Alþýðublaðið - 25.07.1940, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
SIMMTUDAGUR 25. JCLÍ 1940.
ALÞÝiOBLAfflS
Ritstjóri: Stefán Pétuj-ssan.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
SÍHiar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð þr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lausasþlu.
A L Þ'ÝÐ UPRENTSMIÐJAN H. F.
sem stjórnar
verkamannaher Englands.
„His master’s voice“.
I MJÖG EFTIRTEKTÁRVERÍRI
GREIN hér í blaðinu fyfir
fáum dögum sí'öan benti ViL-
mundur Jðnsson lanrilæknir . á
þann sannleika, að þáö eru ekki
■ a'öeins stóru einræðisherrarnir, í
einræðislöndunum, sem lýðræð-
|nu í heiminum stendur nú hætta
af, heldur líka litlu einræðisherr-
arnir í lýðræ'öislöndunum sjálf-
'am, menn, sem að vísu eru sífellt
með lýðræðið ,á vörunum, en
gráfa í verki ræturnaf undan
því með því að rugla dómgreind
og vitund fólksins, fara meb ó-
sannindi og falasa sögulegar
staðreyndir, sjálfum sér og flokk-
um sínum til framdráttar á kostn-
að annarra.
Landlæknirinn benti í þessu
sambandi sérstaklega á vinnu-
brögð og bardagaaðferðir eins
þekkts stjórnmálamanns hér á
landi, núverandi formanns Fram-
sóknarfliokksins. En það rná nærri
geta, að slikar bardagaaöferöir á-
hrifamikilla stjórnmálamanna eru
ekki lengi að sýkja út frá sér.
Og allra sízt þarf nokkUr að
furða sig á því, þótt ritstjöri
Tímans, sem aldrei hefir notið
annarrar andlegrar næringar
■en áróðursgreina formanns Fram-
sóknarflokksins, temji sér slíkar
bardagaaðferðir, þó að það sé
að vísu meira af vilja en getu, og
: hann standF • sínum pólitíska
læriföðuf sennilega ennþá lengra
•að baki í listunum en íærifaðir-
inn sjálfur sínum erlendu fyrir-
myndum.
í síðasta tölublaði Tímans get-
ur i stuttrí fitstjórnargrein að
lésa sögu stjórnmálaflokkanna
hér á landi, skrifaða af svipaðri
sannleiksást og virðingu fyrir
sögulegum staðreyndum og for-
maður FramsóknarfLokksins hefir
svo oft sýnt í sínum löngu blaða-
greinum. Þar er gerður saman-
burður á Frgmsóknarflokknum
og hinum flokkunum, og sá fellur
núVekki amalega ut fyrir Fram-
sóknarflokkinn. „Hann hefir,“
segir blaðið, „allt af sagt: Mark-
mið mitt er að berjast fyrir um-
bótum og bættum lífskjörum, en
þetta getur ekki orðið nema íólk-
ið sjálft vilji eitthvað leggja á
sig.“ En aftur á ífiöti hefir Al-
þýðuflokkurinn, segir Tíminn,
„frá fyrstu tíð bg til þessa tíma
rekið mjög hávaðasama yfir-
boðsbaráttu. Starf hans hefir
einkum verið fólgið í því, að
leiða verkafólk upp á fjall kaup-
hækkananna og bjöða því stöð-
ugt hærra og hærra kaup, án
tillits til afkomu og gjaldgetu at-
•vinnuveganna."
Þannig lítur saga Alþýðu-
fl'Okksins út, þegar núverandi rit-
stjóri Tímans og vikapiltur for-
manns Framsóknarflokksins skrif-
ar hana. Hún er skrifuð af álíka
vírðingu fyrir sannleikanum og
saga lýðræðisflokkanna er sögð í
éihræbisrikjunum af einræðis-
hcrrunum og þjónum þeirra. Það
(^r víst fyrir slíkan áróður, sem
ritstjóri Tímans Hælir flokki sjn-
um í sömu grein fýrir hollustu
við lýðræðið! Það er víst sá lýð-
ur, sem meðtækilegur er fyrir
slíkar ritstjórnargreinar, sém á
að vera uppistaða lýðræðisins
hér á landi í framtíðinni!
