Tíminn - 31.01.1960, Qupperneq 5

T í M IN N, sunnudaginn 31. janúar 1960.
-••• • . .........................
LOÐSELURi N N
Hér sést skyggnið mikla yfir aðalinngöngudyrum. Mótatimbri hefur ekki verið slegið utan af ennþá, en þetta
gefur góða hugmynd um uppsiátt undir slík skyggni.
Dr. Qunnlaugur Þérdarson:
Prjáliö i bæjarsjúkrahúsinu
Stutt svar vit> athugasemdum dr. Siguríiar Sig-
urSssonar, formanns byggingariiefndar bæjar-
sjúkahússins
Það ber vissulega að virða það
að dr. Siigurður Sigurðsson /kuIí
hafa fundið fccJlun hjá sér tii þcss
að ver.ja sum þeiira mörgu niis-
taka, seni orðið hafa i byggingar
málum bæjarins og það er án efa
rétt að ekki ber arkitektinn einn
ábyrgð á þeim öllum, en þau
lagast ekki við það.
Úr því að svg granfivai' máður
sem dr. Sigurður réð’st í það að
Verja þessar framkvæmdir, þá
hefði hann bæði átt að lesa grein
■m:na betur og ekki l.áta freistazt
iil hártogana. Skulu hér í stuttu
máli færð rck að þe>:cu.
1 grein Riinni segir að bygiging
bæjar .,.ikrahii;s sé eitt af göml-
um kosningalofcrðum Sjálfstæðis
flokksins og auðvitað er það lofor®
upjihaf þessa niáls, en efndir þess
sto iuunu’ þáttur þess og stendur
því óhaggað að á þeim tíma, sem
K'iíinn er siðan loforðið var gefið,
hefur verið ráðizt í allar þær fram
kvæmdir víðs vegar um land,
| sem tilfærðar eru í grein minni,
23. þ.oi. Þar á meðal viðbyggingu
Landsspítalans.
Um heilsuvemdarstöðina.
Það yiH svo vel <til að undiiri't-
! aður fyigdist með því hvernig
j byggingu Heiisuverndarstöðvar-
I innar miðað’i áfram svo ?.ð segja
i frá degi til dagv á árunum 1949
fTt.1, fefitte eru ekkl svalir, heldur skyggni á sjúkradeildinni, sýnishorn
um tilgangslaust prjál í öllum frágangi.
—1956; hvernig biotið var niður í
einn daginn það sem byggt var j
annan daginn. í því sambandi j
maétti segja frá mörgu t.d. má j
minnast oíanljóss eða þakglugg- i
anna á álmunni við Barónssiíg,
sem voru mánuðum saman að hreyta
u:n útlit. Hins vegar er það rangt,
að sagt hafi veiið frá því í giein
minni að einasla lyftan i húsinu
hafi gleymzt. Það er aðeins slæm’
samvizka, sem gerir mér upp þau
orð, áííur á móti er það ótrúleg
ítaðreynd að í fjögurr'a hæða
heilsuveradani'töð, sem byggð var
á iíðustu árum var í upphafi ekki
gcrt ráð fyrii' einni einustu lyftu,
s\o að brjóta varð með íofiborum
göng fyrir hana.
í grein minni var nvergi fundið
að deildas.kiptingu stöðvarinnar,
hins vegar að húsgerðinni sjálfri
og að öllu bruðlinu í sanrbandi við
hana „tvær brýr á þurru landi“.
Auðvitað mætti bæta fjölmörgu
við, því er t.d. húsið byggt á
stólpum niðri í kvo:;: enda er ekki
reynt að mæla slíku bót í nefndri
grein.
Hailsuverndarstöðin ko:taði 19,9
nnlljónir (með útbúnaði um 24.
willjónir), hún er 14,060 rúm-
metr.ir cg' er þá byggingarkostn
aður hennar um 1430 kr. á rúm-
metra, en meðal byggingarkostn
aður íbúðarhúsnæðls hér í bæ var
á þeim tíma, er stöðin var byggð
(1949—1956) hins vegar kr. 686
á rúmmetra, og .vést bezt af þessu
hver.u hörmuleg úlkoman er.
