Alþýðublaðið - 21.05.1941, Blaðsíða 2

MIÐVIKUDAGUR 21. MAl 1941
ALÞYS4JBLA9IP

t mNii
fif iniiflyfjegida
frá ffijiieps -og isnflutni
iafsiiefsil
Að gefnu tilefni em innflytjendur hér meo alvar-
lega varaðir við því að gera nokkrar ráðstafanir
til innflutnings á vörum til landsisn nema að þeir
hafi í höndum nauðsynleg gjaldeyris- og innflutn-
ingsleyfi.
Jafnframt skal vakin athygli á því að nauðsyn-
legt er að umsóknir um leyfi séu sendar nefnd-
inni með nægum fyrirvara og fullnægjandi upp-
lýsingum. Skal sérstaklega tekið fram, eins og
áður hefir verið auglýst, að því er snertir leyfi
til vörukaupa frá Ameríku, að slík leyfi verða
ekki veitt fyrir lengri tíma í senn, heldur aðeins
fyrir einstökum pöntunum eða sérstaklega til-
teknum kaupum og verða ákvarðanir um slíkar
leyfisveitingar teknar að undangenginni rækilegri
athugun. Þurfa umsækjendur því með löngum
fyrirvara að gera nefndinni rækilega grein fyrir
öllum slíkum umsóknum.
Á öllum umsóknum um leyfi fyrir vörum frá
Ameríku verður að tilgreina bæði magn og verð
vörunnar, eins og áður hefir verið tilkynnt, en
auk þess er nauðsynlegt að á umsóknum um ieyfi
fyrir vörum frá Bretlandi sé tilgreint, auk verðs-
ims, einnig magn vörunnar (þyngd) í þeim vöru-
flokkum þar sem hægt er að segja til um þyngd-
ina. — ‘
^ Reykjavík, 20. maí 1941.
GJALDEYRIS- OG INNFLUTNINGSNEFND.
B|érfrumYarpfð anætir
sterkri andúð á alþfngL

SVO virðist, sem ölfrumvarp
ríkisstjórnarinnar ætli að
mæta mikilli andstöðu meðal
þingmanna.
Þessi bráðabirgðalög, um
sterka ölið handa setuliðinu,
bafa lengi legið hjá allsherjar-
nefnd, og klofnaði nefndin um
málið. Meirihlutinn, en í hon-
um eru Garðar Þorsteinsson,
Bergur Jónsson, Gísli Guð-
mundsson og Jóhann Möller,
lagði til að frumvarpið yrði
samþykkt. Þó skrifaði Jóhann
Möller undir með fyrirvara, þar
sem hann taldi, að rétt væri að
brugga áfengt öl og selja einn-
ig til Islenainga.
Minnihlutinn, Vilmundur
Jónsson, lagði til að frumvarpið
yrði ekki samþykkt og lagði
fram alilangt nefndarálit.
í gær var frumvarpið til 2.
umræðu í neðri deild og var
það samþjkkt til 3. umr. með
11 atkv .gegn 10, en allmarga
þingmenn vantaði.
Álit Viknundar Jónssonar,
sem getið er að framan, fer hér
á effir:
Því greiðari sem er aðgang-
urinn að áfengum drykkjum og
því fleiri tegundir þeirra sem
um er að velja, því meiri og al-
mennari verður drykkjuskap-
urinn, og að sama skapi eykst
hvers konar siðleysi, böl og ó-
hamingja, sem af áfenginu leið-
ir. Hver hinna þriggja höfuð-
tegunda áfengra drykkja, öl,
vín og brenndir drykkir, á sinn
söfnuð, ölið: unglinga (jafnvel
börn) og erfiðismenn, vínið:
konur og annað tízkufólk og
veizlulýð, brenndu drykkirnir:
drykkjusjúkt fólk að eðlisfari,
svo og þá, sem orðnir eru óhófs-
menn og meiri og minni rónar
fyrir vanadrykkju, sem að jafn-
aði hefst á hinum veikari teg-
undum. Það er fánýt kenning,
að veikar áfengistegundir komi
í staðinn fyrir sterku drykkina
og útrými þeim. Þær vísa,
miklu fremur leiðina út í ófær-
una og gera margan manninn
að drykkjumanni, sem aldrei
hefði farið flatt á sterkum
drykkjum. Það væri jafnvel
vafasamur ávirpiingur, þó að
unnt væri að útrýma með öllu
brenndu drykkjunum og láta öl
og veik vín koma í þeirra stað.
Hið verkandi eitur er hið sama
í öllum tegundum áfengis, að-
eins í mismunandi þynningum.
