Alþýðublaðið - 13.01.1941, Blaðsíða 3

ALÞYÐUBLA9IÐ
MÁNUDAGUR 13. JAN. M4f.
f
truUnla úr loft|
Brezkir Sunderlandflugbátar við strandgæzlu.
---------- ALÞYÐUBLAÐQ) -------------------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Simar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lau u
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
„Princip“ Eggerts Claessen.
EGGERT CLAESSEN fram-
kvæmdastjöri Vinnuveit-
©ndafélags islands hefir síðan
Ihann fór að hafa á hendi samn-
inga fyrir hönd atvinnurekenda
iorðið frægas'tur fyrir hin svoköll-
t«ðu „prin.cip“ sín, þáð er, að
hann bítwr eitthvað í sig í upp-
hafi hverra samkom'ulagstilraluna
■Og lætur síðan allt snúast um
það. I þeim deilum, sem nú
Btanda milli verka 1 ýösfélaganna
og atvinnunekenda hefir Eggert
Claessen bitið það í sig, að eng-
In hækkun megi eiga sér stað á
gmnnkaUpi og engin uppbót
verða veitt á kaup síðastliðið
‘ár. Verður bonum og tíðrædd-
ast um þessi „princip" sín á við-
■ræðufumdumim, enda hefir bon-
tum tekist að fá allmarga at-
vinnunekendur inn á þetta „prin-
dp“ sitt og þar með Vinnuveit-
íandafélagið. Þetta mun að vísu
vera frá Claessens hálfu rniklu
íremur bardagaaðferð en að tim-
bjóðendur hans hafi fyrirskipað
■slíka stefnu í samningunum við
verkalýðinn, enda hafa þó nokkr-
Ir atvinnurekendur sagt í sam-
bandi við þessar deilur, að þegar
þeim gangi vel, þá vilji þeir
borga vel og er það skiljanleg
og sanngjöm afstaða til þessara
tmála nú.
En það er samt ekki úr vegi
að athuga svolítið þetta „prin-
cip“ Eggerts Claessens.
Allir vita það að engin stétt
i þessU landi vinnur eins hættu-
BÖm s'örf og sjómennimir, bæði
farmenn og fiskimenn, og öllum
er kúnnu-gt um það að engin
s’é'.t færir eins mikil ógrynni af
auði í þjóðarbúið og þeir. Þeir
eiga þvi skilið að fá veruiega
góð laun. Það er líka kunnugt,
að iðnaðarverkafólk hef:r haft til-
tölu’ega mjög lágt kaup og að
Itiö'ur þess nú em því langt frá
því að ve~a ósanngjamar.
ölium er það líka ljóst, að á
slðasll'ðnu ári voru atvinnurek-
«ndur vemdaðir gegn eðlilegri
og sjálfsagðri kauphækkun og að
þeir hafa rakað raman miklum
aukagróða, einmitt af þessari á-
stæðu. Þetta var að vísiu ekki
með vilja gert af löggjafarvald-
inu, því að gengislögin voru
'sett áður en ástandið gjörbreytt-
ist og um leið og þau voru sett
var ætlast til að það tækist að
■halda dýTtiðinni í skefjum. Verka
lýðsstéttimar áttu því heimtingu
á því, að atvinnunekendur skiluðu
aftur einhverju af þessum gróða,
annað hvort með hækkun grunn-
fcaiips eða með uppbót á kaup,
gneitt síðastliðið ár.
Þetta hafa Hka mörg verka-
lýðsfélög fengiið í samningum sín
um við atvinnurekendur og nægir
í því sambandi aðeins að nefna
hér í Reykjavík bakarasveina,
bifvélavirkja, hljóðfæráleikara og
•fleiri, og utan Reykjavikur: Is-
firðinga, Hóhnvikinga, Altumes-
inga, Eyrbekkinga, Stokkseyringa,
Flateyringa, Keflvikinga og
marga fleiri og fleiri muniu á eftir
ir fcoma.
