Tíminn - 14.03.1961, Blaðsíða 7

TÍMINN, þriðjudagiim 14. marz 1961.
Ríkisstjórnin verður að víkja
(Framhald af 1. síðu.)
aðgerða ríkisstjórnarinnar í land-
helgismálinu og til þess að sann-
prófa hvort ekki finnist í stjórnar-
liðinu hér á Alþingi þingmenn,
sem telja að bikar ríkisstjórnarinn
ar sé fullur. —
Mér vinnst ekki tími til að ræða
uppgjöf ríkisstjórnarinnar í efna-
hagsmálunum, enda gert af öðrum
svo sem tími vinnst til.
Síðan landhelgismálið var rætt
í útvarpi frá Alþingi hefur ýmis-
legt skýrst nokkuð og skal það rak
ið.
Hvaða nauður rak til
réttindaafsalsins
Það 'hafa ekki fengist á því nein-
ar frambærilegar skýringar1 frá rík-
isstjórninni hvað hefur knúið
hana til að gera þennan samning
með fordæmalausum réttindaafsöl-
um og það eftir að allar þjóðir
höfðu viðurkennt landhelgi okkar
í verki — og Bretar höfðu orðið
sér til minnkunar og voru að gef-
ast upp — vegna þess að ofbeldið
svaraði heldur ekki kostnaði.
Helzt má skilja á ummælum ráð-
herra að úppgjöfinni valdi nýjar
hótanir Breta um ofbeldi.
En auðvitað er það þá tvöfeldni
ríkisstjórnarinnar og linka, sem
hefur framkallað hótanirnar.
Afsakanir ríkisstjórnar-
innar
Ríkisstjórnin hefur' hvað eftir
annað borið fyrir sig þrjár afsak-
anir:
. <-;,v/.;•••■’ • /
að aamningurinn nú sé svipaður
og tillaga, sem íslendingar hafi
borið fram í Genf 1958 og 1960.
að hann sé eins og það, sem
vinstri stjómin vakti máls á 1958.
að okkur sæmi ekki annað, enda
bezt borgið með því að láta al-
þjóðadómstó! dæma í málum
okkar.
Tillagan, sem íslenzka sendi-
nefndin lagði fra'm í Genf, var
um það, að ríki, sem væru sérstak-
lega háð fiskveiðum gætu sér til
hagsbóta krafist friðunar á veiði-
svæðum utan landhelginnar eins
og hún er á hverjuni tíma og
skyldu vísindamenn og gerðardóm
ur ákveða hvort friðunar væri
þörf.
Þetta er auðvitað gjörólíkt því,
að leggja stærð landhelginnar und-
ir alþjóðadóm, eins og Davíð Ól-
afsson og Hans Andersen sýndu
fram á með skýrum rökum í bók,
sem gefin ,var út um ráðstefnuna
í Genf 1958.
1958 var leitaft viður-
kenningar á einhíilSa rétti
Margsinnis hefur verið sýnt og
sannað að 1958 var vinstri stjórn-
in að fullnaégja lögboðinni sáttatil
raun við Natoríkin, þar, sem reynt
var á undirbúningsstigi að fá við-
mkenningu þeirra fyrir einhlða
rétti okkar til útfærslu í 12 mílur
— áður en reglugjörðin tók gildi
áður en okkur var sýnt ofbeldi. Nú
höfum við samið við einu ofbeldis-
þjóðina, án þess að fá viðurkenn-
ingu hennar beinum orðum, en við
urkennum sjálfir, þó rangt sé, með
því að opna aftur landhelgina fyrir
enskum skipum, að við höfum ver
ið óheimildarmenn að útfærslunni
1958.
En auk alls þessa cr nú, í
þokkabót, gert það, sem engum
fslendingi hefur, fram til þessa,
til hugar komið að ljá máls á —
AFSALAÐ RÉTTINDUM UM
ALDUR OG ÆVI. j
Ræða Hermanns Jónassonar í út-
varpsumræðunum í gærkveldi
Nú hefur það skeð að þessi'.
ríkisstjóm hefur selt þjóðina und
ir það ok, að mega ekki breyta
svo mikið sem einni grunnlínu,
ekki færa út landhelgina um einn
metra án þess að sækja um leyfi
til ofbeldisþjóðarinnar og leggja
málið undlr alþjóðadómstóllnn,!
þar sem Bretar, ásamt öðrum,
andstæðingum okkar hafa meiri-'
hlut,a — og miklu sterkari að-l
stöðu til málafylgju. Þetta nálg-j
ast það, að selja Bretum — versta
andstæðlngi okkar í landhelgis'
málinu fyrr og síðar — sjálf-
dæmi..