Víst er það vitað, að ritstjópi
Tíriians ntuni varla haf>a lært
morg sannindi um starf og stefnu
Alþýðuftokksins í áróðursgrein-
um læriföður síns í seinni
tíð. En hann ætti þó að
vita svo mikið,- að hann er
hér að lýsa fLokki, sem Fram-
sóknarflokkurinn hefir unnið með
á alþingi í tvo áratugi og: einnig
í ríkisstjörn allt að því þriðjung
þess tínia, og haft af ómetanlegan
stuðning í ölium framfaramálum
bænda. Og þó að það sé sann-
ast niála, að skilningur Fram-
sóknarfliokksíns á umbótakröfum
Alþýöuflbkksins hafi oftast verið
af mjög skornum skammti, þá
hefir hánn þó ekki komizt hjá
því í þeirri samvinnu, að veita
einnig aö sínu leyti stuðning
ýmsum þeirn framkvæmdum, sem
Alþýðuflokkurinn hefir barizt
fyrjr, á sviði atvinnumála og fé-
lagsmála, sem mest tímamót liafa
markað í lifi alþýðunnar hér á
landi og raunar lífi allrar þjóð-
arinnar undanfarna tvo áratugi.
Eða hefir ritstjóri Tímans ekki
heyrt nefnd á nafn lögin urti
átta tíma hvíld á togurunum,
verkamannabústaðina, alþýðu-
tryggingarnar, síldarverksmiðjur
ríkisins, Bæjarútgerð Hafnarfjarð-
ar, Samvinnufélag ísfirðinga,
Sogsvirkjunina, svo aðeins fátt
eitt sé nefnt? Hvernig heldur
hann að umhorfs hefði verið í
landinu í dag, ef Alþýðuflokkur-
irin hefði ekki barizt fyrir öllum
þessum málum og mörgum öðr-
um og fylgt þeim fram til sigurs ?
Og hve mikið af mjólk, kjöti bg
smjöri heldur hann að Frarn-
sóknarbændurnir hefðu nú selt í
bæjum og kauptúnum landsins,
ef í kaupdeilum við atvinnurek-
endur á undanförnum tveimur
áratugum hefðu mátt sín meira
kaupkúgunarvilji atvinnurekend-
anna og sleggjudómar Framsókn-
arflokksins um „gjaldgetu at-
vinnuveganna“, en stuðningur Al-
þýbuflokksins við verkamennina?
En til hvers er að rökræða
staðreyndirnár við ritstjóra Tím-
ans? Grein hans er engin rök-
ræða, heldur bara gömul og
þekkt grammófönplata — „His
master's voice“.
FORNSALAN, Hafnarstræti
18, kaupir og selur ný og notuð
húsgögn, lítið notuð karlmanna-
föt o. fl. Sími 2200.
AÐ eru, að ég hygg, engar
ýkjur, þó að sagt sé, að
engri ráðstöfun Churchill-
stjórnarinnar hafi verið tekið
jafn vel og vakið bjartari vonir
en þegar Emest Bevin var gerð-
ur að vinnumálaráðherra Bretr
lands. > ■' 1
Með honum fær brezka verka
lýðshreyfingin öf lugan og á-
lcveðinn fulltrúá í ábyrgðar-
mikla stöðu. Verkamannaforingi
fær að ráða yfir vinnuafli þjóð-
arinnar. Alþjóð hefir látið í
ljós, að þar sé réttur maður á
réttum stað.
