Alþýðublaðið - 21.04.1941, Síða 3
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906. t
Verð kr. 3.00 á mánuði. 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐ J AN H. F.
V atnsskorturinn.
ALÞYÐUBLADIÐ____________
Finnur Jónsson;
Kommúnistar trúa
á viraáttu Hitlers.
----♦---
Þeir segja, að ekki þurfi annað en biðja
hann um undanþágu frá hafnbanninu!
V/ TNSSKORTURINN er eitt
af mestu áhyggjuefnum
ibæjarbúa e-ns og stendur, enda
©r það von. Heil hverfi í bænum
ern ajgerlega vatnslaus heila
Haga, og er ástandið á sumum
heimilium jafnvel svo slæmt, að
konur verða að sæta færi á næt-
urnar til að geta þvegið af heim-
ilisfólkinu, jafnvel þó að aðeins
sé Um að ræða fatnað ungbarna.
Fólk reynir af fremsta megni
að safna vatni i ílát til að hafa
tii matar, og víða er alls ekki
hægt að ná því nema á næturnar.
Geta menn vel gert sér greái fyr-
ár því, hversu mikiili truflun
þetta veidur á heimilum og að
vinna húsfreyjunnar og erfiði vex
ekki lítið við þetta.
í öllum dagblöðum bæjarins
hefir verið skýrt frá því, hvað
■tal&ð er að valdi þessúm mikla
vatnsskorti. Hér í blaðinu var
síðast ii'öinn föstudag skýrt frá
því álá'ti borgarstjóra, að óhófs-
eyðsla borgiaranna á vatninu ylli
honum fyrst og fremst. Við höf-
tum sVo að segja a'.idrei þurft að
spara vatn eða fara gætiiega með
það. Þess vegna verður vatns-
•skorturinn nú, þegar vatnsþörf-
in eykst mikið frá því, sem áður
var.
Hins vegar á vatnsmagnið, sem
rennur til bæjarins, að nægja
öllúm þeim, sem nú eru hér í
tbænum, og þó að fleiri væru,
það er að segja, ef því er lekki
eytt algerlega að óþö'rfu.
En það er einmitt þetta, sem
menn gera.
Það er vitað, að vatnsnotkun
hefir farið mjög rnikið í vöxt
við hina miklu fjölgun í bænum,
og líkur benda til, að „gestirniir:"
séu samhentir heiroamönnum í
þvi að fara ekki vel með vatnið.
Þá er vitað, að vatn er nú látið
í miklu stærri stíl t-il eriendra
skipa en nokkru sinni áður, og
loks hafa fengizt upplýsingar um
það, að konur, sem taka þvott af
setuliðsmönnum, nota meira
vatn en jafnvei hefir áður fyr
verið notað við fiskþvott, og að
mjög margar fconur vinna að
þessram þvotti einmitt á nætum-
ar, og það veidur því, að vatn
getur ekki safnast þá í geymana
eins og áður.
Það má segja að þétta sé ekki
iðnauðsynieg vatnseyðsla, og þar
sem vatnsmagnið er talið meira
©n nóg fyrir 54 þúsundir íbúa, en
þeir eru hins vegar ekki svo
margir, ætti þetta ekki að korna
að söik, ef vel væri farið með
þessa lífsmaiuðsyn okkar.
Stjórnarvöld bæjarins 4óku upp
á því í vetur, að hafa eftirlits-
menn í ferðUm um nætur til að
aðgæta, hvar vatn væri látið
renna í húsUm að nauðsynja-
feusu. Þessir menn fundu mjög
marga seka, og voru þeir aðvar-
aðir. Þetta hafði góð áhrif, en
svo virðist, að aftur sé að sækja
í sama horfið, og ættu eftirlits-
mennirnir því aftur að fara á
stúfana og bæjarstjórnin einnig
um leið að setja einhver viður-
lög við óþarfa vatnseyðslu.
Þá er heldur ekki úr vegi- fyrir
bæjarstjórnina að athuga bíl-
þvottastöðvarnar í bænUm. Öilum
er kunnugt, að á þeim rennur
vatn viðstöðuliaust meiri hluta
sóiarhringsins úr einni eða tveim-
ur slöngum á hverri stöð. og er
þarna um mjög mikið vatnsmagn
að ræða.
