Alþýðublaðið - 08.07.1941, Qupperneq 2

ÞRIÐJUDAG 8. JÚLÍ 1941.
Tllkynning
frá Mamfla Mross Islamds.
Sökum síhækkandi yerðlags sér stjórn Rauða Kross
íslands sér ekki fært annað en að hækka nú flutningsgjöld
með sjúkrabifreiðum félagsins.
Gjaldskrá samkvæmt því verður:
Innanbæjar: Hver ferð fram og aftur kr. 8.50.
Utanbæjar: Grunngjald kr. 5.0Ó. Auk þess kr. 0.50 á
hvern kílómeter, sem bifreiðin fer. Aukahjálp greiðist auka-
lega.
Gjaldskráin gengur í gildi 1. júlí 1941.
STJÓRN RAUÐA KROSS ÍSLANDS.
Veffna flærwern
skégræMarstJéra
verður skrifstofunum lokað þar til seint í þessum mánuði.
Reykjavík, 7. júlí 1941.
SKÓGRÆKT RÍKISINS.
Frá SDmardvaiarneíed.
Aðstandendur barna, sem dvelja að barnaheimilum og
sveit'aheimilum á vegum nefndarinnar ,eru vinsamlega
beðnir að greiða áfallinn dvalarkostnað, í skrifstofu nefnd-
arinnar í Iðnskólanum. Opið kl. 2—4 og 5—7 e. h. alla virka
daga, nema laugardaga.
FRAMKVÆMDANEFNDIN.
ÁVAílP FORSÆTISRÁÐ- k
HERRA. Frh. af 1. síðu.
þess efnis, að hann yrði að gera
allar nauðsynlegar ráðstafanir
til að tryggja öryggi þjóða
þeirra, sem á vesturhvelinu eru
— og væri ein af þeim ráðstöf-
unum sú, að veita aðstoð til að
verja ísland, — og að forsetinn
sé því reiðubúinn til að senda
hingað tafarlaust herlið frá
Bandaríkjunum til að auka og
koma síðar í stað brezka hers-
ins hér. En að hann álíti, að
hann geti ekki farið þessa leið,
nema samkvæmt tilmælum ís-
lenzku ríkisstjómarinnar.
Eftir vandlega íhugun á öll-
um aðstæðum og með tilliti til
núverandi ástands, fellst ís-
lenzka ríkisstjórnin á, að þessi
ráðstöfun sé í samræmi við hag^
muni íslands og er þess vegna
reiðubúin til að fela Bandaríkj-
unum vernd íslands með eftir-
farandi skilyrðum:
1) Bandaríkin skuldbinda sig
til að hverfa burtu af ís-
landi með allan herafla sinn
á landi, í lofti og á sjó, undir
eins og núverandi ófriði er
lokið.
2) Bandaríkin skuldbinda sig
ennfremur til að viðurkenna
algert frelsi og fullveldi ís-
lands og að beita öl.lum á-
hrifum sínum við þau ríki,
er standa að friðarsamning-
unum, að Ioknum núverandi
ófriði, til þess að friðar-
samningarnir viðurkenni
'einnig algert frelsi og full-
veldi íslands.
3) Bandaríkin lofa að hlutast
ekki til um stjórn íslands,
hvorki meðan herafli þeirra
er í landinu né síðar.
4) Bandaríkin skuldbinda sig
til að haga vörnum landsins
þannig, að þær veiti íbúum
þess eins mikið öryggx og
frekast er unt, og þeir verði
fyrir sem minnstum trufl-
unum af völdum hernaðarað-
gerða, og séu þær gerðar í
samráði við íslenzk stjórnar-
völd, að svo miklu leyti sem
mögultegt er. Vegna fólks-
fæðar íslands og hættu
þeirrar, sem þjóðinni stafar
þar af leiðandi af návist fjöl-
menlis herafla, verður éinnig
að gæta þess vandlega, að
einungis úrvalslið verði sent
hingað. Hernaðaryfirvöldun-
um ætti einnig að vera gefin
fyrirmæli mn að hafa í huga,
að íslendingar hafa ekki van-
ist vopnaburði öldum saman
og að þeir eru mteð öllu ó-
vanir heraga, og skal um-
gengni herliðsins gagnvart í-
búum landsins hagað í sam-
ræmi við það.
