Alþýðublaðið - 06.12.1940, Blaðsíða 3
FÖSTUDAGÖR 6. DE5. 19*0,
m p?r*& s r\ 3— ?í *~v
'ezkur
K1:
Sj'Ií
oamaour
skrifar ums
Ritstjóri: Stefán Pétur.sson.
Riistjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: In’nlendar fréttir. 5021: ■ Stefán Pér-
urssor. íhcima) Hringbraut 213. 49Ö3: Vilhj S Vilhjárns-
snn (heima) Brávallagötu 50. ,. % ý.
Afsrniðsjh: Alþýði-ihúsiriu vif. Kverfi:vótu
Sirnár: 4900 o'j 4900.
Verð sr. 2,50 ;á mánuði. 10 aurar í láu
A í Þ Ý I) .11 P R Efí T.SMIÐJAN
m Hriwoinnpi P
EIM mörmum ex á'e'ðanfcga
1 ékkí klígj'úí'rjaT'n’ý rem
ge‘aö -iesi'ð skr.if Þjóðviljans um’
sjálfs'æðismál okkar undanfarið
án pess, að fá velgju.
í jtesKÍum skiifum kefir því dag'
eflir dag verið haldið að okkur,
að; 'flokkurinn, sem gerður er út
hér . ffá , Moskvia og sannanlega
héfr Í:e7ið síórkostlegar fjárupp-1
ftæíir þa’ðan — hun-dmð þusunda
— til Þjóðviljans, standi í fylk-
ingárbrjósti í baráUunni fyrir
sjálfstæði okkar Islendingá, en
allir aðrir flokkar i landinu sitji
á svikráðum við ]iað.
Um io’ystumenn ailra síjórnar-
flokkanria yar siagt í Þjó'ðviljan-
tem í gær, að „þeim væri jáfn-
vel e’ lendur irinrá'arh. r kærltom-
inn bandamaðuir gegn íslenzkri.
albýðu“, og bví um leið- ’lýst
yfir, að engm ;þjó'ö!eg eining vær'i
hugsanleg með Þeim. En „vilji
sÓ3Íab"sfafIokksinS“, þ. e. komm-
únislai’okksins, bætir blaðið við,
„til samvinnu við, öll þau öfl
meðal þjóðarinmar, sem af heif-
um huig vilja heyja baráttura fýr-
ir sjálfsíæði hennar, stenduir jafn
óhaggáður fyrir það“!
Já, hver ehist svo sem um
„vilja“ kommúnistanna hér og
hinri „he:!a hug“ þeirra í sjálf-
s’æðÍKbarábu bjóðarinnar eftir þá
rvyns'u. sem fengizt hefir af „fé-
lögum“ þeirra erlendis?
Okkur verður liíið eitt ár afíur
i límanjn. Þá átti finnska þjóði
f elsi sitt og sjálfstæði að vérja
gegn rússr.eíkum innrásarher og
fórraði blóði margra sinna bez u
sona til þess að verja land sitt
.fyrir aðsókn hœn.s. volduga, en ó-
drenpi'e a s’órve'dis, sem bugð-
izt að leggja það undir sig.
Hvernig sýndu finnsku komm-
úhistamir þjóðhölliistu sína á
þeirri ör'agastn.ndu? í stað þess
að vintna saman., v.ið ,.ö!l þia'u
öfl me^al'þjóðarianar, sem viklu
af heiluin hug heyja baráttuna
fyrír sjáifstæði henmar“, gengu
þerr unrlir forystu Kuusinen í
Iið. með intírása.rbernu>u, heilsuðu
honum sem „frelsara" og létu
ha'a s'g til þéss að myridia rúss-
reska lenpsfjórn í liinum her-
teknu híVuðrim (alveg á sama
há't og Wanr-T in-Wei fyrir Jan-
ani í Kíra ,sem Þjóðviljinn hefit
fa ið svo mörgum fordæmingar-
orðum um), ef vera kynni, að
la' a t mætti með því móti að rjúfa
einingu finnsku þjóðarinna1’ í
frelrisba'á'íu hennar. Ef Þ'óðvil'-
inn he-ði verið að Jý-a framkomu
hinra f'.nnsku f'okhsb"æð.-a sinma,
þá hefðri hTakyrði hans i gær
um f.'V'y ýiumenn lýð’æðirJlnkk-
anna hér á landi verið \-el til
valm. Því að fnnsku kommúnist-
urum var virki’e-a „e^endU’' innr
rásarher Irærkominn bandamiað-
ur“. En að heyra slík orð við-
höfð af kommúriistum um aðra
^ það tekur - sannarlega út vfir
a”a 1 ' júVUJk, eftir föður’ands-
Svi\ Ku Jsiriens oT finnsku komm-
fihistanha í fyrra!
