Tíminn - 06.07.1961, Qupperneq 8

8
T í M I N N, fimmtudaginn 6. júlí 1961.
— Og andríkið í höfuðstaðnum er töluvert — það er að segja á
Tjörninnl.
Nanna, og svo horfa þær systur
hvor á aðra og eru sýnilega
komnar hálfa leið í huganum.
— Erna og Steini fara alltaf
á hestum í réttirnar, segir
Nanna.
— Já, en þau eru svo stór,
flýtir Eára sér að skjóta inn í.
— Og hvað hafið þið nú haft
fyrir st'afni síðan þið komuð?
Bára verður fyrir svörum:
— Við fórum í Nauthólsvík
uin daginn, það voru óskaplega
margir þar.
— En við fórum samt ekki
út í, segir sú yngri.
— Nei, sjórinn var svo kald-
ur, en sumir fóru nú samt að
synda, segir Bára.
— Hafið þið oft komið til
Reykjavíkur áður?
Þær hugsa sig um stundar-
korn.
— Eg hef víst komið tvisvar,
segir Bára og íhugar málið. —
Eg kom í hitteðfyrra með
pabba og mömmu, og svo einu
sinni þegar ég var lítil, til að fá
skó.
— En Nanna?
Nanna cr ekki alveg viss,

Gaman að
skemmtilegra
Ungu dömurnar tvær eru vest-
an úr Dalasýslu, en eru í stuttri
heimsókn í höfuðborginni. Þær
heita Bára og Nanna Hjalta-
dætur, eiga heima í Hjarðar-
holti, Laxárdal. Bára er 9 ára
síðan í febrúar. Nanna verður
7 ára í þessum raánuði.
Þær voru afsk-aplega ánægð-
ar með dvölina í Reykjavík, cn
ekki leizt þeim á að setjast hér
að fyrir fullt og fast.
— En mér finnst v—o—ð—a
gaman, segir Bára og ljómar.
Nanna tekur undir það með
blíðu brosi.
— Eg á tvær kindur og
Nanna á líka tvær, segir Bára
aðspurð.
koma til Reykjavíkur, en
að fara ríðandi í réttirnar
— Og þær voru allar saman
tvílembdar núna.
— Er ekki rúningur fyrir
dyrum? Langar ykkur ekki að
vera heima þá?
— Uss nei, segir Bára og
hristir kollinn, og Nanna bætir
hógværlega við:
— Mig langar miklu meira í
réttirnar í haust.
— Já, segir sú eldri og tekst
öll á Ioft. — Það’ er alveg voða-
lega gaman í réttunum.
— Já, það finnst mér, segir
Nanna ákveðin.
— Eg fór ríðandi í Gilla-
staðarétt í fyrra, segir Bára, ég
ætla líka ríðandi núna.
— Kannski ég Iíka, segir
heldur að hún hafi líka komið
tvisvar.
— Nanna kom, þegar hún var
tveggja ára, segir Bára. — Hún
fékk botnlangabólgu og var
skorin upp.
Nanna fer pínulítið hjá sér
við þessa uppljóstrun.
— Eg man nú ekkert eftir
því, segir hún hæglátlega.
— og hvað ætlið þið að sjá
fleira?
— Eg veit nú ekki, segir
Bára, — við förum kannski í
bíó, það gerðum við síðast. Og
svo förum við niður í bæ.
— En þið kærið ykkur ekki
um að eiga heima í Reykjavík.
— Þa3 er bezt að iíta á brunabila, sem þeir hafa til að slökkva eld
með hér í Reykjavik.
Systurnar líta íbyggnar hver
á aðra.
— Ne—i, segir Bára og dreg-
ur seiminn. — Eg vil eiga
heima uppi í sveit.
— Og ég líka, segir Nanna,
og svo flissa þær dálítið.
— Hvað gerið þið nú á vet-
uma, þegar þið getið ekki verið
úti?
— Það er svo margt, segir
Bára. — Eg les nú oft, og stund
um sauma ég. Annars fer ég í
barnaskólann á Laugum í vet-
ur, í yngri deild.
— Og hlakkar til?
— Já, já, krakkamir segja,
að það' sé svo gaman þar, segir
Bára, og brosir breitt.
— Ekki ferð þú í skóla strax,
Nanna?
— Nei, nei, segir hún stór-
hissa á mér, — en ég fer
seinna, þegar ég verð níu ára.
