Tíminn - 12.01.1961, Blaðsíða 8

8
TÍMINN, fimmtudagínn 12. janúar I9t3i
f tilefni' þess, að nú er lokið við
að steypa upp og gera fokhelt
stærsta sambýlishús, sem byggt
hefur ver'ið á A'kranesi, sneri frétta
maður Tímans sér til Halldórs
Þorsteinssonar, formanns Bygging-
arfélags verkamanna, sem á þessa
íbúðasamstæðu, og innti hann tíð-
inda af byggingunni, eins og hún
nú er, og sagðist honum svo frá:
Að fengnum nauðsynlegum leyf
um, svo og loforðum um lán úr
Byggingarsjóði verkamanna var
hafizt handa um að grafa og steypa
grunn byggingarinnar, og var því
lokið fyrir áramót 1959. — Á síð-
astliðnu ár'i hefur byggingarfram
kvæmdum verið haldið áfram, og
er nú verið að leggja miðstöð og
einangra, en til þess er notað 2”
plasteinangrun, og múrhúðun mun
hefajst innan skamms. Á bygging-
unni að vera að fullu lokið fyrir
1. sept. í ár'.
Byggingarframkvæmdir á vegum
félagsins annast Fell h.f., en fram
kvæmdastjóri þess er Þorgeir
Jósepsson, en teikningar eru gerð
ar á teiknistofu húsnæðismála-;
stjórnar.
Hús þetta er byggt við Höfða-
braut á rúmgóðri lóð skammt frá
hinum nýja íþróttavelli kaupstað-
arins. Er það 4 hæðir og kjallari,
skipt með stigahúsum, 8 íbúðir
við hvort, svo að tvær íbúðir
liggja að hverjum stigapalli, eða
16 íbúðir alls. Hver íbúð er 4 her'-
bergi og eldhús, ca. 100 fermetrar,
stór stofa með útgangi út á svalir
mót suðri, og aðrar tvær minni
stofur, rúmgott svefnherbergi og
stórt eldhús með litlu búri inn
af, innri forstofa og bað.
VerkamannabústaSirnir á Akranesi í byggingu — fjögurra hæöa hús — sextán íbúðir.
Hver íbúð hefur sína sér geymslu
í kjallara, ásamt hólfi í sameigin-
legum frystiklefa. Þá er einnig í
kjallaranum samkomusalur, með
eldhúsi og snyrtiherbergi. Líka er
þar smíðaherbergi til sameigin-
legra nota, auk kyndingar, fullkom
ins þvottahúss og herbergis, þar
sem gengið er til fullnustu frá
þvottinum. Loks er þarna rúmgóð
geymsla fyrir reiðhjól og barna-
vegna. Framh. á 15. síðu.
Byggingu verkamannabústaða
á Akranesi miðar vel áfram
Gunnar Leistíkow skrifar frá New York:
Sagan um Daníel spámann vekur
hrifningu á kirkjulegu leiksviði
Leikhús okkar er arftaki
hinnar kirkjulegu leiklistar
miðaldanna. Á þeim tím-
um, er harla fáir kunnu áð
lesa og skrifa, varð kirkj-
uni það nærtækt að gera
leiklistina að tjáningar-
tæki til að færa fólkinu
lifsspeki biblíunnar. Jafn-
vel Karl mikli skipaði að
skreyta kirkjur lærdómsrík
um kalkmálverkum, og
þremur öldum áður hafði
Gregoríus páfi hinn fyrsti
hafið aftansöng til vegs.
Það var því aöeins nýtt
skref í sömu átt, þegar
kirkjuleikir voru hafnir á
tólftu öld, sjónleikir er
sýndu ýmsar biblíusögur.
í New York er á vorum
dögum til tónlistarfélag,
sem kallast New York Pro
Musica, og það helgar sig
algerlega miðaldahljóm-
list. Þetta félag er líka
þekkt í Evrópu ' vegna á-
gætra hljómplatna, sem
það hefur sent frá sér. Það
er einmitt í samræmi við
* fyrri þróun slíkra list-
greina, að slíkt félag færi
fyrr eða síðar inn á þá
braut að kynna kirkjulega
leiklist miðaldanna og sam
ræma hana hljómlist og
söng, jafnvel færa slíkt í
nýtízkulegra horf, þótt
byggt sé á gömlum grunni.
Forystumaður þesara
mála er Noah Greenberg,
og hann fann auðvitað það
miðaldaverk, sem bezt
hæfði til nýtízkulegrar end
ursköpunar — leikritið um
spámanninn Daníel, sem
sett var á kirkjusvið í
Frakklandi á tólftu öld.
