Tíminn - 25.07.1962, Page 14

— Hvaða penjngar? sagði pó-st-
ég get fært móður minni og systr-
um.
— Aha! Senorita' á stóra fjöl-
skyldu?
— Eg á tvær systur, sagði hún
og sneri sér aftur að glugganum.
Eg held að ég kaupi nokkur póst-
kort hérna.
Hún keypti eitt með litmynd af
hótelinu og ströndinni, það átti
að vera til Jönu. Handa Veru
valdi hún eitt af fjöllunum. Svo
skrifaði hún nokkur orð á hvort,
bara að hún hefði það yndislegt
og hugsaði sér að dveljast eina
eða tvær vikur á Santa Felice.
Ekkert leyndardómsfullt, hugsaði
hún og brosíi. Don Manuel mátti
svei mér sveitast við að reyna að
finna einhverja dulda merkingu í
kortunum, sem hún sendi heim
til fjölskyldu sinnar.
Mario vísaði henni síðan á póst
húsið, 'sem hafði áreiðanlegá verið
glæsilegt einbýlishús fyrir langa
löngu. Með öllum innganginum
voru súlur og í einum endanum
hár turn með klukku efst. Þegar
inn var komið, var húsið dimmt
og drungalegt. Hún varð að bíða
meðan maðurinn hinum megin við
borðið afgreiddi annan. Síðan hóf
hann að spyrja, hvernig senoritan
væri til heilsunnar og dáðist að
hinum hrifandi fagra hári hennar.
Það vakti nokkurn þyt, þegar hún
ætlaði að borga með enskum Pen-
ingum, kalla varð póstmeistarann
á vettvang, sem hóf þegar að ausa
hana hóli á spænskri tungu. Elen-
or starði skilningsvana á hann.
— Ó, hin unga enska dama skil
ur ekki tungu okkar? spurði hann
á ensku og hún kinkaði kolli.
— Er nokkrum vandkvæðum
bundið að fá skipt enskum pen-
ingum? spurði hún.
— Eg var ekki að ræða um
enksa peninga, útskýrði póstmeist-
arinn með klókindalegu brosi, —
heldur um hig undurfagra andlit
senoritu.
Elenor vissi það fullvel, en áleit
það ’enga gullhamra. Henni gazt
ekki að manninum og var sann-
færð um, að hann væri í þjón-
usíu hjá hans hátign forsetanum.
Og áður en varði, bunaði Mario
út úr sér æsilegum orðaflaumi á
spænsku og meðan hún hlýddj á
hann, átti hún bágt með að verj-
ast brosi. Leiðsögumaður hennar
kvaðst segja það í fullri meiningu,
ag hefði ekki póstmeistarinn ver-
ið gamai.1 skröggur, hefði hann
Mario í eigin persónu tekig hann
í karphúsið fyrir að tala svona til
senoritunnar hans. Og hann íeyfði
sér að spyrja, hvort hin aldraða
eiginkona póstmeistarans vissi, að
hann hefði fyrir sig að slá öllum
ungum konum, sem inn á pósthús-
ið komu, gullhamra, þær kæmu
sannarlega ekki af fúsum vilja inn
í þennan skítakassa, aðeins vegna
þess að þetta væri eina pósthúsið
á eynni. Vissi hann ekki, að hvítar
konur kærðu sig ekki um, að
minnzt væri á útlit þeirra? Ef póst
meistarinn sýndi slíka ósvífni,
gæti hann, Mario, það líka og
hann skyldi byrja meg því að
minna póstmeistarann á sinn
nauðasköllótta haus. Síðan skyldi
hann taka andlit hans fyrir og
hann vonaði, að fólk myndi ekki
flýja út af einskærri hræðslu.
Hann vissi auðvitað, hvers vegna
hann hafði slíkt andlit . . . Og
þegar hér var komið sögu, var
hann stöðvaður af reiðiöskri póst-
meistarans.
Elenor áleit heppilegast að
stöðva þetta áður en hún færi
annaðhvort að hlæja og kæmi
þar með upp um, að hún skildi
spönsku, eða áður en kæmi til enn
harðari átaka. Allir, sem næstir
voru, stóðu grafkyrrir og hlýddu
á. Mario æsti sig meira og meira,
hárið féll niður á ennið, og hann
pataði ofsalega með höndunum.
