Tíminn - 03.12.1959, Síða 11

<si^da-ats& .£ ,M Vf V. Y-1 V
TÍMINN, fiinmtudaginn 3. desember 1959.
111
&m)j
ÞJÓDLEIKHÚSIÐ
| Edward, sonur minn
Sýning í kvöld kl. 20.
Tengdasonur óskast
Sýning laugardag kl. 20.
Aldarminning
Einars H. Kvarans, skálds
Fyrirlestur, upplestur leikþáttur
og einsöngur
sunnudag 6. desember kl. 16.
Aðgöngumiðasalan opin frá kl. 13,15
til 20. Sími 1-1200. Pantanir sækist
fyrir ki. 17 daginn fyrir sýningardag.
Kópavogs-bíó
Sfml 191 >3
LEIKSÝNING
Leikfélag Képavogs
Tripoli-bíó
Síml 1 1112
Allt getur skeð í Feneyj’um
(Sait on Jamis)
Geysispennandi og óvenjuleg, ný,
frönsk-ítölsk leynilögreglumynd í
litum og CinemaScope.
Francoise Arnoul
O. E. Hasse
Christian Marquand
Sýnd kl. 5, 7 og 9 — Danskur texti.
Bönnuð börnum innan 16 ára.
Bæjarbíó
HAFNARFIRÐI
Sfml 501 M
Ævintýr í langfenSabfl
(You can't run away from it)
Bráðskemmtileg og snilldarvel
gerð ný amerisk gamanmynd í
litum og Cinemascope með úrvals-
leikunmum
June Allyson
Jack Lemmon
Sýnd kl. 7 og 9
16. sýning.
Músagildran
eftir Agatha Chrlstie
Spennandi sakamálaleikrit
í tveimur þáttum.
Sýning í kvöld í Kópavogsbíói
kl. 3.30.
Aðgöngumiðasala frá kl. 5
Pantanir sækist í dag og á morgun
15 mínútum fyrir sýningu
Öoð bilastæði.
Stjörnubíó
MortJingiiin í netiS
Hörkuspennandi og viðburðarik
kvikmynd.
Frank Lovejoy
Sýnd ki. 7 og 9
Bönnuð börnum
Ojafn leikur
Hörkuspennandi og viðburðarik
litkvikinvnd með Victor Maturie.
Sýnd kl. 5
Bönnuð 12 ára.
Gamla Bíó
Siml 11 4 75
Þau hittust í Las Vegar
(Meet Me in Las Vegas)
Bráðskemmtileg bandarísk söngva-
mynd með glæsilegum ballettsýning
um, tekin í iitum og CinemaScope.
Dan Dailey
Cyd Charisse
Ennfremur syngja í myndinni
Lena Horne og Frankie Lain-:, o. fl.
Sýnd kl. 7 og 9
Tarzan og rænáu
ambáttirnar
Sýnd kl. 5
Nýtt leikhús
Söngleikurinn
Riúkandi ráS
Næsta sýning annað kvöld kl. 8
Dansað eftir sýningu til kl. 1
Aðgöngumiðasala opin frá kl. 1—6
Sími 22643
NORÐLENZKI SKÓLINN
Nýtt leikhús
zitttttttttxxttitxxt
ttttttxztttttttxtttttt
Afgreiðslustúlka
óskast í Mokkakaffi,
vöfðustíg 3. Simi 23760.
(Framhald af 6. siðu)
III. kafli. Matarmálið á
Möðruvöllum.
Á öðru skólaári Möðruvallaskóla
! hófst hið leiðinlega ínatarmál, sem
nærri stappaði að gerði út af við
skólann. Skólastjóri byggði vorið
11881 jörðina Möðruvelli „með
ráði“ séra Arnljóts Ólafssonar á
Bægisæ og séra Davíðs Guðmunds-
! sonar á Hofi Jóni bónda Guð-
mundssyni frá ÞúfnavÖllum, og
seldi hann piltum fæði veturinn
eftir. Segir S. G„ að þessi ráðn-
ing hafi verið mikil mistök hjá
skólastjóra, en það sé þó skóla-
, meistara til sæmdar og málsbótar,
að tekið var fram í byggingarsamn-
ingi, að bryti mætti ekki selja
1 piltuin áfengi. En þessi afsökun
. S. G. fyrir Hjaltalín er nokkuð ein
■ kennileg, því að ekki hefði þetta
Skóla- ákvæði verig í byggingasamningn.
um, ef hann hefði ekki grunað
bryta um græsku í þessu efni.