Það var líka mikill hægðar
auki, að í British Museum
er til gamalt handrit að
þessu leikriti, ekki aðeins
með texta- og söngvanót-
um, heldur einnig tilsögn
um búninga og sviðsetn-
ingu.
Greenberg hefur sett
leikinn á svið með hliðsjón
af þesu handriti. Síðustu
árin hefur það verið sýnt
umí kirkjum og samkundu
húsum víða um Evrópu,
tekið breytingum með
hverju ári en virðist verða
æ betra listaverk í þessum
meðförum. Sumarið 1958
fór amerískur leikflokkur
til Evrópu og sýndi „Sjón-
leikinn um Daníel spá-
mann“ víða í álfunni, með
al annars í Westminster
Abbey, í höfuðkirkjum í
París og Santa Trinada í
Flórens á Ítalíu. Alls stað
ar vakti þessi gestaleikur
óskipta athygli, og það var
ekki óverðskulduð athygli.
Eg hef séð marga fagra
sjónleiki og áhrifaríka síð
ustu 19 árin, sem ég hefi
dvalið í New York, en ég
fullyrði, að ég hafi aldrei
séð eins fagran og áhrifa-
ríkan sjónleik, sem þessa
dagana er á sviði í St. Ge-
orge’s Episcopal Church við
16. götu í New York.
Kirkjan er engin gersemi
að byggingalist, en hún er
stór og þar komast 1200
leikhúsgestir fyrir. En sýn
ingin bregður ævintýra-
ljóma á þetta guðshús. Öll
líirkjan verður eitt • leik-
svið, jafnframt því að vera
gestasalur. Þarna ber fyrir
eyru yndisfagran söng, hríf
andi hljóma gamalla hljóð
færa, og fyrir augu fagra
og forna búninga og ágæta
leiklist nýliða og þaulæfðra
leikara. Allt hefur verið
gert til að láta allt líta
eins eðlilega út og unnt er,
og þarna eru notaðar ýms
ar gersemar frá fyrstu tíð
kristinna manna, svo sem
hljóðfæri ýmis, hofskraut
og skart frá Jerúsalem og
sjöarmaðar ljósastikur úr
Sviðsmynd úr leikritinu um Daniel spámann — myndin gefur nokkra hugmynd um miðaldabúning-
ana, sem notaðir eru.
Gyðingasafni. Allt ber brag
og svip miðaldanna, þvi að
ekki var venja, að leikend
ur kæmu fram í búningum
frá dögum biblíunnar, held
ur í samtímabúningum.
Þess vegna koma konung-
arnir Baltazar og Darius
og hirðir þeirra ekki fram
í búningum frá hinni fornu
Babylon, heldur evrópisk-
um miðaldaklæðum. Og
texti og tilvitnanir eru á
miðaldalatínu með kirkju-
legum, ítölskum framburði.
Nú jæja, hugsa menn. Þá
skilja „leikhúsgestimir"
þetta auðvitað ekki —
hvorki amerískir né evr-
ópskir.
Alveg rétt, en fólk í Frakk
landi skildi heldur ekki
latínu á tólftu öld, en gert
er ráð fyrir, að jafnframt
leiknum hafi sögumaður
skýrt fyrir áhorfendum, ó-
læsum og ólærðum, þá bibl
íusögu, sem á sviðinu var
sýnd. Slíkt er ta^ið sjálf-
sagt, þótt slíkur sögumað-
ur sé ekki nefndur í hand-
ritinu í British Museum. í
mynd af slíkri leiksvningu
frá 14 öld er að minnsta
kosti á sviðinu slík persóna,
sem virðist geyma hlut-
verki sögumanns og vera
að skýra fyrir áhorfend-
um gang leiksins.
Greenberg hefur þess
vegna horfið að því ráði
að hafa sögumann á svið-
inu, og hann hefur látið
kunnan rithöfund, er oft
hefur sótt söguefni sín til
miðalda, rita sögu af Dan-
íel spámanni, og er hún
sögð jafnhliða leiksýning-
unni.
Leiksýningar halda sem
fyrr segir áfram í New
York og skortir ekki áhorf
endur. Árið 1962 ráðgerir
bessi leikflokkur aðra leik
för til Evrópu, einkum til
Þýzkalands. Og mér finnst,
að nú ætti að vinda að því
'•ráðan bug, að þessi gesta-
’eikur fari ekki framhjá
Norðurlöndum, eins og
1958.
Gunnar Leistikow.