Ernest Bevin er maður tæp-
lega séxtugur að aldri. Alla
æfi hefir hann verið verkalýðs-
sinni. Hann gerðist flutningá-
verkamaður á ungá aldri. Og
það er ekki einasta, að hann sé
orðinn aðalritári þess fagsam-
bands, heldur hefir hann gert,
það eitt öflugasta fagsamband
þjóðarinnar. Og það er viður-
kennt, að 'hann sé einn af beztu
mönnum brezku verkalýðs-
hreyfingarinnar. Hann hefir
komið auga á þáð, að mest er
undir baráttunni komið.
Ernest Beviri er stór maður
vexti og hefir víðan sjóndeild-
arhring. Hann hefir verið á-
hugasamur um margt. Hann
telst ekki til þeirrar tegundar
■ skipulagningarmanna, sem ekki
geta séð skóginn fyrir trjárium.
Og hann getur komið auga á
fleiri sjónarmið en 'sitt eigið.
Einn af hinum góðu- hæfileikum
hans er sá, að hann getur litið á
málin út frá sjónarmiði þeás,
sem situr andspænis horium við
samningaborðið.
Hann er þeirrar skoðunar, að
nútíma verkalýðsforingi verði
að vera stjórnmálamaður, ef
hann eigi að geta nokkru til
vegar komið. Hann verði að
kunna skil á tollamálum, geng-
ismálum, iðnaðarmálum, milli-
landaverzlun o. s. frv. Það hefir
verið leyndardómurinn við
árangurinn af starfi Ernest
Bevins, að hann hefir skilið
þessi mál. Hann ræðir við
verkamennina um vandamál
þeirra eins og hann sé einn af
þeim. Hann veit, að honum ér
nauðsynlegt að hafa fullkomið
vald á að ráða fram úr málum
þeirra.
Höfuðkostir hans eru: fram-
úrskarandi viljastyrkur, mikið
framkvæmdaþrek og ágætar
gáfur. Hann er ákafur bardaga-
maður og sést ekki fyrir, hversu
þung högg hann greiðir. Hann
er ef til vill ofurlítið vanstiltur,
og hann þolir ekki vel, að menn
geri sig seka um mistök.
ITann hefir ekki áunnið sér
jafnmiklar vinsældir og margir
aðrir félagar hans úr verkalýðs-
hreyfingunni vegna þess að
hann leggur sig ekki í líma til
þess að afla sér vinsælda. Þeg-
ar hann er búinn að ákveða
hvað hann ætlar sér, stefnir
hann að markmiðinu af öllum
mætti, og hann hirðir ekki um
hvað af þeim verður, sem
standa í vegi fyrir honum.
Hann er maður, sem nýtur
Ernest Bevin aðalritar! landssambands
brezkra flutningaverkamanna, sem er
vinnumálaráðherra í stjórn Churchills.
i
Ernest Bevin,
valdanna og vex með vanda
hverjúm. Og vegna þess að
hann nýtur þess að vera valda-
maður er honum nautn. að því
að sjá árangur starfsins. Hann
hefir ekkert gaman af því að
byggja draumahallir, og þess
vegna á hann lítið sameiginlegt
með mentamönnum í verkalýðs
hreyfingunni. Hann er mjög
hygginn maður, sem vill sjá ár-
angur starfsins strax. Hann fyr-
irlítur allan orðhengilshátt.
Hann er maður, sem ber virð-
ingu fyrir kraftinum og dugn-
aðinum. Meðal þéirra, sem
gagnrýna hann — og þeir eru
margir, sem það gera — eru
menn, sem segja, að hann hafi
gaman af því að hnoða andstæð-
inga sína niður. Ég er ekki
þeirrar skoðunar. Mín reynsla
er sú, að eins og margir aðrir
orustuglaðir menn beri Bevin.
virðingu fyrir þeim mönnumV
sem hafa þrótt til þess að veitá
honum mótspyrnu. En hann
getur ekki þolað menn, sem
beita slægð og róa undir, en
þora ekki að sýna sig á vígvell-
inum, heldur flýja þegar þeir
sjá, að óvinurinn hefir komið
auga á þá. Og það má bæta því
við, að vegna þessa hefir hann
sífellt átt í höggi við kommún-
istaflokkinn. Hann fyrirlítur
allt baktjaldamakk og gangi
hann fram til baráttu vill hann
ekki að andstæðingur sinn
skríði í felur.
