Tíminn - 28.01.1960, Síða 7

1 í MTNrN, fiiiímtudagmB 28. Janúár_ 1960.
Veiöar með fiotvörpu eitt af stærstu
málum siávarútvegsins í dag
Það er verið að búa bátana á
vertíð. Og það eru fleiri en útgerð-
arrnenn og sjómenn, sem láta sig
varða sjóferð þá. Högum íslend-
inga er líkt háttað og álfkonunnar,
sein átti sjö börn á landi, og sjö í
sjó. ' .
Austra þykir því allvel sæma að
tyrja árið með viðtali við Jakob
Jakobsson, fiskifræðing. og leita
ir.ánari frótta af hinu nýja veiðar-
færi, flotvörpunni.
Útvarpið og sunnanblöðin s’egja
frá því, að nú í haust hafi þeir
Jakob Jakobsson og Bjarni Ingi-
Jakob Jakobsson fiskifr. segir aS fiotvarpan
muni Eeysa rekneiin af hóími, efitr filraunir,
sem þeir Bjarni ingimarsson, skipsijóri, garóu
á iogaranum Neptúnusi
Þessi athyglisverða grein sem
llér er birt er úr „Áustra“
bfaði Framsóknarmanna á Aust
fjörðum. Er þetta viðtai sem
Vilhjálmur Iljálmarsson átti
við Jakob Jakobsson fiskifræð-
ing, um tilraunir sem gerðar
\oru með flotvörpu og hverja
þýðingu hún muni hafa fyrir
sjávarútveginn í framtíðinni.

marsson-reynt nýja gerð af flot-
v-örpu á síldveiðum á togaranum
Neptúnusti með ágætum árangri.
— Og þú telur, að flotvarpan
BiUni leysa reknetin af hólmi á
\ etrarsíidveiðunúm?
— Já, tvímælalaust. Hún verður
núkið ódýrari í stofnkos'tnaði —
og þá ekki síður í viðhaldi. Og það
er -allt annað að fara með hana í
ibifjöfnum veðrum heldur en net-
in.-Haegt er að toga með flotvörpu
í sama veðrj og veitt er.iúeð botn-
vörpu. . '
— Hvað.um skipastærðina?
— Varþa sú, er við Bjarni
reýhdum á Neptúnusí og gerð var
eftir okkar fyrirsögn, er stór og að-
eins fyir togara. Á Hafþór var
reynd önnur fiotvarpa, sænsk. Hún
er mikið minni og reyndist einnig
ágætlega. Engin sérstök vand-
kvæði verða á því að veiða í flot-
\orpu á venjulegum mótorbátum.
— Kannske flotvarpan geti einn-
ig. komið í stað herpinótar?
— Að vetrinum. Ekki að sumar-
Iagi. Þá gengur síldín í þéttum
hnöppum, sem síður henta til veiði
í vörpu. Að vetrinum hagar hún
sér öðruvísi. Þá eru torfurnar
geysistórar en ekki þéttar.
— Flolvarpan og þorskurinn?
— Áður hefur verið reynt að
veiða þorsk í flotvörþu. Það gafst
veí að vissu rnarki. Sú varpa var
að sumu íeyii frábrugðin þeirri,
sem reynd var á Neptúnusi í haust,
sennilega lakari. Nú þarf að
rvyna hinn nýja útbúnað á bátum.!
Fá hæfilega stóra vörpu. •— Svo ,
kynni að fara, að flotvarpan gæti
Þomið í stað þorskanetanna, sem
eru á ýmsan hátt vandræðaveiðar-
færi, dýr, og fara ekki vel með
fiskinn.
— Er ekki erfiðleikum bundið,
að veiða með flotvörpu á grunnu
vatni.
Jakob svarar því neitandi. leikur
að far'a með hana unp á alli að tíu
faðma dýpi. Og á hinn bóginn, eins
cg fvrr greinir, allt annað að með-
höndla hana í misjöfnum veðrum
heldur en netin.
~0—
Ég spvr um álit fiskifræðings'ns
um almennt gildi þessa nvja veið-
arfæris fyrir fiskveiðar ís’endinga
í framtíðinni.'
Jakob er ekki myrkur í máli:
— Ef svo fer, sem liorfir, verða
veiðar með flotvörpu mjög mikil-
vægar innan tíðar. Þetta er e .1.
v, eitt af stærstu málum sjávar-
aítvegsins í dag á tæknilega svið-
inu.
