Alþýðublaðið - 12.05.1941, Blaðsíða 2

I
I
MÁNUDAGUR 12. MAÍ 1941. ALÞYÐUBLAÐIÐ
Kauptaxti.
FYRIR MEÐLIMI SKIPSTJÓRA- OG STÝRIMANNA-
FÉLAGS REYKJAVÍKUR.
Kaup skipstjóra og stýrimanna skal vera samn-
ingur félagsins dags. 21/1 1941 við Félag-íslenzkra
línuveiða- og fiskflutningaskipa, óbreyttur og til
viðbótar komi að skipstjóri fái 2%% — tvo og
hálfan af hundraði — af brúttó söluverði fiskj-
arins og stýrimaður 1 Vz % — einn og hálfan af
hundraði, er reiknast á sama hátt.
Meðlimum félagsins er óheimilt að skrá sig á
skip til Englandsferða með ísvarinn fisk fyrir
önnur kjör þar til öðruvísi verður ákveðið.
STJÓRNIN.
Ráðaiigarstofs laaábúaaðarias
hefir opnað skrifstofu í húsi Búnaðarfélags íslands,
og verður hún opin fyrst um sinn kl. 5 til 7.30 síð-
degis. Sími 2718.
Þeir, sem óska eftir vinnu við sveitastörf í vor og
sumar, gefi sig fram sem fyrst.
Ráðningastofan hefir beiðnir frá bændum um fólk
í vor og sumarvinnu og ársvistir.
Verðiæiia meðal smáaiBiiiia.
Bftir Pétur Sigorðssoii,
H^E málverkin geta oft verið
töfrandi. Li-tir — blandaðir
dtir. Mildir, veikir, sterkir, hvítiir
og svartir. Allia vega litir.
Þannig er lífið. Alls stabar á
leið vegfarandans er eitthvað við-
bjóðslegt og eitthvað öásamlegt,
og svo ótal margt par á milli. u-
Litanðgi og'líf. Ekki þarf langt
að ileita til pess að kynnast fjöl-
breyttnii lífsins.
1 marz og april s. 1. gaf ég mig
við smávægilegum ferðalögum, á
hálfum öðrum fæti, pví að mað-
ör var ég enginn tíl stórræða. En
álls staðar er lífið eitthvað æfin-
týrálegt. Á' ferðialögum finnur
maður oft hezt sjálfan slg, Sér-
staklega ef tn aður á heima í
borgum. Á ferðalögum gefst mér
oft tækifæri til að lesa bækUr,
sem ekki koma heim til mín, og
margt merkiiegt er allt af sjáan-
legt innan Um smámunina og
hversdagslega lífið.
Eins og ekki sé eitthvað skáld*
Iegt og furðulegt við það að
liggja í herbergiskytTU í gamal-
dags gistihúsi, á iegubekks-
skrjóði, sem á senniiega furðu-
!ega sögu, er hann hefir pó vit
á að pegja yfir, nema pað sem
veggUrinn tii fóta er með óljósar
uppljóstanir, sem orðið gætu
stórskáldi' efn-i í fimm binda ást-
arreifaTa, að liggja á slíkum stað
með „Ofvitann“ á brjóstum sér
og hiusta svo á hiun fu'rðu’egasta
kór syngjandi, galandi og æp-
andi, sætkendra, háiffullra og
stjörnufu’lra m-anna, og reyna að
gera sér Ijósa mynd af heimi,
sem byitíst Um d tröllsham og
álagafjötrum • heimsstyrjaldax.
glíkt er ekki bragðlaust líf.