Það ætti að vera svo aUðskilið
mál fyrir bæjarbúa, hve nauðsyn-
Iegt það ér, að fara vel með
vatnið, iað vatnsveitan ætti ekki
að þurfa að senda marga'r aðvair-
anir til þeir.na, en svona er það
samt, aðvaranirnár virðast ekki
duga, og verður þá að grípa tii
einhverra annara ráða, annað-
hvort verður að reyna að skrúfa
fyrir vatnið til skiftis í hjnum
ýmsU bæjarhlutum eða að selja
vatn eftir mæli, og væri hvort-
tveggja þó mjög leiðinlegt.
Ef engin bót fæst á þessu
hvorki hjá bæjarhúum sjáifum
eða setuliðsmönnum, horfir til
enn meiri vandræða. Ættu því
allir að leggjast á eitt Um það,
að verða við áskorun vatnsveit-
Unnar um iað spara vatnið og
láta ekkert fara til ónýtis.
Látið vatnið ekki renna til ó-
nýtis, hvorki á daginn né næturn-
ar, látið vatnið ekki renna við-
stöðulaust, þegar þið emð að
bleyta út fisk eða þegar þið er-
uð að undirbúa þvott. Farið vet
með vatnið, það er einhver ailra-
þýðingarmesta naUösyn okkar .
Aðalfundur
Norræna félagsins verður í
Oddfellowhúsinu uppi þriðju-
daginn 22. apríl kl. 8,30 e. h.
Venjuleg aðalfundarstörf.
Lagahreyting.
STJÓRNIN.
Árshátið
Matsveina- og veitinga-
þjóna Reykjavíkur verður
haldin í Oddfellowhúsinu
kl. 11 í kvöld.
smzm.
F,'AAR ÞJöÐIR hafa á undan-
förnum árum sýnt okkur
Is’endingum jafnmikið vinarþel á
yfirborðinu eins og Þjóðverjar.
Þeir hafa gert út hvern vísinda-
leiðamgurinn hingað á fætur öðr-
Um. Þeir hafa boðið bæði íþrótta-
mönnUm og menntamönnium okk-
ar heim, til sín og sýnt þeim
hinn mesta sóma. Þeir hafa verið
ágætir viðskiftaviniir okkar og
k'eypt bæði sjávariafurðir og land-
búnaðarvömr okkar háu verði.
Vísiindamenn Þjóðverja hafa ritað
lærðar ritgerðir Um sjálfstæði
IsIanJs og hjá fáum þjóðum mun
vera jafn almenn þekking á allri
aðstöðu okkar islendinga, at-
vinnuvegum og lifnaðarháttum.
Ástæðurnar fyrir allri þessari
vináttu voru taldar þær, að hér
á Islandd væm engir Gyðingar.
Hér byggi hinn hreini norræni
kynstofn jafnvel svo óblandaður,
að full ástæðia væri til fyrir þessa
mifclu aðdáendur þessa kynþáttar,
að líta upp til okkar með virð-
ingu og þakklæti, fyrir að hafa
varðveitt stofninn ób’andaðan svo
öldum skifti, til sannrar fyrir-
myndar fyrir þá sjálfa. Þetta var
heidur ekki sparað af hálfu Þjóð-
verja.
