Alþýðublaðið - 14.09.1940, Blaðsíða 3

LAUGARDAGUR 14. SEPT. 1940
ALÞÝÐUBbAÐIÐ
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Áfgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lausasölu.
ALÞÝ0UPRENTSMIÐ J AN H. F.
Ifiriii gægist nidan sanðargærnnni.
ÞAÐ fór eins og Alþýðu-
blaðið grunaði. Það þurfti
ekki annað en að sýna Vísi franá
á, að landsverzlun væri, að því
er brýnustu nauðsynjavörurn-
ar, matvæli og hráefni, snerti,
eina leiðin, ef gera ætti alvöru
úr þeirri kröfu hans og annarra,
að nota hinn hagstæða verzlun-
arjöfnuð nú til þess að birgja
landið upp að erlendufn vörum,
áður en þær hækka enn í verði,
og spara þjóðinni þannig stórfé,
Það þurfti ekki annað til þess,
að „andlitið dytti af“ Vísisrit-
stjórunum, eins og sagt var um
árið, og úlfurinn gægðist fram
undan sauðargærunni, sem þeir
hafa haft á sér undanfarið, þeg-
ar rætt hefir verið um aukin
vörukaup frá útlöndum. Ef það
á að kosta landsverzlun að
birgja landið upp að þessum
brýnustu nauðsynjavörum og
spara þjóðinni stórfé á þann
Mtt, þá kærir Vísir sig ekkert
um birgðirnar og ekkert um
sparnaðinn. Fyrir honum vakti
aðeins það, að tryggja heildsöl-
unum sem mestan innflutning
og sem mestan gróða. Það er nú
ómótmælanlegt, eftir skrif hans
í gær.
í ritstjórnargrein hans gat að
lesa, að það væri að vísu „betra
að hafa meira en minna“ af hin-
um brýnustu nauðsynjavörum,
svo sem kolum, salti, olíu og
kornvöru, en það mætti lengi
deila um það, hvað teljast yrði
nægilegar birgðir af slíkum
vörum. Það er strax töluvert
. annar tónn en undanfarið. Ekk-
ert lengur um það, að kaupa
þurfi inn vörurnar, áður en þær
hækki í verði, til þess að spara
þjóðinni stórfé! Það kemur til
af því, að það eru allt aðrar vör-
xir en þessar brýnustu nauð-
synjavörur, sem heildsalarnir
vilja fá að flytja inn. Þeir hafa
nefnilega aldrei verið að hugsa
um að birgja landið upp að
nauðsynjum og spara þjóðinni
á þann hátt stórfé, heldur um
hitt, að tryggja sjálfum sér
fljóttekinn gróða. Þess vegna
finnst Vísi nú allt í einu nóg
vera til af hinum brýnustu
nauðsynjum í landinu og vitnar
því til sönnunar í Eystein Jóns-
son viðskiptamálaráðherra, sem
fyrir nokkrum vikum hafi bent
á koláhrúgurnar á uppfylling-
unni því til sönnunar, hvort
ekki væru nægilegar birgðir til
af þeim í landinu.
Hitt varast Vísir að neína, að
Eysteinn Jónsson viðskipta-
málaráðherra upplýsti í grein
sinni um gjaldeyrismálin í Tím-
anum á þriðjudaginn, að þegar
kolin ein væru undanskilin,
hefðu birgðirnar af hinum brýn-
nstu nauðsynjavörum, svo sem
kornvöru, salti, olíu og öðru
slíku ekki vaxið í landinu síð-
an í stríðsbyrjun svo nokkru
næmi, enda þótt frjáls innflutn-
ingur hefði verið á þeim. Og að
sjálfsögðu þegir Vísir einnig um
það, ' að viðskiptamálaráðherr-
ann komst þar af leiðandi í
þessari sömu grein að þeirri
niðurstöðu, að ekki væri hægt
að birgja landið upp að þess-
um brýnustu nauðsynjavörum,
svo að um munaði, nema því að-
eins að ríkissjóðv '*erði inn-
kaup á þeim, , ’ þá
skammt eftir að almenm jl. iands-
verzlun“.
vi*
Vísir
vegar, að vafalaust se rétt
-s
að
auka til muna birgðirnar af
kornvöru. „En það liggur alls
ekkert fyrir um það,“ segir
hann, ,,að það sé ekki fram-
kvæmanlegt án þess að grípa
til landsverzlunar. Það eru
þvert á móti öll líkindi til, að
stjórninni væri innan handar,
að komast að samkomulagi við
innflytjendur, kaupmenn og
kaupfélög, um aukinn innflutn-
ing.“
Það væri mjög fróðlegt að fá
að heyra það hjá Vísi, hvaða
samkomulag það ætti að vera.
Innflutningurinn á kornvöru
er frjáls, og þó hafa birgðirnar
af þeim ekkert aukizt síðan í
stríðsbyrjun. Heildsalarnir hafa
ekki viljað flytja inn meiri
birgðir af þeim upp á eigin á-
byrgð. Það skyldi því aldrei
vera, að samkomulagið, sem
Vísir vill fá milli stjórnarinnar
og innflytjendanna um aukin
innkaup á kornvöru, sé rétt ein
ríkisábyrgðin enn, þannig að hið
opinbera ei^i að taka á sig
áhættuna,, en einkaframtakið
að hirða gróðann — eins og
venjulegt er, þegar um ríkisá-
byrgð fyrir einstaklingsfyrir-
tæki er að ræða? Er það máske
þannig, sem Vísir hefir hugsað
sér að spara ,,þjóðinni“ stórfé
með auknum vörukaupum?
