Alþýðublaðið - 04.11.1940, Blaðsíða 3

MÁNUÐAGUR 4. NÖV. 1940.
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: AlþýSuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2,50 á mánuði. 10 aurar í lau
AI.ÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Samtal við Jens Hölmgeirsson...
Svona nærri.
MÖRGUM bæjarbúum mun
hafa orðið ærið hverft við
í 'gærmiorgun er loftvarnabyssur
brezka setuliðsins hér tóku að
jskjóta í ákafa. Og er menn litu
ut og sáu, að skothríðin beind-
ist að flujgvél, sem sveif í mik-
illi liæð yfir bæriuni, mun mörg-
um hafa orðið ærið starsýnt á
þann „Ieik“, sem þarna var leik-
inn, og fæstir munu hafa huigs-
tað út í það hvað eiginlega væri
Um að vera, fyrr en flugvélin
var horfin og skothríðin þögnuð.
Loftvarnamerki voru ekki gefin
og símium ekki hringt svo engir
munu hafa leitað hætis í kjöllur-
um húsa eða öðrum byrgjium.
1 fyrstu munu margir hafa ætl-
að að uni ,,æfingu“ væri að ræða
af hálfu setuliðsins hér, og láðst
hefði að tilkynna það, eins og
siður hefir verið. En nú er vissa
fengin um það, að svo var ekki,
Oig að flugvélin var þýzk könn-
unarflugvél.
Þetta er fyrsta þýzka flugvél-
in, sem sézt hefir hér yfir bæn-
um, síðan stríðið hófst, — og
jskotin i gær voru fyrstu skoiin,
sem vitað er um að af íslenzkri
jörð hafi verið beint að nokkru
liernaðartæki.
Við lofum iguð fyrir að þessi
flugvél fleygði engum sprengj-
Um á Reykjavík eða aðra staði
hér á landi. Við vitum ekki einu
sinni hvort hún liefir haft nokkr-
ar sprengjur meðferðis.
En þessi atbarður hlýtui' samt
íað hafa vakið alla til umbugs-
luinar um það, að . sú hætta, sem
allar hinar herteknu þjsóðirnar í
Evrópu hafa nú búið við lengi,
vofir frá þessari stundu einnig
yfir okkur.
Svona.nærri er hún, að í síænri-
lega björtu veðri getur þýzkflug-
vél komist hér yfir bæinn án
þess að nokkur vissa sé fyrir
því, að varðstöðvarnar úti við
strendur landsins geti gert að-
vart í tæka tíð.
Allir vona að þetta sé ekki
fyrirboði verri tíðinda, en sjálf-
sagt er samt að vera viö* því
búinn, að svo geti farið.
Þess væri því full þörf, að
rifjaðar væru upp fyrir fólki þær
rcglur, sem settar hafa verið um
hvernig fara skuli að, ef loftárás
yrði gerð, og byrgi þau, sexn
fólki eru ætluð, athuguð á ný,
því „allu-r er varinn góður“.
Lýst eítir vélbáti.
[GÆR lýsti Slysavarna-
félagiS eftir vélbátnum
„Hegra“ frá Hrísey, sem fór frá
Sauðárkróki s.l. þriðjudag.
Ætlaði „Hegri“ hibgað til
Reykjavíkur, en reyna að fiska
á Húnaflóa á leiðinni.
Veður var slæmt fyrir norð-
an nóttina eftir að báturinn
lagði af stað.
LOFTVARNANEFND.
nokkra frammist-öðu, 5 dagslátt-
ur af allgó&u landi. Og ég vann
sleitulaust að því, að rækta þiað.
Verkið g-ekk vo-num framar, því
tómstundir mínar voru maigar,
og ég notaði þær vel, þótt ég
seg'if sjálfur fxá. V-erst var a-ð
fá áburð á landið. En þá tók ég
að- nota fiskiúrgang og þ-ara til
áburðar, s-em nóg var af hé-r í
þorpinu. Þetta köstaðii ekkert
nema vinnuna. Eftir að ég eign-
aöist hest og k-emi, varð mér
mjög létt verk að- afla þessa á-
burðar. — Eftir fáein ár byggðum
við íbúðarhúsið okkar, og n-okkru
seinna pemngshúsin.
