Alþýðublaðið - 26.03.1940, Blaðsíða 2

ÞRIÐJUDAGUR 26. MARZ 1940,
^ÞfmmiAÐiÐ

5

^ 1
/ __—I—
-w\) -1
kV
fi i ^

TINDÁTINN
STAÐFASTI.
33) Dátinn var sem sé í sömu stofunni og hann hafSi verið í áður.
1 v ■
1
y,'v
i, '
34) Og litla dansmeyjan var þar
ennþá og þau horfðu hvort á
annað — og brostu.
35) En einn drengjanna tók dát-
ann og henti honum inn í ofn-
inn.

'‘■'zsi*. •rfýWv.i-
36) Og þá fór nú dátanum að volgna. Og 1 sama bili fauk dans-
meyjan inn í ofninn. 37) Svo bráðnaði dátinn og dansmeyjan
brann.
| Orðsending
til kaupeoda út um land.

Munið, að Alþýðublaðið á að greiðast fyrirfram
ársfjórðungslega. — Sendið greiðslur yðar á
. réttum gjalddögum, svo sending blaðsins trufl-
ist ekki vegna greiðslufalls.
Þeir, sem óska, geta fengið blaðverðið krafið
með póstkröfu.
Sigurður Einarsson;
Fðrnmenn II: ifra-ðs-ættin
Annað bindið af hinni stóru skálti-
sögu frú Elínborgar Lárusdóttur.
Finnar pnrfa
meirijjálp.
FINNLAND þarf ennþááhjálp
að halda, þóit stríðinu
sé lokið.
Flestar borgir landsins eru að
meira eða minna leyti eyðilagð-
ar eftir loftárásirnar og fyrir-
vinna fjölmargra heimila fallin.
Um 450 þúsund manna, sem
bjuggu í þeim héruðum, er
Rússar fá, eru húsviltir og at-
vinnulausir. Yfir allt þetta fólk
þarf að byggja og skapa at-
vinnuskiiyrði. Þessi uppbygg-
ing kostar offjár og mun ofvax-
ið svo lítiili þjóð að leysa af
hendi án stuðnings.
Sýnum það því Islendingar, að
við viljum líka hjálpa þessu
bágstadda fólki. Finnlandssöfn-
Unin heldur áfram.
Stjórnir Norræna félagsiíis
og Rauða Kross Islands.
Fro elinborg lárus-
DÓTTIR lætur skammt á
milli stórra högga. í haust er
leið kom út eftir hana fyrsta
bindi af Fö.rumenn: Dimmu-
borgir, mikil bók að vöxtum og
og þó betri að gæðum. Ég rit-
aði nokkur orð um þá bók hér í
blaðið, er hún var nýútkomin,
og hirði ekki að endurtaka það
hér. Afíur á mióti datt mér ekki
janna'ð í hug, en að nú mundi líða
rösklega árið, þangað til annað
bindi þessa ritverks kæmi fram.
En það er eitthvað öðru nær.
Annað bindi, Efra-Ás-ættin, er
þegar komið út, framt að þvi
eins mikið að vöxtum og stendur
hinu fyrra bindi hvergi að baki,
en að mínum dómi í ýmsu fram-
ar. Þeir, sem kynnu að hafa ver-
ið eitthvað uggandi um framhald
þessa verks, geta verið alveg ró-
legir. Frú Elinborg kemur fram
með æfðari tökum á verki sínu
í þessari bók en hinni fyrri.
i Dimmuborgir mátti það verða
ljóst, að Efra-Ás-ættin mundi
koma, hér mjög við sögu, ef
lengra yrði ha'idið fram. Það
hafði verið látið skyggja í það,
án þess að úr því væri greitt til
hlítar, að í gegn um þessa ætt,
og þó einkum konur ættarinnar,
lægju rammir örlagaþræðir, að
hún byggi yfir sínum leyndar-
dómi. í þessari bók gerir höf-
tmdurinn þessu máli skil, og ger-
ir það vel.
Bókin hefst á Þórdísi á Bjargi,
þar sem hún gerir upp reikninga
lífs síns með fullkomnu æðru-
leysi og drengskap. Það er eitt-
hvað rólegt og fagurt yfir þeim
reikningsskilum, sem minnir mig
á orð^ Ibsens: „Mörgu ég tapaði,
mikið ég vann; máske var það
mér þó bezt, eins og hann á-
kvað, minn eilífi guð.“ En það
er engin sveigja til í þessu
drengi'e a fóiki andspænis kröf-
um skyláunnar, hverjar sem þær
e u, hvernig sem þær eru til
komnar. Það markar afstöðu
Þórdísar til beggja dætra sinna.
telpunnar og Þórgunnar, hinnar
gjafvaxta meyjar. Þórgunnur er
þegar heitin manni, að óvilja
sínum. Það er aldarfarið, erfða-
venjurnar. Og nú dugar ekki að
fresta því, sem fram á að koma.