Ihaldssemi alþjóða-
dómstólsms
íhaldssemi alþjóðadómstólsins
kom vel í ijós í máli Noregs og
Bretlands um hvort leyfilegt væri
a'ð draga beinar grunnlínur fyrir
0g floa'. Bíf!lar. grumilínnr sama og viðurkenna hvers vegna “V‘“landfræðii;gum
® fN°rego °? !rta ekk‘noÍa,fln relt;1 og sklljan- rétti - þótt ekki hafa verið viður-
hja fjolda þjoða um aratima. Samt legu orð. Dettur nokkrum i hug J alþjóðalög. Þetta hefur
fengust aðeuis 8 — atta — dom-1 að serfræðingar Breta, sem akvaou *,.
arar af 15 til að samþykkja þessa'þetta orðalag, hafi ekíci gert það í CKkl ven* 1 andstoðu vlð rettmn
reglu. Bretar vita, eins og endra- ákveðnum tilgangi — sem eigi að
nær, hvað þeir eru að gera meö, nota á sínum tíma. —
því að draga okkur fyrir þennan' í orðsendingunni er hvergi tek- sem me3 siðferðiiegum og
dom um aldur og ævi. - Hitt ið fram emu orði að Bretar lofj að r'ndf;æðili(,Hin rétti hafa vSerið a3
gegiur furðu að nokkur islenzk i.verfa ur .slenzkn landhelg) efur skapa þessa þróu„. Nú gerumst við
ríkisstjorn skuli undir þennan dom ar. — Stjornarandstaðan bar ? - - - - - ....
sem smærri þjóðir treysta mjög fram þá breytingartillögu að Bret-
tabmaikað, selja stærsta lífshags ar skuldbindu sig til að hverfa héð-
' ?.i með skip sín að þremur árum
liðnum. — Tillagan var felld. En
í stað þess dró utanríkisráðherr-
Hermann Jónasson
þetta vopn og selja stærð Iand-
helgi sinnar undir alþjóðadómstól-
inn. Þess vegna er enginn dómur
frá alþjóðadómstólnum til um
stærð landhelgi. Við höfum alltaf
f •am á þennan dag sagt, hvaða rík-
isstjórn sem setið hefur að vóid-
um: Ef þær þjóðir aðrar, sem hafa
12 mílna lanahelgi og meira, gang-
ast undir þið að láta albjóðadóm-
stólinn dæma um stærð landhelgi,
skulum við einnig gera það. En að
v!ð, sú þjóð sem þarf stærsta land-
helgi, gerum þetta einir þjóða
kemur aldrei til mála.------Nú
hefur þetta gerzt.
Hinn siífertSilegi og
landfrætiilegi réttur
Undanfarin ár hefur landhclgi
í.niærri og sumpart undirokaðra
þjóð sífellt verið að stækka. Þær
hafa brotið sér leið og byggt á sið
e:i ekki íicldur samkvæmt neinum
viðurkenndum alþjóðalögum. Við
muna- og sjálfstæðismál þjóðarinn
ar; þvi helgun okkar á landgrunn-
inu er lífsbjargarnauðsyn þjóðar,
sem tvöfaldast að mannfjöjda á
næstu 30—40 árum.
Hvernig vartí orft-
'idingin til?
einir liðhlaupar úr þessari fylk
ingu og verðum í þess stað for-
ustuþjóð -/ því að láta binda hend-
i:r okkar i þá tvöföldu fjötra, að
þurfa að sækja um leyfi til frekari
“ u -i *-i - c - u i stækkunar — og það til þeirrar
ar-n upp leymbref til sin fra brezku ---
þjóðar, scm hefur misboðið okkur
ríkiss-tjórninnj þar sem hún sagði , . _ ósk
— að hun hefði ekki í huga að *
crilmlpn„in„ar á ficLoi*. vorðum V!ð að fara fyrir a,Þ3°ða
Og hvað yrði um fram-
tíðarstækkun landhelgi ef forystu-
þjóðirnar i þeirri baráttu gerðu
sama og við — afhentu vopn sín
ver^ð g'uggnað* fyrir brezku ofbeldi og létu bi,lda hendur sínar'
Bretar hafa fyrr og síðar haldið
því fram, að þeir ættu sögulegan
rctt til landgrunnsins kringum
ísiand — bví þeir hefðu byrjað að
fiska þar lörgu á undan íslending-
Með bví að láta íslendinga
Eftir 13 ára baráttu“
krefjast' framlengingar á fiskveið- ...
um í landneigi eftir 3 ár. — ÞeDa ,i0n,sl01
er tryggingin sem okkur er boðin
Kvað halda menn að okkur verði
Ég vík .nu að einu því furðuleg- úr svona t-yggmgu í höndum „ú-
sta sem :comið hefur fram ■ þess-;vorandl st,ornar'. Hvenær hefur
um umræðum. Utanríkisráðhefra \orið Sugznrf fynr brezku ofbe.d!
