Tíminn - 18.08.1962, Síða 14

Hótel. Gestirnir, sem enn voru }
borðsalnum, sátu sem styttur. í
forsalnum stóð gestgjafinn og
hreyfði hvorki legg né lið, uppi á
lofti skældi Anna María, og hinar
stúlkurna, af ótta, og í myrkrinu
fyrir utan, leið Mario burt eins og
skuggi meg sinn hvorn benzín-
brúsa í hönd.
Einhver sneri húninum, og síð-
an var sparkað í hana.
— Opnið dyrnar, í nafni for-
setans, sagði djúp rödd.
— Forsetinn! Elenor náfölnaði
og hún leit á Jeffrey, sem sat við
hlið hennar. — Hvers vegna kem-
ur hann hingað?
Jeffrey hristi höfuðið og leit
ruglaður á hana. Hann þurfti ekki
að óttast forsetann, en það mátti
auðvitað ekki koma fram. Þess
vegna varð hann ag hverfa. En áð-
ur en hann hafði áttað sig, var
það Elenor, sem tók forystuna.
— Jeffrey, viltu gera svo vel og
sækja handtöskuna mína upp á
herberginu mínu. Hún liggur á
rúminu mínu.
— Sjálfsagt. Hann þaut burtu
og hún varp önd léttar.
Rose og Terry höfðu heldur ekk
ert að óttast þó að forsetinn kæmi,
og þau virtu hann fyrir sér af ó-
duldum áhuga þegar hann struns-
aði inn um hóteldyrnar og gest-
gjafinn hneigði sig niður í gólf.
— Verð ég líka að hneigja mig,
ef hann talar við mig?, spurði
Rose, en Terry hristi ákaft höf-
uðið.
Don Manuel sigldi inn í setu-
stofuna, og á eftir kom lögreglu-
stjóri hans og sex menn i einkenn-
isbúningum með óteljandi orður.
Þeir horfðu njósnarlega í kringum
sig, en virtust róast þegar þeir sáu
sálirnar þrjár. Elenor vonaði að
Jeffrey hefði vit á að vera kyrr í
herbergi hennar.
— Ó, senorita, Penny! Forset-
inn hneigði sig. — Við sjáumst þá
aftur. Eg er himinlifandi að sjá
að ekkert er að yður.
— Þökk yðar hátign.
--- Leyfist mér að kynna vini
mína, hr. og frú Clarence? —
Hans hátign, forsetinn á Santa
Felice.
Rose brosti. Terry reis á fætur
og hneigði sig lítillega, en leit um
leið undrandi á Elenor.
— Eg er á eftirlitsferð, sagði
Don Manuel, — og þegar við kom-
um ag hótelinu taldi ég hyggileg-
ast að líta inn og ganga úr skugga
um að óeirðirnar í borginni hefðu
ekki skelft yður.
— Það var mjög elskulegt af
yður, sagði Elenor og braut hejl-
ann um, hvað þessi heimsókn ætti
eiginlega að þýða. — Eg vona að
óeirðirnar séu á enda.
— Því miður ekki. Ofstopamenn
fáeinir hafa æst upp múginn. En
eg vona að kyrrð komist á, eftir
nokkra daga, sagði hann við
Terry.
— Eftir nokkra daga? hrópaö'i
Rose skelfd.
— Já senora. Yður geðjast ekkj
að óeirðum, eða hvað.
Rose hristi höfuðið. — Nej, ég
hef aldrei upplifað neitt þessu líkt
fyrr. Það er ekki svona í Englandi,
yðar hátign.
Það kom kynlegur glampi í augu
hans. — Eg hef heyrt það. Og þið
eruð heppin. Það er þess vegna
sem ég er hingað kominn til að
bjóða ykkur vernd í höll minni.
