Alþýðublaðið - 29.10.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐI Ð
ÍALÞÝBIIBLAÐIÐ \
í kemur út á hverjum virkum degi. j
3 Afgretösla i Alpýðuhúsinu við t
^ Hverfisgötu 8 opin irá kl. 9 árd. |
i fil kl. 7 síðd. i
3 Skrifstofa á sama stað opin kl. [
í 91/* — 10Va árd. og kl. 8—9 síðd. \
j Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 |
í (skrifstoían). >
3 Verðlag: Áskriftaiverð kr. 1,50 á >
Í mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 »
| hver mm. eindálka. f
j Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan C
| (í sama húsi, sömu simar). ►
íhaldsvikin vestra.
Steingrímur nokkur Árnason
ber eld að húsum réttvísinnar.
í íyrra dag þóttist „Morgun-
blaðið'' hafa veitt vel. Ritstjór-
arnit höfðu sem sé dottið ein-
hvers staðar um mann nokkurn,
St. ingrím Árnason að nafni.
Gripu þeir flygsuna tveim hönd-
um og klestu inn í blaðið.
Steingrimur þessi var svo sem
kunnugur málefnum íhaldsins,
helzt j)ó jreim, sem braukuð eru
í dimmunni við „brandgafl" í-
haldshússins. Bæði er hann ná-
tengdur Hálfdani Hnífsdals-hrepp-
stjóra, og svo er hann líka dálítið
þektur jrar vestra. Skaut honum
&lt í einu upp fyrir nokkrum ,ár-
tm i sambandi við brunamálið á
Flateyri, er hann og bróðir Hálf-
danar voru við riðnir.
Þvöglumælgi þessarar „per-
sónu“ urn jafnaðarmenn væri
hlægi'egt að svara. En hitt er
annað mál, að í sambandi við
þetta sakamál íhaldsins er rétt
að bregða enn einu sinni upp
nokkrum staðreyndum, sem allir
vita að eru ómótmælan'egar:
1. Þegar þessir kjósendur, er
getið var um hér í. blaðinu fyrir
skömmu, voru látnir fara á kostn-
»ð kosningaskrifstoiu íhaldsins á
ísafirði út í Hnifsdál, pá var bœj-
arfógetaskrifstofan á Isaf rdi op'n,
svo. að íhaldið getur ekki dulið
sár sin bak við þá gæruna.
2. Einn af þessum fjórum kjós-
endum hefir sagt það, ád fyrir
ad fara lít i Hnifsdal hafi honum
verið greiddar 25 krónur. Það er
*því komið í ljös, að þessar dular-
fullu Hnifsdalsferðir íhaldsins
hafg .staðið í .srimfcandi við mútu-
gjair þess. Sami vottur hefir og
haidið því fram, aö Hálfdan hafi
skrifad nafniö fgrir liann á at-
kuœdaseZllinn, en ekki kjósand-
tnn sjálfur. og hefir þessi seðill
verið lagður fram í réttinum.
3. - Steingrimur þessi, sem nefnd-
|ir var í upphafi greinarmnr, seg-
ir, að séra Sigurgeir hafi ekki
verið við upptalningu atkvæðann.
Þetta er auðvitað ósatt eins og
Bninað hjá þessum „danska-
Mogga '-þjóni. Séra Sígurge r var
áð mestu leyti oíd upptalning-
nna. Þó mun hann hafa skroppið
frá í bili. En Sigurgeir uottadi
sk iflega um þaö, sem atluigavert
var við atkvæöi Jónu Jónsdöttur.
4- Atkvæði Jónu Jónsdóttur kcm .
aldrei i Itendur jafnaðarmamia,
heldur var pad alt af í höndum í-
haldsins til kjördags. Jóna heldur
því ákvæðið fram, að hún hafi
búið að öllu leyti rétt um atkvæði
sitt, svo að það fer þá að verða
fullsannað, að jtessir „heiðarlegu"
íhaldsmenn hafa handfjallaö at-
hoœaijiemmr.
5. Steingrímur jiessi er eitthvað
að rausa um þflð, sem Alþb!..
sagði urn víxlun atkvæða þeirra
Erlendar og Jakobs. En-hann hefir
auðvitað víxlast sjálfur á þessu
rausi sinu, þvi að í atkvæða-um-
slagi Jakobs er atkoœði, sem rit-
ad er mec hendi Erlendar, en Ja-
kobs atkvœði finst alls ekki. E. t.
v. veit Steingrímur eitthvað um
hvar þetta atkvæði er niður kom-
ið?
bað vari heppilegast fyrir
„Mgbl.“ að hætta að veifa Jressum
Steingrími framan í fólk, þvf að
hann er |>ví til skammar, þó
merkilegt sé að nokkuð geti veriö
svo kámugt.