Kötturinn lifir á músunum, ein
skordýrategundiu útrýmir annari,
og ein spiHingin sættir rnaun við
hina. Þegar ég varð að liggja
an-dviaka og hlusta á vælið í ölv-
Uðu mönnunum, gat ég vel sætt
mig við stríð. Eftir hverju er að
sjá? Geiir ekki pessi mannskepna
sig dýrunum ómerkilegri? Og
hvað er pá að harma. Einhvem
tíma hefir mannskepnan gengið á
fjórUm fótum, en fundið upp á
pví að nembast við að komast á-
fram á tveimur og fengið við af-
kárálega lögun, sem. verður að
klæc'ast af, sérstaklega á holdugu
fólki. Þegar Iendar standa langt
út í að-ra áttína en vömb í öiina,
pá sést pað glö'ggt, að fjórir
fætUr hafa hentað pessu sköpu-
lagi mikið betur. En innanum
vánskapnað, skepnuskap, fylliri
og vifleysu, er allt af eitthvað
fagurt, merkilegt og dásiamlegt.
Já, meira að segja heilir „Ofvit-
ar“. Og nú itala ég í fullri aivönu.
Mér gafst nú ekki tóm til pess að
lesa allan „Ofvitann", en ég las
fyrri hluta bókarinnar, og birtist
manni par mjöig merkflegur
heimur. Allur kaflinn um Bergs-
húsið og endurminningar pess, og
lestttr húsa, er með snilldar brag.
„Ofviflnn“ kann auðvitað engum
að Mífia og engan maninamun að
gera, en hiann segix líka oft
sniiildarlega ýmislegt, sem parf
að segja.
, Þá las ég í pessum ferðalögum
bókitta „Austanvindar. o<g vestan“.
Það er vel rituð skáldsaga, veit
ég pó ekki, hvort hún borgar
dagsverki'ð, sem fer í að lesa
hana. En í síðasta hefti „Eim-
mi‘öarinnaT“ Ias ég nokkrar rit-
gerðir, sem mér pótti mikiil
fengur, eins og tiil dæmis grein-
ina: „F.astheldni“, eftir hinn ald-
Urhnigna skáidjöfur á „Sandi“,
og grei'nina Um ófriðinn og ís-
■l©n*ka sagnari’tun, eftir ritstjór-
ann, svo að eitthvað sé nefnt.
Þar er líka fallegt kvæði eftir
Þórodd GuðmundssO'n kennara,
virðist honum kippa mjög í
kynið.
Seinast Ientí ég svo á æfisögu
Besthovens, sem dr. Símon Ágúst
Jóhannsson hefír íslenzkað, en
fræðslUsamband alpýðu gefíð út.
Er pað fljótt sagt, að ég tel
pessa idtlu bók vera dýra og
Ijómandi perlu. Hún segdx frá
dásam’egUm híutum, dásiamleg-
Um manni, harmkvælamannd,, yf-
ixburðamanni og listamanni af
guðs náð. Hvílíkur fengur, að
kynnast pótt ekki sé nema lítiis
hátíar æfísögtt slíkxa andans of-
Urmenna, og hvílík svölun og
sálarbót að kynnast pedrra heita,
sterka, mi'lda en pó stórbttioitna
sálarlífí. Það er mannbætandi að
komast í sá'larsamfélag við slíka
anda, pótt ekki sé nema um
s'.utta stunid. S’.íkiar bókmennitix
sem pessar værd gott að auka
veiulega á landi voru, pví að
fátt mttn ‘uppvaxandi kynslóð
hollara en paÖ, að „temgjast
stóiu sáiunum“, sem knýja fram
til dáða, og forða spyrjandi
æsku frá pví að e’.ta „svipi stormi
og straUmi háða“. Nú gnæfa að
vísU eiu'stöku menn hátt í heim-
inum, en peir af peim, <er seilast
fastast eftir fylgi manma, ern
ekki sú manntegund, er vísiar
hina réttu frægðiaxbraut.
