnar að beitinni.
varð til, sagði Björn Th. Björns-
son, — en síðar g'ekk ég á lagið
að ser.da hana til samkeppninnar.
Ég þigg verðlaunin með miklu
þakklæti, — en hitt þætti mér.enn
betra að tíminn ætti eftir að leiða
í ljós að ég hefði til þeirra unnið.
urrai’VPam ar t. siöu)
látið Gromyko tilkynna H. C,
Lodge, sem var aðalfulltrúi Banda*
ríkjastjórnar í förinni, að hanni
myndi hverfa heim þegar í stað,
ef ekki væri hætt skipulögðum
tilraunum til að sýna sér fjand-
skap. Hefði þá bláðinu verið snú-
ið við og' móttökur verið með öðr*
um hætti.
Einstæður persónuleiki
í viðtali, sem Eisenhower átti
við blaðamenn í dag, ræddi hann
komu Krustjoffs. Hann kvað þaf$
engum efa undirorpið, að hann
væri sérkennilegur og merkur
persónuleiki. í einkav'iðræðum
þeirra hefði hann sýnt frábæra
leikni. Stundum hefði liann verið
ósveigjanlegur og kuldalegur, en
svo nær samstundis hinn alúðleg-
asti og lipurðin sjálf. Forsetinn
taldi, að viðræður þeirra um
Berlínrýmálið hefðu verið mjög
gagnlegar. Þeir hefðu verið sam-
mála um, að það mál eins og öll
önnur yrði að leysa með samn-
ingum.
Fréttamenn telja líklegt, að
Berlínardeilan muni liggja að
mestu í þagnargildi til vors, en
unnið verði að lausn hennar bak
við tjöldin. Þá verði ef til vill
boðað til fundar æðstu manna áð-
ur en mjög langt um líður og
jafnvel áður en Eisenhower fer
til Sovétríkjanna næsta vor.
Pólifísk ofsókn j
(Framhald af 1. síðu)
minna óþægiiega á þá staðreynd,
að á tímum pólitískra ofbeldis-
verka er alitaf reynt að skjóta
sér á bak við skoðanir eins og
þær, sem komu fram í Atþýðu-
blaðinu nú um helgina. Meðan
engar aðrar skýringar á þessu
sjá dagsins Ijós, mun almenning-
ur iíta á þetta mál sem hreina
pólitíska ofsókn og dæmir gerðir
ráðherrans samkvæmt því.
Flokksstarfið úti á landi
i?áð ti I bóta
Bæjárstjórnin bendir á e’ftirfar jýOSNINGA
andi úrbætur sem nauðsynlegar
eru fvrir næstu síldarvertíð: SKRIFSTOFURNAR
. 1) Auka þarf þróarrúm úr 3000
I 10-.000 mál. )
2) Bjggja mjölgeymslú er taki
750’-lestlr mjöls. I
3) Bj'ggja lýsisgej'mslu er taki
J00 lestir af lýsi. j
■ ú 1
4) Bæta löndunarskilyrði, setja 1
uipp ör.ugg og hraðgena löndunar
;æki ,t.d. ■ krabbaútbúnað, og stað
sétja haganlega. |
5) Verksmiðjan sé .opin eftir (
itví sem þróarrúm leyfir. öllum ’
isamíiingsfeundnum skipum verk-
úmiðjanna.
Það er aímenn krafa Húsvíkinga
að hagnýta þá möguleika seni'fyrir
eru í yerksmiðjunni á Húsavlk til
'rinnslu síldar, og bæjaritjórn
flúsavíkur skoð’ar það skyldu sína
að beiha kröfunni til stjórnar
.Síldarverksmiðja ríkisins og fj'igja
'jienni frar.i. Þ,J.
Kosningaskrifstofa Fram-
sóknarflokksins vegna kosu
inganna úti á landi er í
Edduhúsinu, Lindargötu
9a, 3. hæð.
StuSnmgsmenn Fram-
sóknarflokksins eru beðnir
aS hafa samband viS skrif-
stofuna sem allra fyrst og
gefa upplýsingar um kjós-
endur, sem dveifast utan
kjörstaðar, innan lands eSa
utan, á kosningadag. —
Símar: 16066 — 14327 —
19613.
Skrifstofán er opin sunnu-
daga frá kl. 2—6 og alla
virka daga kl. 10—-10.
KOSNINGASKRIFSTOFAN
Á AKUREYRl
Framsóknarféiögin á Akur
eyri hafa opnað kosninga-
skrifstofu í Hafnarstræt 95,'
og eru símar hennar: 1443
og 2406. Þó hafa félögin efnt
til 50 kr veltu til fjársöfn-
unar í kosningasjóðinn, og
eru stuðningsmenn hvattir,
til að koma í skrifstofuna og
taka þátt í veltunni.
KOSNINGASKRIFSTOFA
Á SELFOSSI
Framsóknarféiögin í Árnes
sýslu hafa opnað kosninga-
skrifstofu að Austurvegi
21, Seifossi, og er sí«ij
hennar 100. Fiokksmenn
eru beðnir að hafa sam-
band við skrifstofuna sem
allra fyrst og gefa upplýs-
ingar um kjósendur,
Hljóp á bifreið
Um hódegi í gær hljóp þriggja
ára gamall drengur á bifreið á
Suðurlandsbraut skammt austan
Grensássvegar. Drengurinn meidd-
dst nokkuð á höfði og hendi, en
talið var að um hættulausa áverka
væri að ræða. Hann var fluttur á
slysavarðstofuna.
V.V.V.V.W.V.'.’.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.’.V.V.V.VAW
Blaðburður
TÍMANN vantar unglinga til blaðburðar frá !
næstu niánaðamótum í eftirtaiin hverfi:
Kleppsveg ]
Holtin 1
Norðurmýri 1
Langholtsveg 1
Heima
Túnin !
Dagblaðið TÍMINN.
Hjartans þakkir til allra nær og fjær, er sýndu okkur samúS og
hluttekningu við andlát og jarðarför
Páls Árnasonar
á Þverá.
Sérstakar þakkir færum við prestshjónunum á Grenjaðarstað.
Vandamenn.
Faðir okkar Þórður Jónsson bókhaldari frá Stokkseyri,
andaðist 28. þ. m. í Landsspitalanum.
Helga Þórðardóttlr, Kristin Þórðardóttir, Guðrún Þórðardóttir, Sigurður Þórðarson,
Ragnar Þórðarson.
Þökkum innilega hluttekningu og vinsemd sýnda við andlát og
jarðarför Þórhalls Sigtryggssonar, fyrrverandi kaupfélagsstjóra.
börn, tengdabörn og barriabörn, Kristbjörg Sveirisdóttir,