Svo máttu þær ekki vera að
því að skrafa meira í bili, því
að þær vildu komast út í góða
veðrið til þess að leika sér við
alla krakkana.
'.■.V.VAVV.V.V.V.V.V.V.V.VV.'.V.’.V.'.V.V.’.V.'.V.V.V.V.V.V.V.’.V.V.'.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.'.'.V.'.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.'.'.V.'.V.V.Í
Um aldamótin síðustu var mað-
ur að nafni Heinrich Erkes í Köln.
Hann var af mikilli kaupsýslu-
mannaætt þar í borg og hafði sjálf
ur slíkan starfa, auk stjórnmála.
Hann tók sér ferð á hendur um
þessar mundir til íslands, og við
þau kynni, sem hann fékk af landi
og þjóð, tók hann slíku ástfóstri
við hvort tveggja, að það entist,
meðan hann lifði og hefur haft á-
hrif fram á þennan dag. Fyrsta
dvöl hans hér á landi hafði slík á-
hrif á hann, að hann tók til við
að kynna sér jarðfræði og aflaði
sér víðtækrar þekkingar á því
sviði.
Hann var kunnur maður hér á
landi um þetta leyti, og enn er
hans víða getið fyrir bækur sínar
um jarðfræði íslands, einkum
Öskju, Ódáðahraun og Sprengi-
sand. En ýmislegt fleira ritaði
hann um íslenzk málefni, þ. á m.
þýzkt-íslenzkl orðakver. Hann var
um skeið framkvæmdastjóri ís-
landsvinafélagsins þýzka, er gerði
íslandi margvíslegt gagn á fyrsta
hluta þessarar aldar.
í hinni gömlu Hansaborg við Rín
er önnur mikilsmegandi ætt, Aden-
auerarnir. Milli þessara tveggja
ætta hefur löngum verið staðfest
mikil vinátta, einnig milli ein-
stakra ættmenna, þ. á m. Hein-
richs Erkes og Konrads nokkurs
Adenauers, er um skeið var mik-
ill ráðamaður borgarinnar, aðal-
borgarstjóri hennar, en síðar varð
víðkunnur langt út fyrir takmörk
hennar sem kanslari hins nýja
þýzka ríkis, er til varð eftir heims
styrjöldina síðari.
Fyrir þessi kynni vaknaði fyrir
íslenzk menningar
miöstðð í Köln
löngu áhugi Adenauers á íslenzk-
um málum, og hefur sá áhugi
haldizt fram á þennan dag. Höfum
við orðið þess varir með ýmsum
hætti á síðustu árum, m. a. af
heimsóknum kanslarans hingað til
lands og ferðalagi hans til Þing-
valla.
Enn eitt mikilsvert atriði tengir
Köln fslandi sterkum böndum.
Sá fslendinga, sem lifað hefur
á þessari öld og þekktastur er
þeirra allra út um lönd, dvaldi á
einu skeiði ævi sinnar i Köln og
er jarðsettur þar. Er það Jón
Sveinsson, sem kunnur varð af
Nonnabókum sínum og kynnti
land sitt betur og meira en nokk-
ur annar, svo sem alkunnugt er.
Margir Kölnarbúar og unnendur
Nonnabókanna telja það skyldu
sína að halda tengslum v iðísland,
þótt ekki komi annað til en starf
Jóns Sveinssonar f Köln og leg-
staður hans þar.
Ágætismenn eins og Jón Sveins-
son eru þjóð sinni til sóma og
gera henni gagn, löngu eftir að
þei'r eru liðnir.
En allt það, sem hér var talið,
hefur einkum orðið þess valdandi,
að í Köln er orðin til nokkurs kon-
ar íslenzk menningarmiðstöð í
Þýzkalandi. Þar er nú einna stærst
eða stærsta safn íslenzkra bóka í
Evrópu að undanteknu íslandi og
Kaupmannahöfn, og er þar fyrst
og fremst Heinrich Erkes og erf-
ingjum hans að þakka. Fyrir á-
eggjan og forgöngu dr. Konrads
Adenauers og annarra íslandsvina
var stofnað þar þýzkt-íslenzkt fé-
lag, sem hefur með höndum um-
fangsmikla starfsemi til að kynna
íslenzk málefni. Þar hefur nú að-
setur forlagið mikla, Eugen Died-
erichs, sem gaf út hina víðkunnu
Thule-Sammlung, þýðingar á Edd-
unum, íslendingasögunum og Nor-
egskonungasögum, alls 24 bindi,
sem mjög hefur stuðlað að kynn-
ingu íslenzkra fornbókmennta í
Þýzkalandi og víðar um heim.