Stenzt Þórgunnur þessa raun, án
þess að verða að aumingja eða
iilmenni? Sver hún sig í ættina
og megnar allt, sem af henni er
krafizt sem vaxandi maður og
batnandi? Það er þetta, sem bók
frú Elinborgar fjallar um, og
þessa örlagaþræði gredðir hún nú
af miklum skáldlegum tálþrifum.
Frásögnin er öll létt og lipur, á
köflum stórfalieg. Atburðirnir
reka hver annan í eðlilegri röð,
persónurnar koma fram skýrar
og afmarkaðar með lifandi ein-
kennum, eins og höfundurinn
hafi þekkt allt þetta fólk og um-
gengizt árum saman. Og ekki
einungis þekkt og umgengizt,
heldur og skilið með hinum
næma skilningi hjartans. Þetta
er höfuðstyrkur bókarinnar sem
skáldverks.
En bókin hefir og fieiri kosti.
1 persónum eins og Andrési mal-
ara, Rönku vinnukonu og ýmsum
af förumönnunum í fyrra bindi
hafði Elinborgu tekizt að skapa
mjög efíirtektarverðar persónur,
sem voru trúar og sannar um
leið og þær voru sérkennilegar.,
Andrés er enn sem fyrr hremasta
gersemi. Og þama kemur fjöldi
af nýjum og sérkennilegum per-
sónum, eins og t. d. Pétri söng,-
Þorgerði, gamla prestinum, Hall-
(Úðri í Efra-Ási og fleirum. Allar
eru þær vel gerðar og ávfnningur
fyrir ritíð í heild.
Enn er einn höfuðkostur þessa
rits sá, hve frú Elinborg stendur
íöstum fó’tum í þekkingu á öllum
högum og aðstöðu, venjum, störf-
um, trú og hjátrú þess tknabils,
sem hún hefir gert að bakgrunni
bókar sinnar og er að íýsa. Þetta
kemur hvarvetna fram í tali
fólksins, atferlj' og hugsunar-
hætti og 1 löngum frásögnum,
sem beinlínis hafa men’ningar--,
sögulegt og þjóðfræðilegt giidi.
Vil ég þar nefna til kaflana um
brúðkaupið, Kirkjugarðarnir rísa,
og kaflana um Bóthildi frá Efra-
Ási og hrafnana. Sú saga öll
minnti mig dálítið á Selmu Lag-
erlöf um handbragð, þó að efni
sé gerólíkt, stiklað af næmleik á
mörkum veruleika og dulúðar,
svo að það gefur barnasögunni
um Bóthildi einhvem þýðan
rómantískan blæ, sem í höndum
frú Elinborgar verður fagur.
Ég hefði margt fleira gott að
segja um þessa bók, en læt hér
staðar numið. Ég óska frú Elin-
borgu til hamingju með bókina
og bíð framhaldsins með tiihlökk-
un.
Sigurður Einarsson.
EiDkabifreiðlr aftnr
bomnir af stað.
fflenn notuðn líka tœklfærið
um hátíðina.
A KSTUR einkabifreiða hefir
31 nú verið leyfður aftur.
Mátti og sjá þess glögg merki
yfir hátíðina, því að mikill fjöldi
manna ók út úr bænum — og
ekki síður um bæinn. Nokkrar
hömlur eru þó lagðar á akstur
bifreiða, og stegir svo um það í
reglugerð frá atvinnumálaráðu-
neytinu:
Bannaður er allur ónauðsyn-
legur ./akstur ; bifreiða og verjía
bifreiðastjórar og farþegar að
gera lögreglunni grein fyrir ferð-
um sínum þegar þess er krafist.
Lögreglustjórar geta, hver i
sínu umdæmi, eftir atvikum,
sett ákvæði til hindrunar óþörf-
um akstri í og úr umdæminu.
í Reykjavik skal ein eða fleiri
bdfreiðastöð vera opin að nótt-
unni til nauðsynlegs aksturs og
setur póst- og símamálastjóri
reglur um hvernig stöðvar bæj-
arins skuli skiptast á um það
og um það, hversu margar bif-
reiðar megi hafa í notkún svo
og um tilhögun akstursins.
