Tíminn - 28.01.1960, Side 3

T í 2# IN N, finmtudaghm 28. janúar 19€8.
Sígaunar nær útdauðir í
Áður fyrr sungu þýzkir förumenn ,,Lustig ist das Zigeun-
erlében“. í dag er líf sígaunans ekki skemmtilegt. heldur
óendanlega dapurlegt. Flestir þýzku sígaunanna eru fátækir
og rótlausir. Þeir hafa misst ferðaþrána og eru hættir að lifa Engir guilhringir
hinu glaða lífi sígaunans. Ekki er vitað hvers'u margir síg-
aunar eru enn í Þýzkalandi. Kannske eru þeir 700, kannske
1000, en tæplega fleiri.
Sígaunar ertí óvínsælir bæði í
Þýzkalandi og Skandinaviu.
Nær úfdauSir
Nazistar litu á sígauna sem ó-
So „uaqosuoui J3jun“ jiusa ue=e
voru þeir; settir í fiokk með Gyð-
ingum, Póiverjum og Rúsrum.
í'jóðflokkur nokkur er nefndur
,.die jenischen“ og er skyldur
sigaunum, en sigaunar viðurkenna
þí. ekki sem frændur sína. Bæði
sígaunar og „die jenischen" eru
nær útdauðir.
Stærstu sígaunabúðir Vestur-
Þýzkaiands liggja nálægt sprengju-
tóftum-við Braunschweig. Að með-
töldum gamalmennum og ung-
börnum búa 400 manns í búðun-
um. Það er rafmagnsljós í vögn-
unum, því að búðirnar eru í tengsl-
um við rafurmagnskerfi borgar-
innar.
Það er iítið um skemmtanalíf í
búðum sígaunanna.
Sígaunar t Þýzkalandi eru fátækt fólk. Flestir hinna 7000 sígauna, sem
voru í Þýzkalandi fyrir stríö, voru myrtir í gaskiefum nazista.
Hinn aldni leiðtogi búðanna
heitir Josef Steinbach. Herbergi
Josef Steinbachs er 2,5 metrar á
lengd. í því er suðuplata, skápur
og útvarp. Að baki skilveggsins
eru rúmföt konu hans og barna-
barna. En það eru engir stólar í
vagninum. í öilum búðunum eru
aðeins tveir stólar, sem lánaðir éru
út þegar gesti ber að garði.
Sá gamli iyftir vinstri höndinni.
Það er enginn hringur á henni.
..Við sígaunar höfum alltaf ver-
ið gefnir fyrir gullhringa og dýr-
gripi. Við vorum eitt sinn vel
stæðir, en þeir Jóku allt af okkur.“
, Þeir“ eru nazistar. Árið 1938
fangelsuðu þeir Steinbach og konu
hans í Buchenwald. Seinna voru
j;au bæði sett í Auschwitz og Berg-
‘en Belsen.
Bróðir hans barðist í heims-
styrjöldinni sem þýzkur hermaður.
Hann var sæmdur heiðursmerki
fyrir hugrekki á vígs'töðvunum.
En hvað stoðaði það?
Þakkiæti vöðurlandsins
Sígaunaforinginn bandar frá sér
rneð hendinni og horfir upp í loft-
iö. „Hann var sendur til Auschwilz
með konu og fjögur börn. Hann
endaði tilveru sín aí gasklefanum.
Það var þakklæti fööurlandsins.“
Josef Steinbach er bitur. Hann
gekk í þýzkan s'kóla. Öldum saman
bjó ætt hans í Þýzkalandi.
Meðal íbúanna eru sex af átján
fjölskyldum af svokölluðum Kwiec-
ættbálki, sem árið 1958 kom til
Vestur-Þýzkalands frá Póllandi.
Það vakti athygli um allan heim,
að þýzkir landamæraverðir neit-
uðu þeim að fara inn í landið og
lokuðu þá inni við Buchen við
Hamborg og hótuðu að senda • þá
aftur til Póllands.
Almenningsálitið í Þýzkalandi er
yfirleitt mótsnúið sígaunum.
Ölli sjálfum sér
og 33 öSrem
bana
Athygiisvert njósnamáf fyrir
retti í Karlsruhe í Þýzkalandi
Athyglisvert njósnamál var
nýlega tekíð fyrir af sfjórn-
iagadómstólnum í Karisruhe.
A ákærendabekk situr hinn 34
ára gamli kapteinn Horst Lud-
wig og er hann ákærður fyrir
fcðurlandssvik. Hann og féiaai
hans Bi iesemeister eru ákærð-
ir fyrir að hafa látið Sovétríkj-
unum í té ríkisleyndarmál.
Gagnnjósnari
Lögfræðiugurinn .Tulian Andrew
F rank sprengdi nýlega fiugvél yfir
North Caroiina og olli sjálfum sér
, og 33 öðrum bana.
I Frank, sem er sonur fyrrverandi
lögregluforingja, kom upp í flug-
. véiina með bláa handtösku, sem
■ vóg 20 pund. Taskan fannst nálægt
j iíl:i hans, 21 mílu frá beim stað
sem flugvék-.rflakið lá. Þótt lík
c.llra farþeganna fyndust innan
þúsund yarda frá flakinu, fannst háa fjárhæð.
