Alþýðublaðið - 26.01.1941, Qupperneq 2

SUNNUDAGUR 26. JAN. 1641.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
X B
Fyrst og fremst borinn fram af Alþýðuflokksmönnum
STJÓRN: TRÚNAÐARRÁÐ:
Formaður:
Haraldur Guðmundsson.
V araf ormaður:
Jón S. Jónsson.
Ritari:
Felix Guðmundsson.
Gjaldkeri:
Torfi Þorbjörnsson.
Fjármálaritari:
Sigurður Guðmundsson.
VARASTJÓRN:
Helgi Þorbjörnsson.
Sigurbjörn Maríusson.
Haraldur Pétursson.
%
STJÓRN VINNUDEILU-
SJÓÐS:
Formaður:
Ágúst Jósefsson.
Meðst jórnendur:
Guðm. R. Oddsson.
Þorsteinn Ó. Jónsson.
Varamenn:
Hannes Pálsson. *
Kjartan Ólafsson.
ENDURSKOÐENDUR:
Guðjón B. Baldvinsson,
Karl Gíslason.
V araendurskoðandi:
Haraldur Björnsson.
Haraldur Guðmundsson, Hávg. 33.
Jón S. Jónsson, Aðalbóli.
Felix Guðmundsson, Freyjug. 30.
Torfi Þorbjarnarson, Ásvallag. 23.
Sig. Guðmundsson, Freyjug. 10 A.
Helgi Þorbjarnarson, Ásvallag. 16.
Sigurbjörn Maríusson, Laug'. 49 A.
Haraldur Pétursson, Grett. 51.
Ágúst Jósefsson, Fram. 22 A.
Guðm. R. Oddsson, Laugav. 61.
Þorsteinn Ó. Jónss., Bræðrbst. 21.
Hannes Pálsson, Vest. 30.
Kjartan Ólafsson, Njarð. 47.
Guðjón B. Baldvinsson, Ásvg. 39.
Karl Gíslason, Grettisg. 54.
Haraldur Bjöimsson, Hringbr. 36.
Ámundi Ámundason, Rán. 46.
Arngrímur Kristjénsson, Þorrag. 5.
Árni Kristjánsson, Óðinsg. 28 B.
Ásgrímur Gíslason, Fram. 36 A.
Baldur Sigurjónsson, Hring. 148.
Bjarni J. Guðmundsson, Bárug. 17.
Bjarni Tómasson, Meðalholt 6.
Björgvin Jónsson, Baldursg. 36.
Bi-ynjólfur Kristjánsson, Hátv. 11.
Einar J. Dyrset, Laug. 24 B.
Erlendur Gíslason, Laugam.bl. 7.
Erlendur Vilhjálmsson, Brávg. 50.
Gísli Narfason, Barónsst. 24.
Guðbjartur B. Kristinss., Spít. 6.
Guðgeir Jónsson, Hofsvg. 20.
Guðmundur Gissurarson, Lind. 13.
Guðm. Gissurarson, Laug. 138.
Guðm. Guðmundsson, Bald. 27.
Guðmundur Jónsson, Grund. 11.
Guðmundur Laxdal, Fram. 52 A’.
Guðmundur Sigurðsson, Vitast. 7.
Guðm. Þorsteinsson, Bergþg. 23.
Gunnar Gunnarsson, Ránarg. 9.
Gunnar J. Vagnsson, Óðinsg. 19.
Gunnl. Á. Jónsson, Vatnsst. 16 A.
Halldór Sigurðsson, Bjargarst. 7.
Haraldur Einarsson, Skólav. 30.
Haraldur J. Magnúss., Óðinsg. 22.
Haukur Jónsson, Háteigsv. 9.
Helgi Guðmundsson, Hofsvg. 20.
Helgi Þórðarson, Bergst. 50 B.
Hörður Kristinsson, Ásvallag. 3,9.
Hörður Þorgilsson, Lindarg. 32.
Ingi Guðmundsson, Hellus. 3.
Ingi Jónsson, Freyjug. 8.
ísleifur Skúlason, Bjarn. 5.
ívar Þórðarson, Grund. 2 A.
Jarl Sigurðsson, Freyjug. 11.
Jóhann G. Gíslason, Urð. 5.
