Tíminn - 23.09.1961, Síða 8

8
íaugardaginn 23.
ifiber 1961.
í fyrradag voru fréttamenn'
blaða og útvarps boðaðir á
fund sovézka ferðamanna-;
hópsins, sem dvelur hérlendis
um þessar mundir á vegum
ferðaskrifstofunnar Sunnu og
sovézku ferðaskrifstofunnar;
Intourist. í þessum hópi eru
sjö manns, rithöfundar og vís-
indamenn og konur þeirra, en
fararstjóri hópsins er rithöf-
undurinn Boris Polevoj. Hann
er varaformaður félagsins ís-
land-Ráðstjórnarríkin og hef-
ur tvisvar áður heimsótt ís-
land.
í upphafi fundarins ávarpaði
ritari sovézka seudiráðsius frétta
menn og kynnti ferðafólkið frétta
mönnum: Boris Polevoj, sem er
blaðamaður við Pravda og einn
afkastamesti rithöfundur Sovét-
ríkjanna í dag, er fararstjóri hóps
ins, og er kona hans einnig með
í förinni, en hún er kennari í
rússnesku og bókmenntum. Auk
þeirra hjóna eru í þessum ferða
mannahóp Alexei Kadensky vara
forstöðumaður uppeidisstofnunar-
innar í Leningrad, hjónin Av-
denko, sem bæði fást við ritstörf,
Alexei Okuloff, sem er varafor-
stöðumaður vísindaakademíunnar
við Moskvuháskóla, og kona hans,!
sem er læknir.
Fyrirlestrar um ísland
Sagði sendiráðsritari, að frétta-,
mönnum væri fullkomlega heim-
ilt að spyrja ferðafólkið um allt
milli himins og jarðar, og myndi
það reyna að leysa úr svörum
þeirra eftir beztu getu. Kvaðst
hann vona, að orð þeirra og skoð
anir yrðu ekki rangtúlkaðar eða
færðar afvega.
Boris Polevoj tók síðan til máls
og sagði, að þeir ferðafélagarnir
hefðu komið til fslands „með opnu
hjarta", til þess að kynnast einu
fróðlegasta landi heims. Hefðu
þeir nú dvalið hér í fjóra daga
sér til óblandinnar ánægju. Sagði
hann, að áhugi á íslandi væri mik
ill í Sovétríkjunum. Til dæmis
hefði hann haldið fyrirlestur um
ísland 17. júnf fyrir fullum sal í
félaginu fsland-Ráðstjórnarríkin,
og hefðu víðar verið haldnir slík
ir fyrirlestrar í Sovétríkjunum á
þjóðhátíðardegi fslendinga.
Að lokum hvatti hann frétta-
menn til þess að spara ekki spurn
ingarnar og sagði í því sambandi,
að norrænir menn væru stundum
allt of hæverskir.
Nú rak hver spumingin aðra
og stóð sjaldan á svörum, þótt of-
urlítils misskilnings gætti stund i
um. Spumingar og svör voru jafn
ððum þýdd á íslenzku og rúss-
nesku.
Fyrstu spurningunni var beint
til Boris Polevoj, sem blaðamanns
við Pravda.
Engin „sensation"
— Hvemig stóð á því, að Pravda
birti ekki frétt um það, þegar
Rússar hófu kjarnorkutilraunir að
nýju?
— Þú lest sennilega ekki
Pravda. Það var skýrt frá því í
Pravda, að í Sovétríkjunum yrðu
hafnar kjarnorkutilraunir. Það er
ekki siður hjá okkur ag gera
„sensation" út af einstökum atrið
um slíkra mála, en þegar tilraun
unum lýkur, munu sennilega birt
ar skýrslur um þær.
Polevoj var spurður, hvers
vegna Sovétríkin hefðu hafið til-
raunir að nýju, og svaraði hann
því, að þolinmæði þeirra væri tak
mörkuð. Frakkar hefðu haldið á-
fram að sprengja, þrátt fyrir að-
varanir Sovétrfkjanna um, að þau
sæju sig tilneydd til þess að hefja
tilraunir að nýju, ef þeir héldu
áfram að sprengja.
Þá var hann spurður að því,
hvað hann hefði átt við, þegar
hann í ræðu 16. júní sl„ hefði
i
Flóttafólk er ekki heiðursfólk
- segir Boris Polevoj, fararstjóri rúss-
neska ferðamannahópsins, sem hér er
staddur.
sagt, að sovézkur markaður hefði
öðlazt úrslitaþýðingu fyrir ís-
lenzku þjóðina.
Polevoj yppti öxlum og svaraði
að hann hefði talað blaðalaust á
umræddum fundi og myndi ekki,
hvort hann hefði sagt þessi orð,
þau þýddu ekki, að ísland væri
háð Sovétríkjunum eða Sovétrík-|
in háð íslandi. — Vakti þetta \
mikla kátínu meðal félaga hans.'