Nú fara sjómenn fram á 6%
uppbót á kaup síðastliðið ár fyr-
ir háseta og 10<>/o fyrir kyndara
og. Iðja fer fram á dálitla hæfck-
ún grunniauna. En Claessen neit-
ar og telur ástæðuna vera þá
að það sé „princip“ hans að
ganga ekki inn á neitt slfkt. Hann
jafnvel bannar þeim atvinnurek-
endum, sem vilja ganga inn á
kröfumar, að gera það. Verkalýð-
urinn getur ékki fallist á það
sjónarmið og mun ekki vífcja frá
þessum kröfum sínum. Hann tel-
ur, sem allir mimu viðurkenna,
úð sé rétt, að hann eigi beinlín-
is inni hjá atvinnurekendum, að
þeir hefðu orðið að greiða hon-
um þetta, ef gengislögin he. ,)u
ekki vemdað þá.
Þá er það líka öllum kunnugt
að auk þess sem atvinnunekendur
hafa fengið þennan óréttmæta
aukagróða hafa beir rakað sam-
an hundruðum þúsunda og jafn-
vel milljönum á síðastiiðnu ári
og ekkert bendir til annars én að
áframhald verði á þeim gróða
og muni hann fara vaxandi á
næstunni. Þetta á ekki aðeins við
togaraeigendur og eigendur
kaupskipanna, helaur og alla
aðra atvinnurekenciur.
Það er því ekki fyrir hendi
snefill af sanngirni í því að baHda
7fast við „princip“ Claessens og
nei’a verkal'ölkinu um að fá þess-
ar lí-ilfjör’.egu kröfur sínar upp-
fyllfa”, enda mun sú raunin verða
að það fái þær fram. Eða vilja
a vmnurekendur stöðva t. d.fiski-
skipa- o g kaupskipafloitamii og iðn-
aðinn í lcngri tíma vegna „prin-
cipa“ Claessens, oem ekki em
„princip“ atvinnurekenda sjálfra
heldur manns, sem er styrfinn
í samningum og lítur á það sem
helgustu skyidu sima að spoma
gegn því að siarfandi menn fái
viðunandi laun fyrir störf sín,
án tTits til þess hvori að þjóðin
býður tjón við eða ekki?
Malfnndnr
K VENN ADEILDAR
SLYSAVARNAFÉL. ÍSLANBS
í Hafnarfirði verður haldinn
þriðjudaginn 14. jan. kl. 8,30
síðdegis að Hótel Björninn.
Fundarefni: Venjuleg aðal-
fundarstörf og önnur mál,
ér upp kunna að verða borin.
Að afloknum fundi verður
drukkið kaffi og spilað.
STJÓRNIN.
AÐUR en þetta strið hófst,
höfðu margir búist við að
það mundi hefjast með ógurleg-
um loftárástim á stórborgir Ev-
rópU. Teiknángar’, gerðar eftir spá
dómum um stríðið, sýna London,
Berlín, París, Varsjá í rúsfUm eft-
ir sprengjnregn af himnUrn ofan.
Þetta fcom þó ekki á daginn,
þvi að fyrstu mánuðir1 stríðsíns
voru afar rólegir í loftiniu. Vom
það nær eingöngu flugvélar úr
strandgæzluliðium ófriðaraöila, er
við áttust. Hér verður á eftir
rætt litillega um fluglið brezku
strandgæzlunnar „The Oostal
Command“.
Siðarr Bretar hertóku ísland,
hafa nokkrum sinnum flogið héí
yfir stórir flugbótar. Þetta eru
hinar heimsfrægu „S'underiand“
flugvélar, sem enu hin mesta völ-
undarsmíð að öllu leyti. Þær
jgæta hafnannia í fciing Um Brtet-
land, allt frá Gibraltar til islands
og frá ströndUm meginlandsins
langt út á Atlantshaf. Þessi risa-
vöxnu loftskip, sem hafa tíu
menn innanfcorðs, sveima yfir
sjávarfletinum O'g le'.ta að kaf-
báturn. Þau gefa nánar gætur
að hverju skipi, sem nálgast
strendumar. Þau gæta skipa’esí-
anna og þau berjast við óvina-
flugvéliar, sem fcunna að verða
á vegi þelrra. Þar að auki hafa
flugbátar þessir bjargað fjölda
skiprekamanna af höfunum og
flugmönnum, sem misst hafa
flugvélar sínar í sjóiríú.
