Alþýðublaðið - 24.04.1941, Blaðsíða 3

ALPYÐUBLAPIÐ
MIÐVIKUDAGU8 24. apitl 1941.
---------- ALÞTÐUBLAÐIÐ ------------------‘
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Álþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Siimar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
S'fmar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
♦---------------------------;--------------♦
Norræn samvinna.

Hljómleikar
í hátíðasal Háskólans á sumardaginn fyrsta kl. 3,15:
1. Prins Gustaf: Sjung om studentens lyckliga dag.
Þýzkt stúdentalag: Ubi bene, ibi patria.
Hallgrímur Helgason: Skagavísur.
Stúdentakór Háskólans undir stjórn Hallgr.
Helgasonar.
2. Hallgrímur Helgason: Sónata fyrir píanó, op. 1:
Stefja með tilbrigðum, Adagio — Allegro — Ada-
gio — Allegretto scherzando. Intermesso: Andante.
Allegro con moto.
Margrét Eiríksdóttir, píanó.
3. Árni Thorsteinsson: Vorgyðjan kemur.
Sami: Dalvísur.
Sigfús Einarsson: Gígjan.
Sveinbjörn Sveinbjörnsson: Sprettur.
Pétur Á. Jónsson. Hallgr. Heigason við
hljóðfærið.
.....
* T’&ÉÍJV:h ' ■
4. Þórarinn Jónsson: Humoreske.
Karl O. Runólfsson: Islenzkur dans.
Helgi Pálsson: Vikivaki.
Björn Ólafsson, fiðla — Árni Kristjánsson,
píanó.
5. Þórarinn Jónsson: Nótt.
Páll ísólfsson: Söknuður.
Markús Kristjánsson: Bikarinn.
Eggert Stefánsson, Ámi Kristjánason við
hljóðfærið.
6. Páll ísólfsson: 3 píanólög, op. 5.
Burleske. Intermesso. Capriccio.
Árni Kristjánsson.
7. Þýzkt þjóðlag: Das Napoleonslied.
Hallgrímur Helgason: Höggin í smiðjunni.
W. H. Veit: Der König in Thule.
Stúdentakór Háskólans.
Verða aðgongumiða er kr. 5,00 og fást þeir í Bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundssonar og Hljóðfærahúsinu.
ALLUR ÁGÓÐINN RENNUR TIL SUMARDVALAR
v BARNA.
Hnndrað íslenzkar myndir
er bezta sumargjöfia
haada íslenzknm
mönnam og erlendum
Bókaverzlnn
NORRÆNA FÉLAGIÐ hélt
aöalfund sinn hér í Reykja-
vik í gærkveldi. Paö hefir eins
ag að líkindum lætur ekki getað
?eyst mikiÖ starf af hendi siðan
þaö hélt síðast aðalfund. Það
Juefir verið lítið svigrúm fyrtr
ætliunarverk þess — norræna
samvinnu — á síðasta ári. Stríð-
«ð hefiir skilið frændþjóðirnar að
í bi}j. Noregur og Danmörk v-oru
Ihertekin af öðrum ófriðaraðiiau-
iam fyri-r rúmu ári, Is’and af hin-
'ttm aðeins mánuði síðar. Og
Svíþjóð og Finnland eru svo að
'segja inni lokuð. Allar samgðng-
’»r mi-lli íslands og annarra Norð-
Mrlanda hafa því stöðvast. Eng-
in viðskipti efnaleg eða andleg
Ihafa getað átt sér stað. Það hefir
■«kki einu sinni veríð hægt að
skiftast á pósti og í fyrsta sinn
«m nokkurí árabil hafa meðlimir
ruorræna féiagsius hér ekki fengið
iiið myndarlega ársrít „Nordens
ÍKalender*1, sem gefið hefir veríð
■út af öllum norrænu félög'unum
sameiíginlega. 1 þess stað hafa
jHeir að vísu fenigið ágæta bók,
tnyndium prýdda, af „Svíþjóð á
vortim dögum“, eftir Guðlaug
ffíósánkranz, ritara félagsdeildar-
ihmar hér á landi.