Þá var Polevoj spurður, hvern
ig honum myndi líka, ef einhver
bóka hans yrði bönnuð í heima-;
landi hans. Hann sagði, að bæk
ur væru ekki bannaðar f Sovét-
ríkjunum, en það væri mögulegt!
að fá slík hlunnindi. Hló Avdenko
þá hástöfum, og var lengi vel ekki
annað sýnna, en að hann ætlaði
að láta hláturinn nægja sem svar,
en sagði svo: „Nú er hlátur ný-
vakinn“, og hló enn meira.
- Nú var spurt, hvort réttarfar
væri þannig vaxið í Sovétríkjun-
um, að rithöfundur fyndi sig knú
inn til þess að skrifa bók eins og
„Ekki af einu saman brauði“. —
Þessi spurning virtist ætla að
vefjast allmikið fyrir Sovétbúun-
um, en að lokum svaraði Polevoj
á þá leið, að sujnir væru sammála
þeim skoðunum, sem bókin flytti,
aðrir ekki. Innan Sovétríkjanna
fyrir hann. En það hlyti að vera
frumstæður maður, sem jafnaði
smáverki eins og þessari bók
Dudniséff saman við stórverk mik
illa höfunda. Vitleysa af þessu
tagi stafaði af því, ag menn hefðu
reynt að nota bókina í pólitískum
tilgangi.
Frakkar gerðu það
Spurt var, hvort til væri í Sovét
ríkjunum félagsskapur, sem berð
ist á móti kjarnorkuvopnum og
tilraunum með þau.
Spurningunni var ekki svarað
beint, en sagt, að Friðarhreyfing
in berðist fyrir algjörri afvopnun,
enda væri ekki nóg að berjast
gegn kjarnorkutilraunum, því að
það væru til nægar birgðir slíkra
vopna til þess að eyða öllu lífi.
Sovétríkin hefðu alltaf verið á
móti kjarnorkuvopnum.
— Hvers vegna hófu þau þá
að sprengja aftur?
— Frakkar gerðu það. For-
Rússneski ferðamannahópurinn talið frá vinstri: Kadensky, frú Polevoj, Boris Poievoj, Okuioff og frú Oku-
lova og loks hjónin Avdenko.
ag skrifa svo lélega bók, að eng
inn vildi gefa hana út.
Síðan var hann spurður, um,
hvað sovézkir rithöfundar væru
að skrifa í dag. Hann hló og
sagði, að það væri auðveldara að
segja til um, hvað þeir skrifuðu
ekki. Síðan bað hann um, að spurn
ingum yrði einnig beint til hinna
ferðafélaga sinna, þar eð hann'
kærði sig ekki um að verða nokk
urs konar einsöngvari.
íslenzk börn sjálfstæð
Sneru fréttamennirnir sér þá að
konu hans. Sagðist henni svo frá,
að hún hefði fengið að fara úr
landi með þeim skilyrðum, að þeg
ar hún kæmi aftur heim, héldi
Hún fyrirlestra um fsland og.
sýndi kvikmyndir héðan við skól
ann, sem hún starfar við. Sagðist
hún fyrirfram geta lofað, að fyrir
lestrar þennar yrðu vinsamlegir
í garð íslendinga. Hún var hrif-
in af því, hve sjálfstæð íslenzk
börn eru og sagði, að Rússar gætu
lært ýmislegt af íslendingum í
því efni.
Ferðamennirnir voru spurðir
um, hvað rithöfundurinn Dudnis-;
éff hefðist að, en hann skrifaði!
bókina „Ekki af einu saman
brauði", sem gagnrýnd var harð
lega í Sovétríkjunum á sínum
tíma. —
Avdenko varð fyrir svörum og
sagði, að Dudniséff byggi nú í ó-
keypis húsnæði og væri að skrifa
■ nýja skáldsögu. Byggju þeir í
sama húsi, Dudniséff og hann, og
báðir ókeypis.
Þá hló Avdenko
Avdenko var spurður, hvað rit-j
höfundur þyrfti að afreka til þess!
væru skiptar skoðanir um hana,
en hún hefði verið gefin út. þrátt
fyrir það. En það væri Slæmt fyr
ir rithöfund, sem ekki hefði skrif
að bet|a verk en þessi bók væri,
að vera líkt við rithöfunda eins
og Dostojevsky eða Tolstoj. Dudn-
iséff hefði verið jafnað við þessa
miklu höfunda í vestur-þýzku
blaði, og þag hefði verið slæmt
dæmdu blöð ykkar sprengingar
þeirra?
— Það gerðu öll íslenzk blöð.
Síðan var spurt:
— Hvers vegna er nauðsynlegt
að nota gaddavír og múrveggi til
þess að vama fólki ag flýja frá
Austur-Berlín til Vestur-Berlinar?
— Hafið þér verið í Berlín og
séð þetta?
— Nei, en ég les fréttir og hef
þar að auki séð kvikmyndir frá
þessum atburðum.
