Alþýðublaðið - 16.05.1941, Blaðsíða 2

FÖSTUDAGUR 16, MAl 1941.
ALÞVBUBLAeSB
sölnbúða
ves*ðnr somarmánuðina
Srá 14. maí fil 15. sepf.
Fðsfuilagar lekað kfl. 8 e. hád.
Laugardagar lekað kfl. 1 e. hád.
Félag maívðmkaapianna.
Félag vefnaðarvðralanpniaaia.
Félag kjðtverziana.
Félag íslenzkra stðrkanpmanna.
Félág Msábalðakaipmanna.
Tilkynning
Iri snaidvalarnetnd.
Mánudag og þriðjudag næstkomandi, kl. 2—4 og kl.
5—7 verður mæðrum með ungbörnum (1—5 ára) og eldri
systkinum þeirra ákvarðaðir dvalarstaðir. Dvalarstaðirnir
eru.
Laugarvatn, Valhöll, Reykholt í Biskupstungum, Þing-
borg í Flóa, Skáli, Dagsbrún og Heimaland undir Eyja-
íjöllum, Hóll í Dalasýslu, Sjúkraskýlið Búðardal, Sveins-
staðir Snæfellssýslu og Hjaltastaðir í Blönduhlíð.
\ ,
Krafist verður sérstakrar greiðslu fyrir húsnæðið í
Valhöll, að Laugarvatni, Hóli í Dalasýslu og Hjaltastöðum
í Blönduhlíð.
Leigu verður ekki krafist fyrir aðra staði.
Starfræksla barnaheimilanna að Brautarholti, Staðar-
felli, Hvanneyri og Reykholti í Borgarfirði mun hefjast um
miðja næstu viku.
Starfræksla á öðrum barnaheimilum mun ekki hefjast
fyrr en um næstu mánaðamót, nema brýna nauðsyn beri til.
Húseigendnr
Og
Húsráðendur
hér í bænum eru alvarlega aðvaraðir um að til-
kynna jþegar, er fólk hefir flutt úr húsum þeirra
eða í þau.
Tekið á móti tilkynningum í manntalsskrifstofu
bæjarms, Pósthússtræti 7, og í lögregluvarðstof-
unni, og fást þar að lútandi eyðublöð á báðum
stöðum.
Þeir, sem ekki tilkynna flutninga, verða kærðir
til sekta lögum samkvæmt.
Borgarstlórinn.
KOSNINGUM FRESTAÐ |
Frh. af 1. sí'ðu.
ástatt í lok júnimánaöar næsta.
En herlið annars aðiia ófriðarins
hefir nú setu í landinu, og hinin
hefir lýst pví yfir/( að landið sé
á hernaðarsvæðinu og lagt bann
við siglingum að pví og frá pví,
og bótað iað tortíma peim, er
freista að hafa bannið að engu.
Og dýikeypt reynsla sýnir, að
ekk'i hiefdr verið látið sitja við
hótanir eitiiar að pví er sigldnigar
snerfcir.
Veigamikil rök pykja hniga að
pví, að tii alvarlegra hernaðar-
átaka kunni að draga hér eða í
nánd áður langt um ííður. Stjórn-
arvö'.d ríkis og bæja hafa pegar,
af ótia vi,ð slíkar aðgerðir, hafið
framkvæmdir tii pess að flytja
konur log börn burtiu úr pei.m
bæjium, par sem hættan er talin
mest, og sveifir mannn em æfðar
tdil að draga úr tjóni af völdum
loftárása og hjúkra særðu fólki.
Ail't petta, sem hér hefir verið
tajið, ásarnt fullfcominni óvissu
um, hvað fram undan er, hlýtur
að vaLda stórfelldri röskun á lífi
og háttUm pjóðarinnar og tor-
vejda mj’ög, að kosnángar geti
orðið undarbúniar og farið fram
með eðjilegum hætti og sam-
kvæmt andia og tilgangi stjómar-
skrárinna’r.
