Tíminn - 27.09.1961, Page 8

1 N ’
jyi}*" *’ —J*'«rír»r» ~
»“61.
„Hún ætti að hafa eitt eða fleiri skip
á stððugum gangi aftur og fram”
- var tillaga Einars í Nesi
Hvassafell
Meðal þjóðanna hafa á
öllum öldum verið uppi spá-
menn. Þeir hafa öðrum frem-
ur kunnað skil á liðnum tíma
og þeir hafa öðrum fremur
séð fram í tímann og sagt
fyrir um óorðna hluti, beint
eða óbeint. Oft hafa þeir flutt
spádóma sína fyrir daufum
eyrum samtíðarmannanna.
Stundum hefur verið á þá
hlýtt og þeir hafa unnið sér
hylli og traust.
Einn af spámönnum is-
lenzkra samvinnumanna var
Einar Ásmundsson í Nesi í
Höfðahverfi. Hann segir
í bréfi til vinar síns. 27. apr
íl 1892: i
„Kaupfélögin ættu að vera |
um allt land, sitt umhverfis
hverja höfn, og öll standa
í samb'andi, likt og þjóðfé-
lögin í Sviss og Ameríku.
.... Erindreka ætti þessi
úníón að hafa á fáeinum
stöðum erlendis: á Englandi,
í Hamborg og á Norðurlönd
um. Hún (úníónin) ætti að
hafa eitt eða fleiri gufuskip
á stöðugum gangi aftur og
fram......“
Þegar þetta er skrifað,,1
var fyrsta kaupfélag lands-
ins aðeins 10 ára.
Kaupfélögin, sem þá var
búið að stofna, var hægt að
telja á fingrum annarrar
handar. í eyrum hinna fáu
kaúpfélagsmanna, sem þá
voru, hlutu því þessar ráða-
gerðir að hljóma sem spá-
dómur.
Ekki rætast allir spádóm
ar, jafnvel ekki mikilla spá-
manna. En Einar í Nesi sá
rétt. Allt er það löngu kom
ið fram, er hann sagöi að
koma skyldi i þessum efn-
um. |
Einn stærsti sigur sam-
vinnumanna hér á landi er
Hjörtur Hiartar
Jökulfell
Vilhjálmur Þór
stofnun og rekstur Skipo-
deildar SÍS. Lengi hafði það
mál verið í undirbúninei.
Þegar á stríðsárunum fvrri
hafði nokkru fé verið safn
að og síðan fest kaup á bl”t
í mótorskipinu ..Svölu“ en
það skip fórst 1922.
Árið 1939 heimilaði aðal-
fundur stjórninni að festa
kaup á tveimur vörnflntn-
ineaskipum fyrir Samband-
íð. Af þeim kaunum var^
ekki, því að sama ár skall
heimsstyriöldin á. En þeeav
að henni lokinni. nánar til
tekið árið 1946. vorn fest
kaun á fyrsta skipinu. Kom
það til islenzkrar hafnar á
Akureyri 27 sent um haust
ið. Var bví ákveðip heima-
höfn þar og valið eyfirzkt
nafn: Hvassafell.
Siðan ern liðin 15 ár.
Það fór hrifningaralda
um hugi samvinnumanna
alls staðar á landirn betta
síðsumar Spádómar. hue-
sjón og draumar höfðu orð-
ið að veruleika. Siglingar að
og frá lahdinu höfðu frá önd
verðu verið þjóðarinnar
hálfa líf. Segja má með
nokkrum hætti, að þjóðin
hafi í upphafi vaxið úr kjöl
fari víkingaskipanna.