Tíminn - 22.08.1963, Blaðsíða 6

MINNING
Karl Gísli Gíslason
F. 15. ,nóv. 1909 — D. 16. ág. 1963
Hreinn er faðmur þinn, fjalla-
blær.
Fagurt er þar sem lyngið grær.
Þar get ég elskað alla.
Á tíma og eilífð töfrum slær,
af tign hinna bláu fjalla.
D.St.
Okkur, er starfað höfðu með
Karli Gíslasyni, setti hljóða er við
fréttum andlát hans. Við þekktum
til heilsufars hans, gátum í raun-
inni búizt við, að dauða hans bæri
að með skjótum hætti, enda fór
það svo.
Karl var íþróttamaður, stund-
aði þær af lífi og sál á sínum
beztu árum. Þó var ein sú íþrótt,
er hann unni mjög, það var stang-
arveiði, og það varð hans síðasta
handtak, er hann kastaði flugu fyr
ir lax í Grímsá í Borgarfirði, en
þangað kom hann ásamt félögum
sínum og skyldu þeir þreyta íþrótt
sína þetta l'ognkyrra sumarkveld.
Karl notaði oft frítíma sinn til
ferðalaga um landið, og dvelja við
ár og veiðivötn, og njóta unaðs-
semda náttúrunnar, enda var hann
hennar bam.
Karl Gísli Gíslason (svo hét
hann fullu nafni) var f. að Króki
í Grafningi, voru for. hans Gísli
Gíslason bónda að Ámundakoti í
Fljótshlíð Ólafssonar, og Ásbjörg
Þorkelsdóttir bónda að Ásgarði í
Grímsnesi, Ásmundssonar.
Áður en for. Karls komu að
Króki, höfðu þau búið að Hæðar-
enda í Grímsnesi. Var Karl á 1.
aldursári er foreldrar hans brugðu
búi og fluttu til Rvk., en alls voru
börn þeirra 6, og 5 er til aldurs
verkstjóri
komust, eru nú 4 þeirra á lífi og
búsett hér í Rvík.
Karl var aðeins 11 ára er hann
missti föður sinn, en hann dó 18.
jan. 1921; hafa þá systkinin orðið
að hjálpa móður sinni að halda
saman heimilinu, enda þau eldri
komin yfir fermingu. (Móðir
þeirra dó 11. ág. 1933). Á þeim
árum dugði ekki að halda að sér
höndum, ef einhverja vinnu var
að fá. Ekki mun Karl hafa legið
á liði sínu, eftir því sem kraftar
og geta leyfði. Hann byrjaði
snemma að vinna hjá Mjólkurfél.
Rvk., fyrst sem sendisveinn, og
síðar bifr.stj.
1935 byrjaði Mjólkursamsalan
sfcarfrækslu sína, og, réðist Karl
þangað, og þar starfaði hann síð-
an sem verkstjóri yfir bílsfcjórun-
um, og það starf hafði hann á
hendi til hins síðasta.
Sem verkstjóri fékk Karl al-
mennt lof. Hann kom þannig fram
við þá, er hann átti að stjórna, að
þeir fundu aldrei valdið, aðeins
góðan félaga, og vildu því aldrei
gera annað eða öðru vísi en hann
óskaði. Var Karl mjög til fyrir-
myndar, þeim, er mannaforráð
hafa, en takast misjafnlega.
Hinn 21. des. 1935 kvæntist
Karl Gíslason Nönnu Einarsdóttur,
hinni ágætustu konu, er fyrst og
fremst hugsaði um uppeldi barna
þeirra og heimili. Þau áttu saman
þrjá sonu, og eru þeir þessir:
1. Sverrir, starfsm. á bflum
Mjúlkursams., ókv.
2. Ólafur, stundar nám í Hásk.
ísl., kvæntur.
3. Ásbjörn, námsm.
Allir eru þessir bræður vel
gefnir og gjörfulegir menn.
Karl Gíslason er nú kominn yfir
hina miklu móðu, eins og lögmál-
ið býður, en minningin um góðan
dreng vakir hjá okkur er með hon-
um störfuðu, hann bar aldrei
helgidóminn utan á sér, öðru vísi
en með góðvild sinni, og hjálpsemi
til allra, er áfctu við hann nokkur
skipti.