Einberí kann nú að haldia' að
þéi'r B 'ýrijÖífur og %!riar jkiunni
að ve.rá eiíthvað skárri en Kuu-
sinen. Og ef ekki þeir, þá að
] mrta ko;í; sé-a Sigfús. Ef til
vi’l sé þéim ajv.a.ra, þegar þeir
".éríí að tá’á um „vilja sð'ía’isfca-
f okks'ins til samvinnu við öll þgu
Öfi moðril þjoðarinnar, sem af
hélIUm húg v'lja heyja baráttuna
, fyrir sj ilfstæði þennar“. En hyer
vár a"s'aða þeirra í Þjóðviljanhm
íril frielsisbarátíu finnsku þjóðar-
innar? Hófu þeir ekki Kuúsinen
íil skýjánna fyrir föðúrlandssvik
hans? Kölluðu þ'ðír ekki hina
rússúesku leppstjóm hans á bak
’við vígstöðvar innrásarhersins
,,a]þýðustjór»“? Ofg ítómpluöú
þeir ekki forystumenn finnsku
þjóðarinnar sem „stríðsæsinga-
menn“ fyrir það, að þeir skyldu
taka höndum saman um aðverja
land siít fyrir Rússum?
Hvers er hægí að vænía af
hessum mönnum, ef urn rúss-
neska árás á Island yrði ein-
hvern tíma að ræða? Eru Rússar
líkJegb til þess, að hafa varið
Um 130 ln'is. krónum á tæpum
tvein’ir; á’um til Þjóðviljans.eins
og ravr' hefir, án þess að þeir
vi’j' hn"a eitthvað í staðinn? Og
^ hafa hei’’ Brynjólfur og' Einar
jóðin | ekki ;e‘ið báðir við fótskör Kuus-
Ínens ausáuT í Moskva, flutt orð-
sendmgar. hans hingað til flokks-
manna sinna og heimtiað af þeim
blinda hlýðni við áfonri haris
og fy-'i'-skipanir? (Kuusinen hefir
í meira en heilan áratug verið
einn af he'ztu stjórnendum -al-
þjóTa'amband s koráftuinisfa og
verkfæum S'a’ins þar.) Myndu
ekki lærisve'natnir reyna að feía
í fó'ts^on roeistatans, ef tækifæri
gæf'zf? Hvað gérðu kommúnist-
arnir i EysitTaéa’tslöndunum?
Varla ráynd'u þeir se'-ja fyrir
sig skrif Þjóðviljans um sjálf-
stæðinmál okkar. Það er ekki
lengi gert á okkar dögum að
gaúfra á bak orðá sinm. Það
van'aði ékki, að Kuusinen og
finnsku kommúnistamir höfðu
lííia farið nógu , fögmm orð-
um um fnelsi og sjálfstæði Finn-
lands. Þjóðvil-jinn hefir áreiðan-
lena e’dd ta’að af raeiri fjáíg-'
’eik um sjálfstæði okkar.
Hefi nokkrar húseignir til
sölu í bænum og utan við
bæinn.
JÓN MAGNÚSSON.
Njálsg. 13 B.
heima kl. 6—10 síðd.
Sími 2252.
0S>
il
n P i | 11! m p
JL’t 'k.í!'
EEIN sá, sem kér hiríist, er slsrifuS í enska stórblaðið
jEyeniiigit S.taridard" og. er-' köfnndnrihn - W; -'K'.' BIiss,
bIaSa'.,::áSur, sem ltér dyaldi uni hríð. Mörgum mun þykja
. gamsn' að sjá hvcr.nig skrifað er um ísland og setuliðið í
' brezk blöð, og birtist greiriin því hér.
Í5T
FYRIR f'.inm mánuðum síðan
stigu brezkar hersveitir á land
á íslandi, bæði þeim og okkur
ti! verndar. Um þessar nrundir
ba<-a herdeildimar - mjög verið
auknar, vel æfðar og dreifðar
út frá Reýkjávík alla leið út að
hériuskautsbaug. Þær vernda
ey'U’ra frá þeim mögu'eika, að
ve"ða bækis'.öð Þjóðverja i Norð-
ur-Atlantshafi.