S.agði aðspnrður á Alþingi 7. febrú-i an . hess hf hafl fært slg enn
ar ao ríkiss‘.iórn'n hefði engar til- rne,ra U,,P a skaft,ð?
lógur gert í viðræðunum við Breta
t landhelgismálinu. En Alþýðublað
,5 upplýíir 5 þ.m, að samningarnir hótt allt hetta séu stór it- ,jm-
hefðu tekizt á tveim fundum sem riði er þó enn ótali3'það atriði orð. gangast andir tilkynningarskyld-
Guðmundur I Guðmundsson o*.; se]ldin£rarinni.r senl er stærst oe una eru '3retar að reyna að lata
Irezki utaniíkisráðherrann heföuj J hættulegast_ Það er afsal okk lfta svo út, að í þessu felist viður-
at með ser rett fynr jolm i skrif-!ar íslendinga á því að mega um kenning þess að þeir eigi rétt til
s'ofum brezka utanrikisraðherrans | aJdur færa úf landhelgina Undgrunnsins móts við íslendinga
i Downing StreeL — Eftir þessu nema m2ð samþykki Breta> eða al. sjalfa. I bessu felst stórkostleg
cL' dæma, iri8ls,ni6öfGioin su. ao « .i n Víaaiffp TnpíT*
orðsending íslenzka utanríkisrað b,oðadon,stols. Þetta er’ auk: alls úætta s,ðar meir.x-
læ-rrans er samin í utanríkisráðu ' annars’ aða} lnntak sammugsms
bcytinubrezka.Guðmundurí.Guð haubrezkbl?ð’ sem nezí Rsgla JonS SlgUrísSOnar
n undsson tekur hana með sér 1 f..111!1 al.revn ?. i'a Það var ófrávíkjanleg regla sem
beim til fslands. Hún er skoðuð ! h. , . N- hs ' Jón Sigurðsson setti í sjálfstæðis-
hér »f ríkisstjórninni og síðan fnds en arangu>aust- N"holum baráttunni að afsala aldrei rétt
sendir nún hana aftur sem tilooð '/ nað !,vl og bað erf aðalatrlð,ð ii dum
W Downing Street þaðan sem Mn !' boði
er uonrunnin, — Þa8 fer ýmsum
skorti hvorugt þá og síðar endur-
heimtum við landið okkar. —
Landgrunnið okkar varð og
verður að endur'heimta með sömu
vinnubrögðum.
Stjórnarandstaðan nú bauð fram
ein'hug til að standa gegn ofbeldi
Breta. Bretar voru að hopa —
það veit allur heimur. — En í
stað þess að standa nú einhuga á
réttinum með manndómi og full-
komna sigurínn — eins og áður
var gert — gugnar ríkisstjórnin
og afsalar sérrétti okkar til þess
sem okkur er dýrmætast næst land
inu sjálfu — landgrunninu — Nið-
urlægir okkur undir leyfisbeiðni
til Breta og lögsögn alþjóðadóm-
sfóls, sem andstæðingar okkar
ráða. Og þessu réttindaafsali verð
ur ekki náð til baka nema með
langri og þrotlausrí baráttu.
Hér er brotið blað í íslandssög-
unni.
Ríkisstjórnin hefur unnið sér
til óhelgi um mar'gt. En þó ekki
væri nema þetta eitt á hún að
víkja — áður en hún vinnur meira
tjón.
hvaða fríðindi sem voru
breyta
tvíræðu og íoðnu orðsendingu. —
Oríala? ortSsendingar-
'”nar og bragt?vísi Breta
í orðsendingunni er tekið svo til
innan við 12 mílur. við héldum að
... . beir heimtuðu miklu meira se«ir A Þjoðfundinum 1851 var lagt i
að skiljast hvers vegna ekki ma |)!að hrezkra tosraraeeenda jf;am af Dana hálfu frumvarp um j
breyta einuni stafkrók í bessari ' ‘ j stjórnarfyr'rkomulag íslands. —;
Það er rétt. Bretar hafa í mörg Ýmsum fríðindum var heitið gegn I
á. setið um að ná í þetta fjöregg réttindaafsölun. —
ckkar eins ug kölski um synduga í Hótað var þá. að ef við ÍJslend-
sá: og nú hafa þeir náð því ur ' ingar ekki f amþykktum þetta frum
hendi íslenzku ríkisstjórnarinnar. varp fengj irn við aldrei neitt.