Hún snart arm hans varlega.
— Getur hann ekki skipt pen-
ingunum mínum? spurði hún sak-
leysislega. — Ef ekki, hvers vegna
segir hann það ekki hreint út í
stag þess ag reiðast svona?
Það sló á algerri þögn.
— Peningar? sagði leiðsögumað
ur hennar.
meistarinn.
— Ensku peningarnir. Hún
sperrti upp augun. — Fyrir frí-
merkjum.
Mennirnir tveir litu hvor á ann-
an. Mario brosti, póstmeistarinn
brosti, svo hrópuðu þeir í kór:
— Ó, FRÍMERKIN!
Að lokum hafði tekizt ag frí-
merkja póstkortin og setja þau
í þar til gerðan kassa og Elenor
var fylgt út á götuna aftur með
miklum hneigingum og handapati.
Mario rölti við hlið hennar. Hann
strauk hárið frá enninu og brosti
alsæll.
— Hvert vill senorita ’fara?
spurði hann, og þegar hún hikaði,
leyfði hann sér ag koma með til-
lögu.
— Báturinn fer aftur í kvöld.
Hann lítur betur út í dálítilli fjar
lægð, senorita, og þá finnur mað-
ur heldur ekki lyktina.
Hún hló. Það hafði raunar verið
kynleg l,ykt um borð í bátnum,
lykt, sem minnti á myglað græn-
meti.
— Já, ég held, að mig langi til
ag sjá hann úr dálítilli fjarlægð.
Hann fylgdi hennj um mjóar
götur, og fljótlega var Elenor
stödd á hvítri sandströnd og horfði
út á hafið. Langt burtu sá hún
möstrin á fiskibátunum og skor-
steininn á bátnum, sem flutt hafði
hana hingað frá Kingston. Um-
hverfis hana var undur kyrrt.
Hún settist niður í mjúkan, hlýj-
an sandinn og liorfði á, meðan
báturinn lagði frá og tók stefnu
út á opið haf. Mario stóg virðuleg
ur nokkuð að bakj hennar, hann
sagði ekkert og hún var honum
þakklát fyrir það. Þessi litli bát-
ur var eini tengiliður hennar við
fjölskyldu hennar. Áður en hann
fór, hafðj hún engan möguleika
til ag komast frá eyjunni. Satt var
að vísu, að hann kom þrisvar í
viku, en þegar hann var hér ekki,
var engin önnur leið að komast
burt. Hún sat lengi kyrr og starði
á bátinn, þar til hann var orðinn
eins og örlííill depill. Þá reis hún
á fætur og leit á armbandsúr sitt.
Hún hafði enn nokkra stund t,il
að skoða sig um, áður en hún
færi aftur heim á gistihúsið.
•— Eru margar strendur eins
og þessi? spurði hún Mario og
hann kinkaði kolli.
— Kringum alla eyju, senorita.
Þær eru fallegar, ha?
— Óskaplega fallegar. Eg verð
að skoða þær allar.
— Eg þekki þær allar, raupaði
hann. — Bara segja til, þegar
senorita vill sjá þær.
Vatnig var tært og kyrrt, það
var forsæla undir pálmatrjánum,
hún gat legið í leti og gert hvað
sem hana lysti, þar til John Gra-
ham kæmi og þau yrðu að hugsa
fyrir hinu raunverulega erindi
hennar til Santa Felice.
Þegar þau komu til gistihúss-
ins, sendi hún Mario burt og sagð
ist ekki mundu fara út aftur.
Hann hneigði sig á þann hátt,
sem hún fór nú smám saman að
venjast. Svo hvarf hann í mann-
hafið á götunnj og hún hugleiddi
andartak, hvar hann byggi og meg
hverjum.