/
Ég þarf annar-s ekki að v-ef-a að
segja þér þ-etta. Árangurinn hef-
ir þú héma fyrir augunum: hús-
in, túnið og matju-rtaga-rðinn. Allt
þetta er í raun og veru sfcapað,
á þ-eim stun-dum, sem ég gat
ekkert annað gert. Þannig er at-
vinnúleysistrygíging mín. M-eð því
að- rækta jörðina í tómstundum
mínum, h-efi ég getað tryggtfjöl-
s-kyldu minni ágæt' afkomuskil-
yrði. Molidin er því í raun og
veru atvi'nnuleysistrygging mín.
En því má ekki gl.eyma að ég
var drengil-ega studdur í þessu
starfi, af minni ágæt-u ko-nu. Vi-ð
höfum bæði sameiginlega, skapað
þetta litla býli, enda er það orð-
inn þáttur úr lífi o-kkar. Þa-ð er
holid af okkar h-old'i, og blóð af
okkar blóði. Við elskum það og
erum tengd því, órjúfandi bönd-
um. Hér höfum við stritað og
hvilst, hér h-öfum við hryggst og
glaðst, og héðan ætlum við elkki
að flytja, nema til hinsta hvílu-
staðarins.
Búskapu-r okkar er ekkd stór-
b-rotinn. Við eigum eina kú, einn
hest og tuttugu kindur og nokk-
ur hænsni. En þessi bústofn gef-
ur af sér næga mjólk, kjöt og
egg fyrir heimili okkar. Aukþess
fáum við uil til fatnaðar, sem
vi-ð- vinnum úr á vetiurna. tjr
kálgarðinum okkar fáum vi(5 fcaxt-
öflu-r og græ-nineti eftir þörfum.
Frá því í júlí og Tram á haust,
getum við daglega sótt út í garð-
inn grænmeti á borðið.
Nú er þessi búskapur mér leik-
u,r einn. Ég er aðeins fáeina daga
að slá túnið, sem er slétt eins
og þú sérð. Við höfum nú samt
verið að ráðgera, nokkrir ná-
grannar, iað kaupa okkur sláttu-
vél í félagi. Þá verður sláttu-
vinnan hjá mér a-ðeiíns noikkrar
klukkuslundir. — K-oinan mín '0g
börnin geta nú að mestu annast
þess ibúskaparstörf, ]>ótt égkomi
þar lítt nærri.
Þú trúir því sennilega ekki,
hvíIJkt öryggi þessi lítilfjörlegi
búskapur minn veitir. Vissan um
að eiga þetta litla býli — sem
. nú er að mestu skmldlaust -
v-eitir mér kjark og sjálfstraust.
Þótt ég beri stundum lítið úr
býtUm á sjónum, þá kvíðiégsamt
engu. Hér á ég aðgang að öðru
nægtai'búri — mol-dinni — i-og hún
hefir ekki brugðist mér.
H-efu-rðu nokkurntíma gert þér
ljóst, hvílíkt lamandi fa-.rg, kvíð-
inn fyrir framtíðinni er? Þessi
sínagandi óvissa uim afikomuna,
þessi stöðuga h-ræðsla við s-kort-
inn og allsleysið, sem virðistvera
á næsta leiti?
