Alþýðublaðið - 05.01.1940, Side 1

Alþýðublaðið - 05.01.1940, Side 1
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON XXI. ÁRGANGUR. FÖSTUDAGUR 5. JAN. 1940 ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN 3. TÖLUBLAÐ Alþlngl var slltið klukfe- an elletn árdegls i dag. —--—*-- Það kemur samaEr'aftisr p. 15. febrúar A LÞINGI var slitið í dag kl. 11. Hafði það þá staðið sam- tals í 138 daga og er samanlagt með lengstu þingum, sem haldið hefir verið. Fyrri hluti þingsins stóð 72 daga, en síðari hlutinn 66 daga. Alþingi verður kallað aftur saman 15. febrúar og bend- ir allt til þess að það þing verði stutt þing. Er líklegt að það afgreiði aðeins fjárlög og verði síðan frestað þar til í haust, enda má búast við því að ný viðhorf skapist í vor og sumar svo að nauðsynlegt sé að alþingi komi aftur sam- an í haust. Þingslltaræða Harald* ar Gnðmundssonar. Við þingslitin flutti Haraldur Guðmundsson, forseti samein- aðs þings, eftirfarandi ræðu: „Störfum þessa alþingis er nú lokið. Það er hið 54. 1 röð- inni síðan alþingi var endur- reist og var sett á 1009. ári frá stofnun alþingis. Alþingi hefir að þessu sinni haft langa setu. Ástandið í al- þjóðamálum og áhrif þess á inn- anlandsmálefni er orsök þessa. Af þeim ástæðum þótti eigi fært að ljúka störfum alþingis á síð- astliðnum vetri eða vori, og var því fundum þess frestað frá því snemma vors og til hausts. Áður fundum alþingis var frestað tókst samkomulag með höfuðflokkum þingsins um myndun samstjórnar. Vegna erfiðleika aðalatvinnuvega þjóð arinnar, er stöfuðu af markaðs- bresti, viðskiptahömlum, afla- leysi og sýki í búpeningi lands- manna, ásamt ófriðarhættunni og hinu ískyggilega útliti í al- þjóðamálum, komu þessir flokk ar sér saman um, að leggja í bili ágreiningsmálin til hliðar og reyna að vinna sameiginlega að því að mæta þessum sérstöku erfiðleikum og yfirstíga þá. Er þess að vænta, að sá samhug- ur, er þessi tilraun ber vott um, megi létta baráttuna fyrir því að tryggja lífsafkomu þjóðar- innar, sjáhstæði hennar og hlutleysi á þeim voðatímum, er nú standa yfir. A RÚMUM tveimur mán- uðum, eða á tímabilinu frá 18. október til 22. desem- ber síðastliðinn, seldu togar- arnir ísfisk í Englandi og Þýzkalandi fyrir um 5,5 milljónir íslenzkra króna. Til Englands fóru togararnir 60 ferðir. Magn aflans var 120,881 vætt, en hver vætt er 50,8 kg. Haraldur Guðmundsson. Þótt land vort liggi fjarri miðstöðvum heims, verður eigi hjá því komizt, að áhrifa styrj- aldarinnar miklu, er nú geisar, kenni hér beinlínis og mjög til- finnanlega. Jafnframt hafa at- burðir þeir, sem gerzt hafa í ýmsum löndum álfunnar, vakið ugg og kvíða í brjóstum lands- búa flestra. Ófriðarhættan fyrst, síðan styrjöldin sjálf og það ástand, sem hún hefir skapað í innan- landsmálum, hafa því sett sinn sérstaka svip á alþingi og mót- að störf þess í höfuðdráttum. Mikilverðasta málið, sem al- þingi að þessu sinni afgreiddi, verður að teljast breytingin á verðgildi íslenzkrar krónu og ráðstafanir þær, sem gerðar hafa verið í sambandi við Heildarver'ð þessa afla var 184, 015 sterlingspund, e'ða 1067 stpt. að meðaltali í ferð. Til Þýzkalands fóru togarnir á sama tímabili 6 ferðir. Magn aflans var 11,380 vættir. Heild- arverð þessa afla var 33,372 sterl- ingspund, eða 5,526 stpd. í ferð. Þá fóm línuveiðarar 19 sölu- fFrh. á 