— Eru áformaðar meiri háttar
tiiraunir eða athuganir á næst-
un..t?
— Enn liggur ekkért ákveðið
fyrir um það, hvað j'íflegar verða
fjárveitingar til fiskveiðililrauna á
næstunni. En verkefnin eru míkil.
Varðandí veiðar með flotvörpu
þarf að kanna, hvað gera má ráð
fyrr langri vertíð á vetrarsíldveið-
um. Einnig hvers'u víða við land
slíkar veiðar eru líklegar. Þetta er
cnn með öllu órapnsakað mál. Það
er t. d. alveg ókannað hvort síldin
er við suðausturströndina að vétr-
inum að því marki að veiðar verði
stundaðar þar með árangri. Þá er
éinnig mjög nauðsynlegt að gera
tilraunir m?ð flotvörpuna á þorsk-
véiðum. En þetta kostar allt tölu-
\erða fjármuni. Skipulagar veiðar-
færátilráumr verða varla fram-
kvæmdar á vegum einstakra út-
gerðamanna. Keppnin á vetrarver-
tíðunum er harðari en svo, að ein-
staklirigar geti tekið á sig áhættu
af Verulegum iilraunum.
Af þessu örstutta. samtali víð
Jakob .Takobsson um aðeins eitt af-
markað verkefni Fiskideildarinnar
má Ijóst vera hversu gífurlega víð-
læk og þýðingarmikil verkefni
liggja fyrir þeirri stofnun, nú og
í næstu framtíð, s\'o ekki sé meira
sagt. Varðar það eigi litlu fyrir
þjóðfélagið í heild að hér sé og
verði vel og trúlega unnið. En
rnargt bendir til að við höfum þeg-'
ar á að skipa prýðilega færu starfs-
l:ði, þó fámennt sé, rniðað við hlið-
slæðar stofnanir hjá íjöimennari
og auðugri þjóðum.
Nú er sagt, að draga þurfi sam-
an á flestum sviðum þjóðarbú-
skaparins. En vissulega ættu
ítjórnarvöldin að hugsa sig um
tvisvar áðui’ en þau herða sultaról
f.ð tilraunastarfsemi sjávarútvegs-
ir.s og annarra megin framleiðslu-
greina landsmanna.
Að síðustu vék ég talinu að
dragnótinni.
— Talsmenn þeirra er opna vilja
fyrir dragnót. vitna mjög i fiski-
fræðinga. Hvað segir þú um það
mál, Jakob?
— Ég hef ekki haft sérstaklega
með þau mál að gera. En talið er
að s'íðan h'ætt var dragnótaveiðum,
hafi myndast mikil verðmæti sem
ekki eru nýtt. Það er ekki hlut-
verk friðunarinnar að ala upp fisk-
stofna, sem ekki koma neinum að
g&gni.
— Mundu ekki dragnótaveiðar í
fiskveiðilandhelginni hafa óheppi-
leg áhrif í landhelgisdeilunni?
Það er pólitískt mál, sem vitan-
lega . þarf einnig að athuga, Til
fiskifræðinganna er leitað álits á
hinni hagrænu hlið málsins.
Hversu nýta megi auðæfi sjávarins
án þess að stofninum stafi hætta
af. Verði dragnótin leyfð. þá yrði
ekki aðeins að takmarka veiðitíma
o'g veiðisvæði, heldur og það afla-
magn, sem leyft yrði að landa —
veiða — á hverjum tima. Með
þessu þ\Tfti að hafa injög strangt
eftirlit. En ýmsar aðsíæður eru
betri nú en áður til að framkvæma
eftirlitið.
Nú kveð ég Jakob og þakka hans
gieiðu og góðu s'Vör. Hafi nú eitt-
hvað aflagast hans ummæli, það
skolast margt á skemmri leið, skal
það fúslega leiðrétt. V. H.
(I' * ’
A víðavangí
j\ ] Mbl. heldur áfram að japla á
lj/ 1 því að lán þau, sem tekin voru
í tíð vinstri stjórnarinnar, hafi
verið eyðslulán. Það er sjálfsagt
eftir því hvernig á það er litið.
Blaðið hefur eðlilega verið spurt
að þvi hvað af þessum lánuui
það teldi óþarft. Ekkert svar
hefur fengizt við því.