Eg vil að síðustu, fyrir hönd
okkar, starfsfólks Mjólkursamsöl-
unnar, senda ekkju hins látna,
börnum þeirra og öðru vandafólki,
okkar innflegustu samúð, og
kveðjum hann í þökk fyrir allar
góðar og glaðar sfcMndWcBér |við
áttum með honunj,,,^ <oi ^
i. Minningin umimætao dreng lífir
lengi.
Jóh. Elríksson.
Guðrún V. Hálfdánarddttir
frá Hafranesi við Reyðarfjörð
Fædd 26. júlí 1880.
Dáin 30. júlí 1963.
JARÐARFÖR hennar fór fram
hinn 7. ágúst s. 1. frá Fossvogs-
kapellunni, prestur var sr. Árelíus
Níelsson. Og vil ég þakka hinum
mæta klerki fyrir margar vel sagðar
setningar yfir kistu hinnar látnu
gæ'ðakonu.
Þegar ég á gamals aldri lít um
öxl og renni huganum til löngu lið-
inna tíma, yngist ég um mörg ár og
finnst mér—verða eitthvað svo létt
og ljúft að skrifa ýtarlega sagn-
þætti um Hafranes-heimiíi eins og
það kom mér fyrir sjónir við'fyrstu
kynningu, því svo glögg er sú minn
ing í huga mínum að líkara væri
að hún hefði gerzt í gær eða fyrra-
dag. í byrjun næsta mánaðar (sept-
ember) eru liðin 54 ár siðan ég
kom fyrst að Hafranesi og leit þá
konu, sem ég hef nú fylgt til graf-
ar, og það eru einmitt þær gömlu
minningar sem nú ýfast upp og
bjart er yfir. Þá var Guðrún Hálf-
dánardóttir f blóma lífsins 29 ára
gömul, þriggja barna móðir og
stjórnaði stóru og umfangsmiklu
heimili. Þessi þóknanlega, velfarna
kona virtist mér hæfa svo prýðilega
vel í slíkan verkahring. Verkin léku
i höndum hennar í leikandi leikni
án þess fcð gustaði eða rödd hennar
yfirgnæfði f skipunartón sem hús-
móður. Ég veit ekki betur en slíkir
viðburðir hafi verið fjarri hennar
skapgerð. Hennar glaða og hlýja við
mót ríkti svo sterkt að hún hlaut
að draga samtíða að sér. Öllum
þótti vænt um hana, sem nokkur
kynni höfðu af henni. Hið prúða fas
hennar i allri umgengni og tillögu
góða tal hennar getur exkki gleymt
Um Guðrúnu heitina Hálfdánardótt
ur frá Hafranesi verður tæplega
annað sagt en þar hafi farið val-
kvendi eftir mínu áliti.
í símtaii við Kristin Guðnason.
sem ólst upp á Hafranesi (f. 1896)
og gerþekkti þar alla á báðum bú
um, sagði mér óhikað að sikapgerð
Guðrúnar og viðmót hefði aldrex
breytzt hvað sem fyrir kom. Eins
og þú sást hana einu sinni. sagði
hann, þannig var hún ævinlega
Hún var sanr.ur sólargeisli heimilis
lífsins öll þau ár sem við vorum
saman, bætti hann við.
Vitanlega hefur þessi áhuga og
dugnaðar kona staðið framarlega í
hópi islenzkra bændakvenna á sín-
um tíma og meðan hún var og hét.
Aldamóta bændakonur urðu mikið
að vinna og ekki sízt þar sem margt
var barna og þar sem stundað var
jöfnum höndum sjór og land af
hörðu kappi eins og hér var. í
harðri lifsbaráttu aldamótamanna
mátti ekki slá slöku við vinnu.
Rísa árla úr rekkju og komast til
starfa. Og þar fór vel þegar blessuð
húsfreyjan hafði augun alls staðar
og lét ekki afturskutinn eftir sitja
í sínum stóra verkahring. Á Hafra-
nesi var mikið um gestagang og
heimilið annálað fyrir gestrisni. En
hver sér venjulega um allt það staut
og miklu umönnun sem sannri gest-
risni fylgir?