Hafa mörg bindi þessa safns verið
gefin út æ ofan í æ, og er nú í
ráði hjá forlaginu að hefja útgáfu
á úrvali íslenzkru fornbókmennt-
anna. Sama forlag gefur út ársritið
] Island, sem íslandsvinafélögin í
jÞýzkalandi og félagið Germanía í
Reykjavík standa að í sameiningu,
og er aðalritstjórnin í Köln, en af
fslands hálfu hefur Ludwig Siem-
sen ritstjórnina með höndum.
Þýzk-íslenzka félagið í Köln nýt-
ur ekki lengur beinnar forystu
kanslarans víðfræga, en nú er son-
ur hans, dr. Max Adenauer, aðal-
borgarstjóri í Köln, forseti félags-
ins. Framkvæmdastjóri þess er
dugmikill maður, H. G. Esser, sem
aldrei hefur til íslands komið, en
er samt sem áður merkilega vel
kunnugur íslenzkum málefnum.
Mörgum öðrum góðum forystu-
mönnum á félagið á að skipa, m.a.
próf. dr. H. M. Heinrichs, sem er
einn af þrem ritstjórum ársritsins
íslaiid, sem áður var nefnt.
Fyrir nokkrum vikum gekkst
þýzk-íslenzka félagið í Köln fyrir
íslandskyinningu, eða nánar til-
tekið dagana 4. og 5. marz. Fór sú
kynning fram í Friedrich-Ebert-
Stiftung í Bergneustdt, bæ í dá-
samlegu, .íæðóttu og skógi vöxnu
v. —íverfi, -kammt austan 'Kölnar i
Bergisches Land. Þátttakendur í
1 . • *• •* eða námske'Iil
dvöldu báða dagana í húsakynn-
um stofnunarinnar og gistu þar.
Var fjöldi þeirra, sem fengið gátu
að taka hátt í nárr^keiðinu tak- j
n:_rkaður v: 3pleoa 100 manas, j
og komust miklu færri að en vildu. |
Fclagið íalði umvinnu um "*m-
skeið etta við k'ðháskólann í
I< öln.
: \ dag 'lt hinn nýskipaði
s^..dih .ra I Is í Bonn, Péturi
Ihorsteinsson, erindi um ísland’
c / ' ala:. . v._ ::i dögum og I
ti’. ði á goðri þýzku, enda þótt
hann sé nýkominn í embætti sitt
og hfai aidrei dvalið í Þýzkalandi
fyrr, en Svanhvít Egilsdóttir, sem
nú stundar 'önítVennslu í Vín,
sc 0 íslenzk Ijóð og lög, talaði um
n_t.úrufegurð fslands og sýndi 2
kvikmyndir frá íslandi, aðra frá
l’eklugos'nu síðasta.
Síðari daginn voru haldin fjögur
erindi. Rektor Hans Pohle, Köln,
talaði um jarðfræðilega myndun
íslands og sýndi skuggamyndir
máli sínu til stuðnings. Fram-
kvæmdastjóri þýzk-íslenzka félags-
ins í Köln hélt erindi umjsöga ís-
lands og leyndi sér ekki, hve hald-
góða þekkingu hann hefur á sögu
landsins. Dr. Jón E. Vestdal talaði
um undirstöðuatriði í þjóðarbú-
skap íslendinga og tækniþróunina
í nútíð og framtíð. Próf. dr. H. M.
Heinrichs, Giessen talaði um
menningarleg áhrif íslands út á
við og las jafnframt upp eitt Eldu
kvæði og íslendingaþátt í þýzkri
þýðingu.
Nokkrum tíma var varið lil að
svara spurningum frá þátttakend-
um námskeiðsins, og var auðheyrt
á spurningunum, hve vel haíði ver-
ið fylgzt með öllu því, er fram fór,
og hve fróðleiksfúsir menn voru
um allan hag íslands, og voru þátt-
takendur úr ýmsum stéttum og á
mjög misjöfnum aldri.
Það var einkar athyglisvert, hve
haldgóða þekkingu hinir þýzku
fyrirlesarar höfðu á málefnum ís-
lands. Er gott til þess að vita, og
hefði þessi íslenzka menningar-
miðstöð í Köln að sjálfsögðu ekki
orðið til, ef svo hefði ekki verið.
(Framhald á 13. síðu).