Og það er bc*/.t fyrir þennan
Stsingrim að hætta þessari iðju
sinni,- því að það er áreiðanlega
heppilegra fyrir hann að fana var-
lega með eld nálægt húsum rétt-
ví=innar
©g fædingílaréttBEPÍsBn.
Valtýr Stefánsson gekk úr þjón-
ustu íslenzks landbúnaðar til vika
hjá danskri auðborgarastétt og
vinnur nú það verk fyrir hana að
ausa auri þjóðrógsins á hugi ís-
lenzkra blaðiesenda, svo að þeir
gæti sín ekki og húsbændur hans
eigi hægra urn vik að draga sér
arðinn af vinnu islenzks starfs-
fólks. Laminn áfram af þræfsótt-
anum við þá hamast Valtýr eins
og vitlaus mús í vatnskeraldi til
að leita að einhverju, sem hann
geti gert þeim til þægðar, og með-
al þess, sem hann hyggur þeini
kærkomnast, er að sveipa yfir þá
blæju þjóðrækni og sjálfstæðis-
verndar; þeim mun örðugra verói
að sjá, hvað undir býr. f þessu
fátinu hefir Valtýr nú káfað I
sjá lfstæði sbarátt u-s ögu þjóðarinn -
ar með löngum fiingrum sínum,
kámugum af soranum, sem loðir
við alla auðvaldshluti, og tiltekt-
irnar eru ekki höndulegri en vant
er, svo að h:mn hefir blsttað þátt
föður síns, Stefáns heitins Stef-
ánssonar skólameistara, í þeirri
sögu, en á hann heíir þjóðin þó
efcki viljað kasta neinum bletti
sakir ástar Stefáns á gróðrarríki
landáns, sem sonur hans hefir nú
hlaupist frá þegnskap við. Hins
vegar hefár Valtýr klaufast til að
tenda á, að ég hafi verið kröfu-
hærri í sjálfstæðismálum íslenzku
þjóðarinnar en faðir hans, j>ai
sem mjnst er á afskifti mfn i um-
boði Hins í:-lenzka pren.tarafé-
lags af skipun fæðingjaréttar ís-
lendinga í sambandinu við Dani,
og roá ég vel við una, áð það sjá-
ist, að ég hafi jafnan verið [>ar í
fylkingararmi, er fremst var geng-
ið fyrir málstað Islendinga, J>ótt
mér væri lítil þægð í, að slíkur
maður sem Valtýr yrði til að
vekja athygli á j>ví.
En úr því að Valtýr er farinn
að jrvæla fæðingjarétt Islendinga
fyrir fólki, er rétt að líta dálítið
nánara á hann og afskifti mín af
honurn. Allir þeir, sem björtust-
um jafnréttishugsjónum halda á
Iofti mannkyninu til handa.
lreimta jainan rétt rnanns gagn-
vart marini eigi að eins irinan
'•'vers þjóðfélags, heldur hvar-
vetna á jörð mannanna — og þv.i
máli -íylgi ég alt af, þótt Valtýr
ef til vill skilji það aldrei
og frá þessu sjónarmiði er þjóð-
pegur fæðingjaréttuir að eihs
hindrun þess, að mennirnir fái
notið sjálfsagðs sonarréttar síns
til móður jarðar. Þessu hélt vit-
aniega fulitrúi danskra jaínaðar-
tnanna fram í sambandslaga-
nefndinni, og þykir vist engum
furðulegt, þótt hann vildi ekki
bregðast einhverri víðfeðmustu
lrugsjón steínu sinnar og kaupa
því verði að ljá íslenzkum jafn-
aðarmönnum íylgi flokks síns til
að koma fram viðurkenningunni á
fuilveldi íslendinga. Yfirlýsingu
Alþýðuflokksins 1918 er því nán-
ast að skoða sem yfirlýsingu um
það, að þótt flokkurinn vildi fá
íullvekliskröfimum framgengt, þá
væri [)að ekki i því skyni að
leggja stein í götu samþjóðlegra
hugsjóna jafnaðarmanna, heldur
ryddi sambandssamnmgur tslend-
inga og Dana rúm hinum nýju
fæðingjaréttarhugmyndum, sem
beztu menn heimsins aðhyllast. Sú
varð líka niðurstaðan, að sam-
kvœmt sambandslöguniim er fæð-
ingjarétlar íslendrnga og Dana
sameiginlegur gdgnkvœmt, þann-
ig, að íslendingar njóta sama rétt-
ar sem Danir í Danmörku og
Danir sama réttar sem Islending-
ar á íslandi. Að fæðingjaréttur-
inn er ekki beinlínis sameiginleg-
ur, stafar eftir því, sem einn sam-
bandslaganefndarmaðurinn sagði
mér, að eins af því, að það
þótti greinilegra ytra tákn full-
veldisins samkvæmt rikisréttar-
hugmyndum þátímans, kæmi bet-
ur heim við visindfn, að hvort
ríkið hefði sinn fæðingjarétt, þóít
þjóðirnar hefðu hinn sama! Hitt
er annað mál, að skammsýni
,,gæsalappa“-sjálfstæðis-foTkóifa
voi'ra hefir reynt að blása upp úr
hinum islenzka þætti fæðingjarétt-
arins í sambandinu sérstakan ís-
lenzkan rétt á þá lund að gera
rétt Islendinga minni til Islands
en Danmerkur, og það hefði ó-
hjákvæmilega þau áhrif, ef fæð-
ingjarétturinn væri nokkuð veru-
legt annað en hugtak, að íslend-
ingar flýðu land sitt og flyttu
itl Danmerkur.