Nú er kunnugt, að menn hæn-
ast að áfengi eitursins vegna,
og norrænar þjóðir einkum
vegna sterkra áhrifa þess. Er-
um vér íslenaingar þar sízt
eftirbátar og drekkum yfirleitt
til þess að verða ölvaðir og vel
drukknir. En því fer fjarri, að
hollara sé að iðka þvílíkan
arykkjuskap með því að neyta
fremur veákra áfengistegunda
en sterkra. Ofdrykkja öls er ein
óhollasta áfengisnautn, með því
að þar koma ekki einungis til
greina beinar verkanir áfengis-
eitursins á taugakerfið, heldur
ofreynsla nýma og blóðrásar-
færa, er leiðir til ömurlegs
orkutjóns og illkynjaðs heilsu-
leysis.
Vér íslendingar eigum nú um
sáran að binda vegna almenns
og siðlauss drykkjuskapar, sem
er því varhugaverðari fyrir
það, að nú lifum vér þá tíma,
að oss heíir aldrei riðið meira
á að vera algáðir. Síðan byrjað
var að slaka á hinu algera á-
fengisbanni, hefir í áfengismál-
unum verið hopað ,úr hverju
víginu eftir annað og ætíð með
þeim augljósu afleiðingum, að
drykkjuskapur og hvers konar
lausung hefir magnazt og orðið
erfiðari viðureignar. Má nú
heita, að aðeins eitt vígi sé eft-
ir: bannað við bruggun og sölu
áfengs öls í landinu. Meðan
varizt er í því, er ekki hægt að
segja, að vér gerum sérstakar
ráðstafanir til að ginna böm og
unglinga til áfegnisnautnar eða
svíkjum áfengi ofan í erfiðis-
menn við vinnu þeirra með
lokkandi svaladrykk. Bráða-
birgðalög þau um breytingar á
áfengislögunum, sem hér er
farið fram á, að Alþingi stað-
festi, eru fyrsta skrefið til þess,
að hörfað verði nú einnig úr
þessu síðasta vígi. Það má telja
illa farið og ríkisstjórninni og
öðrum þeim, er að því hafa
stuðlað, vansæmandi að hafa
ekki látið hið brezka setulið
eitt um að brugga ofan í sig
stríðsöl það, er það telur til
nauðsynlegra hernaðaraðgerða
sinna hér á landi. Með því að
nú eru þeir tímar, að margt má
fremur telja til lífsnauðsynja á
íslandi en brezk sterlingspund,
vekur eftirsóknin eftir því, að
ölbruggun þessi sé í höndum ís-
lendinga, þá tortryggni mína og
margra annarra, að það sé gert
í vísu trausti þess, að áfram-
hald verði á þeirri starfsemi
eftir að núverandi viðskipta-
vinum sleppir. Dregur einn
nefndarmanna (JGM) raunar
ekki dul á, að hann telji of
skammt gengið með frv. þessu,
og vill hann helzt þegar gera
sölu hins áfenga öls frjálsa, —
bæði út úr landinu og innan
lands. Uggir mig, að fleiri m'.k-
ilsráðandi menn í ýmsum flokk-
um séu sama sinnis, þó að hag-
kvæmt þyki að láta hægt um
fyrst í stað. Næsta skrefið er
að helga einhvern hluta ágóð-
ans af ölbrugguninni vísinda-
störfum eða verja honum á
annan hátt til guðsþakka, en
slík góðgerðastarfsemi er stjóri,
sem djöfullinn hefir fundið upp
til að leggja siðleysinu við svo
örugglega, að ekki hreki.
Ég ætla því, að það séu síð-
ustu forvöð að stinga hér við
fæti og fella þetta frv. Heiti ég
á háttv. deildarmenn að minn-
ast við atkvæoagreiðsluna þess
æskulýðs, sem nú vex upp í
landinu og gera má ráð fyrir,
að verði að lokinni styrjöldinni
andlega sundurtættur og marg-
víslega reikull í ráði. Vissulega
verður hann fyrir allt annað
fremur þurfandi en gerðar séu
sérstakar ráðstafanir til að eitra
fyrir hann á þann hátt, sem
telja má, að hér sé stefnt að.“
Síemgríiir Guðmanðsson prent-
ISiIllStlÍfÍ e? fillflll! I ím.
STEINGRÍMUR GUÐ-
MUNDSSON prent-
smiðjustjóri Ríkisprentsmiðj-
unnar Gutenberg er fimmtugur
í dag. Hann nam prentiðn á
ísafirði og byrjaði námið 1905,
aðeins 14 ára gamall Síðar
stundaði hann prentiðn hjá
Oddi Björnssyni á Akureyri í
IV2 ár og fór svo hingað til
Reykjavíkur. Gekk hann þegar
í Prentarafélagið og gerðist
starfsmaður í Gutenberg 1912.