4. síðu.) hana og verðhækkun þá, er styrjöldin veldur. Ráðstafanir þessar hníga í þá átt, að skapa aukið öryggi fyrir þær stéttir þjóðarinnar sérstaklega, sem lakast eru settar, jafnframt því sem þeim er ætlað að draga úr innanlandsdeilum og hindra verðhækkun eftir ýtrustu getu. Styrjöldin hefir gert þessar ráð- stafanir óhjákvæmilegar í bili, og er það von alþingismanna, að þær komi að því haldi, sem til er ætlast. Nokkrar þeirra eru þess eðlis, að þeim er ætlað að gilda aðeins stutt tímabil, með- an brýnasta nauðsyn krefur, og falla niður síðan. Annað höfuðverkeíni alþing- is hefir verið afgreiðsla fjárlaga fyrir þetta nýbyrjaða ár. Vegna óvissunnar um atvinnu hefir orðið óhjákvæmilegt að auka fremur en minka framlög til verklegra framkvæmda og stuðnings við atvinnuvegi landsmanna, auk þess sem ýms- ir útgjaldaliðir hljóta að hækka vegna verðhækkunar styrjald- arinnar og gengislækkunarinn- ar. Eru því heildarútgjöld fjár- laganna að þessu sinni áætluð nokkru hærri en undanfarin ár — og nálgast nú tvo tugi millj- óna. Þá hafa og verið sett lög um aukningu n'kisverksmiðjanna á Raufarhöfn og Siglufirði til þess að auka möguleika lands- búa til þess áð notfæra sér námu hafsins, síldina, enn bet- ur en orðið er. Alþingi hefir samþykkt ný hegningarlög í stað þeirra, er áður giltu, og í höfuðatriðum voru frá 7. tugi fyrri aldar. Eru hin nýju lög í samræmi við nú- tíma hugsunarhátt og réttar- vitund og í aðaldráttum svipuð nýjustu löggjöf frændþjóða okkar í þessum efnum. Þá hefir og tollalöggjöfin verið færð í nýjan búning, gerð einfaldari og auðveldari í framkvæmd, og að því leyti samræmd nýjustu erlendri löggjöf. Með samþykkt íþróttalag- anna hefir löggjöfin verjð færð inn á nýtt svið, og er þess að vænta, að meiri og skynsamlegri rækt verði framvegis lögð við líkamsmenningu þjóðarinnar og að þess sjáist vottur í aukinni hreysti og heilbrigði. Með lög- um um stríðstryggingu áhafna á íslenzkum skipum, er viður- kennd skylda löggjafans að sjá um, að sj ómennirnir, sem sigla um hættusvæði ófriðarins, til að koma vörum okkar í verð og sækja nauðsynjar landsbúa, falli ekki óbættir ef illa fer, jafnframt því, sem með þeim er spor stigið í þá átt að færa tryggingarnar hingað inn í landið. Enn, sem fyrr, munu dómar um störf alþingis verða mis- munandi nokkuð. Jafnan sýnist sitt hverjum. Þó er það ætlun (Frh. á 4. síðu.) Sex milljón kréu ísfisk- sala siðnsti tn móanði. ♦---- ffiéðnr aflS heffciF imdaiifarll ver- I® á Mala ®g átllt fyrir gé®a sill.ii. PETSAMO Mt/PMANSff \/MlO SQOAAfrfyiA RUOiAUARUf^^M 'SALLA M Skemmarv/*-\- RQYÁWEMf KVVSAMO * V'- HaÍaranJMtornlá SOUMUS^ L/LSABGRG KORT AF NORÐUR-FINNLANDI. Salla, þar sem stórorustan stendur nú yfir, er lítið eitt til hægri á myndinni, alilangt fyrir innan landamæri Finnlands. Neðst á miðri myndinni sjást Torneá og Ul'eáborg, aðalbæirnir við járn- brautina til Svíþjóðar, sem Rússar hafa gert loftárásir á. Neðst til hægri Suomussahni, þar sem Rússar fóru miklar hrakfarir um áramótin. Félagsstof nun til aiít jnnar samvinnn milli íslands og Amerikn. ALMENNUR áhugi virðist hér nú fyrir auknum skipt- um við þjóðir Norður-Amer- íku. Þessi áhugi á rætur sínar að rekja bæði til óvenjulegra erfiðl'eika að halda uppi eðlileg- um samböndum við Evrópu og til löngunar að kynnast og njóta góðs af hinni