Milljónamæringar gjaldþrota
— Ástandið er hið sama og áð-
ur. Menn mega fara á milli borg-
arhlutanna, en það hefur verið
komið í veg fyrir, að glæpa-
mennskan fái að halda áfram. —
Fólk hefur verið keypt til þess
að flýja, og þag eru til milljóna-
mæringar í Vestur-Berlín, sem
eru orðnir gjaldþrota vegna þess.
Ungir menn hafa flúið frá Vestur-
Berlín til Austur-Berlínar og ver
ið við nám þar, en að námi loknu
flúið aftur til Vestur-Berlínar. Nú
hefur verið komig í veg fyrir
þetta. .. Þannig svaraði Boris
Polevoj, og enn er spurt:
— Flóttafólk í Vestur-Berlín
hefur það ekki gott. Það býr í
flóttamannabúðum við þröngan
kost, þrengsli og önnur óþægindi.
Samt kýs það að flýja frá Austur-
Berlín, hlaupa frá öllu sínu, at-
vinnu og heimili. Hvað veldur?
— Straumurinn hefur einnig
verið frá vestri til austurs. Jafn-
vel háttsettir menn hafa flúið til
Austur-Berlínar
— Af hverju segja austur-þýzk
blöð ekki frá því? — Væri ekki
tilvalið að segja frá slíku, og jafn
vel kvikmynda flóttafólkið á
sama hátt og hefur verið gert í
Vestur-Berlín? — Það væri ekk-
ert eins vel fallig til þess að sýna
og sanna, að flóttinn væri einnig
austur á bóginn, og það virðist
einkennilegt. að svo einfalt áróð
ursbraað er ekki notað.
— Við álítum, að flóttafólk sé
yfirleitt ekki heiðursfólk, hvaðan
sem það flýr, og við teljum þess
vegna ekki ástæðu til að úthrópa
það. þó ag fólk flýi austur yfir.
— Það var mikill harmleikur í
Ungverialandi á sínum tíma, og
þá flvðu margir þaðan. En á slík
um tímum flýr enginn heiðvirður
maður föðurland sitt. Margt af
þessu folki hefur nú sent umsókn
ir um að mega fara heim aftur.
en margir hafa ekki peninga til
þess að komast þangað.
Margt fleira fróðlegt bar á
góma á þessum fundi íslenzkra
fréttamanna og rússneskra ferða
manna. þótt ekki verði það rakið
hér. Fundurinn stóð í fullar tvær
klukkustundir og fór fram í miklu
bróðerni. þrátt fvrir mikinn skoð
anamun oft á tíðum.
Birgir.
Sláturtíö
í Búðardal
Kirkjudagur Óháða-
safnaðarins
Búðardal, 20. sept.
Sláturtíðín er nú að hefjast, og
verður byrjað að slátra í slátur-
húsinu á morgun. Standa víða yfir
réttir í nágrannabyggðum Eigin-
lega er þetta okkar vertíð. sem
nú er að hefjast.
Sláturtíðin stendur yfir fram
yfir 20. næsta mánaðar. í fyrra
var slátrað 16,500 fjár. og var þá
um að ræða talsverða aukningu
frá fyrra ári Búizt er við, að
nokkuð fjölgi einnig i ár, ekki
sízt þar sem viðskiptasvæði Búðar-
dals er að færast út, eftir að bænd
ur á Fellsströnd og Skógarströnd
hafa tekið að beina viðskiptum
sínum þangað. S.Þ.
Hinn árlegi kirkjudagur Óháða
safnaðarins hér í bæ verður hald-
inn hátíðlegur í kirkju og félags-
heimili safnaðarins á sunnudaginn
kemur, 24. september Prestur
safnaðarins. séra Emil Björnsson,
sem dvalizt hefur erlendis um eins
árs skeið. er nýkominn heim og
messar á kirkjudaginn. guðsþjón-
ustan hefst klukkan 2/síðde.vis.
Við ki-kjudyr gefst kirkjugestum
kostur á að láta eitthvað af hendi
rakna til orgelsjóðs safnaðarins,
er það er nú eitt hið mest? áhuga-
mál prests og safnaðar. að kirkjan
eignist sem fvrst pipuorge' Þvkir
hin nýja kirkja safnaðarins hafa
reynzt afbragðsvei tii tónlistar-
flutnings.
Að lokinni guðsþjónustu á
kirkjudaginn hafa konur úr kven-
félagi Óháða safnaðarins kaffi-
veitingar í tveimur sölum í fé-
lagsheimilinu, sem er áfast kirkj-
unni Félagskonur hafa ávallt séð
um kaffiveitingar þennan dag.
síðan söfnuðurinn fór að hafa
kirkjudag fyrir 10 árum. og getið
sér sérstakt orð fyrir framúrskar-
andi myndarbrag á allri fram-
reiðslu
Um kvöldið verður samkoma i
kirkjunni Þar verður flutt erindi
sýndar kvikniyndir og ^kugga-
rr ,‘ir frá Dómkirkjunni í Kant-
araborg og erkibiskupsvígslunm
þ..r í sumar Enn fremur syngur
ki.kjukðrinn undir stjórn Jóns ís-
leifssonar.