— Þeir hafa afvopnað okkur Þeir íslendingar höfnuðu þessu boði
o’ða, að Bretai falli frá mótmæl- hafa kúgað ríkisstjórnina eða — og er sú saga kunn.
um á 12 mílna lar.dhelgi íslands lckkað, til þess að afhenda beim Um þeua segir Eiríkur Briem í
H kiss-tjórr.ir segir að þetta byöi þ?ð vopn, sem okkur hefur °.itt ævisögu Jóns Sigurðssonar:
h í sama og að viðurkenna land- dngað til þess að stækka landhelgi „Hefðu slendingar sætt sig við
i.elgina oafturkailanlega og safnar ckkar fyrst 4 síðar í 12 mílur. Án frumvarp bctta, þá hefði verið út5
um það .-''ttorðum í hernáms .þessa vopns væri landhelgin senni- v.m öll þjoðleg réttindi þeirra“ og
Si.mningnum við Bandaríkin 1941 lega þrjár milur enn í dag. Um eunfremur: „Þjóðlífi fslendinga
var óljóst jrðalag á einum stað. j þrjátíu þjóðir í heiminum hafa nú hafði verið háski búinn en honum
Bandaríkir. sögðu að vegna þessa j 12 mílna 'andhelgi og sumar þeirra var nú afstýrt". —
orðalags ' æri þeim ekki s-kylt að n eria. Allt unnið með þessu vopn5 Sagan sannaði eins og endranær
hterfa néðan með herinn þegar — einhíiða útfærslu. Engin þeas- þótt bið vrðj á — því að ofbeldið
vopn-viSs-k vtusn lauk og viö það ara þjóða, nema við hefur svo ég guggnaði fyrir einhug og mann-
sat. Ef faila frá mótmælum þýðir i viti látið þröngva sér til að afhenda dómi. — Vegna þess að íslendinga
Framkvæmdaáætlun
(Framhald af 8. síðu).
veikivarnarlaganna ekki gefa
tilefni til þess, a‘ð búnaðar-
þing leggi til, aö þeim lögum
verði breytt, og tekur því fyr-
ir næsta mál á dagskrá".
Dagskrártillögu sína rök-
studdi nefndin með eftirfar-
andi:
„1. Sérfræðingur sauðfjár-
sjúkdómanefndar hefur ekki
kveðið upp dóm, þegar vafi
hefur verið á sjúkdómsgrein-
ingu, nema í fullu samráði við
samstarfsmenn sína á Keld-
um.
2. Ef leikmenn og sérfræö-
ingar verða ekki sammála um
sjúkdómsgreiningu, þá er auð
vitað mál, að það er sérfræð-
ingsins að skera úr um það
hverju sinni.
3. Vegna þess, að reynslan
hefur sýnt, að jafnan hefur
verið farið frekar of stutt en
of langt í niðurskurði sauð-
fjár, þegar átt hefur að upp-
ræta mæðiveiki, þar sem hún
hefur komð fram á lítt sýkt-
um svæðum, þá lítur búfjár-
ræktarnefnd þannig á, að
ekki sé ámælisvert þó að nið-
urskurði sé beitt nokkuð út
fyrir mörk hinna sýktu
hjarða.“
Sveinn Gúðmundsson var
framsm. nefndarinnar. en
auk hans töluðu Gunnar Guð
bjartsson og Kristján Karls-
son.
Síðasta sýning á Engill
horfðu heim
Á morgun verður hið stórbiötna
leikrft Engill horfðu heim sýnt í
síðasta sinn og er það 32 sýning-
in á þessu leikríti í Þjóðleikhús-
inu. Leikurinn var frumsýndur í
byrjun október s. 1. og hefur geng
ið óslitið síðan við ágæta aðsókn.
Á síðustu sýningu leiksins voru
allir miðar uppseldr.
Sýning þessi þykir heppnas't
mjög vel og fór þar saman ágæt
leikstjórn og góð leikmeðferð allra
leikenda-
Óhætt er að hvetja leikhúsgesti
til að sjá þessa ágætu sýningu.