Deila milli bryta og pilta hófst
þegar um haustið út af fæðinu.
Það er vitað, að Hjaltalín þótti
áfengi gott, og sennilega hefur
bryti verið örlátur á það við hann
Þegar komið er fram á árið 1890
fór skólasókn að aukast að Möðru-
völlum og eftir það byrjar sagan
um sókn skólans, þar til liann
verður þriggja bekkja skóli 1906.
En á þessu tímabili gerist þó sá
sögulegi atburður á alþingi 1895,
að sjálfur skólastjóri Möðruvalla-
skóla, Jón Hjaltalín, mælir með
stjórnarfrv., þar sem ákveðið er,
að Möðruvallaskóli sé niður lagð-
ur. En það frumvarp dagaði uppi
á þinginu. Veturinn 1901—2 brann
skólahúsið á Möðruvöllum. Var
skólinn þá fluttur til Akureyrar.
Árið 1908 fá gagnfræðingar
brautskráðir úr Akureyrarskóla
héimild til að setjast í lærdóms-
öeild Hins almenna menntaskóla í
Reykjavík án inntökuprófs. Þessi
langi kafli skólasögu S. G., er mjög
íróðlegur og jafnframt skemmti-
iegur. Kemur höfundurinn mjög
víða við. Þá hefst
V. kafli: Innan skólaveggja.
Er hér sagt frá árekstrum innan
skólans og frá skólavenjum og and-
rúmslofti því er ríkti innan veggja
skþlans. Aðal heimildarmenn að
“ endurgjalds Þyi það undarlega fJestu því, sem sagt er frá í þessum
skeði, að skolastjori var bryta kafia
megin í deilu þessari. Að sjálf-
sem
eru ýmsir gagnfræðingar,
skólinn hafði brautskráð.
Frv. um verksmiðju
(Framh af 7. síðu.)
vöntunar á iðnfyrirtækjum og
hentugum fiskibátum og óhag- .. . . ...... ....., MauiíMW
stæðs veðurfars, sem torveldar sogðuhafapiltar verið kappsfullir Koma þar fram dómar nemenda
................ ........... e^1 viííbö lsita brytn hafa sig um skóiastjóra og kennai-a skólans.
,... ^111,1?. m,er tvl sel-ia ser Þá kemur seinasti þáttur þessarar
dyrt en lelegt fæði. ( miklu bókar.
IV. kafli: Lífsstríð skólans.
þessum
sjósókn yfir veturinn og alla útl-
vinnu. Af þessu leiðir að mikill
fjöldi verikafólks er Itilneyddur
að leita eftir atvinnu til fjarlæg-
ari staða yfir vetrarmánuðina“.
íbúðalánin
(Framhald af 12. síðu).
Er tiltæki þetta þeim. mun
skammfeilnara þar sem vitað
Þetta er langur kafli, í
kafla ræðir höfundur um kennara
skólans og fjandskap brautskráðra
nemenda við hann. Þá talar hann
VI. kafli: Frá Jóni A.
Hjaftalín.
I raun og veru nær þessi skóla-
um skola Gnðmundar Hjaltasonar, saga ckki nema til þess tíma er
er hann helt nokkra vetur í Eyja- Jón A. Hjaltalín lét af skólastjórn.
firði o„ við Eyjafjorð Telur Sig- cg Stefán Stefánsson tók við stjórn
x ,. e,’ Jlr®ur Guð™un^sson skola þennan skólans. í flestum þáttum bókar-
,að fjoldi manns biður eftir þvi, hafa venð skæðan keppmaut gagn- innar kemur Hjaltalín meira og
S'ÍÍI "5 »inna vi8 E„ Þasai Jt
Hafnarfjarðarbíó
Slml 50 2 49
Hiónabandið lifi
(Fanfaren der Leh)
Ný, bráðskemtileg og sprenghlægi
leg þýzk gamanmynd,
Aðalhlutverk:
Dieter Borsche
Georg Thomalla
Danskur texti.