Jón Arason, Hverf. 104.
Jón Einarsson, Tjarn. 10.
Jón Ingimarsson, Vit. 8 A.
Jón Jóhannesson, Framnesv. 14.
Jón Sigurðsson, Ing. 21 B.
Júlíus Þorsteinsson, Bergst. 41.
Karl Th. Hall Kristj.s., Hólum, Skf
Karl B. Laxdal, Bræðrabst. 14.
Kjartan Guðnason, Bergþ. 61.
Konráð Jónsson, Reykjavíkurv. 31.
Kr. F. Arndal, Hringbr. 178.
Kristinn Halldórsson, Týsg. 4.
Kristinn Jónsson, Urð. 10.
Kristinn M. Sveinsson, Týsg. 1.
Kristján Guðmundss., Fram. 18 C.
Lárus Ingimarsson, Háteigsv. 13.
Magnús Gíslason, Þórsg. 9.
Marel Sigurðsson, Njarð. 43.
Marteinn Steindórsson, Klapp. 20.
Oddur Guðmundsson, Vitast. 11.
Ólafur Friðriksson, Hverf. 10.
Ólafur Jónsson, Njálsg. 90.
Ólafur Jónsson, Reykjanesbr. 1.
Ól. Jón Sigurjónsson, Hverf. 82.
Óskar Jónsson, Lind. 38.
Páll Guðmundsson, Klapp. 37.
Sigurbjörn Ólafsson, Berg 42.
Sigurður S. Straumfjörð, Urð. 8.
Siguroddur Magnússon, Urð. 10.
Sigurður Guðmundsson, Njarð. 61.
Sigurður Sigurðsson, Norðurst. 5.
Sigurjón Snjólfsson, Hverf. 82.
Sigsteinn Þórðarson, Vest. 27.
Sveinn Óskar Ólafsson, Blómv. 10.
Sverre Möller, Laug. 65.
Stefán Jónsson, Bergþg. 41.
Theóbaldur Ólafsson, Vit. 8 A.
Tómas Sigurþórsson, Skeggjag. 11.
Vilhjálmur Eyþórsson, Öld. 25 A.
Vilhj. S. Vilhjálmsson, Brávg. 50.
Vilhj. Þorsteinsson, Reynimel 40.
Þórður Gíslason, Bergþ. 23.
Þórður Markússon, Ránarg. 8 A.
Þorsteinn Jónsson, Bræðrab. 10 A.
Þorsteinn Sigurjónsson, Grund. 19.
Kaupskipatjón Breta getur eng
in áhrif haft á úrslit striðsins.
Ný skip koma stöðugt í stað þeirra, sem skotin eru í kaf.
JÓÐVERJAR hafa gumað
mjög af því, að kafbáta-
hernaðnr þeh-ra hafi gereyðilagt
allan kaupskipaflotann fyrir
Brefunr. Hins vegar halda Bretar
því fram, að kafbátaárásir Þjóð-
verja á kau[)skipaflota sinn hafi
ekki valdið þeim neinu tilfinnan-
legu tjóni.
Þó a?t ekkert tillit sé tekið til
þessara gagnstæðu fullyrðinga,
en málið metið af övilhöllum
aðila, má fullyrða, að kafbátaárás
ir Þjóðverja, jafnvel þótt þær
fce'i tölnverðan árangur, hafi eng-
in áhrif á lokaúrslit styrjaldar-
innar.
Það hefir komið í ljós, að á-
rásir Þjóðverja á brezk skip hafa
ekki valdið neinu þvílíku tjóni
fyrir Breta eins og árið 1917.
Ennfremur kemur það í ljós, að
l e' skiparylgdir vernda s:glingarn-
at: að mjög miklu leyti, að Bretar
geta farið um höfin eftir þörfum
og þá skortir hvorki matvæli né
nein mikilsvaTðandi hráefnr.
Hitsapnlrnar athngaöar.
Það er vert að gera að um-
talsefni mótsagnir þær, sem koma
fram í brezkum ©g þýzkum
fregnum viðvíkjandi kaupskipa-
tjöni Breta. 10. september birti
brezka flotamálaráðuneytið
skýrsht yfir skipatjón sitt, sem
sýndi, að Bretar sjálfir hefðu
misst skip að buTðarmagni 1,539
196 tonn, bandamenn þeirra 462,
924 tonn og hlutlausar þjóðir
769,213 tonn, eða skip saimtals
að burðamagni 2,771,333 tonn.
