Alþýðublaðið - 08.01.1940, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝDUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR.
MÁNUDAGUR 8. JAN. 1940.
5. TÖLUBLAÐ
Hótanir Rússa og Þjóðverja
við Norðurlðnd halda áfram
--------------------4-----------;—_
Segjast ekki munu þola að Finnum berizt
brezk og frönsk hjálp yfir Svíþjóð og Noreg.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
j TMMÆLI þýzkra og rússneskra blaða um möguleikana
*w' á því, að Norðurlönd dragist inn í styrjöldina, verða
nú með degi hverjum ófriðlegri.
Halda þau því fram, nú síðast í gær aðalfolað rússneska
hersins, „Krasnaja Svjesda", að Bretar stefni að því af ráðn-
um hug, að draga Norðurlönd inn í stríðið til þess að skapa
sér aðstöðu til árásar á Þýzkaland úr nýrri átt. Þýzk blöð
endurtaka þær hótanir, að Þýzkaland muni ekki láta það
viðgangast, að brezk og frönsk vopn verði flutt yfir Noreg
og Svíþjóð til Finnlands, hvað þá heldur brezkt eða franskt
herlið.
Svíar geta ekki hætf að
bjálpa Finmim, seglr eitt af
stærstu blSðum Svípjóðar
----------------»
KHÖFN í gærkveldi. FÚ.
„Göteborgs Handels- og Sjöfartstidning" segir að stund
úrslitanna nálgist, og séu miklir möguleikar á því, að Sví-
þjóð dragist inn í styrjöldina.
Enginn veit, segir blaðiS, hvort Rússar muni láta stað-
ar numið í Finnlandi. Og því meir sem England og Frakk-
land grípi inn í Finnlandsmálin, því meiri líkur séu fyrir
því, að úrslit heimsstyrjaldarinnar muni verða á Norður-
löndum. Aðstoð Svía við Finnland geti orðið til þess að
draga Svíþjóð inn í stríðið, en þeirri aðstoð sé þó ekki hægt
að hætta.'-
Kaupmannahafnarblaðið —
„Nationaltidenda" gerir aðvar-
anir þýzkra blaða tii Norður-
landaþjóðanna einnig að um-
talsefni.
Segir blaðið, að Danir óski
þess af heilum hug, að Finnar
fái sem mesta hjálp.
Blaðið víkur að því, að erfitt
sé að rökræða skoðanir þær,
sem fram hafa komið í þýzkum
blöðum varðandi hjálp þá, sem
Finnum berst yfir Norðurlönd,
og kemur með þá samlíkingu,
er ræða er flutt í kennarastól
og áheyiendum aðeins ætlað að
hiýða á.
lýjar varúðarráðstafanir
i
KAUPM.HÖFN í giae*v. FÚ.
1 Svíþjöð hefir verið gefin út
ný tilskipun, sem leggwr strengi-
liegt bann og þungar reYsingar
við því, að láta miolkkruim í té
upplýsingar um atvinniulíf og
gtarfsemi í landiniu, hvort heldur
er framleiðsla, flutningar eða viÖ-
skipti, ef ætia má að slíkar upp-
lýsiingar yrðu notaðar af útlend-
um rílkjum í óvinisamlegium til-
gangi.
16 rnssneskar flnpélar
skotnar niður á 2 dðpm.
----------------»
Flugvélafap Rússa fiu sfinmun
meira en Finna frá stríðsnyrjun.
LONDON í morgun. FÚ.
*P RÉTTARITARAR frá
* hlutlausum þjóðum síma
frá Finnlandi, að 16 flugvél-
ar hafi verið skotnar niður
íyrir Rússum í loftárásum
þeirra á finnskar borgir á
föstucíag og laugardag.
Finnskir flugmenn skutu
ílestar þeirra niður, en á hin-
ar var skotið af íoftvarna-
byssum.
Samkvæmt upplýsingum frá
finnsku hermálastjórninni er
gizkað á, að Rússar hafi misst
samtals 200 flugvélar frá því að
vopnaviðskipti Finna og Rússa
byrjuðu. Flugvélatap Rússa er
að minnsta kosti tíu sinnum
m'eira en flugvélatap Finna.
Samkvæmt seinustu fregnum
frá Finnlandi halda Rússar á-
fram að grafa skotgrafir á Kyrj-
álanesi. Kuldinn háir hermönn-
unum mikið og meðal fanga,
sem Finnar tóku í gær, voru
menn svo illa haldnir af kulda,
að þeir gáfust upp þegar í stað.