Af þögn blaðsins verða ekki
dregnar aðrar ályktanir en þær,
að það telji að öll lánin hafi ver
ið eyðslulán. Þá vita menn það.
Þeir, sem njóta góðs af nýju
orkuverunum, hafa notið eyðslu-
lána, er nú verður að stöðva.
Þeir, sem liafa fengið lán til
að rækta, kaupa skip og
koma upp fiskvinnslutækj-
um, hafa líka orðið aðnjótandi
eyðslulananna. Svo má nú ekki
lengur ganga að dómi Mbl. Þá
þróun verður að stöðva.
Rétt er fyrir menn að festa
sér vel í minni þessi ummæli
aðalmálgagns íhaldsins. En ekki
eru þau beint til hægðarauka
fyrir atkvæðasmala þess, þegar
þeir leita á fund þessa sama
fólks, þakka sér þær fram-
kvæmdir, sem „eyðslulánin"
hafa gert mögulegar og biðja
það að launa hjálpina með því
aö krossa við sig á kjörseðlin-
um.

! - ...

Neptúnus siglir inn á Reykjavíkurhöfn.
Bfgrtíi Bfarnaíss!, íyrrv. skáiastjéri:
var tSS ?fLaugv©tningsáá
ims iénss* læknis
Mér ‘Výnist .elnfaldas't að svara
þsssuni g.elnahaíundum samfím-
i3 þnr eð giéinar þeirpa eru bl.'.ar
samhl.'ða í Ví-si. Lau.gvetningi þarf
svo se.m eng-u að „vara. Tek aðcins
tvö at.'.ð'i. Óþarfi er af Laugvetn
ir.gi afj rM.ja upp misékilning
Sveins Þórðarsonar, frá alþingjv-
kosningunum ’5ö. Iiann dvelur nú
í annarri ha.'msálfu O'g hefu.' ekki
unnið til þess að vera dreg'nn
inn í þessar umræður. Er ég viss
um að á annan hátt heíó', ver'ð
haldið á þe ■'J máli ef hann hafð'i
veritf' skól'ameistari í veiur.
Það er ein-s og hver annsr barna
skapur .að þ '..tta um mjc 'kurverð
enginn mjólkursel.jandi ákveður
si,t söluvei'ð, 'sjálfur. Þ.að gera
að.'ir að'ilar þar t'i .kjörnir. Siðan
á&veður ríkis.i jórnin hve mikinn
hluta þess vérðs 'kaupandinn (ne.vt
andinn) '5’kuli borga, hinn hluta
hins ákveðna verðs graiðir ríkis
stjórnin úr i'iki,'ijóði. Þetta er gert
til þess að halda niðri ^vokallaðri
vísitölu og ka'IIast niðurgi'eið'.-la.
Þet-ta kyldi maður' nú halda að
a’.iir sk ’.du, en ‘ Jnnleikurinn er
sá, að Sveinn skyldi þstta ekki,
og þann'g va.. þó ótrúlegt sé,
einnig um ýmsa fleiri menn og
þar á meðfjl bændur. Hins vegar
veittist mér auðvelt a'ð skiija þetta
og ir.nkallaði mitt mjólkurverð á
hverjum tíma eftir þeirn reglum,
■ ’jm þar um gil.tú, ákveomn hluta
hjá kaupendum hér á Laugavatni
cg hin.i hluí'i hins skiA'ða verðs
hjá ríkissjóði, síðar hjá Sveini
Tryg-g'vasyni f .'anrkv.sfj. fram
leið' ’.uráð's eftir að þe.rsi greiðsla
féll undir útflutnin,gs-jóð. Þó að
lei'tt sé frá því að' segja, er það þó
> h11. að það 'tók suma bændur
2—3 á.' að átta si» á þesý'u og sá
‘ími var notaður vendiíe&a íil að |
gera mig' tortryggil.egan, en ég1
hélt, áð nú væru allir búnir að
át-ta si? á þessu, o? Laugvetningui'
þyi-fti því e'kki að heimska sig á
því að tala um að hægt hefði verið
að' fá ódýrari mjólk. Aðeins eitt.
