Tíminn - 02.12.1960, Blaðsíða 13

13
T f MIN N, föstudaginn 2. desember 1960.
liiiiiiwwiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiwaiiitttoiiiitaiaiiiiiiiiitoHiiiiiiiiiittiiiiiiiitiiiU
V<VVV'VN.>-V«
A S T
Á RAUÐU LJÓSI
María Sjöín er Reykjavíkurstúlka, lausa-
leiksbarn frá stríðsárunum og hefur aldrei
þekkt föður sinn. Hún elst upp með móður
sinni, vínhneigðri konu með vafasama for-
tíð. sem hefur gifzt sjcmanni.
María Sjöfn er trúlofuð Þorkeli, ungum
og glæsilegum stúdent. og það er draumur
þeirra að komast saman til náms í París.
En þau reka sig á óvænta hinflrun: Magda-
lenu móður Þorkels, yfirstéttarkonuna. sem
er vön því að aðrir lúti vilja hennar. Hún
hefur ætlað syni sínum annað hlutskipti.
María Siöfn á í fleiri horn að líta. Eftir
dauða móðurinnar sýnir Brynjólfur. stiúpi
hennar, hvern mann hann hefur að gevma,
og þeir atburðir gerast, sem valda straum-
hvörfum í lífi hennar. María Sjöfn ratar
þó óvænta leið úr öllum ógöngum.
NÝR HÖFUNDUR
Hjólbörur með gúmmíhjóli
léttar og meðfærilegar, hægt að taka sundur og
setja saman á stuttum tíma.
Póstsendum
F"á þessu fólki og mörgum fleiri segir i fyrstu bók Hönnu Kristiáns-
dóttur. Hanna er sjálf Reykjavíkurstúlka, og hún lýsir lifi núth.naæskunnar
i Reykjavík af raunsæi og næmum skilning; Hér segir frá Reykiavíkuræsk-
unni í dag, þetta er sagan um stolta ást ungrar ReykjavíkurstúAu.
Verð kr. 129,05.
Bók, sem allir tala um
Sími 15345
Hverfisgötu 52
<aiiMtataw»ii*»iMffliatasi<*taia»iii<<Mi<«iiii*iaiaiitiii<iiiiai«wii«M*i«Mfliiii<iiaiii
segja, að ekki geti hver farið
sínu fram. En slík áætlun fel
ur líka í sér nokkurt öryggi
fyrir þá, sem á þjóðarbúinu
vinna eða þar hafa forsjá og
framtak á einhverjum stað
eða á einhverju sviði, — ef að
henni er unnið á réttan hátt.
Ræða Gísla
(Framhald aí 7 síðu)
ið og eru vantrúaðir á gildi
áætlana. Á það er bent, að
erfitt sé að fara eftir áætlun-
um og því erfiöara, sem þær
nái lengra fram í tímann. —
Rétt er það, hér á þessu veðra
sama landi hefur þó verið
lagt í það fyrir löngu, að láta
strandferðaskip sigla eftir
áætlunum, sem gerðar eru ár
fram í tímann, og allir telja
það nú sjálfsagt. Erlendis
hafa j árnbrautarlestir lengi
farið svo nákvæmlega eftir á-
ætlunum, að varla skakkar
um mínútu á hverjum stað.