Á þc ' uni fimm mámuðum höf-
um við frélt rájög lítið um þessa.
forverði. heimsve'diíi'us og umerv.
iðleika þá, sem því eru samfara, J
svo áð ekki sé minnst á . sjó-
og lo'r'í’ota. að ha'a .her í landi,
þa“ rem ekki er hægí að byggja .
• góða vegi yegria jökla og eld- ;
fjalla. . !
Auk þess. þurfa íslendingar að
flyíja inu nærri því allt, sem
,þeir þarfnast með, nerr.a fisk,
kjöt ,ull, kartöflur og mjólkúr-
frainleiðslu. Island er stærra en
ír’and, en mannfjöldinn er 30
þúsunidum færri en í Brighton,
03" sem eru 140 þús. íbúar.
E'run áf þeirn .erfið’elkum, sem
sé'uliðinu hefir tekiist bezí. að
leysa, er að öðlast velviljia ís-
lerjdmga. Að visiu líta siumir á
sétuiiðið f enmr sém innrásarher
en verndara, en flesitir líta á her-
námið sérá inauðsyn.
í fyrslu varð vart við ofurlítinn
mótþróá, aða'legu í Reykjlaiyík.
Islendingar kærðu sig hvorkium
okkur né Þjóðverja, en ,þe:rvilja
heidur okkur, og ráéta meiraflóð
sterling?pundaiina en eignarnám
o'g mörk, sém bundin eru á lok-
uðum re>kningum.
A'l', sem bnezka se'Uliðið þarfn
ast, borgar það fullu verði. Hvert
hús, sem þeir þarfnast með og
sérhver landskiki er fenginn með
samkomU'agi milli sendiherxa okk
ar Mr. Howard Smith og ís-
lenzk'u stjómarinnar.
Missætti milli íslémdirnga og
brezha se'uliðsins, sem aldreivar
mikið um, eru nú horfin úr sög-
unni. Það urðu mistiök á báða
bóga, en mestu ‘fesingarnar stöf-
uðu tvímæ'alaust frá meðlimum
íslenzka nazistaflokksins og fá-
einum kommunistum.
Eitt af mörgu, er menn verða
hissa á á íslandi yfirleitt og í
Reýkjavík, er hvílíkur. fjöldi er
þar af laglegum stúlkum, sem
eru mjög vel búnar og snyrti-
legar. Hárinu fagurlega fyrirkom-
ið. í s'ilkiso'kkum, og er auðséð
að peim er ekki síður annt 'um
að ba'dasér til en sýstrum þeirra
í í’uð'ægari löndum, S.ilkisoikka-
memiingin er mjög langt bomin
á Islandi.
Söngyveitarstjórinn á aðalhótel-
inu, hefir kennt fólki kunnustu
ensk'u söngvana.
Skioaferðir, ferðir flugvéla og
ferðir um þjóðvegina eru undir
eftirliti oidtar.
Skotið hafði verið á gufuskip
það, sem ég ferðaðist á niorður
með landi, af því að það hafði
ekki svarað merki nögu fljótt.
Skó'a", einn spítali og ýmsar
aðrar opinberar byggingar hafa
veríð, teknar í ,not.kun undir að-
albækistöðvar okkar, sem spítali
og, til ýmislegs arinars, sem við
höfurá' þurft með.
1 1 e'nni skólásíofu hafði 'kenn-
araborði'ð verið gert að af-
greiðsluborðd og nöfri réftanna
vioi'u skriiuð með krít á töf'una.
í sömu byg.gingu háfði prestur
úr ensku’þjóðlrirkjunni ’ setzt að
í íbúð dyravarðarins. :•
Skólu.num er nú verið að skila
aftur, þar sem . börnin eru nú;
að koma úr því fjiögurra mánaða
!eyfi, sem s'erdur yfir þann thria,
sem landsmenn stunda íaridbún-
að og sjávatútveg.
Þráð'áusúm firðstöðvum hefir
verið lokað, 11! þéss að komast
hjá því að fréttir," ?em gætu orð-
ið óvinunum að liði, kæmust ut
úr landinu.
Sveltábæir og jarðir, vöruhús, '
hafnarmannvirki og .þess háttar
hefir um skeið komizt undir
stjórn okkar, og mörg bundruð
fjiölrkyl Jur hafa leigt hermönn-
um. '
Margir vegir eru lokaðir ,að
rokktu ley'i með skriðdrekagildr-
tum eins og í Englandi, og tefur
það umferðina.