Dr. S'gurður Sigurðsson ei
hvers manhs hugljúfi og alls góðs
maiklegur og því eðLíegt as þeir,
sem sækja hann heim ljúki lofs-
orði á þá .tcfnun, sem hann hefur
hér barizt fyriir að koma upp af
miklúm stórhug og skal það fús-
lega viðurkennt. — Hins vegar
er ekki öruggt að með líku kurt
eysishjali cg hann vilnnr í sé ver
ið að hæ’.a arkitektor’ kum hlæ
hú SSÍ113 að sama skapi. Úr því að
dr. Sigurður er farinn að dkjóta
sév á bak við’ útlendinga, þykir
mér rétt að vitnn til smáatviks frá
árinu 1954. Þá háttaði vvo til að
! mér var faliff að gerast leiðsögu
maður ncrrænna arkitekta og
vérkfræðinga, se n hér voru ful!-
j’trúar á „Nordisk Byggedag“ og
! auffvitað vildu þeir fá aff sjá ís-
lenzka byggingarl.lst. Meðal anna.rs
vái1. heilsuverndarstöðin skoðuð.
! E'nhver beindi þá þeirri spurn
ingu til gestanna, til hvers þeir
héldu a® not-a ætiti húsið, komu
.helzt fram tilgátur um' „hotelþa-
• vilion“ eða Ca inó (spilabanka)
og þegar þeim var sagt að þetta
■ ælti að verða heilsuverndarstöff,
gátu þei.r ekki varizt hlátri og ein
I uiú varð að orði „Þetta hlýtur að
Loðselírnir eöa sæbirnirnir,
eins og þeir eru líka kallaðir,
teljast til hinna svo neíndu
eyrnasela, en þeir eru að ýrnsu
leyti frábrugðnir venjulegum
selum, t-d. eru á þeim greiniíeg
ytri eyru, iljar þeirra eru hár-
lausar og aftux'fæturna .geta
þeir heygt inn undir sig, og
eiga því hægar með að ganga
á landi. Dýr þessi eru náskyld
sæljónunum, en eru ailmikið
minni vexti. Karldýrin eru um
2—2,5 metrar að ler.gd og vega
í mesta la.gi 200—250 kíló.
Kvendýrin eru mun minni;
vega þetta um 50—60 kíló; auk
þess eru þau spengilegri í vexti
en sæljónin. Kvendýrin og ung-
arnir eru silfurgrá á litinn, «n
karldýrin dökkbrún. Sundhúð-
in á iþei.m nær 10 sm. út fyrir
tábroddana, og aðeins 3 tærn-
ar á hverjum fæti hafa klær.
Loðselirnir eru úthafsdýr, en
leita alltaf til lands um fengi-
timann. og halda þá venjulega
til á ströndum óbyggðra eyja.
Ef þess er nokkur kostur, þá
koma þeir ár eftir ár á sömu
stöðvar. Fyrst fara nokkur göm
ul og reynd karldýr á land, til
þess að athuga, hvort hætta sé
á ferðum, ef svo er ekki, gefa
þeir félcgum sínum merki, og
allfr ganga á land. Helzt velja
þeir staði, þar sem er mjög
hrhnasamt, því þeir álíta að þar
verði þeir fyrir sem nriimstu
ónæði.
Um miðjan april koma j
•fyrstu hóparnir af hal'i á leið .
til strandar. Oftast bíða þéir !
úti fyrir í 2 eða 3 daga á með-
an þeir eru að láta rannsaka. :
hvort landgangan sé hættulaus-
Þegar öll karldýrin eru komin
í laiid, fara þeir að merkja sér
,,hjónarúm“ -hver í sinu lagi, og
rúmin þurfa að vera vel stór,
því að hver selur hefur iriargar
konur. Engin dýr innan 6 ára
aldurs fá að koma í land, hve
mikið sem þau langar til, er
þe-s vandi. gætt af þeim eldr i.
Um íniðjan júnimánuð er allt
tilbúið í landi' og aðeins heðið
eftir kvendýrunum. Koma þau
á land í smáhópum. Nú koma
karlselirnir hver um annan
þveran og reyna eftir megni
að .króa af kvendýrin og koma
þeim í kvennabúrið, þangað til
ekki kemst þar meira fyrir.