Sögðu þeir felaga sína suma
meðvitundarlausa.
So¥étstjörniii lofarai
Iðta ranosaka kaf-
bátsárásina í Hels-
ingjabotni.
LONDON í miorgun. FÚ.
C» ÆNSKA utanríkismála-
*** ráðuneytið tilkynnir, að
rússneska ráðstjórnin hafi lofað
að láta athugun fara fram á
því, hvort það hafi verið rúss-
neskur kafbátur, sem sökkti
sænska skipinu i Helsingjabotni
fyrir skemmstu.
Var skotið af fallbyssu kafbáts-
iins á hið sænska skip umz kvikn-
jaði í því. Eyðilagðist skipið, en
áhöfninni var bjargað. Hélt á-
höfnin því fram, áð kafbáturinn
væri rússneskur, og þess vegna
tók sænski siendiherramn í Moskva
málið upp við sovétstjórnina.
Þf zkt skip með málm
flrý tisf arm sðkk mt
nrafNoregiífpradag
LONDON í gæxkveldi. FÚ.
K 000 smálesta skip, þýzkt,
^ „Frankenwald", — eign
Hamborg Ameríkulínunnar, —
sökk um 60 km. út af vestur-
strönd Noregs í gær. Skipið var
á leið til Þýzkalands með málm
grjót. Með hverjum hætti skipið
sökk, 'er ekki kunnugt.
Eistlenzku skipi var sökkt í
gær. Var það statt tæpa 40 km.
frá Noregsströndum, er flugvél
gierði árás á það. Var varpað
sprengikúlum á skipið og skotið
af véibyssum á skipshöfnina.
Tveir skipverjar biðu bana-
Óvæntar heræfingar á
Suðnr-Jéflandi.
. KHÖFN í gærkveldi. FÚ.
Þ. 9.—12. jan. fara fram í
Danmörku mjög umfangsmikl-
ar heræfingar á Suður-Jótlandi,
og verða aðallega stórskotaliðs
og loftvarnaæfingar.
Fátítt er, að Danir hafi her-
æfingar um þetta leyti árs.
Issnköt í fprinétt.
FYRRINÓTT var framið
* innbrot í mjólkurbúðina
á Ásyallagötu 1 og stolið þaðan
um 120 krónum í peningum.
Hafði verið farið inii um
gl'uigga, sem var illa krókaðiur,
©n penin;garnir h&f ðu legið í .þúð-
arskúffu.
Járnbrautarstöðin í Helsingfors, sem Rússar hafa oft reynt að
varpa sprengikúlum á, en aldrei hitt.
Verzhnar- og skrifstofu-
fólk vill fá lannanppbót
eins og opinbert starf ssf ólk
VERZLUNARMANNA-4'
FÉLAG REYKJA-
VÍKUR hefir ákveðið að
beita sér fyrir þyí að fá
launakjör skrifstofu- og
verzlunarfólks bætt.
Friðþjófur Johnson, for-
maður Verzlunarmannafé-
lagsins, sagði í samtali við
Alþýðublaðið í morgun, að
félagið myndi stefna að því
að þetta starf sf ólk fengi
sömu launauppbætur í hlut-
falli við laun sín og opinbert
starfsfólk fengi samkvæmt
þeirri þingsályktunartillögu,
sem samþykkt var á alþingi
og gaf ríkisstjórninni heim-
ild til að bæta launakjör op-
inberra starfsmanna.
Sagði Friðþjófur, að pað væri
álít stjórnar félagsins, að verzl-
usriar- og sforifstoíufólk væri ein-
mitt ' sambærilegt við opinbert
starfsfólk.
Félajgið hefír kallað verzlunar-
og skrifstiofufðik til skrásetning-
ar í dag af þessu tilefni, og
mættu strax í miorgiun allmargir
í skrifstiofu félagsins. Eiga menn
par áð gefa upp launákjör sín
og ýmistogt annað, sem að peim
lýtur.
Lögin um kaupuppbótina náðu
eins og kunnugt er alls ekki til
i verzlunar- og skrifstöfufólks, sök-
um þess, að það hefir ekki sam-
eiginlega samninga eða sameigin-
legan kauptaxta. En það verður
vátanliega að teljast alveg sjálf-
sagt, að að minnsta fcosti allir,
sem hafa fremiur lá,g laun, fái
latmauppbót vegna dýrtíöarinnar,
binnaðhviort í samræmi við lögin
eða í samræmi við þær launa-
uppbætur, sem opinberir starfs-
menn fá.