Kvikmynd3leikkonan og sunddrottn-
ingin Esflier Williams er mikil fjár-
máhmar.neskja og á fyrirtaeki, sem
framleiða sundlaugar. í seinni iíð
hefur halla5 á ógæfuhiiðina fyrir
Esther og mörg fyrirtæki hennar
farið á höfuðið.
ík hans í vatni nálægt Fork Fisher
og voru báðir handieggir af.
Við venjulegar kringumstæður
liefði líkið ekki kastas't svo iangt.
Áverkar voru á líki Franks sem
ckki voru á cðrum líkum.
Þetta er svinað slvs og kom fyrir
llugvél frá National Airiines 18.
nóvember. Ekki hafa menn komizt
að orsökum bess slyss'.
Frank haíði vátryggt sig fyrir
Horst Ludwig, s'em er frá Jena í
Austur-Þýzkalandi var eitt sinn í
L-andarísku leyniþjónustunni. Rúss-
ar komust að þessu og gerðu hinn
unga mann að gagnnjósnara. Á
fölsuðum pappírum va rhann seríd-
ur sem flóttamaður til Vestur-
Þýzkalands, en þar gekk hann í
ríkisherinrf.
Hann var sendur til Bandaríkj-
anna og Englands, þar sem hann
var þjálfaður sem þrýstiloftsflug-
inaður.
TrúlofafSist í Breílandi
Meðan hann dvaldist í Englar.di
trúlofaðist hann átján ára gamalli
skozkri fegurðardrottningu, Jur.e
Gilbert að nafni, sem fylgdi hon-
um til Þýzkalands.
2. okt 1958 voru þau hjónaefnin
handtekin er þau voru á leið til
Berlín og var þýzka leynilögreglan
þar að verki.
June Gilbert, s'em ekki hafði
hugmynd um að unnusti hennar
var viðriðinn njósnir, var strax
látin laus, en Ludwig, systir hans
og mágur og Briesemeister voru
sett í gæzluvarðhald.
Hiuti réttarhaidanna í Karls-
ruhe fer fram fyrir lúktum dyr-
um. í varnarmálaáðuneytinu í
Bonn er Ludwigmálið álitið mesta
niál, sem hingað til hefur komist
upp um innan þýzka hersins.
Kvikmyndaléik-
,e
slasast í bífslysi
Kvikmyndaleikkonan Danielle
Darrieux var nýlega lögð inn á
spítala eftir að hún h’afði velt lyn
sportbíl sínum nálægt kvik-
myndaverunum í MiIIy La Fort
rétt fyrir utan París.
Það var á sömu beygju, sem
Francoise Sagan velti bíl sínum
fyrir tveimur árum síðan.
Bre.zki rithöfundurinn W. Sam-
erset Maugham varð 83 ára í
gær.
'Hann lét fréttamönnum í té yfir-
lýsingu í tilefni afmælisins og fer
útdráttur úr henni hér á eftir;
„Það er mín skoðun að eftir
tvær til þrjár aldir verði enska töl-
u'ð um allan heim. Auðvitað verður
það ekki sú enska, sem'við tölum
í dag. Sú enska verður lcannske
e!n> ólík þeirri en.ku, sem við töl-
um í da? og mál Chaucers er ólíkt
nútíma en-ku.
Rithöfundurinn dvelur nú í aust-
urlöndum tér til hressingar. Ilann
cyðir fiestum stundum í hótelher-
i.ergjum og les bækur.
Maugham lílur hraustlega út.
Hann drekkur einn martini fyrir
ír.at. Hann varð öskuvondur, er
gaf það í skyn að
verið drykkfeldur á
Yerðlaunaafhending í Stýrimamiaskóla
W. Somerset Maugham
fréttamaður
hann hcfði
yngri érum.
„Ég hef aðeins' orðið fullur
þ-risvar á ævinni,“ sagði rithöfund-
rr'nn.
Út af þessum umræðum fóru
menn að rii'ja það upp að Maug-
ham hefði blantlað kokkteil fyrir
Sinclaire Lewis er hir.n bandá-
ríski rithöfundúr var á ferð í
London og að Lewis hefði látið
svo ummælt við komuna til Banda-
ríkjanna að Bretar ættu lélega rit-
höfunda og heita drykki.
Mér stóð á sama um ummæli
hans um lélega rithöfunda. en mér
líkaði ekki ummælin um heits)
diykki,“ sagði Maugham.
I
Danielle Darrieux
Þetta .slys' skeði síðast liðinn
laugardagtog það var i fyrstu ekki
hægt að ná: kvikmyndaleikkonunni
út úr bílnum, þar ssm dyrnar voru
lokaðar. Að síðustu tókst að ná
henni út um framrúðuna.
I Danielle Darrieux var ekki al-
í Kaupmannahöfn var slitið. Myndin hér að ofan er frá athöfninni, og varlega særð, sögðu þeir á spíial-
jjg* ai.um í Corbeil. Tryggingarlæknir
sjást talið frá vinstri til hægri; Kjölsen aðmíráll, . Munthe skrifstofustjóri hennar krafðist þess að hún yrði
I höfð á spítala fyrst um sinn til
og nefandinn Kurt Nielsen, sem tekur við verðlaununum. • rannsóknar.
Sextán ungir menn voru nýlega verðlaunaðir er stýrimannaskólanum