Tíminn - 03.12.1959, Blaðsíða 7

HmINN, fimintudaginn 3. ðesember 1959.
4
Veggskreytimynd
Jóns Engilberts
var sjónvarpað
í Danmörkn
Þær fregnir hafa borizt
hingaS til lands, að risamynd-
'inni „ísland“, sem Jón Engil-
berts lauk nýlega við og sýnd
var á 25. ára afmælissýningu
,.Kammeraterne“ í Den Frie í
Kaupmannahöfn, hefði verið
sjónvarpað í Danmörku.
Fréttamaður Tímans innti
listamanninn frétta um þenn-
an atöurð.
og sýningarsókn
— Þetta er ekki tiltökumál, svar-
aði listamaðurinn. Þeir í danska
sjónvarpinu hafa áður varpað mér
og myndum mínum út í himin-
blámann. En sjónvarpið á myn'd
Reykjavíkurbæjar var ómaksins lagðist veikur þarna í Kaupmanna- ’ til verra verk en að þýða listkrít-
vert, því að aðs'óknin að sýning- höfn, en konan mín klippti út tvær ikk.
unni varð fyrir bragðið helmingi eða þrjár, og þær geturðu fengið, I — Má ég að lokum spyrja þ'g,
meiri en tíðkast hefur. Verst var ef þú kærir þ:g um, en þú verður iivenær okkur gefst kostur á að sjá
að blaðaljósmyndarar létu mig að þýða þær sjálfur. Það er ekki þessa frægu mynd.
ekki í friði meðan ég var að skeyta
myndina saman í Den Frie.
— Er hún í pörtum?
— Já, máiuð á eikarplötur.
— Það er jafnan talað um þessa
mynd sem rismynd. Hve stór er
hún? 1
— Þrír metrar á hæð og sex á
lengd.,
— Nafngiftin á myndinni gefur
til kynna að hún muni vera tákn-
ræn fyrir ísland.
— Einmitt. ísland, það er fyrst
og síðast fiskur, sjór, fiskimenn og
fleytur.
— Leyfist mér að hnýsast í,
hvernig listdómarar dönsku blað-
anna tóku myndinni.
— Þú mátt spyrja um hvað sem
þú vilt. Það væri hægast að láta
þig hafa úrklippur, ef nokkur
hefði áhuga fyrir slíkum samtín-
ingi, en ég er fyrir löngu hættur
að safna slíku, maður gerði það
þegar maður var ungur, en það fer
af manni með aldrinum. Það var
skrifað um myndina í sæg af
dönskum blöðum, ég hef ekki
belminginn af þeim umsögnum og I
sá þær ekki einu sinni, því að ég'
— Það heí ég ekki hugmynd um.
Varla fyrr en bærinn hefur greitt
roér fyrir verkið. Það væri helzt
a5 spyrja listaverkan. bæjarins.
Myndin var kvikmynduð til sjón-
Jcn Engilbcrts i hópi nokkurra
kunningja í Kammeraterne, er
þeir héldu hátíðlegt 25 ára af-
mæii félags sins.
C fj
varpsflutnings í Danmörku. Hér
dúsar hún í pakkhúsi — hjá Eim-
skip.
Þær þrjái umsagnir, sem Jón
Engilberts hafði handbærar hljóða
svo í lauslegri þýðingu:
Bertel Engelstoft (Politiken 10.
okt.):
„Islenzki málarinn Jón Engil-
terts sýnir m. a. h ð stórkostlega
verk „ís'land“, og ber myndin
merki þeirra voldugu skapsmuna
og hins hijómmikla litaspils sem
jafnan einkennir iist Jóns Engil-
berts.“
Otto Gelsted (það mun vera
e'nn þekktasti listgagnrýnandi
Dana) segir í Land og Folk 13.
okt., í framhaldi af upptalningu á
gömlum myndum á sýningunni:
og máiverk Jóns Engilberts,
Kvöld í sveitinni, eign íslenzka
listasafnsins. Skyld': vera til stærri
vitnisburður um hvað íslenzka
lirtasafnið hefur að geyma en þessi
mynd. Þetta verk vekur athygli
langt út fyrir strendur heima-
landsins. Veggskreyting'n „ísland“
rýtur sín ekki til fulls hér. Þröng.
húsakynni rýra áhrif hennar."
Information segir m. a. 18. okt.:
„Þáð er slík spenna í myndum
Jóns, að hún jaðrar við bresti-
punktinn “
Þas er greinilega stæða til
óska listamanniiium til hamingju
með þá athygli sem mynd hans
hefur vakið erlendis.
Jón Enqilberts við vinnu sína.
Menningarfélag ísl. æsku gefur út
bækling til kynningar á handritunum
aÞnn 28. sept. 1958 var
Menningarfélag íslenzkrar
æsku stofnað af nokkrum ung-
mennum í Reykjaví.
Félaginu var strax í byrjun ætl-
aður sá tilgangur að vera bakhjall-
ur að ýmiss konar fræðslu- og
kyningarstarfsemi meðal æsku-
fólks og cinnig að reyna að skapa
skilning og áhuga hjá hinni upp-
rennandi æsku íslands á ýmsum
menningar- og framfaramálum.
Samkvæmt lögum félagsins tek-
ur það ekk. afstöðu til rikjandi
stj órnmálasíefna.