Ean mun ríkisstjórnin engar á-
kvarðanir hafa tekið í sambandi
við það, en það verður að gera
ráð fyrir því, að hún hafi tal af
stéttarfélögum opinberra starfs-
manna um málið.
Verkakonar gefa
200 krónur íll
Finnlands.
P INNLANDSSAMSKOTIN
* eru nú komin upp í 103
þúsundir króna.
Fer nú að nálgast, að samstoot-
in séu komin upp í 1 krónu á
hvert miannjsbarn á Islandi.
Einhver síðasta gjöfin, sem
barst í samskotin, voru 200 kr.
frá Verkakvennafélaginu Fram-
sókn, en samþykkt var að gefa
þessa upphæð á fundi félagsins
síðast liðið föstudagskvöld.
Here Belisha skfrir
brezka |ta§íníi fri
orsðknm lansnar-
beiðni sinnar á
morgnn.
LONDON í morgun. FÚ.
"ff^ AÐ flaug fyrir í London í
¦P^ gær, að Hore-Belisha
myndi persónulega skýra neðri
meðstofunni frá orsökum til
þ'ess. að hann baðst lausnar frá
hermálaráðherraembættinu, og
í gærkveldi varð kunnugt, að
hann mun gefa yfirlýsingu
þessa efnis, er neðri málstofan
kemur saman á þriðjudag.
Það er talið, að greinargerð
hans verði mjög stutt, en hins-
vegar er búizt við, að fyrirspurn
ir verði borna fram við forsæt-
isráðherra, og að miklar um,i
ræður verði um þ'etta mál.
Öllum blöðum ber saman um,
aS fráför Hore-Belisha breyti
engu um styrjaldarfyrirætlanir
eða stefnu stjórnarinnar yfir-
leitt.
f D A ©
Nætarlæknir er Karl S. Jonas-
son, Sóleyjargötu 13, sími 3925.
Mæturvörður er í Reykjavíkur-
oig Iðwnnar-apáteki.
ÚTVARPIÐ: '
19,20 Þingfréttir.
19^0 Fréttir.
20,15 Um daginn og veginn (Sig-
fús Halldórs frá Höfnum).
20,35 Hljömplötiur: Pjóðlög frá
ýmsum löndum.
20,50 Kvennaþáttur: Hkttverk
kioniuininar i imenningarsög-
uinni (ungfrú Oddný Guð-
mwndsdóttir).
21,10 Útvarpshljómisveitin: Hol-
lenzk þ'jóðlög. — Einsöng-
ur: (Skúli Sveinsson): 1)
Sigv. ¦ Kaldalóns: a) Ave
María. b) M eina hjartans
yndið mitt. c) Við sundið.
d) Sofðu, siofðu góði. c)
Ég lít í anda. 2) Sig. Þérð-
arson: Stjarna stjörnu fegri.
Oa 10 vélbátar keypt
til Reykjavfkur ?
§m iiefii^arliiiiar, semi á að
a framfærslumál Rvfknr.
IN tiltölulega góða sala
á ísfiski mun valda því,
að lítið verður um saltfisks-
framleiðslu hér fyrst um
sinn. Auk þess er það mikið
áhyggjuefni manna, hve lítil
vinna er hjá verkamönnum
hér í hænum við útgerðina.
Þá hefir það og ekki bætt úr
skák, að togurum fækkar sí-
felt hér og að bátar héðan
fara til Sandgerðis og Kefla-
víkur til útgerðar á vertíð-
inni.
í fyrra var stofnuð nefnd
til að athuga og gera tillögur
um framfærslumál Reykja-
víkur. í þessari nefnd eiga
sæti Jónas Guðmundsson,
eftirlitsmaður sveita og bæj-
arfélaga, Jón Kjartansson
ritstjóri og Helgi Hermann
Eiríksson skólastjóri.
Þessi nefnd hefir haldið
allmarga fundi og rætt þessi
*mál.
Fyrir alllöngu ritaði nefndin
bæjarráði bréf, þar sem hún benti
á nauðsyn þess, að atvinna væri
aufcin og iagði tii, að samvinna
tækist um það milli bæjar og
ríkis að kaupa allt að 10 vél-
báta og láta þá stunda útgerð tíí
saltfiskveiða hér i bænuim.
Bentí nefndin á það, að heppi-
legt myndi vera að leita fyrir
sér um kaup á bátunum í Dan-
(Frh. á 4. síðu.)