Alþýðublaðið - 26.01.1940, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXI. ÁRGANGUR.
FÖSTUDAGUR 26. JAN. 1940.
21. TÖLUBLAÐ
Þrjfi Ufltlans skip
fórnst á tandnrdafl-
nm í NorOursjóf gær
Bitt neirta var norskt9eitt
finnskt oo mtt sænskt.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
TILKYNNT var í dag, að
þrjú skip hlutlausra
þjóða hefðu farizt, sennilega öll
á tundurduflum í Norðursjó.
Eitt þessara skipa var norskt.
„Biarritz," annað finnskt,
„Onto," og hið þriðja sænskt,
„Patria." Þau voru 1200 til
1700 smálestir að stærð.
36 menn, farþegar og skip-
verjar á Biarritz, fórust. 12 far
þegum og sjö skipsmönnum var
bjargað og voru þeir settir á
iand í hollenzkri hafnarborg.
Skipatjón og manntjón
Norðmanna og Svía í
styrjildinnL
í gærkveldi. FB.
var tilkynnt í dag aS
OSLO
Þáð
Norðmenn hefðu misst samtals
30 skip í styrjöldinni, og að 152
norskir sjómenn hefðu látið líf-
ið af völdum stríðsins við
skyldustörf sín. Auk þess hafa
márgir særst.
Skipatjón Svía síðan stríðið
hófst nemur 26 skipum og
hafa farizt með þeim 109 menn.
,:____; . i XI^*^a. _t___,
Ellefu sæaskir skip-
bretsmen á öbygðri
ejrjo við Skotland.
LONDON
"P'ISKIMENN
gærkveldi. FO.
á Skotlands-
strönd sáu í dag Ijðs á ó-
býggðri eyju, og var farið ab
grfcnnslast eftir, hverju þetta
sæístl. Var mannaður bátur og
róið út í eyjuna og fundust þar
11 sænskir sjómenn af sænsku
skipi, sem farist hafði á tundur-
dufli.
Píír sjómannanna höfðu meiðst
og fillir voru þeir mjög þjakaðir
ogf kaldir. Þeir voru fluttir til
lands, og fengu þeir aðhlynningu
jjöða í húsum fiskimanna.
Reykjavi
konung
[ DAG kveðja Reykvík-
ingar í hinzta sinn
skáldkonung sinn, Einar
Benediktsson. Minningarat-
höfn fór fram í dómkirkj-
unni, en á morgun verður
hann borinn til grafar á
Þingvöllum, og er hann
fyrsti maðurinn, sem jarð-
settur verður þar í þjóðar-
grafreit.
Það hefir ekki leikið á tveim
tungum, hver það væri, sem bor-
ið hefir hæst skáldhróður Islend-
inga fyrstu áratugi þessarar ald-
ar. Einar Benediktsson hefir eng-
an keppinaut átt um það tignar-
sæti, og með honum er fallinn í
valinn ekki einasta einhver stór-
brotnasti skáldspekingur, sem
fæðst hefir með þessari þjóð,
heldur einnig síðasti fulltrúi hins
íslenzka skáldaskóla 19. aldarinn-
ar, sem hófst með Bjarna Thor-
arensen.
Það hefir oft kveðið við, að
erfitt væri að skilja skáldskap
Einars Benediktssonar; hann
væri tyrfinn og myrkur í máli.
Það er rétt, að hann gerir mikl-
ar kröfur til lesenda sinna,' eins
og hann gerði miklar kröfur til
sjálfs sín. En það er lítið gam-
an að lesa, ef því fylgir engin
vinna, engin heilabrot, ef lesand-
inn þarf ekki að yrkja ofurlítið
sjálfur. Og þess vegna einmitt
endast kvæði Einars Benedikts--
sonar okkur lengur 'til umhugs-
Unar, en kvæði flestra annarra
íslenzkra ljððskálda. Og því má
ekki gleyma, þegar rætt er um
það, að ljóð Einars Benedikts-
sonar séu ekki við alþýðuhæfi,
að eitthvert allra snjallasta kvæði
sem ort hefir verið til íslenzkrar
alþýðu: „Sjá hin ungboma tíð",
er eftir Einar Benediktsson og
hefir verið sungið af íslenzkri
alþýðu við óteljandi tækifæri. Og
þegar inn úr yzta borðinu er
komið, opnar hann lesandanum
djúpa sýn yfir víðerni mann-
legrar sálar.