Eiganda eða umrácamanni
mannflutningabifreiðaT er óheim-
ilt að lána eða leigja hana öðrum
án þess að bifreiðarstjóri fylgdi.
Eigandi eöa umráðamaður
hverrar bifreiðar skal snúa sér
til hlutaðeigandi lögreglustjöra,
er afhendir honum benzínvið-
skiftabök, sem fylgir bifreiðinni
og skal afgreiðslustöð sú, et af-
hendir bifreiðinni benzín, skrifa
i; hana hvenœr hún, Jætur benzín
ú i og hversu mikið. Bókina skal
geyma vandlega og afhenda hana
Tögreglustjóra þar sem bifréiðin
er skrásett, þegar hún er útnot-
uð, gegn afhendingu nýrrar bók-
ar. ; .
---—---- >
Aðalfmdar Spari-
»]6ðs Reykjavfknr.
A3ALFUNDUR Sparisjóðs
Reykjavíkur og nágrennis
var haldinn í Baðstofu iðnaðar-
manna 14. þ. m.
Fyrir fundinum lágu endur-
skoðaðir reikningar sjóðsins
fyrir árið 1939, sem birtir eru
hér í blaðinu í dag, og voru þeir
samþykktir 1 einu hljóði. Enn
fremur gerði formaður sjóðsins.
hr. bæjarstjórnarforseti Guð-
mundur Ásbjömsson. grein fyr-
ir starfsemi sjóðsins á síðas,ta
ári. Gat hann þess meðal ann-
ars, að veitt hefðu verið 108 ný
lán á árinu að upphæð kr.
1 297 150,00 og sparisjóðsinn-
stæða hefði aukizt um kr.
329 121,45.
Stjórnarkosning fór þannig,
að fyrrverandi stjórnarmeðlim-
ir, þeir Guðmundur Ásbjörns-
son bæjarstjómarforseti, Jón
Ásbjörnsson hæstaréttarmála-
flm. og Jón Halldórsson hús-
gagnasmíðam. ypju allir endur-
kosnir. ...
Ábyrgðarmenn létu í ljós á-
nægju sína yfir velgengni sjóðs-
ins og þökuðu stjórninni vel
unnið starf.
idfr leikfong:
Bílar frá 0,85
Skip — 0.75
Húsgögh — 1,00
Töskur — 1,00
Hringar — 0.75
Perlufestar — 1,00
Dúkkur — 1,50
Dótakassar — 1,00
Saumakassar — 1,00
Smádýr — 0.85
Flugvélar — 1.50
Kubbákassar — 2,00
K. Einarssoa $ BiSrnsson
Bankastræti 11.
Auglýsið í Alþýðublaðinu!
LeyndardóEnar NoiLiy---^
i3 gömlu itallarlnnar
hann borðar ekki. Hvað á að segja um slíkt og þvíllkt? Og
ekki nóg með það, að hann drepi. Einu sinni kom hann heim
með lifandi villidýr, sem hann ætlaði að gefa dýragarðinum,
og í átta daga var hér hreinasti dýragarður. Og einu sinni
lét hann tígrisdýr leika lausum hala hér í garðinum. Ég hélt,
að hann ætlaði að láta villidýrið drepa sig. Og hvað hefði þá
orðið af okkur? Við hefðum ekki losnað héðan út. Við hefðum
dáið úr hungri. En hann hugsar aldrei um annað en sjálfan
sig.
Við kvcddum hana. Enda hafði hún ekki getað gefið okkur
neinar upplýsingar um málið sjálft. En við vissum nú samt.
hvað klukkan sló. Það var þá til manneskja hér, sem áleit.
að greifanum væri trúandi til að gera sitt af hverju. Að vísu
var það aðeins venjulegt eldhúsþvaður. En það er ástæðulaust j
að fyrirlíta það. Það gerði Moliére ekki. Álit almennings getur J
haft sína þýðingu. i
Lögreglumennirnir voru nú staddir á þrepunum, sem þeir j
rannsökuðu mjög nákvæmlega. Klukkan er orðin 12 og það
er hringt til Versala eftir mat. Lögreglumennirnir eru svo
vænir að muna eftir okkur.
Það er ekki lengi verið að borða. Og það gerðist ekki margt
seinni hluta dagsins. Kvöldið kom. Allt hafði verið rannsakað.