Myndin hefur ekki verið
sýnd áður hér á landi.
Sýnd kl. 7 og 9
Slml 11 5 44
Carnival í New Orleans
(Mardi Gras)
Glæsileg ný amerísk músík og gam
anmynd í litum og CineniaScope.
Aðalhlutverk:
Pat Boone
Christine Carere
Tommy Sands
Sheree North
Gary Crosby
hlítandi ráðstafanir til þess að
bæta úr fjárskorti byggingarlána-
ejóðanna.
vetui var svo komið að aðeins ein- asti þáttur skólasögunnar er ein-
um nemanda fleira var í gagn- göngu helgaður minningu lians.
fræðaskolanum en i lyðskola Guð- Þetta er ekki ævisaga Hjaltalíns,
mundar. Hoíust þa ntdeilur um l)eldur, að því er ég veit, sönn og
M-s3113’ att* ’’vi.nir“ heils'teypt lýsing á honum, skrifuð
i o í uyallaskola. Og meðal þeirra, af samúð og djúpsæum skilningi.
sem rituðu gegn skólahaldi Guð- _______
mundar Hjaltasonar voru þeir ' Ég hef lesið þessa stóru bók Sig-
Dóttir Farúks
(Framhald af 12. sfðu). .... - — 0
Slíkt sjálfstæði er bezta afmælis- Hjaltalín, skólastjóri, og Benedikt urðar Guðmundssonai', spjaldanna
gjöfin, sem ég get hugsað mér“.
Gröndal. Segir S. G. ítarlega frá
þessari deilu milli skólanna, sem
\r.x~ | endaði með því að nemendur
V.ða stendur fe hans fotum j hættu að sækja um inntöku f skóla
Faruk sjalfur er enn atvfnnu- Guðmundar Hjaltasonar og skól-
laus og hefur engar tekjur. En inn laggðist niður. Hefur S. G
hann stendur enn föstum fótum n.ikla samúð með Guðmundi
og lifir í vellystingum, reikandi Hjaltasyni og viðurkennir dreng-
miUi .skemmtistaða Rómaborgar skap hans, því að Guðmundur Biörnssonar
og spilaborðanna í Monaco, en studdi síðar Möðruvallaskóla í
þai' hefur Farúk borgaraleg rétt- skrifum sínum. En lítil sæmd sýn-
iindi undir vernd Rainers fursta. ist það hafa verið „vinum“ Möðru-
Hann hefur komið miklu fé und vallaskóla að níða og gera út af við
an áður en hann var rekinn frá þann vísi af lýðháskóla, sem Guð-
völdum 1952, því að hann eys mundur Hjaltason reyndi að
peningum á báðar hendur og ekk stofna. Litlu munaði, að Möðru-
ei-t virðist grynnka, á hinum digru vallaskóli færi sömu leiðina og
á milli, mér til mikillar ánægju. I
henni gerir liöf. margar skarplegar
ályktanir um skóla og þjóðlíf,
menn og stefnur. En ég sakna
þess, hve sagan nær skammt.
Óskráð er enn saga skólans undir
stjórn Stefáns Stefánssonar, Sig-
vrðar Guðmundssonar og Þórarins
sjóðum.
| Aasturbæjarbíó
Ariane
Alveg sérstaklega skemintileg og
mjög vel gerð og leikin, ný. amerisk
kvikmynd, bygg'ð á saiimefndri sögu
eftir Claude Anet. — Þessi '<vikn/; ud
hefur alls staðar verið sýnd við
geysimikla aðsókn, t. d vai búu
bezt sótta ameriska kvikmyndin í
Þýzkalandi s. 1. ár.
Aðalhlutverkið leikui hin afai
vinsæla leikkona:
Audrey Hepbur>
ennfromur:
Gary Cooper
Maurlce Cheval
Tjarnarbíó
Slml 22 1 40
Nótt, sem aldrei gleymis
— Titanlc slysið —
Ny mynd frá J. Arthur Rank, um
eitt átakanlegasta sjóslys e>r um get-
ur í sögunni, er 1502 manns fórust
rneð glæsilegasta skipi þeirra tima,
Titanic.