Segulstraumur, stjarnablik
struku af augum minum ryk.
Sjón ég fékk af naktri Njólu,
norðljós glóðu um röðrarvik.
Smiilll
Bloskóvítar elnrftðlr í
málfundaf élagi Héðins!
.¦ »
Héðinn var ekki einu sinni kos«
inn f stférn pess!
EIR, sem skipuðu A-
listann við kosningarn-
ar í Dagsbrún, sendu út á
mánudag fundarboð til
niargra Dagsbrúnarmanna.
Var í þessu fundarboði hvatn
iiíg um að mæta á stofnfundi
„Málfundafélags Dagsbrún-
armanna", sem haldinn yrði
á miðvikudagskvöld og var
te^rið fram í fundarboðinu,
að allir Dagsbrúnarmenn
ættu að haf a aðgang að f élag-
inu, en að fundarboðið gilti
sem aðgöngumiði.
Aðeins tæpur helmingur
þeirra manna, sem sent var
fundarboð eða um 190, mættu
á fundinum og kom það fljótt
í ljós, þegar byrjað var að ræða
málin að Moskvakommúnistar
.voru í algerum meirihluta á
fundinum. Risu þeir upp hver
á fætur öðrum og réðu öllu sem
gert var.
Frh. á 4. síðu.
Andlitslíkan Einars Benediktssonar, láíins.
Neista einn ég sagði sólu,
Sandkorn varð mér Adams jörð.
Síðan kafa ég knattasund,
/kalla í bæn um týndan lund.
Færi heim af banabrautum
brot min fyrir vaxtað pund.
Ljóð Einars Benediktssonar eru
borin uppi af innri nauðsyn, köll-
un hans er háleit, hann daðraði
aldrei við ljóðadísina. Hann kaf-
aði hafdjúp hugans og kom með
perlur að landi, sem munu varpa
ljóma á minningu hans fram eftir
öldum.
Mngrof og njjar kosning-
ar í Kanada i marsmánnði.
—;------- 4------------------ .
Sí jérn MeMenzie King irar sðknð
um slðelegan stríðsundirbúning.
LONDON í morgun. FÚ.
"ÉT ANADISKA sambands-
**¦ st]órnin baðst lausnar
í gærkveldi og er þegar haf-
inn undirbúningur að nýjum
kosningum.
Tilkynning um þingrof í
gær, eftir fjögurra klukku-
tíma umræður, komu mönn-
um mjög á óvart.
McKenzie King forsætisráð-
herra gaf skýringu á ákvörðun
ríkisstjórnarinnar.
Hann kvað nýtt viðhorf hafa
skapazt vegna þess, að Mit-
chell Bepbrun hefði lagt fram
tillögu til þiugsályktunar á
fylkisþingi Ontario, þess efnis,
að það vítti sambandsstjórnina
fyrir að framfylgja ekki stríðs-
undirbúningnum af meira
krafti. En McKenzie King sagði
að ríkisstjórnin hefði beitt öll-
um kröftum sínum í þessu
augnamiði, enda þótt hún hefði
ekki gert það með neinum ó-
þarfa hávaða, til þess að Ieiða
athygli að því, sem gert var.
Hann kvaðst þeirrar trúar, að
íbúar Kanada væru ánægbir
meb framkomu ríkisstjórnarinnar
og styddu hana.
til
verðnr hraðað.
Ef sambandsst]'órnin bæri sigur
úr býtum í kosningum þeim, sem
nú fara í hönd, sagði McKenzie
King, myndi hún sjá um, að
fyrsta herfylki Kanada, sem nú
er komið til Englands, fengi auk-
inn liðsafla, og að annað her-
fylkið yrði sent til Englands eins
fljótt og auðið væri.
Hann lét einnig í Ijós von um,
að unt yrði að flýta öllu svo, að
kosningarnar væru um garð
gengnar í marzmánuði — áður
en vorsóknin hefst á vésturvíg-
stöðvunum.
Þýzkam kafbát sllkM a!
Mnsktt sklpi.
Franska flotamálaráðuneytið
tilkynnti í gærkveldi, að franskt
eftirlitsskip hefði sökkt þýzkum
kafbát.
Loftárásir Rtssa hafa gert
mest t]ön i verkamanna-
hverfnnum i Helsingfors.