Eftir miðdegisverðinn kom
ferðamaðurinn, sem kynnt hafði
sig fyrir henni í tollskúrnum, og
spurði, hvort hún vildi drekka
kaffi með þeim. Elenor þá boðið
og ,var einnig kynnt fyrir ungu
hjónunum Rose og Terry Clar-
ence, sem sögðust hafa komið fyr
ir nokkrum dögum og vera í brúð
kaupsferð. Nafnið Santa Felice
hefði þeim þótt svo rómantískt, og
það var eina ástæðan fyrir því,
115
til óblandinnar áhyggju, af stað
til að dvelja tvo daga hjá Roose-
velt í Hyde Park. En liðsforingjar
Roosevelts voru staðráðnir í því
að hindra alla eftirgjöf af hálfu
forsetans í þetta skiptið. Daginn,
sem forsætisráðherrann kom til
Quebec, lagði Stimson ráðherra
fram fyrir forsetann minnisgreinar
er hann hafði ritað um þær álykt-
anir sínar, er hann hafði komizt
að á hinu nýafstaðna ferðalagi
síu til Englands. Þessi atriði, fulL
yrti hann, að hefðu orðig fullkom
lega augljós á ráðstefnunum með
Bretunum:
„í fyrsta lagi: Við getum nú
ekki vonazt til þess að verða fær-
ir um að gera árásir yfir sundið
og leggja til atlögu við hina þýzku
óvini okkar undir stjórn brezks
hershöfðingja. Bæði brezki forsæt
isráðherrann og yfirmaður brezka
herforingjaráðsins eru algerlega
andvígiL slíkri tillögu. Skuggarn-
ir af Passchendaele og Dunquer-
que grúfa enn of þunglega yfir
hugum og ímyndunarafli þessara
brezku leiðtoga. Enda þótt þeir
hafi í orði kveðnu látizt vera fylgj
andi þessum aðgerðum, þá hafa
þeir þó hugsað annað í hjarta
sínu og til þeirra þarf meira sjálf
stæði, meiri trú, meira þrek en
hægt er með nokkurri skynsemi
að búast við að finna hjá brezkum
hershöfðingja . . .
f öðru lagi: Ágreiningur okkar
er mjög djúpstæður. Ameríska
herforingjaráðið hefur þá skoðun,
að aðeins með því að draga sam-
an hinn afarmikla herstyrk brezku
og bandarísku þjóðanna verði
raunverulega hægt að sigra Þýzka
land og vinna endanlegan sigur í
stríðinu. Á hinn bóginn er kenn-
ing Breta (sem kom hvað eftir
annað í ljós í óvarkárum setn-
ingum brezku leiðtoganna, er ég
hef nýlega rætt við) sú, að hægt
verði ag sigra Þjóðverja með hern
aðaraðgerðum í Norður-Ítalíu, ■ á
austanverðu Miðjarðarhafi, í
Grikklandi, á Balkanskaga, í Rúm
eníu og öðrum fylgiríkjum . . .
í mínum augum virðist þessi af-
■staða mjög hættuleg, svo að ekki
sé meira sagt. Við erum, eigi síð-
ur en Bretar, skuldbundnir til að
stofna nýjar vígstöðvar í Evrópu
og það er fráleitt, að hægt verði
með slíkum smáskæruhernaði víðs
vegar í heiminum, að telja Stalin
trú um að við höfum efnt þá skuld
bindingu.
í þriðja lagi: Eg álít því, ag tími
sé kominn til þess fyrir yður, að
taka þá ákvörðun, að stjórn yðar
verði að taka á sig þá ábyrgð að
stjórna þessum síðasta mikla þætti
Evrópustríðsins, sem nú blasir við
okkur. Við getum ekki byrjað
þessar hættulegustu aðgerðir styrj
aldarinnar undir hálf-volgri for-
ystu, sem myndi valda misheppn-
an eða a. m. k. mjög neikvæðum
úrslitum. Fyrir næstum tveimur
árum buðu Bretar okkur þessa
herstjórn. Eg held að við ættum
nú að þiggja hana, eða — ef þess
gerist þörf — krefjast hennar“.
Vopnaður þessu plaggi átti
gamli hermálaráðherrann „mjög
ánægjulegar og árangursríkar við-
ræður“ við yfirboðara sinn í ná-
vist bandaríska herforingjaráðs-
ins. „Forsetinn var ákveðnari og
skarpari í hugsun en ég hafði
nokkru sinni fyrr vitað hann vera
frá því í stríðsbyrjun og hann sam
þykkti fullkomlega og athuga-
'Semdalaust þá stefnu, sem banda-
ríska herforingjaráðið hefur allt-
af beitt sér fyrir. Hann vildi ekki
láta halda lengra inn í Ítalíu en
til Rómar. Hann vildi láta eins
fljótt og augig yrði draga saman
meiri her í Stóra-Bretlandi, svo
að við hefðum þar, þegar tími
hinnar raunverulegu innrásar
kæmi, rneiri her en Bretar sjálf-
ir. Og hann vildi ag yfirstjórnin
yrði í höndum amerísks hershöfð-
ingja. Eg gat séð, að amerísku
Fyrri hluti: UndanhaU, eítir
Arthur Bryant. Heimiidir eru
herforingjaráðsmennirnir voru
bæði undrandi og ánægðir yfir
ákveðni hans“.