Frumburður félagsins var, sem
kunnugt er, söfnun undirskrifta í
öílum framhaldsskólum landsins
undir áskorun til danskra stjórnar-
valda, að ekki yrði látið dragast úr
hömlu að taka upp þá samninga
um afhendingu íslenzkra handrita
úr dönskum söfnum, sem ráðgerð-
ir voru sumarið 1957 í umræðum
milli ríkisstjórna Danmerkur og
íslands. — Félagið leggur ríka
áherzlu á, að gera verður sér
glögga grein fyrir því. að ef bar-
áttan fvrir endurhehntingu hand-
ritanna á ekki að falla niður á
komandi tímum, er nauð^ynlegt að
efla áhuga hjá hinni islenzku þjóð
og þá fyrst og fremst æskufólki.
Með tilliti til þessa, ákvað fé-
lagið að gefa út fræðslurit um
sögu handritanna og gangast fyrir
kynningu á handritunum meðal
æskufólks. — Siðast liðið sumar
leitaði síjórn félagsins hófanna
hjá Jónasi Kristjánssyni, skjala-
j\erði, að hann tæki að sér samn-
ingu þessa hæklings. Einnig ræddi
stjórn félagsins við fræðslumáia-
yfirvöldin um, að einum íslenzku-
tíma í tilteknum framhaldsskólum
yrði varið til dreyfingar bæklings-
ins og kynningar á handritunum
meðal nemenda.
^ Þetta varð að ráði. Tilgangur
bæklingsins er að kynna æskufólki
Frumvarp m
til vinnslu
Gunnar Jóhannsson, Einar
Ingimundarson, Jón Þorsteins
son og Skúli GuSmundsson
flytja í sameinuðu þíngi till.
til þingsályktunar um verk-
til vinnslu
ve
sögu handrilanna, og einnig helztu smiðju til vinnslu sjavaiat-
rök íslend nga fyrir kröfunni um urða á Siglufirði. Er tillagan
endurheimtingu þeirra, og forsend- svohljóðandi:
ur Dana fyrir að neita þeirri kröfu.
Samfara dreifingu bæklingsins,
gengust Menntamálaráð og félagið
fyr'r dreifingu bókarinnar „ís-
lenzku liantíritin" eftir Bjarna M.
Gí-rlason til aðalkennara í öllum
framhaldsskoium landsins. Jafn-
framt því, að nemendum í heim-
tpekideild háskólans var gefinn
kostur á að eignast bókina, var
bókin send öllum bókasöfnum á
land'nu. I sambandi við sendingu
bókarinnar til bókasafna hefur það
upplýstst, að fátt er um fræðslurit
varðandi handritin í bókasöfnum.
Kannaði stjórnin því. hvort mögu-
leiki væri á að útvega söfnunum
fræðslurit um mál ð á ódýran hátt.
Komst s'tjórnin að samkomuiagi
við bókaútgafuna Mál- og menn-
ingu, að hún veitti bókásöfnum
verulegan afslátt af bókinni „Hand-
ritaspjall“ eftir Jón Helgason.
„Alþingi álykiar ag skora á
ríkisstjórnina að láta gera, á
grundvelli laga nr. 47, 7. maí,
1946 og laga nr. 60, 24. maí 1947,
kostnaðaráætiun um hygg hgu og
rekstur verksmiðju á Siglufirði,
til niðursuðu og niðurlagningar
Framangreindum atr'.ðum er nú
Iokið. Dreifing og kynning bæk-
lingsins hefur farið fram.
Félagið vonast til þess, að við-
leitni þess og annarra aðila, sem
lagt hafa hönd á plóginn, muni
bera tiltætlaðan árangur og í fram-
tíSinni megi vænta þess, að kröf-
unni um endurheimtingu handrit-
anna verði haldið á lofti af sem
flestum og sameiginleg barátta ís-
lenzku þjóðarinnar megi leiða til
sigurs.
á síld cg öðrum fiskafurðum.
Áætluninni skal lokið fyrir 1. okt.
1960“.
í greinargerð segir:
„Margvísleg rök liggja til þess,
ag komið verði upp niðursuðu-
og niðurlagnin.garverksmiðju fyr-
ir síld. Er þar fyrst til að taka,
að niðursoðin síld og síld lögð
í dósir, söltuð eða kryddu'ð, er
miklu verðmætari en nokkrar
þær síldarafurð.r, sem við flytj-
um út mi, og myndi því verða:
að þessu mikill gjaldeyrisávinn-
ingur fyrir þjóðina. í öðru lagi
mynd: niðurlagning saltsíldar eða
kryddsíldar í dósir skapa mikla
atvinnu í þeim bæjum og þorpum.
no. ðanlands, sem byggja afkomu
slna því nær eingör.gu á síidveið
um og eiga því við vetraratvi'nnu
leysi’ að stríða. Loks myndi niður
soðin sild og síld lögð í dósir,
verða auðveladri til flutnings á
fjarlægari markaði heldur en
þjóðin hefur flutt framleiSsluvör
ur sínar á fram að þessu“. Og
enn fremur: „Að lokum er rétfc
ag benda á, að um vetrarmánuð-
ina er um verulegt atvinnuleysi
að ræða á Siglufirði, m.a. vegna
i (Framhald a 11. mðuj