Stundum reyna 2 karlselir að
ná í sömu konuna og verða óft-
ast út úr því illindi á Tn'ílli
keppinautanna; o-g getur svo
farið að annar eða báðir liggi
dauðir eða að minnsta Kóet:
hálfdauðir aff leikslokum.
Tveim eða þrem dögum etftir
að allt er komið i ró og spekt
í landi, fæðast ungarnir, er það
oft ekki fyr en um miðjan ,jú!i.
Litli loðselurinn er eins og aðr
ir selkópar vel af guði gerður.
þegar hann fæðist. Húðin er
mjúk og hrokkinhærð, tennurn
(Framhald á 11. síðu)

vcrða æði dýrt, úr því að svona
miklu ei' hlaðið ofan á hiuið“.
Uiu bæjarsjúkrahúsið.
Vissulega má deila um ,það,
hvcrt rétt sé að' hafa kandidata
sem eru á vakt, I.engst uppi í turni
eða t.d. í smáálmum út úr sjúkra
deildinni eða inni í deildinni
jálfri, en víct er um það, aff turn
inn er ekki áfastur við sjúkradeild
arálmuna og að kandidatarnir
verða eins 'lar.gt í buru fiá sjúkra
deildinni cg frekast er unnt, þeg
ar þeir eru uppi í turninum. Mér
þykir órennilegt að þeir verði 16
samtímis á vakt og því óþarfi að'
hafa ö'U. þes.si herbergi. i turnin-
um, þar em læknum er auk þess
æliuð. fjöhnör.g önnur herbergi
viffs vegar í húúnu. Athygllsvert
er að í unu'æddi'i grein er ekki
reynt að verja þá hug nvnd að hafa
eetustofu, b&kasafn cg fundarsal i
éfj'tu hæðum t.urnsin. '. í sambandi
við túrninn má benda á a'ð í ný-
u.'tu sjúkrahúsum Dana í Gio.ti'up,
(bæjarsjúkrahú.i K.hafnar og
Randers eru engir turnar og þó
ei'u Danir. &cm enga fjarisýn haf-a,
manna gjarnastir á að' byggja
turna.
T.elja má ‘óvanriil.egt að' þeir
tveir finnsku arkit'ektar, sem um
er getið í margræddri grein vilji
láta bendla nafn ij'jtt viff bæjar-
sjúkrahúsið, enda þótt þeii' hafi
litið yfir teíkningar af því og

væri fróðlegt að fá það vo'l'tfest
svart á hvítu að be.Lr teiji sig
samábyrga um út’it þess og etnnig
lærdómsrikt' að vjá á sarna liátt,
hvaða athugasemdir þeir gerða.
Þaff er mis-kilningur, a.g í greia
1 minni sé átt við aðal móttökuarid-
1 dyrið, en bað væri kapituli fyrir
sig að skrifa um það. með skyggn--
ir.u mikla, kýraugagluggum beint
upp í loft og margs konar prjála
cðru.
Undirritaður hefur ásaml s'krif-
siofustjóra byggingafuíltrúa og
óðrum starfsmanni þar, talið
I sjúkrarúma íialda í íyrirhuguði*
1 sjúkrahúsi, og verða í þeini hluta
I sem nú er verið að smiða. nákyæ rn
j lega. 160 rúrn, enn fremur. gengúm
við úr skugga um að síðar (eftir
r.okkur ár?) þegar húsið vvrður
íulLvmíðað, munu 140 bætast við.
Stangast þessar tölur á við upplýs-
ir.gar dr. Sigurðar, — en vera má
eð einhverjar brevtingar séu fyrír-
hugaðar í þessu efni, sem væra
betur. Það haggar þó ekki þeirrs
1 staðreynd ?ð húsið er teiknað fyrir
300 rúm eiris og það liggur fyrir
hjá byggingafulltrúa. Það þyðir
|250 rúmmetra á sjúkrarúm, senv
er sennilega heimsmet i rým.is-
eyðslu. í nýiustu sjúkrahúsonu
Dana í Randers og Glostrup éns
j sambærilegar tölur langt um lægri-
í grein sinni vitnar dr. Sigurðúr
!í hið þekkta rit Neuferts (1959>
'varðandi nauðsynlegan rúmmetra-
(Framn. á 6. síðu.>