DANSAR ENN
skóli Guðmundar. Á þingvalla
fundi 1888 var tillaga samþykkt að
leggja hann niður (14:13 atkv.)
Meðal þeirra er studdu þessa til-
lögu var Pétur á Gautlöndum og
séra Magnús Helgason, er seinna
varð forstöðumaður Kennaraskóla
Um þessar mundir eru 40 — °§ skólamaður „af guðs náð“.
- v*- „r* o:„,,r>,,« Á alþingi 1889 flutti Páll Briem
ar liðin siðan S gurður Guð- frvJðfeggja Möðruvaaskóla nið-
mundsson, danskennari, hof
danskennslu og má segja að
enginn annar
hafi betur eða lengur mennt-
að þjóðina í fótunum.
Sú saga er ekki síður merkileg,
en saga skólans á skólastjórnarár-
um Jóns A. Hjaltalíns. Sigurði
Guðmundssyni skólameistara auðn-
aðist á skólastjórnarárum sínum,
að fá þau réttindi skóla sínum til
handa, sem hinn forni Hólaskóli
hafði haft, að útskrifa stúdenla.
Þorsteinn M. Jónsson.
Sigurður hefur kennt fjölda
manna dans og hafa nemendur
hans verið á aldrinum fjögra til
átstatíu ára. Lömunarveikissjúk-
lingar og giktveikt fólk hefur ver-
ið í læri hjá Sigurði og farið það-
zn miklu hressara. Þá er í frá-
s'ögur fært, að fyrrum yfirlæknir
ú Kleppi hafi sent Sigurði sjúk-
linga og látið hann hressa þá
I upp með dansi.
Þessi mynd er gerð eftir nákvæm-: sigurður kennir enn þótt ald-
om upplýsmgum og lýsir þessu ör- urinn sð tekinn að færast yfir
lagaríka slysi eins og það gerðist. hann og dsnsar við nemendur
sína 5—10 klukkustundir á dag.
ur og koma á gagnfræðaskóla í
Reykjavík. Nú skipuðu sér í fylk-
íslendingur Íngarbrjóst skólanum til varnar
sumir þeir menn, er voru gagn-
fræðingár frá Möðruvöllum, og
var Páll Árdal þar fremstur í fylk-
ingu. Þjóðskáldið mikla, Matthías
Jochumson, var og í flckki þeirra,
er studdu skólann með skrifum
sínum.
Ræktunarsjó^ur
(Framhald af 12. síðu,.
fengi þær 12,5 millj. kr. sem
eftir eru, fyrir næstu áramót.
Skoraði hann á stjórnina að
vinda bráðan bug að því að fá
síðari hluta lánsins. Sú stefna,
sem fylgt liefði verið á undan-
förnum árum, a'ð tnka löng Ián
til nauðsynlegra framkvæmda,
væri skynsamleg og henni bæri
áij fylgja áfram.
(ÞeHa er kvlkmyná, serr
«8 léta fara framhiá st
Sýnd tkJL 5, 7 og 9.15
attl
Þessl mynd er ein frægasta
mynd sinnar tegundar.
Aðalhlutvenk:
Kenneth More
Sýnd kl. 5, 7,15 og 9>30.
Kvikmyndahúsgestir athugið
lcga breyttan sýnlngartíma.
Þá hefur komizt til orða að Sig-
urður byrjaði danskennslu í baraa
skólum.
Sigurður teliír dansinn heilla-
vænlegan fyrir æskuna og hefur
í éttilega -bent á, að þöir sem
kunni dans þurfi ekki að fara
með flösku á magarr:«n á böllin
tU uppörfunar við a® «6 aér í
„skvisu4*.
Sinfóníuhljómsveit islands
Tónleikar*
í Þjóc51eikhúsinu annað kvöld kl. 8,30.
Stjónandi: Henry Swoboda
Einleikari: Einar Sveinbjörnsson
Viðfangsefni eftir De Falla, Mendelssohn
og Borodin.
Aðgöngumiðar seldir í Þjóðleikhúsinu,
iM i