Tíminn - 12.01.1961, Blaðsíða 9

'tÍMINN, fimmtudaginn 12. janúar 1961.
★
Fiskirækt er mikilvægur at-
vinnuvegur víða um lönd og
á sér orðið alllanga sögu.
Þekking manna á þessu sviði
hefur verið talin nokkuð hald-
góð. Þess vegna vekur það
ekki litla furðu, að bræðrum
tveimur í Sykkylven í Noregi,
Karsten Oddmund Vik og
Olav Vik, hefur tekizt að fá
hrogn í mörg ár í röð úr laxi,
sem þeir hafa haft í haldi í
sjávarkvíum. Hjá þeim hafa
einnig orðið frjóir laxar, sem
aldrei hafa leikið lausum hala
og því ekki gengið til hafs, og
loks hafa þeir fært sönnur á,
að regnbogasilungur dafnar
miklu betur í sjó en ósöltu
vatni.
Þa5 er útbreidd skoðun, að lax-
inn deyi yfirleitt eftir hrygningu,
en fimm ára tilraunastarf hefur
kennt hinum norsku bræðrum, að
svo þarf ekki að vera. Þeir hafa
fengið hrogn úr sömu hrygnunni
f;órum sinnum, og sumir ætla, að
þetta muni jafnvel gerbreyta
starfsaðferðum við laxaklak,
þegar stundir líða. Uppeldi regn-
bogasilungs í sjó þykir þegar svo
áiitlegt, að átján nýjar uppeldis-
stöðvar í Noregi hafa óskað eftir
140 þúsund seiðum, sem vanizt
hafa söltu vatni. Sjálfir eiga bræð-
Þarna
annar bróðirinn
stóran regnbogasilung,
alisvin.
Lax í sjávarkvíum
hrygnir
ar
eftir
ar
Regnbogasilungur vex miklu betur í söltu
vatai en ósöltu — merkilegar tilraunir í Noregi
Geta e. t. v. gerbreytt laxarækt
að hægt væri að ala upp lax í
haldi í söltu vatni. Jafnframt var
hafið eldi regnbogasilungs með
svipuðum hætti og Danir hafa
tíðkað í meira en hálfa öld. Bræð-
Síðast liðið ár fengust enn hrogn
— í fjórða skipti.
vatni. Þegar lax var tekinn til
klaks úr laxaþrónum haustið 1957,
fundust þar fjórir regnbogasil-
ungar, er komizt höfðu úr upp
eldistjörn niður í lónið til lax-
| anna. Þessir regnbogasilungar
voru mun stærri og þyngri en
jafngamlir regnbogasálungar, sem
j alizt höfðu upp í ósöltu vatni.
i Tveimur þeirra var lógað, og
1 reyndust þeir bragðbetri en sil-
ungar úr ósöltu vatni, auk þess
sem fiskurinn hélt sér betur við
geymslu.
'■ Þetta varð til þess, að bræðnin-
uiti datt í hug að ala upp regn-
bogasilung í sjó. Og það hefur
gefið góða raun. Silungar þeir,
sem nú hafa verið um fjögur ár í
sjo, eru orðnir fjögur kílógrömm
að þyngd. Það er ætlun sérfróðra
manna, að þessu valdi jafnari og
heppilegri hiti en í ósöltu vatni,
efnasamsetning sjávarins og hæfi-
leiki hans til að hindra æxlun
sveppa, sem ásækja regnbogasil-
ung í íjörnum.
Sumargömul seiði frá Sykkylven
kosta nú hálfa aðra krónu ís-
lenzka, ársgömul tvöfalt meira og
tveggja ára gamlir fiskar, sem
orðnir eru vanir sjó, kosta
fimmtán krónur. Þeir eru orðnir
tt ö til þrjú hundruð grömm að
þyngd, en geta verið orðnir eitt
kílógramm eftir hálft ár — það er
að segja um jólaleytið, ef þeir eru
j keyptir í maí. Þeir ferfalda þyngd
j sína í sjó á einu misseri.
Fóður eldisfiska í Noregi kost-
ar I hæsta lagi hálfa aðra krónu
kílógrammið til jafnaðar, ef reikn-
aður er með kostnaður við fryst-
ingu og flutning. Seiði regnboga-
silungs verður þó að ala á dýra-
lifur á meðan þau eru smá, en
lifrin er að sjálfsögðu dýr. í Dan-
mörku er talið, að alls þurfi 7—10
kílógrömm af mat á hvert kíló-
gramm regnbogasilungs, sem alinn
er upp í fersku vatni. Við tilraun-
ivnar í Sykkylven hefur tekizt að
fa sama þunga á hver fjögur kíló-
grömm fóðurs.