Við Islendingar tókum þessum
djúpu vLnáttumerkjum yfirleitt
Ijiiflega. Þjóðverjar fengu ætíð
hi-nar bez-tu viðtökur og nutu hér
hinnar alkunnu íslenzku gestrlsn-i
í mjög ríkum mæli. Þeir vom
ætíð boðnir velfcomnir af öllum,
nema Alþýðuflokksmönnum og
kommúnistum. Alþýðuflokkurinn
ga-gnrýndi nazismann þýzka og
varaði við honum af þungri al-
vöm, en sýndi gestum, sem hing-
að komu í löglegum erindum,
fulla en kalda kurteisi. Komm-
únistamir gengú hins vegar miklu
lengra. Þeir ætiuðu alveg að ær-
ast, ef Þjóðverja bar að garði,
hvað þá ef þeir sáu einhvers
staðar fána nazista. Hvað éftir
annað réðust þeir um borð í þýzk
skip, til þess að skera þýzka fán-
ann niður, hvað eftir annað fórn-
Uðu þeir sér og voiTU dæmdir til
fangeisisvistar fyrir að ráðast að
þýzfcum ræði smannabústö'ðum,
sem voru friðhelgiir eftir alþjóða-
lögúm, af í:því þeir gátu ekki
þölað að horfa á blóðfána naz-
ista hlakta við hún á okkar ást-
kæra landi.
' Þeir áttu aldrei n-ógu sterk orð
til í ei-gu sinni til þess að ifor-
dæma djöfulæði nazismans.
1 Þetta var fyrlr stríðið. - (
! II.
Nú er afstaða kommúnista til
nazismans alveg orðin þveröfng
við það, sem hún var áður, þrátt
fyrir það þó að nazistair séú ailt
af að fremja æ fleiri og fleiri ó-
Öæðdsverk, er hljóta að vekja
andstyggð allra hugsandi manna.
Þess gerist engin þörf að rekja
hér, hvernig nazistarnir hafa brot-
ið hvern alþjóðtasamninginn á
fætUr öðrum, hvemig þeir hafa
ráðist á hverja friðsama þjóð af
annari, kúgað þær undir sig og
barið um löndin, eyðaindi borg-
unum með djöfúllegustu vít'isvél-
um, brennandi’ rænandi og myrð-
andi. Hafi menn ekki vitað þa-ð
fyrr, -eins og allir andstæðingar
nazista vissu fyrir ófriðinn, þar
á meðal kommúnist-ár, þá vita
menn það nú, að þeir hirða
hvorki' um orð né eiða og þyrma
engu ‘lifandi, ef þeir sjá sér hag
í því.
Fyrir þessu höfum jafnvel við
Islendingar orðið á s-orgl-egan og
áþreifanlegan hátt.
Eagir vita betur en Þjóðverjar,
að vi'ð Islendinigar getum ekki lif-
að hér í landinu, ef siglingar til
annara landa leggj-ast niður. Samt
hafa þeir sett hafnbann á íslanid.
Þjóðverjar vita, að erlendur her
si'tur hér í landinu giegn okkar
vilja. Samt gera þeir nu tilraún
til þess að svelt-a alla landsmenn
þ. á m. konur )o.g böm, með
því að banna allar si'glingar að
og frá landinu. Til 'þ-ess efö á-
rétta þetta bann hafa þeú myrt 30
vaska sjómenn á hlnn níðinjgs-
legasta hátt -og sökkt tveimur
skipum okkar. t
■ Hin mikla vinátta, sem þeir
áður virtust hera til okkar, hefir
snúist Upp í taumlaust grimmd-
aræði. Nú ætla nazistamir sér
ekki lengur að vemda hinn hreina
norræna kynstof-n, heldur gera
þeir sér allt far um að tortíma
honum. Má það minnstu skifta,
þótt ísland hei-ti ekki lengur á
máli Þj-óðverja „vagga hins nor-
ræna kynstofns", heldur „danska
eyjan“.
• Allir sjá nú, að hin mikla vin-
átta, er þýzkir nazistar virtust
beva tiL okkar íslendinga, var ekki
annað en yfirskyn tii þess að ge‘a
kannað landið og Ijósmyndað
það, í því skyni að koma hér
Upp vígstöðvum, þegar færi gæf-
ist, og geta gert árásir á 1-an-dið
með „sem beztuni árangri“, ef
aðrir yr-ðu- fyrri til.
Sveltitilrauin Þjóðverja- viið Is-
lendinga og morðárásir þeirra á
íslenzka sjómenn hiafa 1-okið Upp
augum margra, sem aldrei áður
trúðu, að þessir svo nefndu vinir
okkar gætu sýnt okkur slikán
fjandskap. Hins verar virðast ein-
■| mitt þessir síðiustu athurðiir hafa
sann'ærf kommúnis a um, að naz-
ístamir, sem sllkt aðharast, séu
okkar beztu vinir i ney-ð, aö
minnsta kosti verja þeir miklu
; rúmi í blaði sínu tiil þess að
; reyna að sannfæra lesendUT sína
um það.