HÚgsaðu þér litil börn, svöng
og klæðlitil í köldum '0g óvist-
Frh. af %» slðu.
legum húsakynnu-m, en enginn.
kostur þess að láta þ-eim líða
vel. Hugsaðu þér að þú ættir
þessar litlu ósjálfbjarga verur,
og ættáir enga ósk heitari, en
aði láta þeim og -móður þeirria
líða sem bezt. En sæir lítil eða
engin úrræði. Ég vona að þú
hafir aldrei þurft a-ð kynnast því
sálarástandi, sem þ-etta lífsvið--
horf hlýtur að skapa hjá bverj-
um óspiltum manni. En nú er
ég alveg iaus við þetta farg. Ég
hugsa allt öðru vísi en áður. Ég
lít nú björtum augum á lífið og
t,rúi þvi að hver dagur færi mér
hamingju og gleði. Sambýlið við
mo-ldina, við náttúmna, við skepn
umar, ^og hi-ð gróandi líf s-ern
ég er hér að hlynna að, e’r mér
óþnotlegt unaðarefni. Og allt
þetta er miitt eigi-ð. Hér á ég
öruigt athvarf og fri-ðisælt h-eim-
kynni“.
Ég virti fyrir mér hinn sýnilega
.árangur af lífsst-arfi þessa manns.
Eggslétt, hvanngrærit túnið, sem
stakk mjög í stúf við óræktar-
flóann, er ennþá gaf undirlendin'U
í þorpinu heildarsvip. Ég virti
fyrir mér íbúðarhúsið, hvítikalk-
aða veggi þess, grænmálað þ-ak
og glugga 'Og ytri umgengni, sem
í öllu bar þessum atoikusömu
hjónum vitni um snyrtimennsku,
regluisemi og smekkvísi. Ég festi
augu-n á aiblómguðum og p,rýði-
lega hirtum matjurtagarði, sem
var sunnan við- íbúðarhúsið.
Kartöflugrasið, sem þar var í
meirihluta, bærðist mjúklega í
kvöldblænum. í allstóru beði í
suðurjaðri garðsins gat að líta
rabarbara, gnlrófur o;g miargar1
tegundir kálmetis. Austan við
gairðinn var allstór reitur, sem
helgaður var trjágróðri og blóm-
um, og þair í skjóli bjarkanna
voru tvö yngstu börnin að leika
t;ér í kvöldkyrði-nni. I túnjaðrin-
um stóðu peningshúsin. ásamt
heyhlöðu o,g safnþró, allt með
sania snyrtilega útliti og yfir-
bragði. Elzta barnið, stúlka uin
fermingaraldur, var að reka kúna
heim að fjósinu. Var telpan auð-
sjáanlega á leið að mjólka, því
hún hafði mjaltafötu í hen-dinni.
í slóð hennar tritlaði ungkálfur,
sem sýniJega var farinn að vænta
kvöldverðar síns. — Yfir þessu
litla býli hvíldi friður, samræmi
og fegurð.
En nú hélt maöúrinn áfram:
„Ég viona, áð bömin okkár
hljóti betra Uppeldi hel-dur en
vi:ð systikinin fengum í æsku-.
E'kki af því, að við hjónin séuan
betri uppalarar h-eLdur en pabbi
og mamma. Von mína í þessu
efni byggi ég á því, að börnin
ofckar fá að- ala-st upp við starf
og daglega umgengni við hin-a
lífrænu náttúru. Við systkinin
höfðum Xítið af því að segjai.
Leikvangur okkar var í fjörunni,
innah utm storið og ösk'uhaugana,
og þó áttum við í rauninni ekk-
eri friðland þar. Þegar bezt lét,
fórum við u-pp í flóa. Þar var þó
frelsi til leikja, þó að fátt göfg-
andi gled-di þar augaö. — Ég er
að- reyna að k-enna bör-nunuim
okkar að hafa yndi af starfinu.
Ég er að leitast við að vékjá hjá
þteim ást á moldinni og gróðri
hennar. Kenna þeiin aið þykja
vænt um skepnuMair, hlyinna að
þeim o-g sýna þ-eim velvil-d. Ég
HALLBJÖRG
Bjarnadóttir
NÆTUR-JASS-
HLJðMLEIKAR
Miðvikudagskvöld kl. 11%
í Gamla Bíó.