í stjórnarskrá isienzka ríkisins
e:!u engin ákvæði uim, hvers-u
sklur.i t'L haga, ef erlendur her sit-
úr í Lamd'inu, og pað er i'nnan
yfiriýsts hernaðairisvæði's. Kemur
pví til alpingis að ákveða, hvað
gera skiuii, pegar svo er ástatt,
sem nú er. Það verðuT að meta,
hvort pær ástæðu'r séu fyrir
hend'i, að nauðsyn beri tiil að
víkja um stund frá ákvæðum
stjórnarsbrár og kosningaúaga og
fresta alpingiigk'Osningum.
Alpingi verður að skera úr um
pað, hvort naiuðsyn sé í pessu
efni rífcari en lagaf yrjrmælin.
Verði tiiUagan 'sampykkt,' ber
diómstólium landsins síðar, -ef
gerðir Alpingis, er situr sam-
kvæmt tiilögiunni, em véfengdar
og 'ti'l dómstólanna er leiitað, að
leggja 'dóm á paið, hvort lengra
sé gengið en heitnilt verður að
téljast og nauðsyn krefur. En
mat alpingis á nauðsyninni getur
aöe’ns komið fram við • atkvæða-
greiðsiu um tillöguna, og tel ég
pví rétt að taka bana fyrir til
Umræðu og afgreiðsi.u.“
Bæða forsætisrá ðherra.
Eft'r að forse'i sameinaðs pin-s
'hafði, fiutt pessa greinargerð tók
Hermann Jóniasson forsætisiráð-
herra til máls. SagðK hann, að
öil aðalrökin fyrir frestun ping-
kiosniiiigannia fæ’ust í pingsálykt-
Unartillögunni sjálfri. Pví næst
lýsti hann pví, hvemig ófriöuHnn,
sem. nú geisar, hefði færst nær
og nær landinu. Pað hefði verið
hernumið af öðrum ófriðairaðil-
anum og lýst í siglingabann af
'hinum, sem jafnframt hefði lýst
pví yfir, að landið væri á ófriðar-
svæði.
Ríkisstjórnin telur, að óvissan
Uni framtíðina, meira áð segja
úm næsta dag, sem skapast hefir
við pessa viðburði, sé svo geig-
væn’.eg, að ekki sé fært að stofna
til kosninga meðal pjóðarinnar.
En pað er ekld aðeins pessi ó-
vissa, heldur einnig p-að ástand,
sem pegar hefir skapast við ó-
friðinn og hernámið, sem hiinidrar
pað, að hægt sé að láta fara
fram kosningar með venjulegum
hætt'i. Kosningar, sem Undir slík-
Um kringumstæðum færu fram,
myntíu ekk'i fulinægja anda lýð-
ræðisins, pótt pær ef til viil gætu
fullnægt formi pess.
Sumar pjóðir, sagði foTsætis-
ráðherra, hiafa piað ákvæði í
stjórnárskTiá sinni, að kosniwgar
megi ekki fara fram, pegar land
peirra et hermumið. Pað stjórriar-
skráratriði höfum við að vísu
ekki. En hvers vegna skyldi ekki
sjálfur stjórnarskrárgjafinn, al-
pingi, taka ákvörðun um að
fresta kosningum fyrir pví, pegar
pað er eins nauðsynlegt og nú?
Vér viljium vissulega hialda
stjórnarskrá okkar í heiðri. En
enginn muin geta láð okkur piað,
pótt við tökUm nú slika ákvörð-
Un, pví að nauðsyn brýtur lög.
Lífið sjálft h'efiir sett okkur ný
lö'g, sem við verðum að fara
eftir Um stunidarsiakir. Og í
trausti pess, að alpingi sé rikis-
stjörninni sammála um pað, hefir
hún lagt frarn pessa pingsálykt-
unartiHögu.
odtsoK
NýtfskH kreDtiskir
í fallegum tísknlitnna.