Ekkert fannst. Það var ekkert að finna.
Skyldi hafa verið gert gys að okkur? Það kemur nú í ljós.
Ennþá er eftir að rannsaka garðinn. Hann verður rannsakaður
á morgun með hjálp hunda. Einhver lögreglumannanna á að
standa vörð í nótt.
Áður en hinir fara heim spyr ég þá:
— Þið eruð vissir um, að iíkið getur ekki verið x höllinni?
— Já, hárvissir. En það getur verið 1 garðinum.
— Og jafnvel þótt það finnist ekki hér, þá er ekki þar með
sagt, að enginn glæpur hafi verið framinn. Það getur verið,
að líkinu hafi verið komið undan.
— Við rannsökum líka umhverfið.
— En það getur verið, að það hafi verið flutt lengra burtu.
er ekki svo?
— Það held ég ekki. Hér er enginn bíll og engin ökutæki.
Garlovitch var risi að vexti og það hefir ekki verið hægt að
bera hann langt. Og ég held, að hann hafi ekki verið grafinn
hér úti á mörkinni. Það hefði verið óvarkárni, því að geit-
smalinn hefði fljótlega komizt að því. Þá er sennilegra, að
hann hafi falið líkið hér í gariinum.
— En það hefir getað komið bíll frá Versölum. sem hefir
sótt líkið.
— Antoine gamli fullvissaði okkur um það, að hann hefði
ekki heyrt eða séð til bíls. Hann býr rétt hjá veginum og
sefur afarlaust. Það virðist svo sem enginn bíll hafi komið
hingað.
— En daginn eftir kom bíll.
— Þér eigið við bílinn, sem sótti manninn, sem var hér í
tvær nætur? Saint-Luce greifi segir, að þetta sé góður vinur
sinn. Hann heitir Pierre Herry og það á að yfirheyra hann.
Það er rétt, að hann fór í bíl. En öllum bændunum í nágrenn-
inu ber saman um, að ekkert hafi verið grunsamlegt við brott-
för hans.
— Hvernig vitið þér það?
— Það var mjög áreiðanlegur ekill frá Versölum. Hann
hefir verið yfirheyrður í Versölum.
Á morgun fá lesendurnir að heyra, hvað finnst í garðinum.“
X.
SVARTI HUNDURINN.
Allou braut blaðið saman. Svo tók hann næsta blað. Nú
var fyrirsögnin minni.
Ekkert lík í höllinni.
Vafalaust um hefnd að ræða.
Hann nennti ekki að lesá meira.
— Þeir fundu þá ekkert?
— Nei, hvorki í garðinum né utan garðs. Hundarnir fundu
aðeins spor eftir villidýr og fóru að gelta.
—• Voruð þér viðstaddur?
— Já, nú kemur það. Eg sat við sóttarsæng systur minnar
og las um rannsóknina. Þá kom stúlka inn og sagði, að tveiir
menn hefðu komið og vildu tala við míg, en hún hefði sagt,
að ég væri farinn.
— En hyernig stendur á því? spurði ég. — Þér vissuð vel.
að ég var hérna.
— En mér sýndist þetta vera lögreglumenn.
Ég varð fjúkandi reiður.
— Og hvað um það? Hvers vegna ætti ég að vera hræddur-
við lögregluna?
— Ég las blöðin í morgun. sagði hún.
— Fífl. Þér hafið hagað yður óskynsamlega.
En nú varð ég hræddur um, að ég yrði flæktur í málið. Og
þess vegna tók ég bíl þegar í stað og ók til Versala.
Fyrst í stað var ég undrandi yfir því, að Saint-Luce skyldi
ekki hafa hringt til mín og tilkynnt mér, hvernig komið var.
En við nánari rannsókn sá ég, að þetta var eðlilegt. Hnan
gat átt von á því, að lögreglan hlustaði á símtöl hans.
Hvað átti ég að segja lögreglunni? Að því er ég bezt gat
séð á blöðunum, hafði Saint-Luce ekki skýrt frá því, sem skeð
hafði nóttina góðu, þegar ráðizt var á okkur. Mér fannst það
ekki óeðlilegt, að hann vildi ekki skýra frá því nú, þar sem
það hefði vakið grun að hann kærði árásirnar ekki strax. Og
. jafneðlilegt var það, að hann hefði fengið Sonju og Babtiste
til að þegja um málið.
En eldabuskan? Hún vissi ekki, hvað við hafði borið. og
við sáum enga ástæðu til að skýra henni frá því. En hún vissi,