Það er erfitt að gefa hugmyxd
■um s’ærð „Siunderland'-flugbát-
anma. Þegar cinn þeirra lá á
Reykja'víkurhöfn í sumar, mátti
sjá að skrokkur hans var eins
og stór mótorbátur! f þess!iun
ii:ahúk cu tvær hæðir, en 'f e
og aftast í honu- i e: sVi- ■-
bomið fy.rir. Vclarna- rm fjórar,
B istol Pegasus XXII, 1010 hest-
af'a og hraðinn 327 km. á klsí.
Alls ge'ur f'ugbá’.urinn konrizt
allt að 4500 km. án þess að taka
benzln.
En sfrandgæzlan hefir fleiri
flugvéiar en „Sunderland". Má
þar nefna „Avro Anson“ könn-
uiraarflugvél, sem hefir getið sér
gott orð, þótt hún sé tiltölulega
ný í eldinUm. Sú flugvél, sem
Bandaríkin hafa selt Brletlum
mest af hingað til, er „Lockheed
Hudson“ könnunarsprengjuflug-
: él. Þetta er hernai arútgáfa af
f'ugvé’Inni, sem miiljórramæring-
tirinn Howard ■ Huges flaug á í
krirg um hnöttihn á þrem dög-
U. r og nítján stimdum. Hún
hefir tvær vélár tvöfalt hliðar-
stýri; í „nefirn ‘ á Lenni eru
tvasr vélbysiU'r :>g aftan og ofan
á búknum er byssUtum. Hudson-
flugvélannat hafa reynzt ágætlega
og er þeirra oft getið í fréttum.
Hraðinn er 394 km. á klst. og
vélin kemst alls um 2700 km. án
þess að taka benzín. — Enn má
nefna „Vickeri. Wildbeest" tund-
Uirskeytisflugvél. Hún er gömut,
tveggja vængja og ber eitt tund-
urskeyti milli hjólanna. 1 orust-
Unium á Miðjarðarhafi nýlega var
getið um, tundurs'keytaflugvélar,
og eru það sennilega þessar. Þó
gtetuii’ einnig verið, að það hafi
verið „Fairey Swordíír>fc“, sem
hafa þá væntanlega tel”: sig upp
af „Ark Royal“ og tiltieyra flot-
anum. Að aufci má telja nokkr-
ar tegundir gamalla flugbáta, t.d.
„Short Singapore“. Lólcsins má
ge a þers, að nýlega var tekin í
notkttn ný tegund flugbáta, mjög
svipaðra ,Sunderland“, nerna
minni. Þeir hafa t. d. aðedns tvær
vélar. Kallast þteir ,Saro Ler-
wick“. t (
Þessar flugvélar bafa uunið
mikið og erfitt starf. Til dæmis
má Uiðfna, að á fyrstu fimm mán-
uðum stríðsins flugu vélar
strandgæzlunnar 8000000 fcm.t
„Rundehorn“
náðist út.
RUNDEHORN“, norski
y línuveiðarinn, sem
strandaði nýlega á Klaustur-
fjöru við Skaptárósa, hefir nú
náðst út.
Fór eigandi skipsins, sem er
norstour skipstjóri, austur, og Ein-
ar M. Einarsson, fyrrverandi
skipherra. j ■
Náðu þeír „Rundehorn“ út á
föstudagsnóttina og höfðu ekk-
eri sfcip til hjálpar. t
Á Steinsmýrarfjöru í Meðal-
landi strandaði nýiega enskt
brrgðaskip. Er verið að dæla úr
því sjó og mun verða reynt að
ná því út.
Jölatréssfceratai
heldnr
fafciiasiiaflapi Daisto&i
fyrir börn fékgsmanna þriðjudaginn 14. janúar kl. 4 e. h.
í Iðnó, - Aðgöngumiðar seldir á skrifstofu félagsins
í dag i3. janúar, kl. 1—7 e. h. og þriðjudaginn 14. janúar
J”! 10—12 f.h.
Um kvöídið verður dansskemmtun fyrir fullorðna frá
klukkan 10. /j
SKEMMTINEFNDIN.
Málarasveinar f
Fv ndur í Baðstofu iðnaðarmanna kl. 8V2 í kvöld.
Ðagskrá:
KAUPGJALDSMÁLIN.
Mætið stundvíslega.
STJÓRNIN.