þróttmiklu menn- ingu, sem liinar ungu þjóðir Ameríku hafa byggt upp. Sjö kunnir menn, þeir Ásgeir Ásgeirsson, Ragnar Ólafsson, Sigurður Nordal, Jónas Jóns- son, Sigfús Iialldórs frá Höfn- um, Steingrímur Arason og Thor Thors hafa sent út fund- arboð um stofnun félagsskapar í þessu skyni og segir í því: „Við leyfum okkur því að óska eftir, að þér mætið á fundi, sem haldinn verður í Kaup- þingssalnum mánudaginn 8. jan. kl. 5 e. h. Á fundinurn verð- ur lögð fram tillaga um að stofna félag með því markmiði að auka, í samvinnu við The American Scandinavian Foun- dation. sambönd milli íslands annars vegar og The United States of America og Canada hins vegar.“ Stórorusta í 21 stigs frosti á vigstöðvunum við Salla. ---«-- . liíizt vlð álfka ófðram Riíssa og í or» astannl við Sonmussalmi um áramótln. Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun. QAMKVÆMT nýjustu fregnum frá Finnlandi stendur ^ nú yfir stórorusta fyrir norðan Salla, skammt frá aust- urlandamærunum. Er barizt í 21 stigs frosti og djúpum snjó. Tilkynningar finnsku herstjórnarinnar um orustuna eru mjög gætilega orðaðar, en þó þykir mega ráða af þeim, að Finnar séu í sókn og hafi umkringt þarna mikinn rúss- neskan her og herma aðrar fréttir, að búizt sé við engu minni sigri Finna þarna en hjá Suomussalmi um áramót- in, þegar þeir króuðu inni 15 000 manna herfylki og tóku alla til fanga, sem ekki féllu. Blaðamönnum er ekki leyft að nálgast orustusvæðið. Þá herma síðustu fregnir frá Finnlandi einnig, að mjög hafi nú dregið úr áhlaupum Rússa á Mannerheimlínuna á Kyrjála- nesi, án þess að þeim hafi nokk- uð orðið ágengt þar. Manntjón Rússa í áhlaupunum er talið hafa verið gífurlegt undanfarna daga. valda skemmdum á brautinni, en ef um svo stórfelldar skemmdir er að ræða, að braut- in sé ófær á löngum kafla, hefir Finnum tekizt að hindra her- flutningana norður á bóginn, og hefir það ómetanlega þýðingu fyrir þá. |j Fær Stalin bjálp | j frá Itler? j ;i LONDON í gærkveldi. FÚ. i REGNIR frá Berlín : herma, að Hitler haldi ;; ;; nú mikilvæga fundi í ;j ;j Berchtesgaden m'eð æðstu ;j jj mönnum hers og flota. jj 1' Sagt er, að umræðuefnið jj sé aðstoð við Rússa gagn- jl vart Finnum. j; Aðrar fregnir herma, að j; j; Stalin og Molotov leggi að I; I; Þjóðverjum að koma í veg ;j í; fyrir, að Finnum berist !; hergögn og aðrar nauðsyn- ;j ;j legar birgðir frá öðrum jj ;j löndxun. < Bðssneskar lottðráslr á sai pðopleiðirnar til Svipjóðar Á vígstöðvunum í Norður- Finnlandi er enn grimmdar- frost. Rússar eru þar enn á und- anhaldi og aðstaða þeirra versn- andi. Horfir mjög alvarlega fyrir Rússum norður þar, ef þær fregnir reynast réttar, sem borizt hafa, að Finnar hafi valdið skemmdum á Mur- manskbrautinni, ekki aðeins á nokkrum stöðum, heldur mörg- um á 150—200 km. kafla. Það er ekki lengur talið vafa undirorpið, að tekizt hafi að LONDON 1 gærkveldi. FÚ. Samkvæmt fregnum frá Stokkhólmi hafa 20 rússneskar flugvélar gert loftárás á Torneá við norðurenda Helsingjabotns. Loftárásin var gerð 1 gær. Varp að var sprengikúlum yfir út- hverfi borgarinnar og er sagt, að tvær rússneskar flugvélar hafi verið skotnar niður. Brúin yfir Kemijoki, sem rennur út í Helsingjabotn, varð einnig fyr- ir skemmdum. Yfir þessa brú (Frh. á 4. síðu.) «

x

Alþýðublaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.