Þegar forsætisráðherrann kom
til Hyde Park þann 12. ágúst, var
forsetinn búinn að taka fasta
ákvörðun. Ákvörðun Roosevelts
var sú, að allir hermenn [ Bret-
landi skyldu vera sérstaklega bún
ir undir að gera árás yfir sundið
á árinu 1944 og hætt skyldi jafn-
framt við allar frekari hernaðar-
aðgerðir á Miðjarðarhafi. Hann
hafði einnig ákveðið, ag Marshall
— ekki Brooke — skyldi stjórna
leiðangursliðinu. Gestur hans
reyndist furðulega samþykkur
þessum ákvörðunum forsetans.
Hann var fús til að láta amerískan
hershöfðingja stjórna aðgerðun-
um yfir sundið gegn því að Bret-
um yrði falin yfirherstjórn á Mið-
jarðarhafi og í Suðaustur-Asíu.
Hann fagnaði auðvjtag þeirri ósk
forsetans að draga saman öfiugan
amerískan her í Bretlandi og
Evrópu
Meðan þeir Roosevelt og Chur-
chill sátu á rökstólum, hélt hið
sameinaða herforingjaráð beggja
ríkjanna aðra ráðs'tefnu í Fra-r-
tenac gistihússins í Quebec. Þar
fóru fram heitar umræður um
áform þríveldanna um innrás í
Frakkland, stríðið við Japani og
hernaðaraðgerðirnar á Miðjarðar-
hafssvæðinu. Amerísku herfor-
ingjaráðsmennirnir komu síðdegis
þann 13. ágúst og fyrstu umræður
vig hina brezku bandamenn þeirra
hófust morguninn eftir. Og enda
þótt þeir væru hinir vinsamleg-
ustu, þá voru þeir samt óvenjulega
ósveigjanlegir
Að einu leyti varð árangur ráð-
stefnunnar annar og meiri en
Ameríkumennirnir höfðu búizt
við f stað þess að Bretarnir sner-
ust gegn árás yfir sundið, eins og
■árið 1943. virtist nú eina áhuga-
mái þeirra vera, ekki að hindra
eða fresta henni, heldur tryggja
það að hún yrði framkvæmd með
nægiiega miklum herafla og að
tekin vrðu skip og flugvélar frá
öðrum stöðum til þess að taka
þátt j henni.
Það v.ar út af þessu atriði, sem
ákafar deilur spunnust. King hélt
því skilyrðislaust fram, að Banda-
ríkin hefðu of miklum skyldum
að gegna á Kyrrahafinu til þess
að geta kallag þaðan árásarskip,
án þess ag það hefði alvarlegar af-
leiðingar.
Dagbók Brooks segir frá því,
hvernig hann og starfsbræður
hans glímdu vig þessa ósveigjan-
legu ákvörðun.
„13. ágúst 1943. Quebec . . . .
Ilitti Dill eftir morgunverð og
varð að segja honum hvar við
stæðum Reyndj því næst ag lesa
tveggja daga póst, aðallega bréf,
á þrjátíu mínútum. Að þvj loknu
herforingjaráðsfundur frá klukk-
an 10,30 til 1 e. h. meg fulltrúun-
um frá Washington. Eftir hádegis-
verð þriggja klukkustunda sleitu-
laus lestur til klukkan 5,30 e. h.
þegar annar herforingjaráðsfund-
ur hófst, sem stóð yfir til klukkan
7,30 e h Borðaði miðdegisverð
með Marshall, Arnold og Somer-
well, en sat því næst á fundi með
Mackcnzie King og forsætisráð-
herranum til miðnættis.
T f M I N N, miðvikuilagurum 25. júlí 1962.
14