Án áætlana færu allar sam-
göngur úr skoröum á landi, á
sjó og í lofti, bæði hér og ann
ars staðar. Til þess að áætlan
ir í samgöngum standist, þarf
auðvitað að samræma starf
fjölda fólks, og yfirleitt verð
ur niðurstaðan sú, að hver
leysir af hendi það, sem hon-
um er ætlað. Og áætlunartækn
inni fer fram eins og annari
tækni. Segja má, að staðhætt
ir séu slíkir hér á landi, að
erfitt sé að gera áætlanir um
atvinnulíf og framleiðslu, því
að hér sé svo mikið undir
duttlungum náttúrunar kom-
ið. Öðru máli gegni um þau
lönd, þar sem byggt er fyrst
og fremst á iðnaði meö fram-
leiðslugetu, sem hægt sé að
reikna út fyrirfram. „Svipull
er sjávarafli“ segir máltækið,
og mestöll útflutningsfram-
leiðsla íslendinga byggist á
sjávarafla. Sjávaraflinn við
ísland er þó ekki svipulli en
svo, að sá afli, sem minnstur
verður hér, myndi þykja ágæt
ur hjá sumum öðrum þjóðum,
sem fiskveiðar stunda. Og
mismunur á afrakstri islenzks
landbúnaðar eftir árferði mun
nú orðið ekki vera miklu
meiri en gengur og gerist i
heiminum. Þess er líka að
gæta, að þó að sjávarútvegur
inn framleiði nú yfir 90% af
i flutningsvörum landsmanna
er ástæða til að ætla, að það
hlutfall breytist á komandi
tímum. Ekki þannig, að út-
gerð dragist saman, því að
hún mun fara vaxandi a.m.k.
fyrst um sinn, og það er frá-
leitt, að láta sér detta í hug,
aö þjóðin eigi að hverfa frá
fiskveiðum, eða draga úr þeim
fyrst um sinn, þó þær geti ver
ið áhættusamar. En það er
jafnframt sennilegt, að út-
flutningur landbúnaðarvara
eigi fyrir höndum að aukast,
og að þjóðin muni á komandi
tímum flytja út iðnaðarvör-
ur, sem ekki eru fluttar út nú.
Hjá því getur varla farið, að
hér verði komið á fót stór-
iðnaði í smáum stíl, ef svo
mætti komast að orði. Þessi
fámenna þjóð, með fáar vinnu
hendur samanborið við vinnu
hendur fjölda annarra þjóða,
mun ekki til lengdar neita sér
um það að þiggja þann liðs-
auka, sem landið sjálft býður
fram i orku fallvatnanna. —
Þann dag, sem sá liðsauki
verður þeginn, verður þjóðin
höfði hærri en hún er nú, á
sviði tækninnar, og að því
mun koma. En mikið er undir
því komið, að þar verði ekki
of greitt úr hlaði riðið, að
ekki verði hrapað að því að
gera allt í einu, og að hafist
sé handa á réttum stað, svo
að ekki raskist enn jafnvægi
í bygð milli landshlutar.na.
Þær framkvæmdir, sem þar
vérður um að ræða, þarf að
hefja samkvæmt áætlun, og
þá munu þær lika gera þjóð
inni auðveldara en áður að
láta áætlanir sínar standast.
Þó að okkur séu ljósir marg
ir og miklir erfiðleikar við að
gera áætlanir og fara eftir
þeim, getum við ekki komizt
hjá því að viðurkenna hinar
nýju staðreyndir vorra tíma.
Það er staðreynd, sem varla
verður dregin í efa, að þjóð-
um, sem ekki verður talið, að
standi á hærra menningar-
stigi en íslendingar, jafnvel
þjóðum, sem, að margra dómi,
búa við óæskilegt stjórnar-
fyrirkomulag, hefur að því er
virðist, a.m.k. aö verulegu
leyti, tekizt að framkvæma á-
ætlanir, sem gerðar hafa ver-
ið til margra ára, og að áætl-
anirnar hafa lyft þjóöarbú-
skap þeirra á hærra stig en
hann ella hefði verið, að öðru
óbreyttu.
Því hefur stundum verið
haldið fram, að áætlanagerð
geti í ýmsum tilfellum lagt
hömlur á framtak í atvinnu-
lífi og framkvæmdum. Þetta
fer auðvitað eftir því, hvers
eðlis þær áætlanir eru, sem
gerðar eru. Sé eingöngu eða
fyrst og fremst um líkinda-
áætlanir að ræða, þá verður
engin ástæða til að óttast
slíkt. Slík áætlun er til leið-
beiningar, hjálpar mönnum
til að átta sig. Og enginn hef
ur á móti veðurspá. Menn
vilja bara hafa hana sem rétt
asta. Ef áætlun hins vegar fel
ur í sér fyrirmæli, verkstjórn,
íhlutun um dreifingu fjár-
magns eða þvílíkar aðgerðir,
að meira eða minna æyti, má
Þjóðinni fjölgar nú ört.