Þessar tölur sýna minna en
helmingi lægri tonnafjölda en
skýrsla Þjóðverja, sem gerð var
6- ágúst þar sem þeir þóttust
liafa sökkt skipum samtals að
buróarmagm 4,986,860 tonn.
Nýjustu skýrslur Breta um
skipatjón herina, að skipa-
tjón þeirra sé alls orðið nú 3,200
000 tonn og er það líka meira
en helmingi lægri tala, en Þjóð-
verjar þóttust hafa sökkt alls
mánuði áður.
í upphafi stríðsins áttu Bretar
8977 kaupskip stærri en 100 tonn
samtals 21,000,000 tonn. Norð-
menn áttu 1981 skip samtals 4,
833,813 tonn, Belgir 200 skip sam-
tals 408,418 tonn, Hollendingar
1523 skip, samtals 2,969,578 tonn,
Danir 705 skip, samtals 1,174,944
tonn, Póliendingar 63 skip, sam-
tals 122,318 tonn og Frakkar 1282
skip, samtals 2,953,938 tonn.
Nú hafa Bretar á sínu valdi
mörg hinna norsku, hiollensku,
pólsku og belgísku kaupskipa og
ófeljandi fjölda franskra, danskra
og þýzkra skipa, sem hafa fallið
þeim í hendur. Til dæmis má
skýra frá því, að fyrir aðeins
mánUði síðan lét hollenska haf-
skipið „Nieuw Amsterdam", 36,
287 tonna gufuskip, sem hafði
verið i New York frá því í maí,
úr höfn undir brezkum fána en
ekki var neitt látiið upp, Um það,
hvert það ætlaði að fara. !
Þó að aðeins 60°/o af norsku,
hollensku, pólsku og belgísku
skipunum og 10% af dönsku og
frönsku skipunum hafi komist
undir brezk yfirráð myndi sá
tonnafjöldi samtals nema 514
milljón, og að viðbættum kaup-
skipastól Breta yrði tonnafjöld-
inn samtals 261/2 rnilljón.
Jafnvel þótt Þjóðverjum væri
fært að gera allverulegan usla
í öllum þessum kaupskipaflota,
má búast við því, sem alveg
sjálfsögðu, að Bretar endurnýji
kaupskipaflota sinn og verður aö
gera ráð fyrir því áður en menn
fullyrða nokkuð um siglingateppu
Breta af völdum kafbátaárása
Þjóðverja.
Það er ekki í fyrsta skipti,
sem Breiar verða fyrir skipatjóni.
Á tímabilinu 1803- 1814, én á
þeim tíma voru meðal annars
Napóleonsstyrjaldirnar háðar,
misstu Bretar 40% af skipaflota
þeim ,sem Bretar áttu skráðan
1803. En þetta tjón var bætt að
fullu og meir en það, með nýj-
um skipum, þvi að árið 1814
var tonnafjöldi brezkra skipa 21
% meiri en árið 1803.
A’lt önnur útkoma varð í beims
styrjöldinni ,þegar Bretar misstu
skip, annað hvort vegna aðgerða
óvinanna eða af öð'rum orsök-
Um, samtals 8V2 milljón tonn.
Endurnýjunin, annað hvort með
því, sem smíðað var heima, keypt
var eða tekið herfangi nam að-
eins rúmlega 6 milljónum tonna.
En þó verður að geta þess að á
þessum tima byggðu Bretar her-
skip heima fyrir samtals 2 mill-
jónir tonna.
Skipasmiðarnar aaknar.
Brezkar skipasmíðastöðvar
munu ekki gera sig sekar um
sömu mistök og urðu í heims-
styrjöldinni, og það er engrnn
efi á því, að þar er unnið af
fullum krafti. Brezka stjóminhef-
ir lært af reynslunni og séð um
það, að ekki skorti mannafla á
skipasmíðastöðvunum fremur en
við aðra framleiðslu, sem nauð-
synleg er á stríðstímum.