Oft hafa heyrzt raddir um þaö
siðan Norðurlönd drógust inn í
ófriðinn, einkUm eftir að Noregur
*og Danmörk voru hertekin, ón
,-þess að þeim bærist hernaðarieg
hjálp frá hinum Norðurlön-dun-
Wm, að norræn samvinna hefði
•«kki staöízt fyrstn eldraunina,
sem á vegi hermar varð. Hún
væri því dauðadæmd og ætti sér
-fflnga fnamtíð. En þeir, sem
þanniig hafa talað, hafa al-drei
'skiláð norræna samvinnu né
feunnað að meta hið mikla gil-di
hennar fyrir frændþjóðirnar. For-
•göngumenn norraatnar samvinnu
nú á tímUm hafa aldrei reynt að
velíja neinar tálvonir Um það,
að hún væri: hemaðarbanda-
lag, hvort heldur til varnar eða
■sóknar. Hún hefir að því Leyti
. verið ólík hinum hávaðasama
stú-dentaskand mavisma um miðja
iðldina, sem leið, sem lofaði svo
m'iklu, en efndi svo lítið. Hin
norræna samvinna nútímans hefir
verið laus við aita slíka rómantík.
Hún hefir að vísu byggzt á sam-
eiginlegu ættemi, sameiginlegrr
sögta og sameiginlegri menningu,
en ekki ætiað sér neina þá dul,
að gera Norðurlönd aftur að
hernaðarlegu stói*veldi eins og
þau voru stundum í gamla daga.
FriðUr bæði út á við og inn á
við hefir frá Upphafi veríð yfir-
lýst sk'ilyrði þess, að hún fengi
notið sín og borið þann ávöxt,
sem tilætlaður var. Og friðsam-
legt uppbyggingarstaxf, bæði á
efnaiegta og andlegu sviði, hefir
verið þungamiðja hennar, enda
væri norræn! menning á okkar
dögtam ekki sú fyrirmynd annarra
þjóða og ekki sú framtíðarvon
fyrir mikinn hltuta mannkynsins,
sem hún er, ef í öðrum ania
hefði verið unnið að uppbygg-
ingiu hennar.
Og þó að Norðurlandaþjóðim-
ar hafi í bili orðið að beygja
sig fyrir utan að komandi of-
beldi og leiðir þeirra skilizt með-
an á stríðinu stendur, mun hin
n-orræna samvinna rísa ittpp á
ný og reynast haldbetri en nokk-
úrt peirra hemaðarbandalaga,
sem nú er svo mikið gert úr. Þó
að við fréttum ekki margt frá
hinúm herteknu og innilokuðu
frændþjóðum okkar á Noröur-
íöndum í seinni tíð, þá nægir þó
það litla fullkomlega til þess,
að færa okkur heim sanninn um
það, að anda norrænnar sam-
vinnu 'hefir ekki tekizt að drepa.
Hann er þar enn að verki eins og
vel má sjá af því bræðraþeli,
sem íslendingúm var sýnt í Sví-
þjóð, þegar þeir komu þiangað
húndmðum saman frá Danmörku
og Noregi til þess að fara hingað
heim með Esju frá Petsamó. Sá
andi mun fá stærri verkefni að
stríðinu Ioknu, þegar Niotegur og
Danmörk hafa aftur veríð leyst
úr ánauð og að því kemur, að
græða sárin. Þá mun enginn leng-
ur leyfa sér að segja það, að
að norrænni samvinnu hafi verið
unrið iyrir gig,
Háskólafírirlestnr
nfflfornorískamenn-
inon.
Mr. Harris, verzlnnarráðn-
nantur Breta hér, flytnr fyrir-
lestnrinn.
HÁSKÓLI ÍSLANDS hefir
beðið Mr. C. R. S. Harris
verzlunarráðunaut Breta hér
að flytja opinberan fyrirlestur,
og ætlar hann að ræða um
„þakkarskuld Breta til grískr-
ar fornmenningar“ (The British
Debt to Greek Civilisation).