Eða er það afnám verðlagseft-
irlitsins á nauðsynjavörum, sem
stefnt er að, til þess að heild-
salamir geti grætt meira en
hingað til?
Úrvalsljóð Einars Beneðiktssonar
Sp
Hvernig verður umhorfs í
Reykjavík 1943 (aðeins fá
eintök).
Bókaverzl.
GUÐM. GAMALÍELSSONAR.
VANTAR íbúð í Hafnarfirði
1. okt. Bjarni Jónsson kennari.
Símar 5036 og 5857.
AÐ var sky’t og sjálfsagt að
gefa út á þessu ári úrval
ljóða Einars Benediktssonar, höf-
uðljóðskálds okkar, sem nýlega
er til moldar genginn, í hinni
fallegu útgáfu íslenzkra úrvals-
ljóða.
Það er ekki svo lítill vandi að
velja úr kvæðum stórskálda í
söfn. sem eiga að kallast úrvals-
ljóð, og er ekki trúandi fyrir því
öðrum en þeim, sem þekktir eru
að smekkvísi á bókmenntir. Þó
er aldrei hægt að búast við, að
valið verði öllum til geðs.
Jónas Jón-sson hefir valið úr
ljóðum Einars í þessa hók, en
hann hefir ritað í Tímann miög
langa grein um Einar Benedikts-
son og skáldskap hans, í tilefni
af andláti skáldsins. í grein þess-
ari tók höfundurinn þann kost
að láta skáldið að miklu leyti
tala sjálft og segja sögu sína.
Bar greinin þess vott, að höfundi
hennar væm vel kunn ljóð Ein-
ars Benediktssonar.
Nú er það svo, að ég sakna
að visu margra ljóða Einars í
þetta safn, en gallinn er aðeins
sá, að ég veit ekki, hvaða ljóð
ættu að víkja úr því í staðinn,
en rúm hinsvegar takmarkað,
svo að ekki var hægt að taka
með allt það, sem þetta höfuð-
skáld okkar hafði ágætlega kveð-
ið. En eitt hefir veljandinn gert,
sem orkar mjög tvímælis. Hann
hefir fellt úr sUmum kvæðum on
tekið aðeins vísu og vísu úr öðr-
um. Það, að þetta skuli vera
hægt, án þess að eyðileggja
kvæðin eða stórskemma þau,
sýnir raunar ekki annað en það,
hversu skáld okkar, jafnvel þau
allraþeztu, hafa verið litlir „fag-
menn“. Menn eiga helzt að rnega
gera þá kröfu til kvæöa, að þau
séu heilsteypt verk, sem ekki sé
hægt að yrkja inn í, aftan við,
framan við, eða fella úr. Þau
eiga að vera eins og málverk,
sem ekki nýtur sín, nema það
sjáist allt. En það hefir brostið
mjög á verkskunnáttu íslenzkra
skálda, jafnvel þótt stórskáld
væm, svo sem Einar Benedikts-
son og Matthías Jochumsson.
Sum ágæt skáld skemma góð
kvæði með því að þau kunna ekki
hið gullna meðalhóf. Þetta hendir
t. d. Guðmund Friðjónsson í hinu,
ágæta kvæði Ekkjan við ána,
þar sem fyrsta vísan er algerlega
óþörf. Og þannig væri lengi
hægt að telja. En um brottfell-
ingu Jónasar Jónssonar úr ljóð-
um Einars Benediktssonar er ,það
að segja, að það er allsendis ó-
vist, að þeir, sem ekki eru kunn-
ugir ljóðunum, verði þess varir,
áð vantar í kvæðin ; aftur á móti
mun hinum finnast þessi ráðstöf-
un til lýta. Og fyrst veljandinn
á annað borð' tók þann kost, að
fella úr ljóðunum, mátti hann
gjanian fella niður siðustu vísuna
úr hinu ágæta kvæði Púndið,
því að ég hefi ekki ennþá rekizt
á þann mann, sem hefir skilið
þá vísu, enda er kvæðinu i raún-
inni lokið með næstsíðustu vís-
unni.
Að öðru leyti má vel una val-
inu.
Karl ísfeld.
iveltnr sltjanffi kráka m llpganffi fær.
illii stén*feBag!ega
TA
félaisias (íalsveltaa verðnr i tatoMsiim Jkvilld kl. 8 — 11 «g ð marpn frá kl. 4 e.b.
Aldrei nokkurn tíma hefir annað eins safn af góðum og nytsömum
varningi verið á boðstólum hér á einum og sama stað og það fyrir
aðeins 50 aura. Ef telja ætti öll þau ósköp upp, myndi blaðið varla
endast, og bendum við því aðeins á það allra stórfénglegasta,
svo sem:
iðl br I penissisn. (Elðsfö) 2 ffiðpir sfóiar Neffóbakið
2X250,00 kr.
Fulltrúi lögmanns mun sjá
um að öll stóru númerin
verði sett strax í kassann.
(Kamina)
500 kr. virði.
í einum drætti.
góða.
Auk þess Kol, — MÁLVERK — Fatnaðir FATAEFNI — MAT-
VARA. ails konar — BÚSÁHÖLD — FARSEÐILL til Vestmanna-
eyja með Esju o. fl. o. fl. — Komið, skoðið og þér sannfærist.
Aðgangur 50 aura. Dráttur 50 aura.
Engin núll. Lítið í glugga Litlu biómabúðarinnar Bankastræti 14.
Mssnið MSVELTAN I kvöid og á morgno í VarðarMsinn.