Þrenningin við borðið leit for-
viða hvert á annað og Don Manuel
fyigdist gaumgæfilega með svip-
brigðum þeirra. Hann kærði sig
kollóttan um senor og senora
Clarence, þau voru venjulegt ferða
fólk, sem myndu snúa aftur til
Englands á ákveðnum degi. Þau
voru ekki eins og senorjta Penny
með Ijósa, mikla hárið og sakleys-
isleg augu. Hún hafði komið til
Santa Felice til að ljúka verki,
sem skipti hann öllu, því að ef
he'nni heppnaðist að fullkomna
það, myndi það hafa þær afleið-
ingar að hann missti núverandi
völd sín. Hún hafði þýðingarmikil
skjöl í fórum sínum, sem hann var
ákveðinn í að komast yfir, og með-
an hann hvarfaði augum yfir hana,
braut hann heilann um, hvar í
ósköpunum hún hefði íalið skjöl-
in. Hann tók eftir því að senora
Clarence hristi lítillega höfuðið og
Terry ræskti sig.
— Vig erum mjög þakklát yðar
hátign fyrir boðið, en ég harma
að verða að afþakka það.
— Svo? Ykkur mun líða mjög
vel í mi'nni glæstu höll!
— En við erum á förum — sann
leikurinn er sá að við förum með
næstu bátsferð til Kingston
Elenor leit fljótt á hann Hún
gat ekki ásakað vini sina fyrir það
að þeir vildu komast héðan sem
skjótast, en ef þau færu, yrði hún
alejn á Santa Felice með Jeffrey.
sem henni líkaði alls ekki við. Og
svo auðvitað Mario, hann myndi
vera hjá henni svo lengi sem hún
dveldi á eyrmi.
— Nú, nú, sagði forsetinn dap-
urlega, — það getur liðig tíma-
korn þangað til þið komizt til
Kingston, senor Clarence.
Terry starði á hann og reis upp
til hálfs,
— Hvað eigið þé- við?
— Því miður, sagði forsetinn
rólega, —■ verð ég að segja ykkur
það, að næst þegar báturinn kem-
ur til Santa Felice. vergur hann
kyrrsettur hér meðan óeirðirnar
standa. Það er varúðarráðstöfun.
skiljið þér. Ef ég leyfði honum
að sjgla sinn sjó, myndu margir
óæskilegir farþegar fara með hon-
um, og snúa síðan aft.ur til Santa
Felice síðar til að he'fja enn upþ-
reisn
— En ef hann kemur ekki til
Kingsíon á ákveðnum degi, hróp-
aði Terry utan við sig, — verða
þeir ekki undrandi þar ...
— Alls ekfy', þeir munu þvert á
móti skilja það ofurvel! Vig feng-
um aðvörun um, að fellibylur er
á leið hingað áður en langt um
líður. Enginn myndi senda bát
burtu undir slíkum kringumstæð-
um, senor.
Ef Mario hefði ekki minnzt á
þetta um daginn, hefði Elenor
haldið að þetta væri bara yfir-
skinsástæða. Terry settist þreytu-
lega og Don Manuel sneri sér að
Elenor.
— Senorita Penny. Föður yðar
myndi ekki falla sú tilhugsun, að
■nokkug kæmi fyrir yður á meðan
á óeirðunum stendur. Eg er viss
um að hann myndi óska þess að
þér gætuð verið í öruggum og góð-
um höndum í höll minni. Ef vjnir
yðar viljh ekki þiggja gestrisni
mína, býð ég yður samt sem áður
að gera það.
— Þökk fyrir sagði hún hjk-
laust. — en ég gæti ekki verið þar
ein
— Ó„ þér eigið við að ég er
ókvam'ur maður? Hann sleikti út-
um.
— En ég er sannfærður um, að
senora Clarence skiptir um skoð-
irn ef hún skilur að þér viljið
gjarnan þiggja boð mitt, en getjð
ekki af skiljanl.egum ástæðum ver-
ig eini kvenmaðurinn.
— Þökk fyrir, en ég kýs að
dvelja hér með vinum mínum.
Þessir einþykku Englendingar,
hugsaði hann gramur.
— Það er kannske ekki öruggt
að vera hér í gistihúsinu, senorita,
ef múgurinn skvldi leggja eld í
það.
Elenor leit á hann, og hún sá
reiðina. sem brann í augum hans,
og hún fann ag hún titraði, Hann
var vís til að leiða múginn hingað
ef það gat fært hann nær tak-
marki sínu. Og ef slíkt gerðist,
myndi hann geta sagt, að bann
hefði reynt af fremsta megni að
koma henni á öruggan stað. En
hún hristi en höfuðið.