Fyrsta ferðal’agið var aðeins
suður í Flensborgaxskólann. Upp
í pað musteri pekkingarinnar
liggja miklir stigar með mörgum
prepum, og er pað allmikil bratt-
ganga fyrdir haltan mann, en ekki
éí' pað pröngur vegur, og oftast
horgar brattgangan sig, og svo
er um Flensborgarskólann. Þar
pýkir mér jafnan gott að koma,
elskulegt víðmót og hlýjar við-
tökUr skó’ástjóira og kennara,
Nemendur eru maigix og sumir
Unigir að aldri, en með ánægju
get ég sagt pað, að par stóð ég
andspæniis hrósverðum áheyr-
endahópi.
Þá brá ég mér upp í Borgar-
fjörð og heimsótti Um leið
Hvanneyri. Vegur pess stóra
heimilis fer stöðugt vaxandi.
Nýjtt kennarabústaðimir eru góð
böt við húsakynni staðarins.
Kir.kjan er pað húsið, sem enn á
effl'r að endurfæðast. Mér hefir
jafnan pótt gott að heimsækja
Hvanneyri, og betri tiiheyrenda-
hópur en nemendur og heima-
menn par, vergur tæpast fundinn,
en samt fannst mér vegur Hvann-
eyrar hafa vaxið mjög síðan ég
(kom par í fyrma. Ég hafði áður
gert mér pá hugmynd um skó’.a-
stjórann, að hann mundi vera
forsjáll og hygginn maður. Hann
hefir pá líka séð, að ekki mundi
honum pað gott að vera „einn
saman“ við stjórn og búskap
pessa stóra skólaheimilis. Ég
hefi pekkt hann Um nokkurra ára
skeið, og ekki mtiri hann hafa
fí’anað að hinni mikilvægu ákvörð
lun, en sennilega fylgt lofsverðu
fo'rdæmi feðra vorxa og spurt
hvar væri gott kvonfang. Einnig
í pví bar honUm að vera ungum
bændaefnUm fyrirmynd.
Næst Iagði ég leið míma aust-
mr í Árnessýslu. Staðnæm-d.iist of-
Itrlítið í Þykkvabæjarhverfinu.við
’Ölfusárh'iú o(g í Hveragerði.
Þykkvabæjarmenn tókU fyri'r
nokkiUm árum hið mesta grettis-
tak, hlóðu flóðgarð. einn mikinn
og bægðu pungum og eyði’eggj-
andii straum Rangár frá engjum
peirra. Fyrir nolikru varð ég
hvatamaður pess, að peir reistu
annan flóðgarð gegn pví óhappa-
fíóði, sem oft grefur grundvöll-
i'nn undan h-agsæld og hamingju
hinnar ungu kynslóðar, og er sá
skaði- öllu tjóni verri. Einnig í
pessu voru Þykkvabæjaxmenn
' samtaka og unnu hið parfasta
verk og hlutu fyrix hrós nær
og fjær. Vonandi preytiast peÍT
ekkii gott að geria í pessUm efn-
Um. Þeiir hafa komið upp hjá
sér hinu myndarlegasta samk-omu
hiúsii og bam.askóla. Kirkju eiga
peir einnig stæðiiega, og ætti pví
fé’.agslífi peirra að vetta borgið
hvað pessi skilyrði áhraexir. En
félagslífi jog menningarstaifl
stendttr víða fyrir prifurn hin
stöðUga leit ungra karla og
kvenna frá heimabyggð sinni eft-
ir atvinnu.
Við Ölfusárbrú er öðra máli að
gegna. Þar vanhagar menn um
samkomUhús, kirkju og skó’.ia. Þar
er vaxiandi hverfi, kaupfélagdð
gefúr mörgum mönnum atviwnu
nýtt bifieiðaverkstæði gefur um
20 mönnttm atviunu. Þá er mjólk-
Urhúi'ð og ýmis'egt. fleira, sem
anmaðhvort ex pegax fyrir hendi
eða fyrirhUgað. En Xæktun fé-
lagslífs og menningar í slíkttm
Upprennandi hverfum eða poxp-
Um, e-r svo veigamikili páttux í
pj.ó-ðlífinu, að ekki má afrækja
siíkt og sætta sig við ókjör í
peitn efnttm.