Buddur, seðla-
buddur og seðlaveski
skjalatöskur, mynda-
veski og hinar eftir-
spurðu Mfðafl*-
tclskur fyrir ungar
stúlkur.
flljððíærahúslð.
Nýkomlð á pigtnm:
Stefano Isiandi
laria Narkan.
Hæstlréttisr úmlt eftlr
löinm alpisgis, pé nm-
boð ness mM framiengt
I umræðunium, sem hófust að
Hokinni framsöguræðu forsætis-
ráðherra, lagði Gísli Guðmunds-
son fram pá fyrirspurn, hvoirt
dómstólar landsins og sérstaklega
hæstiréttur, myndi dæma eftir
peim lögum, sem sampykkt væru
af alpingi með pannig fram-
lengdlu urnhoði.
Forsætisráðherra svaraði
þessari fyrirspurn á þá leið
að hæstiréttur hefði verið
um petta spurður af ríkis-
stjórninni og lýst því yfir
að hann myndi dæma eftir
þeim lögum, sem alþingi
setti, þó að vikið yrði frá á-
kvæðum stjórnarskrárinnar
eins og gert væri ráð fyrir í
þingsályktunartillögunni um
frestun kosninganna.
Hommúoistar í blípn.
Engir tö?uðu .á móti pingsá-
lyktunartillöiguinmi nenlia komariún-
istar, en peílr töluðu líka. allir,
prír, á móti henni. Lýsti Brynjólf-
Ur Bjarnasion pví yfir, að ping-
menn hefði ekkert umboð til pess
að koma saman á ping eftir 29.
Ijúní í sUmar, ef kosningum yfði
frestað, og pær, sampyfcktir, sem
pingið kynni að gera eftir pann
tíma, væru markleysa og lög-
leysa ein.
Finnur Jónssqn varpaöi pá
fram peirri spuirningu, hvort
pessa yfiriýsingu Brynjólfs bæri
pannig að skiija, að pingmieinn
kommúnista ætluðu ekki að
mar.a. ef pintg yrði'kaHað saman.
Þessi spurning setti Brynjólf í
mikinn vanda. Hanin tók til máls
á 'ný otg lýsti pví yfir, áð ekki
bæri að skoða yfirlýsingu sína
pannig. Konnnúnistar myndu
mæta til pess áð minna aipiijjgi
á pað, að pað væri ólöglegt!
Þá skaut Finnur Jónsson fram
pieirri spiurairígu, hvort peir
myndu einnig sækja pingfarar-
kaupið. Þeirri spuimingu svaraði
Brynjólíur efcki, og settist niður,
en ^hlátUr kvað við bæði meðal
Havaian-gitar,
Harmoniku og alls-
konar nýtísku danz-
plötur.
Nálar allskonar teg.
kornnar.
Hljððfærahísið.
Útlent
Bón, enskt.
Nugget-skóáburður.
Vindolin.
Tawn-talk, fægilögur.
Sunlight sápa.
Góifklútar.
Afþurrkunarklútar.
Haraarbnoio
Tjarnargötu 10. — Sími 3570«
Ásvallagötu 1. — Sími 1678.
þingmannia og á áheyrendasvöl-
unum. ,
Því næst var gengið til at-
kvæða um þingsályktuniartillög-
luna og var nafnakail viðhaft.
Já sögðu 41, en 3 af peim
gerðu sérstakia grein fyrir at-
kvæði sínu, peir Finnur Jónsson,
Pálmi Hannesson og Skúli Guð-
mundss. Nei sögðu 4 (kommúnist-
arnir prír og Páil Zophoníasson),
2 greiddu ekki atkvæði (Jóbann
Þ. Jósefsson og Jón Páhnason)
og 2 vioiu fjarverandi (Thor
Thors og Eriemlur Þiorsteinsson,
sem er veikur).