— Nei, yðar hátign. Leyfið mér
135
Yfirhershöfðinginn í stríðinu
gegn Þýzkalandi mun verða að
ráðfæra sig við bæði stjórn Bret-
lands og Bandaríkjanna viðvíkj-
andi næstum hverju mikilvægu
atriði. Hann mun aðeins geta tekig
ákvörðun án tilvísunar til yfir-
sljórnar í tiltölulega smávægileg-
um og algerlega hernaðarlegum
málum. . . . Hann yrði þannig
auka- og ónaugsynlegur hlekkur í
herstjórnarkeðjunni . . . Ef aðal-
atriðið í þessu nýja fyrirkomulagi
er það að tryggja skjótar ákvarð-
anir, þá er svo að sjá sem ofan-
greind skilyrði muni leiða til
hörmulegra afleiðinga. Þau tilfelli
munu koma fyrir, þegar yfirstjórn
in hefur gefið út fyrirskipanir og
herinn hefur breytt samkvæmt
þeim, einungis til þess að fá svo
breyttar eða algerlega 'andstæðar
skipanir frá hinu Sameinaða her-
ráði, þannig, að afleiðingin verður
alger ringulreið. Einnig getur það
komið íyrir, að brezku herráðs-
foringjarnir samþykki ákvörðun
yfir-herstjórans, en bandarísku
herráðsforingjarnir verði þar á
algerlega öndverðum meiði. Hvað
skeður þá? Líka getur svo farið að
Sameinaða herráðið styðji einhuga
ákvörðun yfir-herstjórans, en upp-
götvi þá, að önnur hlutaðeigandi
ríkisstjórnin sé þess ekki reiðu-
búin að staðfesta hana. Hvað skeð-
ur þá?
Af því, sem hér hefur verið sagt,
má draga þá ályktun, að yfirher-
stjóri f stríðinu gegn Þýzkalandi
muni aldrei öðlast, undir því
stjórnarkerfi, sem nú er ríkjandi
í Bretlandi og Bandaríkjunum,
vald til að fást við annað en alger-
lega hemaðarleg og tiltölulega
smávægileg viðfangsefni. Blöðin
og almenningsálitið mun hefja
hann til skýjanna, sem ejtthvert
ofurmenni, er leiða muni þessar
tvær þjóðir fram til sigurs. Slikt
er alger blekking. í mikilvægum
málum verður hann ekki fær um
að gera neitt meira en hershöfð-
ingjar takmarkaðra orrustustöðva.
Ef hið þaulreyndá stjórnarkerfi,
sem hefur borgið okkur síðustu
tvö árin hefur brugðizt í hinum
smærri viðfangsefnum, þá væri
betra að endurskoða þetta kerfi
og vita hvernig hægt væri að end-
urbæta það og aðlaða, fremur en
hætta sér út í nýja tilraun, sem
einungis skapar óhentugan og ó-
nauðsynlegan hlekk í herstjórnar-
keðjunni og sem mun áreiðanlega
leiða til vonbrigða og blekkinga.
ENDA ÞÓTT Ameríkumenn
hefðu fallið frá þeirri áætlun
•sinni, ag fela alla stjórn stríðsins
við Þjóðverja, einum yfirher-
stjóra, — með öðrum orðum, Mar-
sháll hershöfðingja, voru Brooke
og starfsbræður hans fjarri því að
Vera ánægðir með hina væntan-
legu ráðstefnu með Rússunum. í
stag þess að fara til fundar við
Stalín meg samþykkta áætlun,
fóru þeir til Teheran még óá-
kveðnar fyrirætlanir. Það hafði
verið nógu erfitt að komast að
samkomulagi um raunsæja hern-
aðarstefnu við Bandaríkjamenn,
en erfiðara yrði það með Rússana
við samningaborðið. Enda þótt
Bretland hefði enn meira herlið í
stríðinu við Þýzkaland, en Banda-
ríkin, þá var þó varaljð þess nú
eftir fjögur stríðsár, að þrotum
komið Hér eftir hlaut það að verða
smátt og smátt veikara en Banda-
ríkin og Rússland.