Það er geysileg áhyrgð, sem
hvílir á horium sem vinnumála-
ráðherra. Það er ekki einasta,
að hann verði svo að^segja á
svipstundu að skipuleggja all-
an vinnukraft þjóðarinnar,
heldur verður hann einnig að>
HINN ÞEKKTI brezki rithíöfundúr og jaínaðarmaður, Har
old Laski, prófessór, lýsir í eftirfarandi grein flokksbróð-
ur sínum, Erpest Bevin, forseta landssambands brezkra flutn-
ingavérkamanna, sem síðan' í maí er vinnumálaráðhérra í
stjórn Churchills og stjórnar sem slíkur öllum vinnukrafti
, Bretlands. Hann, Herbert Morrison flokksbróðir hans, sem er
vopnabirgðaráðherra og íhaldsmaðurinn Lord Beaverbrook,
sem er flugvélaframleiðsluráðherra, eru af mörgum taldir
mestú járnkarlar brezku stjörnarinnar.
skipuleggja vinnukraftinn á allt
annan hátt en verið hefir.
Hann verður að láta milljón-
ir verkamanna gefa eftir ýms
réttindi, sem kostað hefir bæði
hann og aðra verkalýðsleiðtoga
harða baráttu og mörg ár að
öðlast. Hann verður að leggja í
hættu þann grundvöll, sem
verkalýðshreyfingin byggist á,
vegna þess ástands, sem nú rík-
ir.
Getur hann gert þetta? Og
framar öllu öðru: Getur hann
gert þetta nógu fljótt? Það er
að minnsta kosti hægt að segja
það, að byrjunin hafi heppnast
vel. Hann hefir þegar látið mik-
ið til sín taka í þessu erfiða
starfi, Verkalýðurinn, sem hann
hefir snúið sér til; hefir vakn-
að af dvala ,og leggur sig allan
fram. Það hefir vaknað nýr á-
hugi, ekki einasta í stjórnar-
ráðsdeild hans í Whitehall,
heldur einnig úti á ökrunum, í
verksmiðjunum og á vinnu-
stöðvunum um allt landið.
Það vantaði fleiri menn í
vélaframleiðsluverksmiðjurnar.
Ávarpi hans var svarað á þann
hátt, að fjöldi manna fyllti
vinnumiðlunarskrifstofurnar.
Hann hefir byrjað ágætlega
og ég held að framhaldið verði
eftir byrjuninni. Bevin þekkir
fólkið og fólkið þekkir hann.
Það trúir á hæfileika hans, það
treystir honum og hann hefir
vakið alla hina blundandi
krafta, sem leyndust með
verkalýðnum. Verkalýðurinn
skilur hið alvarlega ástand yfir-
sfandandi tíma og hann veit
betur en nokkur önnur stétt í
landinu, hvað er í húfi. Hann
mun leggja sig allan fram til
þess að sigur verði unninn.
En verkalýðurinn mun einnig
gæta þess, þegar sigri hefir ver-
ið náð, að fórn hans hafi ekki
verið unnin fyrir gýg. Og eng-
um er þetta betur ljóst en
Bevin sjálfum. Hann leggur í
hættu það, sem verkalýðurinn
hefir unnið í fimmtíu ára bar-
áttu. Og það er skoðun mín, að
hann ætlist ekki til þess að
þetta sé lagt í hættu fyrir ekki
neitt.
Þúsundir vita, að gæfa fylgi
trúlofunarhringum frá Sigui
þór, Hafnarstræti 4.