í Hveragerði flutti ég erin.di i
húsmæðraskóla frk. Áxnýjar Fil-
. ippUsd-óttur, og voru par einnig
nemendttr garðyTkjuskö’.ans á
ReykjUm, ásamt sk-óliastjóra og
öðra starfsfólki pax, og fleira fólk
búsebt í Hve'arerði. Vax par sam-
ankomittn hinn ágætasti tilheyr-
endahópttr. Hveragerði er ein
peirra nýbyggða, sem á eftih að
taka fé’agslíf sitt og mennihgar-
starf fastari tökttm, en slikt á
að fara saman með ræktun jatð-
ar og verklegttm framkvæmidum,
og er pað hin mesta nauðsyn.
I P. S.
loftVirflRRfiBIÍB í
gænorpi.
Æfmgin aðallega vegna hverf-
astjóranna og hjálparliðsios.
LOFTVARNAÆFINGIN í
gærmorgun var aðallega
í þeim tilgangi að æfa hverfa-
stjórana og hjálparsveitirnar í
því að vinna saman.
Hófst æfingin klukkan sex og
stóð í hálfan -annan klukkutíma.
Rétt eftir að hættumerkið
var gefið, voru skátar sendir út
til hverfastjóranna og látnir
segja þeim) hvað hefði gerst í
hverju hverfi. Þá var og
slekkviliðið kvatt út í 8 staði.
Æfingin tókst vel.
STDDENTAFÉLAG REYKJA-
VIKUR
Frh. af 1. síðu.
indi þessiu ófriðiarho- fuTiiar Ug
viðhorí íslenzblu pjöðarinuiaí’ til
slyr a’rilarmálanna og hernámsins.
Mun hann tala um afstöðu al-
mennings -og stjórnarvalda til
mála pessara og ræða horfurnar í
stjórnmálum, atvinnumálum og
menningarmálum.
LJnn'ætTur faHa fram a-ð erindinu
Ibknu, og má búast við mikilli
pátttöku í peim-
Á Undair erindinu fara -fram
venj-uleg aðalfu'nd-arstö'rf, en
veg-na væntanlegra Umræðna mun
peim verða hraðað, og er pess
vænzt. að eriindi S. E. geti byrjað
laust effir kl. 9.
Útlent
Bón, euskt.
Nugget-skóáb»rður.
Vindolin.
Tawn-talk, fægilögur.
Sunlight sápa.
Gólfklútar.
Afþurrkunarkiútar.
TjamarbMB
Tjaraargötu 10. — Skai 967©,
BREKKA
Til brúðargjafa:
Matarstell
Kaffistell
Avaxtastell
Glasasett
Ávaxtaskálar
Hnífapör
og fl.
Bankastræti 11.
fiEiiilgliierðln
YOPNI
iialitrati 16.
Gúmmístakkar,
Gúmmívettlingar,
íslenzku skórnir
fyrir drengi og teðþor
í sveitina.
HVERGI BETRI KAUP.
fiéBnaranámsfeeið.
i v
Vornámskeið Handíðaskólane
fyrir barnakennara hefst 22. þ.
m. og lýkur 10. júní n.k. Kennd
verður TEIKNING og PAPPA-
VINNA. Kennsla ókeypis. Þátt-
taka tilkynnist Lúðvíg Guð-
mundssyni, skólastjóra, í síð-
asta lagi þ. 1G. þ. m.
Þúsundir vita að gæfa fylgir
trúiofunarhringunum frá Sig-
urþór, Hafnarstræti 4.
Flenið etti Mkn,
sem þér kunnið að rekast á f
hreingerningunum eða flutn-
ingunum í vor, þótt þér viljið
ekki eiga þær. Hyggilegra er
að koma þeim í verð og selja
þær í
FORNBÓKAV.
KR. KRISTJÁNSSONAR,
Hafnarstræti 19. Sími 4179.