Viku áður hafði bandarískur
land- og sjóher gengið á land á
Makin og''Tarawa, meðan Rússar
höfðu í síðastliðnum mánuði sótt
svo ákaft fram, að þeir áttu að-
eins eftir tæpar hundrað mílur til
pólsku landamæranna. Ef þessir
tveir risar — Austrið og Vestrið,
— sameinuðust um hernaðar-
stefnu, sem Bretland var andvígt,
þá yrði nánast ómögulegt að
hindra það. Og það var einmitt
þetta, sem bandaríski forsetinn og
hernaðarlegir ráðunautar hans
vonuðust eftir að gera.
„27. nóvember. Teheran. 1300
mílur. Við fórum snemma á fætur;
vorum vaktir klukkan 4,30 e.m.
Klukkan 5,45 e.m. héldum við af
stað frá sveitasetri okkar í myrkri
og mistri, til flugvallarins. Þegar
við komum þangað, var okkur sagt
að mistrið myndi tefja fyrir brott-
förinni. Klukkan 7 e.m. rann flug-
vélin samt eftir flugbrautinni, al-
búin til flugtaks. Ferðafélagarnir
voru: Dill, Cunningham, Portal
„Pug“ Ismay Boyle og skrifarar.
Við ferðuðumst í hinni nýju York-
flugvél, sem ætluð var herráðs-
foringjunum. Mjög þægileg. Við
fórum yfir Sundið nálægt Súez og
sáum ítölsk herskip fyrir neðan
okkur. Þvínæst var flogið yfir Sín-
aískagann og til Beersheba, en
þaðan áfram yfir Dauðahafið, og
þar sem skyggni var gott, gátum
við séð Jerúsalem, Betlehem,
Hebron og Jeríkó.
Svo stefndum við til Habbaniýa-
flugvallarins nálægt Bagdad, þar
sem við stönzuðum og lituðumst
um í klukkustund og heyrðum sög
una um árásina á flugvöllinn í
byrjun stríðsins. Er við vorum aft-
ur komnir á loft, -var okkur veitt-
úr hinn ágætasti hádegisverður
og þeir fengu súrefni, sem þess
þurftu. Við urðum að fljúga í
14000 feta hæð langan hluta leið-
arinnar, en þajl varð mér ekki
til neinna óþæginda, og ég þurfti
enga súrefnisgjöf. Við komum til;
Teheran nokkrum mínútum á eftir
forsætisráðherranum, sem lagt
hafði af stað klukkustund seinna,
en flogið beint.
Við erum ekki vissir um það,
hvort Stalín sé kominn, en sam-
kvæmt orðrómi, er hann hér. Eg
hlakka ekki til nokkurra næstu
daga, Ráðstefnan verður erfið og
enginn veit hvernig henni kann að
l.vkta.
Öryggisráðstafanirnar voru ekki
sem bcztar, og þar sem bandariska
sendiráðsbyggingin var nokkurn
spöl frá miðju borgarinnar, var á-
kveðig að hýsa forsetann í rúss-
neska sendiráðinu og halda jafn-
framt ráðstefnur okkar þar í bygg-
ingunni.
Sunnudagur, 28. nóvember. Te-
heran. Svaf vært í alla nótt og fór
seint á fætur i morgun.
Forsætisráðherrann er með háls
bólgu, og hefur bókstaflega misst
röddina. Ekki heldur j sem beztu
skapi.
Klukkan 4 e.h. héldum við til
rússneska sendiráðsins. Þar voru
viðstaddir: Stalín, Roosevelt, Win-
ston, Anthony Eden, Harry HoP-
kins, Molotov, Voroshilov, Dill,
Portal, Cunningham, Leatry og
King, „Pug“ Ismay, Boyle, Dea.n
og þrír túlkar. Stalín var í ein-
kennisbúningi marskálks en að
mínum dómi á engan hátt við-
felldnari eða fremur aðlaðandi
en síðnst þegar ég sá hann.
Við sátum allir umhverfis stórt
kringlón borð Forsetinn bvrjaði
með undirbúningsskýrslu, sem
hann fylgdi eftir með stuttu yfir-
14
T í M I N N, laugardagurínn 18. ágúst 19S2.