Og á ýmsan annan hátt háfá
hin.ar rólegu vepju.r íslendinga
ráeytzt. En þeir vita hins vegar,
að þeir fá þetta allt veí borgað,
og mikil auðæfi streyma uú inn
í Hið fátæká land þeirra.
Afgja’.d af vöruflivtningum okk-
ar utn Rey kjav’Ikurh öfn er nærri
búið að borga höfeiua. Tvö þús-
lund verkamenn eru í vinnu hjiá
okkur fyrir óvönj'u gott kaúp. Við
borgum nokkurn hluta af endur-
ný'.un veganna o.g kauouni mjög
mikið af kindakjöti. Um ýmsar
aðrar leiðár rennur brezkt gull
til þess-a mjög þjóðrækna lands
og eykur efni þess.
Nokkrir hafa reynt að okra á
stríðsástandmu, en við erum allt-
af að takia fastari tökurn á slíkUm
mönnum. Á hinn vegimn er ervitt
að segjia, hvar ó'öglegur gróði
tefst í landi, þar sem nauðsyn-
legt er að flytja inn svo að segja
allt, og,þar sem verðið, að við-
bæriu innflutningsgjáldi verður
|vo hátt í búðunum, að varla er
hægt að kaupa.
Whisky er selt á 39 sbillinga
f'askan, og sýnir það glögglega
verðmisjnuninn á Íslandi og í
Englandi.
Samvinna milli setuliðsins og
innlendu yfirvaldanna er nú á-
gæ'. Það er að verða algengara
að hermömnum sé boðið á heim-
ili. Islendinga. Hernienn taka þátt
í söingkórum og híjómsveitum á
sfaðnum, þar sém þeir eru. og
það fer í vöxt, að hermenn
þreyti- knattspyrnu við íslenzka
knattspymuf’okka.
Boð þau, er yfirforinginn held-
ur, verða æ vinsælli. Innlendu
dómstó'arnir og herrétturinn hafa
beztu samvinnu. Símakerfi borg-
a’anna stendur briezka setuliðinu
opið til afnota. Lögréglá lands-
manna læ'ur lögreglu setuliðsins
annast sína menn, og hundruð
íslenzkra verkamanna sjást vera
í vinnu við vegagerðir eða hern-
aria a'ðgerðlr með hermöbnun-um,
tog fer a'.lt fram í bezta bröðemi.
E'skulegastir allra landsráauna
eru þó ljóshærðu úörriin, 'siem
eru í miklu vinfangi við her-
mennina og er algeig sjó'n að
sjá'þá‘íeiða þau. . Þau; yijja fú að
tkoma upp í bifreiðaraár ,til þeirra
og fara með þeim til þess að
veiða fisk. Þau hafá íært ein-
s'aka setningar eins og „Hallo,
big boý“ og „Cheerló London".
Hér e u hermenn frá Tyn.eside,
Yorkshire, Lancásbire, Mid’ands
og Ka'ia ’a. Hafa iTérinénn okkar
búið í tjöldúm og koráizt furð-
anlega af á hiná votviðrasama
og sólskinssnauða snmri, og
verið hraustari en bermenn í
Eigiandi, sem búa í Búsum Inni.
Þe:r verða a'lir komnir í hús eða
Nissen-kofa, áður en ve'iur kem-
ur. Það mun reyna á þrek beirra
og auka þrautsejgju þeirra, því
að æfingarnar verða að fara
frarn þann tíma veírar, sem ekki
er bjart nerna þrjár stundir.
Fari svo, að skipaferðir verði
truflaðar, eru hermennirnir ekki
á flæðiskeri staddir, því þeir
hafa alls s'aðar mimnst há’fsmán-
aðar vistir, en norður við Is-
haf og á öðrum' s'öðum, sem
eru langt frá samgönguleiðum,
hafa þeir allt að 6 mána'ð'a birgð-
um.
Á Norðurlandi. er verið að
undirbúa sleðaflutninga, og þar
er líka verið að æfa að minnsta
kosti éinn flokk af grimráum
humdum, til þess að draga sléða.
Eimnig er verið að koma þar upp
skíðafi'Okkum.
Þótt menn sætti sig við að
dve'ja hér vetrariangt, er enginn
sá yfirmaður né 'óbreyttur liðs-
maður, sem ekki vildi heldur
ve: a heiroa í Erigláridi.
Þelm finnst þeir ve”a einkenrá-
Iega afskiptir hér, þegar ættingj-
ar þeirra heiráa verða að þola
allat hörmunigar fremstu víglínu.