S-öluverð á nýmjólk er -til og hefur
aldrei verifj öð'ruvísi r.ema ef ein
hverjir bær.'dur' hafa G'vikið sitt
eigið sölu.kipulag, hliðstætt því.
að verkanraður byði sig í vinnu
fyrir lægra itundarkaup en félag
hans hefúr ákveðið að greiða
i'kyldi. Það er svo írálei'tit að
þvinga fram biaðaskrif um :vona
einfalt atriði.
Laugarvatnsbóndinn hefur ætið
setið við :ama borð, hvað mjól'kur |
verð snertir, eins cg hundruð ann
ari'a bænda, sem selja mjólk sína
utan mjólkursamlaga. Meðal þessj
ara bænda eru margir nÉgranr.ai .
mínir, svo sem Valtýi' í Miðdals J
koti, Grimur á Reykjum, Guð
mundur á Eíri-Brú, Snæbjörn á
Syðri-Brú, Guðjön í 'Gufudal ný-i
kominn í hópinn og m.fl. Hitt er j
annað mál. að margir bændur j
yotu óUúlega lengi að átta sig
á þessum greiðsluaðferðuin eins
og fyrr segir, og þurftu því að
(Framhaia & ð. siöuj
Byrðarnar |afnt á bökin
Þá er nú svo komið, að íhaldið
er farið að bera fyrir brjósti hag
hinna efnaminni þjóðfélags-
þegna. Byrðarnar verða að leggj
ast jafnt á alla, segir Mbl. og á
þá við þungann af væntanlegura
efnahagsráðstöfunum ríkisstjórn
arinnar. Þetta er lofsverð hugar
farsbreyting og óvænt.
Vinstri stjórnin lagði á stór-
eignaskatt. Auðugustu inönnum
landsins var ætlað að létta undir
með fátæku fólki að eignast þak
yfir höfuðið. Þeir ríku ráku upp
ramakvein mikið og stefnu mál-
inu utan til dóms, af því að þeiin
líkaði ekhi úrskurður innlendra
aðila. Það jafngilti raunar yfir-
lýsingu þessara manna um það,
að ísland væri ekki réttarfars-
ríki. Slikar aðfarir voru ekki
óþekktar hér áður fyrr eri haí'a
t.l þessa ekki þótt ttí íyi jnny.id-
ar. Þcli’ ',tó;'e:gaaskaíi:nie;i:i e. j
miklir máttarviðir í Sjálfstæðis-
flokknum, enda hefur fiokkurinti
ekki fer.gizt til þess að taka af-
stöðu gegn málskoti þeirra. En
nú á að Ieggja byrðarnar jafnt
á aila. Það er nógu fagurt fyrir-
heit — cn verður það annað og
ineira? Við sjá.um hvað setur.
Fallegur loforðalisti
Fiokksstjórn Alþýðuflokksins
hefur setið á fundi nú undan-
farið. Þar hefur hún verið búin
undir það, sem koma skal. Og
ekki verður annað sagt en fyrir
heitin séu fögur, eftir því sem
Alþýðublaðinu segist frá. Þar er
að vísu talað um ,,afnám bóta
og styrkja", en ekki nánar út í
það farið hvaða aðgerðir það
séu, sem leysa eigi bætur og
styrki af hólmi. Mun þó mörguin
finnast það nokkru skipta.
En svo kemur góða veðrið:
„Stórauknar almannatryggingar,
afnám tekjuskatts á alinennuin
launatekjum, höftum létt af inn
flutningi, gagnráðstafanir gegn
verðbólgu, öflugt verðlagseftirlit,
enginn éeðiiíegur gróði, aukið
lánsfé til íbúða“.
Vafasamt er að menn hafi áð
ur augum litið álitlegri loforða
lista en þennan, enda hafa AI
þýðuflokksforingjarnir löngum
þótt færir mjög í þeirri fram
leiðslugrein.
Hvar er gjaldshliðin?
En því miður vantar alveg
upplýsingar um gjaldaliliðina á
þessum reikningi. Hlá þó þykja
sennilegt, að hún skipti nokkru
máli fyrir útkomuna. Alþýðu
flokkurinn lofaði okkur því líka
í fyrravetur að stöðva dýrtíðina.
Og í haust sögðu frambjóðendur
flokksins að það liefði tekizt
með miklum ágætum. Þetta
reyndist þó því miður nokkuð
á annan veg. Og síðan mun marg
ur taka loforðum Alþýðuflofcks-
ins með varúð. Á þeim má eiga
von óvenjumikilla affalla.