Tíminn - 28.04.1960, Blaðsíða 16

Fyrsti
farmurinn
Fyrsti bílfarmurinn af hrá-
járninu kominn til Reykjavík-
ur sumarið 1952. Hvert stykki
eins og það sem maðurinn
heldur á, vegur 20—30 kg.
JÁRNTEKTIN Á
DYNSKÓGAFJÖRU
• t's \
' •
-
mi

Nú um næstu helgi verður
cnn gerð Tilraun til að bjarga
hrájáminu á Dynskógafjöru.
Bergur Lárusson frá Kirkju-
bæjarklaustri mun fara þang-
að austur með flokk manna,
en járnbyngirnir liggja nú það
hátt í fjörunni, að talið er ger-
legt að ná þeim upp. Krani
með Krabbakjafti verður not-
aður til að grafa eftir járninu.
Blaðið hefur átt tal við Berg
Lárusson, en honum var dæmdur
fcjörgunarréttur á brájárninu.
Sagði hann, að járnið yrði til að
byrja með fvutt vestur vfir Múla-
kvísl og því borgið undan flóði frá
væntanlegu Kötlugosi og sjávar-
íöllum. Járnbyngirnir em þrír,
um 4500 Iestir alls og liggja undir
Leitað í
Tjörninni
í gær leitaði rannsóknarlögr'egl-
an í Tjörninni að peningakössum,
sem bófarr;r umtöluðu segjast
bafa fleygt þar, nánar til tekið út
af brúnni. Lögreglan notaði slæð-
ingartæki, en leit henniar bar ekki
árangur. Bocninn þama er sam-
fellt leðjudýki og engum fært þar
um svo leitarskilyrði eru harla
erfið.
fimm metra þykku sandlagi.
Byngirnir sjálfir eru um fimm
metrar á þykkt. Liggja þeir nokk-
uð dreift og kvaðst Bergur ekki
gera sér vonir um að bjarga öllu.
Járnið liggur nú svo hátt í fjör-
unni, að sjór nær því ekki á flóði,
en hins vegar er talið, að vatn
muni koma upp þegar farið er að
grafa eftir því.
Þessum mikla járnfarmi var
kastað þarna í fjöruna úr hol-
lenzku flutningaskipi, 8000 lesta,
sem þama strandaði árið 1940.
Einnig var skipað út 100 bílum af
gerðinni Dodge, sem hér voru í
notkun og kallaðir „sandabílar".
Skipið var síðan dregið á flot, en
það var á ieið með þennan farm
frá Bandaríkjunum til Englands.
Klausturbræður gerðu samning
við ríkið og Skipaútgerð líkisins
um björgunarrétt á járninu, en
strandstaðurinn er ríkiseign.
Bændur í Kerlingardal eiga reka-
rétt á fjörunni og stöðvuðu þeir
og fyrirsvarsmenn þeirra Klaust-
urbræður, er þeir hugðust bjarga
járninu. Út af þessu spunnust svo
langvinn málaferli, sem risu hæst
og urðu forsíðuefni blaða dag eftir
dag sumarið 1952, en þeim lauk
með því, að Bergi Lárussyni, sem
hafði undirritað samninginn við
ríkið var persónulega dæmdur
biörgunarrétturinn í Hæstarétti.
Til þess að rifja upp hvað gerð-
ist í þessu langvinna deiiumáli,
skal hér vitnað í fréttaflutning
Tímans sumarið 1952:
Þann 19. ágúst segir m. a. undir
fyrirsögninni — Dóms beðið,
vinnuvélar á Dynskógafjörum: Það
má vænta þess, að sýslumaðurinn
í Vík í Mýrdal kveði upp dóm í
deilumáli því, er orðið hefur út af
jáminu á Dynskógafjöru, eftir svo
sem 7—10 daga, ef ekki verða
sættir gerðar áður. Það eru þó
liorfur á, að ekki verði beðið með
björgunarvinnuna eftir dómsúr-
siiturn, því senn eru síðustu forvöð
að hefja þá vinnu, ef björgun á að
takast á þessu sumri. Á laugar-
aaginjn fóru því seec menn frá
Klaustri vestur á sand með skurð-
gröfu og er líklegt að vinna með
fcxenni verði hafin nú þegar, hvern-
ig svo sem dómur í málinu kann
að falla, þar eð svo hæpið er að
cðium kosti um björgun.