Heimaalin kyaslócS
Við þessar tilraunir hafa feng-
ízt sem næst tólf hundruð hrogn
fyrir hvert kílógramm af þunga
laxins, og níutíu af hverju hundr-
aði hrognanna hafa klakizt út, en
sé tekið tillit til vanhalda í upp-
: e:di, er geit ráð fyrir, að tíu kíló-
gramma lax hafi á þessum árum
gefið þeim bræðrum um 24 þús-
und seiði. Af hrognum þeim, sem
fengust árið 1956, hafa beir bræð-
ur í tjörnum sínum laxa, sem
orðnir eru tvö kílógrömm
ur stærstu hrygnunni, enda þótt! ag
liún hafi aldrei gengið í hafið, og!
voru þau frjóvguð með sviljum
stærsta hængsins.
Jólatónleikar lúðra-
sveitanna á Akureyri
Akureyri laugardag (6 1)
sem lúðrasveitin lék síðast við
- mikla hrifningu. Hinir ungu hljóm
Lúðrasveit Akureyrar og ’ listarmenn bar'naskólanna léku
Lúðrasveit barnaskólanna á ýmsa fallega jólasálma, síðast
Akureyri. báðar undir stjórn Haií! Th,e Heral? f'ngels Sí1}g eH
Jakobs Tryggvasonar, efndu j anna var ag lúðrasveitimar báðar
í gærkveidi til hinna árlegu léku Heims um ból.
jólatónleíka í Akureyrar-!
þyngd, og hrogn fengust þegar i ár j kirkju. Kirkjan var þéttskipuð Björgvins Guðmundssonar
vanda, en tónleikar þessir >n*nnzt
hafa verið vel sóttir af bæjar-
búum síðan þessi nýbreytni
hófst fyrir nokkrum árurn
Stórir og þungir
regnbogasilungar
Það var ætlun þeirra bræðra að
Af efnisskrá Lúðrasveitar Akur
eynar má m. a. nefna: Nú árið er
liðið, í dag er glatt, The Lost
Chord eftir Sullivan, Adeste Fid-
a:a‘mgnbogattíunginn upp í ósöltu eles, Bells Across the Meadows eft’ risu úr sætum sínum
ir Ketelby og Hyllingarmarz Griegs tónskáldi til heiðurs.
Áður en tónleikarnir hófust
kvaddi séra Pétur Sigurgeirsson
sóknarprestur á Akureyri sér
hljóðs og minntist Bjöi’gvins Guð
mundssonar, tónskálds, sem lézt í
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri kvöldið áður. Lék lúðrasveit-
in eitt fegursta verk tónskáldsins,
Þey, þey O'g ró, ró og kirkjugestir
hinu látna
-h.
Sjávartjarnir norsku bræSranna, þar sem þeir ala lax og regnbogasilung.
urnir nálega hálfa milljón regn-
bogasilunga, og menn norðan úr
Þrændalögum og suður til Roga-
lands heyja kapphlaup um seiði
þuu, er þeir geta selt. Alls eru
það um fjörutíu uppeldisstöðvar,
sem ráðgert er að byggja.
Húsameistari og garíi-
yrkjumaÓur
Bræðurnir voru ekki sérfróðir
um fiskaeldi þegar þeir sneru sér
að þessum atvinnuvegi. Annar var
garðyrkjumaður, en hinn húsa-
meistari. Árið 1955 var myndað
í Sykkylven félag, er hugðist
5>unda fiskklak og fiskeldi. Eink-
i:m var markmið þess að sanna,
u’nir tókust á hendur stjórn þessa
íyrirtækis.
Haustið 1956 voru laxar veiddir
handa klakstöðinni í fyrsta skipti.
Árið eftir datt bræðrunum í hug
■að reyna, hvort þeir gætu ekki
lialdið laxinum, sem notaður var
við klakið, lifandi í siávarkvium
sínum. Litlar horfur voru þó lengi
vel á því, að þetta tækist, því að
vetrarlangt fengust laxarnir ekki
til þess að bragða neitt. En þegar
voraði, fór loks einn að narta í
mat, sem kastað var í tjörnina og
siðan fengu þeir lystina hver af
öðrum. Þeir voru síðan fóðraðir,
og haustið 1958 fengust úr þeim
hrogn í annað sinn. Árið 1959
voru þeir frjóir í þriðja sinn, og
þá brá svo við, að laxarnir höfðu
matarlyst strax eftir hrvgningu. I
LúSrasveit drengja á Akureyri. MeS þeim er stjórnandi þeirra og kennari, Jakob Tryggvason.