Guðrún var fædd á Hafranesi —
Foreldrar hennar voru þau hjónin
Jóhanna Einarsdóttir og Hálfdán
^orsteinsson bóndi í Hafranesi. Þau
ii.ión voru bæði af góðum austfirzk.
um bændaættum. Guðrún ólst upp
i foreldrahúsum og komu fljótt i
!jós kvenkostir hennar og hæfileik-
ar til munns og handa. En til
mennta var hún ekki sett það var
ekki tíðarandi þá að heimasætur
bændabýlanna væru kostaðar á
skóla. þá var líka fátt um skóla i
Inndinu og hax-ðsnúin venja að ungl-
ingar máttu ekki hverfa af heim-
ilinu frá vinnunni sér til mennta og
menningargildis því bókvitið var
ekki látið i askana!
Rúmlega tvítug giftist Guðrún
leikbróður sínum frá næsta bæ —
Þernunesi — Einari S. Friðrikssyni
Þorleifssonar. En móðir Einars, kona
Friðrilcs var Anna Guðmundsdóttir.
Þau Guðrún og Einar munu hafa
gift sig 15. mai 1902 og hófu þá sam
tímis búskap á Hafranesi. Ráku þar
rausnar og fyrirmyndarbúskap bæði
á sjó og landi í 30 ár. Frá þessum
búskaparárum þeirra hjóna á Hafra
nesi má margt segja, sem ekki er
hægt í stuttri minningargrein. En
eftir 30 ára búskap og hjúskap á
æskustöðvum sínum eða árið 1932
taka þau saman pjönkur sínar og
flytja til Reykjavikur, og búa þar
í 21 ár meðan bæði lifðu. Einar var
fæddur 1878 og andaðist 28 júlí
1953 rúmlega 75 ára gamall. Einar
var heilsubilaður á seinni árum og
mátti ekki stunda átaka vinnu. Enda
kvaddi hann þetta líf i skyndi. Ein-
ax var mikill gleðimaður og hrókur
alls fagnaðar. og minnist ég lengi
hve þá var oft létt að hlæja Sambúð
þeirra var sönn fyrirmynd. —
Þau höfðu haldið hátíðlegt sitt silf-
ur og gullbrúðkaup. Og lífið yirtist
leika við hin barnsglöðu öldruðu
hjón, sem virtu og elskuðu hvert
annað Sn þegar minnst varði ber
dauðinn tð dyrum óráðþægi nábúi
lífsins gerir ekki boð á undan sér
Skilnaðarstund elskendanna var þá
ekki umflúin Og þó það hafi ekki
gerzt með snöggum hraða, þá kom
fljótt í ijós. að við ástvinamissinn
hefur þraður dalað í sál hinnar
hraustu og glaðværu konu. Hennar
aðlaðandi hlýja viðmót, lífsfjör og
meðfædda gleði tók nú á sig náðir.
Hún gerðist lömuð og þreytt og líf
hennar verður gleðisnautt, deyfð og
dvalamók verður nú hennar hiut-
skipti. en samtímis koma í dyragætt-
ina alvaran og ógleðin.
Á milli dauða þeirra hjóna liðu
10 ár og 2 dagar Hún var rúmliggj-
andi sjúklingur þessi ár, flest. Og
fyrir hana var hver dagurinn öðrum
líkur, sem svo virtist að hún léti
sig litlu skipta hvað fram færi kring
um sig Það vekur umhugsun að
svona haldinn sjúklingur væri ekki á
sjúkrahæli eða elliheimili. — Og
hvað verður svo sagt i sambandi
við þetta mál um hin hjartagóðu
og fórnfúsu ungu hjón á Nökkva-
vogi 13 Hálfdán son hinnar látnu
og tengdadóttur. Ingibjörgu Erlends
dóttur Hlutverk þeirra hér að lút-
andi er stórt þrekvirki, sem sjálfsagt
er met nútímans í hjúkrun og ann-
arri umönnun veikrar móður í heima
húsum A nútímavísu má svo heita
að enga neimilishjálp sé að fá hvað
sem í boði er og hvort heldur um
sé að ræða fáa daga einn dag eða
brot úr riegi. hvað þá mörg ár
Hin aðkallandi og óhjákvæmilegu
störf heimilanna sem verða að gerast
dag hvern virðast venjulega ærinn
nóg þó eigi séu veikindi Kærleiks-
verka hinna góðhjörtuðu hjóna,
þeirra mjúku vinahanda og allrar
hugulsemi verður lengi minnzt — eða
ei hæst að fullþakka þeim miskunn-
arverkið?
Framhald á 13 síðu
TfMINN, fimmtudaginn 22 ágúst 1963 —
b