Mr. Harris hefir starfað í
þágu brezka utanríkismálaráðu
neytisins mörg undanfarin ár,
en áður var hann kennari í
fornaldarfræðum við háskólann
í Oxford. Þegar hann hafði lok-
ið magistersprófi í klassiskum
fræðum við þennan háskóla
veittist honum sá mikli heiður
að verða kosinn „Fellow of All
Souls College“. Hann fluttist
til háskólans Princeton í Banda
ríkjunum, -þar sem hann hélt
áfram námi sínu og gerðist
doktor í sínu fagi. Því næst fór
-hann aftur til Oxford, og að
loknum rannsóknum hans þar
hlaut hann doktors-nafnbót.
Það er því ekki að undra þó
að Háskólanum þyki fengur í að
fá slíkan sérfræðing til þess að
flytja fyrirlestur.
Mr. Harris ætlar að sýna
fram á það í stórum dráttum,
hvaða áhrif grísk menning hef-
ir haft á brezkt menningarlíf.
Það er athyglisvert að ensku
orðin yfir stærðfræði, landa-
fræði, sorgarleiki, gamanleiki,
heimspeki og síðast en ekki sízt
lýðræði, eru af grískum upp-
runa. Það eru fá vísindafög,
sem ekki voru stunduð af forn-
grískum spekingum, og er það
undravert að fyrir hálfri þriðju
öld skyldi þessum mönnum
auðnast að leysa svo margar
gátur náttúrunnar. Á sumum
sviðum lögðu þeir hyrningar-
stein að því, sem seinna varð
fullkomnað, en á öðrum svið-
um hefir aldrei tókizt að gera
-betur eða jafnvel og þeir gerðu,
og má þar telja aðallega bygg-
ingarlist og myndlistargerð.
Á Norðurlöndum hefir minnst
kennt áhrifa grískrar forn-
menningar, og er það -þess
vegna sérstaklega mikilsvert að
hafa tækifæri til þess að fræð-
ast um þessi mál með því að
hlýða á vísindamann eins og
Mr. C. R. S. Harris.
Mr. Harris ætlar að flytja
fyrirlestur sinn á föstudaginn í
hátíðarsal Háskólans kl. 6,15,
og ætlar hann að sýna margar
skuggamyndir máli sínu til
skýringar. 4
Vísitalan.
IFRÁSÖGN Alþýðublaðsins í
gær um vísitö’una stóð m.
a.: „þó að mjólk og aðrar lan-d-
búnaðarafurðir lrnfi hækkað mik-
m í mánuðinum, hefir fiskur lækk
! að svo mikið að vísi:a an helst
I óbreytt og kaupið einnig.“ B að-
inu hefir verið bent á að þetta
er ekki allskost-ar rétt.
Aprílvísitalan sýnir verðið eins
og það var 1. apríl síðastl., en
mjólkurafurðirnar hækkuðu ekki
fyrr en rétt eftir mánaðamótin,
og kemur sú hækkun ekki til
greina fyrr en i maí-vísitölunni,
sem þá er sennilegt að hækki
talsvert. Virðist þa-ð fastur siður,
að hækka lan-dbúnaðarafurði'rn-
ar rétt eftir mánaðamótin, svo
hækkun þeirra hafi ekki strax á-
! hrif á kaupið.
Hitt er rétt, að fiskur lækkaði1
og sömuleiðis lækkaði kolaverðið
í marz og varð þetta tvent aðal-
lega til þess að vísitalan hélzt ó-
breytt 1. apríl, þrátt fyrir tals-
verða hækkun á ýmsum öðmm
liðum.
Sundhöllin
verður opin á morgun, sumar-
daginn fyrsta, frá kl. 7,30 til kl.
9 f. h. fyrir alla, kl. 9 f. h. til kl.
2 e. h. fyrir bæjarbúa og kl. 2—4
e. h. fyrir álla.
Skemtileg bók er göð snmargjöf
En skemmtilegar bækur eru: Marco Polo,
María Antoinetta, Saga Eldeyjar-Hjalta,
Þjóðsögur Jóns Árnasonar, Læknirinn,
Ljóðasafn Guðmundar Guðmundssonar,
Tómas Sæmundsson, Gott land og íslenzk
úrvalsljóð. — Allar þessar bækur fást í
skinnbandi.
Bókaverzlnn ísafoldnrprentsmidjn.