Um afstöðu Hins íslenzka prent-
arafélags er hins vegar jrað að
segja, að félaginu Iieíir .sjálfsagt
þótt réttara, að skýrar yfirlýsingar
um fullveldishug íslendinga Jægju
fyrir sambandslaganefndinni, — j
ekki hugrakkari en íslenzkir burg-
eisar höfðu þá undan fárið reynst
við framburð íslenzks sjálfstæð-
ismálsta&ar gagnvart Dönum. Vit-
anrega var sjálfsagt, að ég bæri
þá fram óskir félagsins sem trún-
aðarmaður þess; ég hefi aldrei
leikið mér að j)vj eða irnnið fyr-
ir neitt að bregðast trúnaði þeirra,
sem hafa falið mér hami, og mun
ekki gera; að því leyti hefir mitt
starfsnám aðra sögu að segja en
Valtýs.
Afskiíti mjn og annara jainaóar-
manna hafa þannig öll verið þau
að koma fram fullveldiskröfum
þjóðarinnar til hlítar án }>ess að
traðika fyrir það á hæstu hug-
sjónum mannkynsins, og í þeim
anda mirnu [>cir halda áfram, unz
þjóðin er alfrjáls jafnréttisj)jóð.
En áður munu þeir þó þurfa a&
heyja harða baráttu við þá, sem
nú þyrla hæst upp „sjálfstæðis"-
•moldviðrinu. Þeir eru pegar und-
, ir niðri byrjaðir að suíkja ísland,
eins og bráðlega mun sýna síg.
Þá munu líka jafnaðarmenn enn
eiga í högg við Valtý, ef hamr
heldur áfram á þeirri leið, sem
hann er nú á, og við þá þjónustu,
sem hann gegnir nú.
Valtýr hefir hlaupist frá störf-
urn í gróðramki íslands. Hann.
hefir gengið i stéttabaráttu gegn
meiri hluta islenzku þjóðarinnar.
alþýðunni, fyrir útlenda og óþjóð-
lega burgeisa, en barátto fyrir
danskt 'auðvald gegn íslenzkutu
sjálfstæðismálstað mun verða
þriðja og siðasta tóin, sem Vol-
týr festir á i hinu djúpa synda-
falli sínu ofan fTá íslenzkutn
menningarmálstað niður i skran-
ið, sem fleygst hefir í glatkistu
söguþjóðarinnar.
Bézt væri, ef hann gæti snúið
við.
Hallbjörn Halldórsson
prentari.
fB5s*l©iasl sfimskeyt&>
Khöfn, FB„ 28. okt.
Óeirðir i Rúmenin.
Frá Berlin er símað: Fregnir
þær, sem borist hafa frá Rúme-
níu, eru mjög óljósar, vegna þess,
hve fréttaeftirlitið er strangt. Þó
hafa borist fregnir um það frá
Eelgrad, að það hafi vakið mikia
'óánægju meðal almennings í Rú-
meníu, að Manoilescos, sendimað-
ur Carols, fyrr verandi krónprinz,
var handtekinn. Af ýmsum fregn-
um verður ráðið, að fylgi Carols
fari vaxandi í landinu. Stjórnin
í Rúmeníu hefir fyrirskipað liðs-
Söfnun og lýst höfuðstaðinn í
hprnaðarástandi. Enn fremur hefir
hún bannað landsfund bænda-
fiokksins, en i þeim flokki eru
margir áhangendur Carols.
Khöfn, FB„ 29. okt
Nobelsverðlann.
Frá Stokkhólmi er simað: No-
/