III.
Blað kommúnista þieytist ald-r-
ei á því, bæði í tíma og fotima,
að vara okkUr við því að trúa
nazistum, meðan þeir sýndu
okkur vináttu. Nú þegair þeir
myrða sjómenn okkar og vilja
svelita konur og böm, gera komm
únistar allt sem þeir geta til þess
MÁNODAGUR 21. APRÍL 1941.
ttQClQCtOQQQQeX.
>
„Goðafoss"
fer annað kvöld vestur og norð-
ur. Viðkomustaðir: Patreks-
fjörður, Þingeyri, ísafjörður,
Sauðárkrókur, Siglufjörður,
Akureyri.
Farseðlar óskast sóttir fyrir
hádegi á morgun.
3öööööööööö«
að s-annfæra okkur um vinarþel
nazi-st-a. ,,
Þetta er ótrúlegt en satt.
Þjóðverjar hafa sett á okkur
hafnhann og hezta ráðið til þess
að feysa það er að því er Þjóð-
viljinn segir að við snúum okkur
tii Þjóðverja sjálfra og biðjium
þá að hjáípa okkur un-dan þeirra
eiglin banni og verkniaði.
Ráðleggingar Þi-óðviljans birt-
(u-st í 87. tbl. 17. apríl 1941 fbg
em svohljóðandi: 1
! „Hvað það snertir að Ieita
samkomulags við Þjöbverja
lum að viss skip mættu Sigla
hindrUnarlaust t .d. til Ameriku,
þá sýnist sjálfsagt að gera (iiruan
ina, -og er sennilegt að hún getl
borið árangiur. Það er kunnugt
að Þjóðverjar hafa ætíð verið
ieiðubúnir til að Ieyfa flutning
hitaveiuefnisins frá Kaupmanna-
höfn, og bendir þet'a Dg fIei a tií
þess að Þjóðverjiar mUnda fallast
á að leyfa okkur að hafa á-
Ikveðín skip í sigllngUm til Am-
eríku.
jHvað þriðju tíiiögunni viðvík-
Ur, þá er augljóst að Þjóðvesrjar
mundu ekkert ha’’a við það að at-
hiugia, að leyfa okkur að sigla til
tMúnmansk.“
Já, það er svo sem sennilegt að
tilraun um að viss skip fái áð
sigla óáreitt af Þj-óðverja hálfu
eftir hafnhannssvæði, beri árang-
ur þegar þeir eru nýbúnir að tilr
kynna að þeir áskilji sér rétt til
að skjóta öll skip niður, hvar
sem þau em stödd umhverfis
lándið, meira að segja á fiskimið-
Unum! Það er ekki lengur hægt
að faira á hamdfæri á árabát tii
þess að fá sér í soðið áin þess
að eigaáíhættu a!ð þýz-kur kafbát-
Uir komi með vélbyssu og skjóti
mann í kaf.
En Þjóðviljinn er ekki í neáinUm
vandræðum með rökin fyrir vel-
vilja Þjóðverja. „Það er kunn-
Ugt um að Þjóðverjair hafa
ætíð veri-ð rei'ðubúnir að leyfa
fiutning hitaveituefnis frá Kaup-’
mannaihöfn,“ segir blaðið.
Hvaðain koma því slíkar heim-
. ildir?
Það er þvert á móti kunnuigt
að ÞjóÖverjar stöðvuðu flutning
á efni til hitaveipunniar s. 1. sum-
ar .
Því er Þjóðviljinn að segja
þetta? Má ekki gera ráð fyrir að
ritstjórinn E. O., sem et bæjap-
fu’ltrúi, vifi betur?
Þá segir Þjóðviljinn: „Þá er
aUgljóst að Þjóðverjar myndu
Frh. á Í4 síðu.
i-
Xi'*