(Framhald a 15 síðu).
BSíðviðri
Samkvæmt spá veðurstof-
unnar mun sama góðviðr-
ið haldast í dag og verið
hefur, en spá hennar hljóð
ar nánar tilteklð svo:
Hægviðri, skýjað, góðviðri
og hlýtt.
Sá þýzki gætir stdru
Á stóru tjörninni í Reykja-|og lifandi að verja stóru
vík býr svanur, þýzkur að ætt ítjörnina ívrir ágangi íslenzk
og uppruna, en mun hafa j fæddra svand, og ekkert múð-
íengið íslenzkan ríkisborgara- i ur með það.
rétt fyrir þremur árum, er í f gærmorgun veittu menn því
hann asamt konu sinm var | Ethygli, að slegið hafði í brýniu
sendur sem vinargjöf fráj úti á tjöru. Fjórir íslenzkir svanir
Hamborg til Reykjavíkur. i höfðu komið — trúlega í friðsam-
Strax við komuna sýndi hann!}egum erindagerðum - á virðu-
, „ J ,'legu sundi ínn á storu tjornina.
[>að, svo ekki varð um villzt,, j,ag tgjj s;j þý^j umsvifalaust sem
að hann ætlaði að sér heilum beina árás og móðgun við sig og
sína konu og réðist 'harkalega í
móti óvinunum.
Og blóðið rann
Það mega íslenzku svanimir
eiga, að þeir iétu ekki mótspyrnu-
laust undan síga, heldur tóku í
móti og vörðust. En sá þýzki var
yfirsterkari, og hefur trúlega heid
ur meiri meðfædda hertækni, og
svo fóru leikar, að fslendingarnir
iögðu á flótta yfir í syðri tj'örnina.
(Framhald á 15. síðu)
John H. Griffins rétt áður en hann undirgekkst
breytinguna.
Hvítt og svart
Þetta er sami maðurinn á báðum
myndunum, þótt hann sé hvítur á
annarri og svartur á hlnni. Mörgum
þyklr sennilega liggja í augum uppi,
að hann sé fyrrverandi surtur, sem
hafi með brögðum breytt húðlit sín-
um tll samræmis vlð þá, sem meira
eru metnir, en það er alrangt. Mað-
urinn er hvitur að uppruna, elns og
menn geta hvítastir verið, en lét
breyta húðlit sínum til þess að kynn-
ast kjörum svertingja af elgin raun.
Nafn þessa manns er John Ho-
ward Grlffins. Hann er viðurkennd-
ur rithöfundur í USA, en mlssti
sjónina eftir stríð. 1957 fékk hann
affur sýn, og hefur á síðari árum
haft mikinn áhuga fyrir að kynna
sér aðstöðu svertingja. Þess vegna
fékk hann lækna til þess að breyta
húðiit sínum með iyfjum, fór til
rakara og lét svo að segja snoða
sig. Þá var hann orðinn glettilega
likur þessum hrjáða kynþætti, og
fór til New Orieans, þar sem hann
blandaði sér í hóp svertingja og tók
upp þeirra lifnaðarháftu. Þar hefur
hann unað síðasta hálfan annan
mánuð og að sögn líkar honum jafn
illa afstaða hvítra sem svartra til
hans sjálfs. Hvítir sýna honum
kulda og hæðni, en svartir vilja
ekki viðurkenna hann sem fuligild-
an jafningja.
Hérna er hann kolsvartur, sólbrenndur og snoðaður,
Hvern skyldi gruna, að hann sé fæddur hvítur?