«——...................»/—.....................-.-—
Þannig ,frelsa4 þeir finnska verkalýðinn.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
SENDINEFND brezku verkalýðsfélaganna til Finnlands kom
til Helsingfors síðdegis í gær. "I nefndinni eru Sir Walter
Citrine, forseti alþjóðasambands verkalýðsfélaganna (Amsterdam-
sambandsins), Noel Baker, hinn þtekkti þingmaður brezka AI-
þýðuflokksins, og verkamannaleiðtoginn Downing.
Nefndin fór um Helsingfors strax í gær til þess að sjá með
eigin augum afleiðingarnar af loftárásum ÍRússa. Sir Wafter
Citrine sagði á eftir, að tjónið hefði orðið langmest í verka-
mannahverfum borgarinnar og loftárásirnar hlytu að hafa verið
gerðar án nokkurs tillits til þéss, hvort um mikilvæga staði
væri að ræða frá hternaðarlegu sjónarmiði.
Fimm daga árangurslaus
Sussa.
LONDON í morgun. FÚ.
Rússum hefir lítið* orðið á-
gengt á vígstöðvunum í Finn-
landi undanfarna fimm daga,
sem sókn þeirra hefir staðið við
Ladogavatn. Finnar tilkynntu
í gær, að tveimur áhlaupum,
sém gerð voru hvert á fætur
öðru, hefði verið hrundið. —
Manntjón var mikið í liði
Rússa.
Á Kyrjálanesi í gær var að-
allega um stórskotahríð að
ræða og Rússar skutu á Viborg
af langdrægum fallbyssum, en
tjón varð lítið. Við Salla.er líka
barizt og á Petsamovígstöðvun-
um.
Norska. skáldkonan Sigrid
Undset hefir nú farið að dæmi
Selmu Lagerlöf og gefið Finn-
landssöfnuninni norsku No-
belsverðlaunamedalíu sfna og
önnur heiðursmerki, sem hún
hefir fengið.
Kvenfélag Alþýauflokksios.
Fræðsluf lokkurinn 1 uppeldi
smábarna í kvöld kl. 9 i Mjólk-
urfélagshúsinu, 2. hæð.
Esja
er væntanleg til Reykjavikur
kl. 6—7 í kvöld.
Þorsteinn Sveinsson kos-
inn hæjarstjóri á Isafirði.
t stað Jens Hélmgeirssonar, sem
nú tekur við HHrum stHrfum.
fj ÝR BÆJARSTJÓRI var
¦*"™ kosinn fyrir ísaf jörð á
bæjarstjórnarfundi, — sem
haldinn var þar síðastliðið
miðvikudagskvöld.
Jens Hólmgeirsson, sem gegnt
hefir bæjarstjórastarfinu af mik-
illi prýði undanfarin ár, bað um
lausn frá störfum vegna þess, að
hann hefir verið skipaður í jbjarg-
ráðanefnd ásamt þeim Kiartani
Ölafssyni, Hafnarfirði, og Sigurði
Björnssyni framfærslufulltrúa hér
í bænum, og gat Jens ekki gegnt
báðum stöðunum.
Eftir að kommúnistinn sagði
sig úr bæjarstjðrn Isafjarðar
hafa Alþýðuflokksmenn hreinan
meirihluta í bæjarstjðrn.
Hinn nýi bæjarstjðri á Isafirði,
sem kjörimi var, er Þorsteinn
Sveinsson oand. jur. hér í beenum.
Þorsteinn Sveinssioin tók stúdents-
próf vorið 1934 og embættispróf
í lögfræði síðastliðið vor. —
Hann er aðeins 26 ára að aldri,
hefir alls staðar notið mikils
trausts í störfum sínum, enda
kunnur að reglusemi og elju við
störf sín.
Við kosninguna fékk Porsteinn
Þorsteinn Sveinsson,
hinn nýi bæjarstjóri á fsafírði.
5 atkvæði Alþýðuflökksins, en
Matthías Ásgeirsson bæjarfull-
trúi fékk 3 atkvæði Sjálfstæðis-
manna, en einn seðill var auður.
Sherlock Holmes
var sýndur í leikhúsinu s. 1.
sunhudag fyrir húsfylli og við á-
gætar viðtökur. Hefir Leikfélagið
ákveðið að endurtaka leikinn enn
einu sinni á sunnudaginn.