Tíminn - 24.09.1963, Qupperneq 9

Þjóðleikhúsið:
En, vel að merkja, leikurinn á
að gerast einmitt á okkar dögum,
með því að enn sé ekki sjö alda
sjálfstæðisstríði íra lokið og verð'i
ckki hætt fyrr en Englendingar
séu á bak og burt af írskri grund.
Leikurinn gerist í Dýflinni, af-
£Ömlu húsi, sem muna má sinn
fífil fegri. var einu sinni fínt og
skrautlegt, en nú ekki annað en
hrörlegur leiguhjallur og hóru-
ifí.ssi. Hústáðandi lifir í endur-
minningunni um þátttöku sína í
uppreisriinm á páskum 1916, er
frelsishetjurnar voru brytjaðar nið
ur af mnum brezku kúgurum.
Skæruliðar hafa nú gert hjall þenn
an að afdrepi sínu og komið þar
’jI geymslu ungum brezkum her-
manni, sem þeir hafa rænt og
halda sem gísli fyrir ungan írskan
eftir Bresidan Behan
Leikstjóri Thomas IVIac Anna
Þýðandi Jónas Árnason
Leikendur:
PAT ..................... Vaiur Gíslason
MEG DILLON ........... Helga Valtýsdóttir
MONSJÚR ............. Róbert Arnfinnsson
RIO RITA...................Ævar Kvaran
GRACE PRINSESSA ...... Erlingur Gíslason
Mr. MULLEADY ........ Baldvm Halldórsson
MISS GILCHRIST......Herdís Þorvaldsdóttir
COLETTE ................ Kristín Magnús
ROPEEÍM............................ Nína Sveinsdóttir
LESLIE WILLIAMS ........... Amar Jónsson
TERESA .......... Margrét Guðmundsdóttir
I. R. A OFFICER....................GísJi Halldórsson
SJÁLFBOÐALIÐI .......... Árni Tryggvason
RÚSSNESKUR SJÓMAÐUR .. . Fiosi Ólafsson
O’SHAUNNESSY .......... Klemenz Jónsson
LEADBEATER ........... Vatdimar Helgason
og, enn fremur: Brynja Benediktsdóttir, Einar Þorbergsson,
Hugrún Gunnarsdóttir, Jón J. Júlíusson, Jón Kjartansson, Sig-
urgeir Hilmar Friðþjófsson, Sverrir Guðmundsson, Þorgrímur
Einarsson, Þórunn Magnúsdóttir
Mjög eru nú ljóðsöngvaleikir í
tízku, en Gíslinn eftir Brendan
Behan er aí öðrum toga spunninn
en hávað'nn hinna, þar er snert
kvika lifsins, leikið á strengi bæði
gleði 03 harma.
Einna helzt er þessi leikur
máske I ætt við Túskildingsóper-
AtrlSt úr lelknum: Frá vlnstri: Valur, Arnar, Árnl, Þorgrimur og Jón Júlíusson.
una, og þá ekki leiðum að likjast,
því að Bert Brecht hefur með verk
um sínum af þessu tagi hafið söng
leikinn í nýtt veldi, og gefið hon-
um nútímagildi. Annars væri synd
að segja, að Brendan Behan sé
öðrum en sjálfum sér líkur. Efni-
viðinn í þetta leikrit sækir hann
í eigin lífsreynslu og síns heima-
íólks, fjallar um hann mjög frjáls-
iega, svo að stundum virðist blóð-
hrátt og helzti ótilskorið, en ætíð
íerskt. Höíundi tekst fágætlega
að forðast að þröngva sannfæringu
sinni að persónum, honum er bless
unarlega sýnt um að vera hlutlaus
jafnt gagnvart eigin málstað og sér
vizku annfira, honum er léð' sú. jist
að leyfa öllum persónum njóta sín
þær eru margar í þessu leikriti,
og syngtir hver með sínu nefi, og
allt látið fjúka, þegar því er að
skipta. Höfundur fer á kostum í
æringjaskap sínum, en sumt ork-
ar máske tvímælis og hætt við, að
hann gangi sums staðar fulllangt í
hliðarsfökkum sínum, honum verð
ur stundum svo bráðmál að segja
brandara eða taka lagið, að á stöku
stað verður það hortittur og spillir
fyrir, þannig kemur sumt. sem
gíslinn t d. er látinn syngja, eins
og slcrattinn úr sauðarleggnum.
Sumt er af ásettu ráði lagt per-
sónum i munn til að koma nýja-
bragði að, t. d. söngur hjálpræð-
iskonunnar um Kennedy, Krust-
joff og lunglstötrið, einnig þurfti
á sínum tíma að breyta nöfnum í
einu kvæðmu, Peter Townsend í
Anthony Armstrong-Jones, þar
höfundi fannst hann endilega
þurfa að koma tilhugalífi Margrét-
ar prinsessu að. Slíkt fréttabragð
setur dálítinn revíukeim á leikinn.
En slíkt, sem sumstaðar orkar eins
og hortitt.ur, er ekki nema lítil-
ijörlegt aukaatriði og hverfandi
fyrir kostum verksins, sem vissu-
iega er margfalt lífvænlegra en
tevíurnar svonefndu.
uppreisnarmann, sem dæmdur hef
ur verið til dauða.
Það, sem gerir þessa sýningu
Þjóðleikhússins svo heilsteypta og
iifandi, er í fyrsta lagi hve vel
hefur teKizt hlutverkaskipun,
kunnugle;ki leikstjórans á verkinu
(og dirfska til að hnika því til
eítir þörfum), og loks leikgleði
þpirra, sem með aðalhlutverkin
fara (og a það' þó alls ekki skylt
við sjálfamgieði). Leiksviðið er að
e'ns eitt. þvi að leikurinn gerist
allur á sama stað. Sviðið er ágætt
og skrifast á nafn Gunnars Bjarna
sonar. Gja~nan hefðj mátt hreyfa
eitthvað a milli þátta við nær-
fótunum á þvottasnúrunum yfir
i'ramsviðinu
Ekki verður hér sagt frá leik
hvers einptaks leikanda, svo marg
ir sem þeir eru og þó verðskulda
þeir það sannarlega, bví
sýndu sitthvað gott, sem þeir eiga
svo áreiðanlega mikið að þakka
leikstjóranum, og virðist samvinna
hafa verið mjög góð og leikendur
hafa látið vel að stjórn.
En eftir þessa sýningu verður
lengi efst í huga leikur þeirra,
sem með aðalhlutverkin fara, Vals
Gíslasonar. Helgu Valtýsdóttur og
Róberts Arnfinnssonar, sem mega
ÖJ.1 vel /ið una að hafa bætt enn
v.ð í afrekaskrá sína. Herdís Þor-
valdsdóttir, gerir hjálpræðiskon-
ur.ni hin ágætustu skil, og Baldvin
Halldórssun (sem jafnframt hefur
verið aðst.uðarleikstjóri) er einnig
kostulegur mótleikari hennar. Man
pg ekki eftir skoplegri sönglist á
Jeiksviði bér í háa herrans tíð en
tvísöng þeirra Herdísar og Bald-
vms og svo aftur söng Róberts
um krikket, HP-sósu og bacon.
Framhald á 13. síðu.
í i
T I M I N N, þriðjudaglnn 24. september 1963.