íbúar landsins munu að lík-
indum verða 375 þúsundir eft-
ir 40 ár, þ.e. um næstu alda-
mót. Þjóðin er á framfaraleið
og vill áreiðanlega halda á-
fram á þeirri leið. Landið okk
ar góða bíður eftir sinni stóru
framtíðarþjóð, og það býr yf-
ir miklum möguleikum til að
fóstra þá þjóð. Þeir möguleik
ar eru ekki bundnir við ein-
hvern lítinn hluta landsins.
Þeir möguleikar eru, að telja
má, um land allt, og menn-
ingarþjóð, sem á heilbrigðan
þjóðarmetnað, ann ættjörð
sinni, og vill vera sjálfstæð,
mun vonandi aldrei gera á-
ætlanir um að leggja land sitt
eða landsbyggð í eyði. Land-
ið og miðin umhverfis það
búa yfir miklum möguleikum.
En vinnuafl og fjármagn á sín
takmörk. Nauðsyn ber til þess,
að dómi okkar flm,, að þjóðin
og þeir, sem forustu hafa í mál
um hennar, geri sér grein fyr
ir því á hverjum tíma, með
nokkrum fyrirvara, að hverju
skuli stefna í framleiðslu og
framkvæmdum, og hvernig
þeim skuli haga, hvað óhjá-
kvæmilegt sé og æskilegast,
hvað helzt megi bíða og hvers
vænta megi, ef með forsjá er
á málum haldið.
Með þetta í huga er sú til-
laga flutt, sem hér liggur
fyrir.
■ Að öllu athuguðu væntum
við flm. þess, að Alþingi fall-
ist á, að unnið verði að því að
undirbúa þá löggjöf um fram-
leiðslu- og framkvæmdaáætl-
un þjóðarinnar, sem hér er
um að ræða.
Eg legg til, að tillögunni
verði vísað til háttv. fjárveit
inganefndar.
Saltausturinn
kostar 418 þús
Bílstjórar sem aðrir kvarta
nú ákaflega undart saltaustri
bæjaryfirvaldanna vegna hálk
unnar, enda staðreynd að
saltið veldur stórskemmdum á
bílum, skófatnaðí, gólfum og
teppum.
Það er fróðlegt aö sjá að
á sama tíma og óánægjan
vegna þessara ráðstafana er
sem mest, áætlar bæjarstjórn
in 418 þús. kr. „vegna hálku
á götum bæjarins ‘ árið 1961,
og er hér vafalaust átt við
saltausturinn. Þegar þessi
kostnaður bætist ofan á það
tjón, sem verður á eignum
borgaranna vegna saltausturs
ins, þá fer upphæðin að verða
nokkuð há. Hvers vegna er
ekki borinn sandur á götur
bæjarins? Það mundi kosta
nokkra götusópun, en trú-
lega verða ódýrara að miklum
mun í reynd. — Saltaustur-
inn hefur mikið verið gagn-
rýndur á undanförnum árum
og þaö er kominn tími til að
þeir vitringar, sem fyrir hon
um standa, taki tillit til kröfu
bæjarbúa.
Jeppi valt á
Keflavíkurv.
í fyrradag vildi það til á
Keflavíkurveg' ti' móts við
Straum að jepni for út af veg-
inum, hvoifdi og þrír menn
sem í honum voru meiddust.
Slysið vildi til um tvöleytið e.h.
Mun jeppinn hafa i'unnið í hálku
og lent þannig útaf. Rúður brotn-
uðu og bíllinn stórskemmdist og
varð að fá kranabíl frá Vöku að
flytja hann af staðnum. Þrír menn
voru í bílnum og meiddust þeir
allir meira og minna.