í Gutenberg starfaði hann í 2
ár, en sigldi árið 1914 til Kaup-
mannahafnar og gerðist starfs-
maður hjá S. L. Möller, en í
þeim prentsmiðjum hafa marg-
ir íslenzkir prentarar starfað,
eða allflsetir, sem siglt hafa til
frekara náms í prentiðn. S. L.
Möller prentaði flestar íslenzk-
ar bækur, er gefnar voru út í
Damnörku.
Árið 1918, í stríðslok, hvarf
Steingrímur heim og var hér
á landi til haustsins 1919.
Starfaði hann nokkuð í Guten-
berg, en var laus við, enda í
nokkurs konar fríi og fór svo
aftur út um haustið. Gerðist
hann nú starfsmaður í prent-
smiðjum Gyldendals bókaút-
gáfunnar og þar vann hann þar
til 1929, að hann kom heim al-
kominn.
Á alþingi 1929 var samþykkt
að ríkið skyldi kaupa Guten-
berg, neda hafði ríkið og stofn-
anir þess mikla þörf fyrir
prentsmiðju. Reið á miklu að
gagnmenntaður prentari og
góður stjórnari veldist til að
veita þessu nýja ríkisfyrirtæki
forstöðu, og var Steingrímur
ráðinn til þess. Steingrímur
kom heim, eins og áður segir,
þetta ár til að ganga frá kaup-
um prentsmiðjunnar og síðan
tók hann við forstöðu hennar
frá áramótum.
Það má líka fullyrða, að
þarna hafi ríkisvaldinu tekizt
vel val á forstöðumanni. Gut-
enberg er stjórnað af hinum
mesta myndarskap á öllum
sviðum og hefir prentsmiðjan
gefizt ríkinu ákaflega vel undir
forstöðu Steingríms. Þetta er
mikið fyrirtæki, stærsta prent-
smiðjan á landinu. Þarna vinna
yfir sexííu manns og verkefnm
eru ákaflega margvísleg. Hefir
Steingrímur leitt þetta fyrir-
tæki stig af stigi, byggt það
upp á nýjum grundvelli að
ýmsu leyti og styrkt allar stoð-
ir, sem það hvílir á, af frábærri
kostgæfni.
En auk þessa hefir Stein-

V ) _____ r
Steingirfmiur Guðmaindsson.
grímur önnur störf með hönd-
um, að vísu skyld aðalstarfi
hans. Hann er forstöðumaður
ríkisútgáfu námsbóka, enda er
svo ákveðið í lögum, að for-
stjóri ríkispreritsmiðjunnar
skuli jafnframt vera forstöðu-
maður ríkisútgáfunnar. Þá hef-
ir hann með höndum allar fjár-
reiður Bókaútgáfu Menningar-
sjóðs og er það einnig æriö
starf. Ljúka allir upp sama
munni um það, að þessi störf
séu leyst af hendi af hinuni
mestu ágætum.
Steingrímur Guðmundsson
er næstelzti sonur hinna
kunnu hjóna frú Rebekku Jóns-
dóttur og síra Guðmundar frá
Gufudal. — Steingrím ein-
kennir mesi festa, byggð
á nákvæmri íhugun. Hann seg-
ir sjálfur, að nauðsynlegasta
skilyrðið fyrir því að ná góð-
um árangri í lífsstarfi sínu sé
að vera allur við það, og skipta
sér ekki milli margra starfa.
Steingrímur var um skeið full-
trúi Prentarafélagsins í Al-
þýðusambandinu og einn af
fyrstu riturum þess. Hann hef-
ir alla tíð verið traustur Al-
þýðuflokksmaður og var í kjöri
fyrir Alþýðuflokkinn við síð-
ustu alþingiskosningar hér í
Reykjavík.
Steingrímur nýtur hinna
mestu yinsælda meðal rneð-
starfsmanna sinna í Gutenberg
og allra annarra, sem hann
hefir umgengizt. Þarna er
traustur maður og öruggur á
ferðinni, maður, sem hægt er
að treysta að leysi hin erfið-
ustu störf af höndum með á-
gætum. Hann er kvæntur Egg-
rúnu dóttur síra Arnórs í
Hvammi. VSV.
keppa aeasissd kveld kl. fll ágéða fypir
sjáMinga|á*VífSIstðdam.
liáðpasvelfiift Svannr leikur á Velliiinni.
Sfyrkið gott máleffni og sjáið skemmii-*
leganjeik.