Hljómsveit undir stjórn Jó-
hanns Tryggvasonar Að-
göngumiðar fást hjá Ey-
mundsen og í Hljóðfæra-
húsinu.
Knattspyrfli-
félaglð Fram
Aðalfundur félagsins verður
haldinn í Varðarhúsinu fimmtu
daginn 7. nóv. kl. 8V2 e. h.
Venjuleg aðalfundarstörf.
STJÓRNIN.
held annars, að kærleiksrík og
ve-lviljúð umgengni við dýr sé
wijög m-erkur þfáttur í u-ppeldi
bairna. Þetta hlutverk er erfitt
aö rækja, nema börnin umgang-
ist skepnurnar da,glega. Börnin
lOkkar eiga sína kindina hvert.
Þau fá arðinn af þeim, oig ég
Jegg hann árlega inh í sparisjóðs-
hók, sem þau' eiga. Þau hafa lika
hveri um sig sitt beð í garðinuan
til þess að hirða og annast um.
Yngsti snáðinn, sem- aðeins er
tæpra fimm ára, vill óvægúr hafa
beð til hirðingar, fc'ins og hin
systkini ha-ns, þótt starfskraftar
h-ans og garðyrkjúþekking sé
eðlil'ega mjög í molum.
Þú ættir að sj-á gleðina hjá
börnunum, þegar verið er að
taka upp úr garðinuim á h-austin.
eða þegar kindurnar eru að koma
af fjalli. Ég veit ekki hve ending-
argóö þessi áhrif frá æskuheimil-
inu feunna að verða hjá bömun-
Um. Ég vona samt, að þau beri
þeirra nokkrar menjar og aö lifs-
venjuMar, semi þetta æsfculíf mót-
ar, verði börnunum til fars-æld-
a:r.“
Unn leið og ég kvaddi þennan
bjartsýna, hugsjónaxíka tíg ut-
oirkusama landnámsm-arín iog
þakkaði honum fyrir siamt'alið,
/spurði ég h-ann hvort ég mætti
segja frá því, scm hann hefði
sýnt -mér og sa'gt.
„Þ-að er velkomið," svaraði
hann vingjarnlega. En svo bætti
hann við eftir litla þögn:
„En þá er bezt að ég biðji þig
að skila því um leið til stéttar-
b-ræðra rninna, sem líka atvinnu-
aðstöðu hafa, áð þeir þurfi að
vakna til meðvitundar um, að
bezt-a atvinnuleysistryggingia,
sem þeir geti feng-ið, sé hæfi-Iega
stórt Iand til rækt'uinar."
Ég yfirgaf svo litla fagra býli-ð,
sem nú óðum var að sveipast
mjúkri blámóðu þessa friðsæla
ágústkv-ölds. Þegar ég gekk út
af túninu, gat ég ekki stillt -mig
um að líta til baka o-g virða
ennþá einu sinni fyrir mér þetta
snotra sköpunarverk. Og ósjálf-
rátt varð mér að orði, eins og
Jakobi forðuim: Hér er guðs hús,
hór er hllð himins".
frá loftvarnaoefndiml í ReyLjavífc.
Að gefnu tilefni skal þess getið, að aílar rafflaut-
ur bæjarins vorU í lagi s.l. sunnudag, en voru
ekki settar í gang þar sem loftvarnanefndinni
ekki barst nein tilkynning um yfirvofandi
hættu. Það skal ennfremur tekið fram, að loft-
varnanefndin hefir ekki umráð yfir athugun-
arstöðvum þeim, sem til eru víðsvegar um land-
ið og hefir ekki heldur aðstöðu til að dæma um
hvort um æfingar eða árásarflugvélar er að
ræða, hefir það því verið ákveðið að setja raf-
flautur bæjarins tafarlaust í gang er tilkynn-
ing berst frá brezka setuliðinu, um yfirvofandi
hættu.
Iðnskélinn iafnarfirði
verður settur miðvikudaginn 6. þ.m. kl8 e.h. í
Flensborgarskólanum
Skólastjórinn.