Arsframleiðsla á skipum íBret-
iandi varð nxest árið 1920, en
þá voru smíðuð kaupskip sam-
tals 2,055.624 tonn. Þegar jafn-
mikið liggur við og núna, er
ársfram'eiðslan vafalaust miklu
meiri, einkum þegar þess er gætt,
að rétt áður en striðið braust út,
höfðu Bretar aukið og bætt skipa-
smíðastöðvar sínar að miklum
mun.
Við þetta má bæta þvi, að Bret-
ar höfðu keypt möig gömul, en
þó traustbyggð kaupskip frá
Bandaríkjunum •
Nýlega lýsti Ronald Cross,
siglingamá!a'áðlierra Breta, því
yfir að óvinirnir hefðu aÖeins
eyðilagt 8% af þeim kaupskipa-
flota ,sem Bre'ar áttu fyrir stríð
og að skip þau, sem B.retar hefðu
tekið herfangi, bættu þetta tjón
og rúmlega það.
Og það eru aðeins fáir dagar
siðan, að flotamálaráðuneytið
enska lýsti því yfir, að ný skip
kæmu hvert af öðru frá brezkum
skipasmíðastöðvUm. |
Þfóðverjar ba(a betri
aðstöön. ■ ^ .
En þó að Bretar hafi í þessu
tilliti betri aðstöðu nú, en íheims-
styrjöldinni 1914—18, þá er ým-
islegt annað, sem veldur Bretum
erfiðleikum-
Þjóðverjar hafa i þessari styrj-
öld allt öðruvísi aðstöðu til þess
að ráðast á kaupskipafl-ota óvina
sinna, en var í heimsstyrjöldinni.
Auk árása þeirra, sem kafbátar
Þjóðverja gera á kaupskipaflot-
ann, geta Þjóðverjar komið viö
skipum, flugvélum og dufluim,
sem hafa reynst miklu öflugri
jen í síðustu styrjöld, vegna þess
að nazistar hafa á sfnu valdí
alla strönd Evrópu frá Spáni til
Nord Kap og fjölmargar ágætar
hernaðarstöðvar, sem þeir áttu
ekki aðgang að í heimsstyrjöld-
inni.
í heimsstyrjöldinni réðu Bretir
yfir Ermarsundi og Norðursjón-
urn. Nú geta þeir ekki ráðið yf-
ir þessum siglingarleiðum vegna
íofthernaðar Þjöðverja. Ennfrem-
ur eru kafbátar Þjóðverja, sem
eru í kafbátahöfninni í Brest,
um 300 míluT nær hinum þýð-
ingarmiklu siglingarleiðum, held-
ur en ef þeir yröu að hafa bæki-
stöðvar sínar í Ostende eða Zee-
brúgge.
En jafnvel þótt svona sé' á-
statt, hefir Bretum t'ekist að
hrekja kafbáta burtu frá siglinga-
leiðum umhverfis Stóra-Bretland
og þeir sveima nú rniklu fjær
Bretlandi en var í heimsstyrjöld-
inni. Og þeii’ gera ekki árásir á
skip nær en 300—600 mílur vest-
an við írland.
Þannig valda kafbátamir miklu
minna tjóni vegna þess, að þeim
er haldið utan við aðal siglinga-
leiðimar.
!í (Christian Science Monitor.)
Foringi jðrnvarðliðs-
nanna tekinn fast
nr i Búkarest.
17» IIEGNIR frá Rúmeníu
hermá, að Horio Sima,
sem var fulitrúi Járnvarðar-
liðsmanna í stjórn Antonescus
og fyrir nokkrum dögum var
sagður kominn til Berlínar,
hafi verið tekinn fastur, og
muni hann ianan skamms
verða leiddur fyrir herrétt.
Sima var til skamms tíma for-
ingi þe'rra Járnvarðliðsmanna,
sem vildu hafa samvinnu við
stjórn Antonescus. En samkvæmt
fregnunum frá Bukarest nú, virt-
ist hann hafa breytt itm stefnu
og snúist til fylgis við hinn rót-
tækari arm Járnvarðliðsmanna
og síaðið að byltingartilrauninni
með honum, sem fyrst og fremst
virðist haia beinzt gegn hinUm
vaxandi áhrifunt Þjóðvetja í
landinu.
Auglýsið í Alþýðublaðinu.