5) Bandaríkin taka að sér varn-
ir landsins, íslandi að kostn-
aðarlausu og lofa að bæta
hvert það tjón, sem íbúarnir
verða fyrir af völdum hern-
aðaraðgerða þeirra.
6) Bandaríkin skuldbinda sig
til að styðja að hagsmunum
íslands á allan hátt, sem í
þeirra valdi stendur, þar með
talið að sjá landinu fyrir
nægum nauðsynjavörum, —
tryggja nauðsynlegar sigl-
ingar til landsins og frá því
og gera í öðru tilliti hagstæða
verzlunar- og viðskiptasamn-
inga við það.
7) íslenzka ríkisstjórnin væntir
þess, að yfirlýsing sú, sem
íorS'eti Bandaríkjanna gefur
í þessu sambandi, verði í
samræmi við þessar forsend-
ur af hálfu íslands, og þætti
ríkisstjórninni það mikils
virði að vera gefið tækifæri
til að kynna sér orðalag yfir-
lýsingar þessarar, áður en
hún er gefin opiriberlega.
8) Af hálfu íslands er það tal-
ið sjálfsagt, að ef Bandarík-
in takast á hendur varnir
landsins, þá hljóti þær að
verða eins öflugar og nauð-
syn getur frekast krafist, og
einkum er þ'ess vænst, að
þegar í upphafi verði, að svo
miklu leyti sem unt er, gerð-
ar ráðstafanir til að forðast
allar sérstakar hættur í sam-
bandi við skiptin. íslenzka
ríkisstjórnin leggur sérstaka
áherzlu á, að nægar flugvél-
ar séu til varnar, hvar sem
þörf krefur og hægt er að
koma þeim við, jafnskjótt og
ákvörðun er tekin um, að
Bandaríkin takist á hendur
varnir landsins.
Þessi ákvörðun er tekin af ís-
lands hálfu sem algerlega
frjálsu og fullvalda ríki, og það
er álitið sjálfsagt, að Banda-
ríkin viðurkenni þegar frá upp-
hafi þessa réttarstöðu íslands,
enda skiptist bæði ríkin strax á
diplomatiskum sendimönnum.
Orðsending
Bandaríkjaforseta
til ísl. ríkisstjórnarinnar.
Ég hefi tekið á móti orðsend-
ingu yðar, þar sem þér tilkynnið
mér, að íslenzka ríkisstjórnin
fallist á, eftir að hafa íhugað
vandlega allar aðstæður og að
með tilliti til núverandi ástands
sé það í samræmi við hagsmuni
íslands, að sendar séu þangað
Bandaríkjahersveitir til aukn-
ingar og síðar til að koma í stað
brezka herliðsins, sem þar er nú,
og að íslenzka ríkisstjómin sé
þess vegna reiðubúin að fela
Bandaríkjunum varnir íslands
með eftirfarandi skilyrðum:
(Skilyrði þessi eru nákvæm-
lega samhljóða skilyrðum þeim,
er sett voru af íslenzku ríkis-
stjórninni og talin eru í orðsend"
ingu hennar hér að framan).
Þér takið ennfremur fram, að
þessi ákvörðun sé tekin af ís-
lands hálfu sem algerlega frjáls
og fullvalda ríkis og að það sé
álitið sjálfsagt, að Bandar. við-
urkenni þegar frá.upphafi rétt-
arstöðu íslands, enda skiptist
bæði rlkiri strax á diplomatisk-
um sendimönnum.
Mér er það ánægja að stað-
festa hér með við yður, að skil-
yrði þau, sem sett eru fram í
orðsendingu yðar, er ég hefi nú
móttekið, eru fyllilega aðgengi-
leg fyrir ríkisstjórn Bandaríkj-
anrja og að skilyrða^ þessalra
mun verða gætt í viðskiptun-
um milli Bandaríkjanna og ís-
lands. Ég vil ennfremur taka
það fram, að mér mun verða á-
nægja að fara fram á samþykki
Samveldaþingsins (Congress)
til þess, að skipst verði á diplo-
matisbum sendimönnum milli
landa ok'kar.
Það er yfirlýst stefna ríkis-
stjórnar Bandaríkjanna, að
ganga í lið með öðrum þjóðum
á vestur hveli jarðar til að verja
nýja heiminn gegn hverskonar
árásartilraunum. Það er skoðun
þessarar ríkisstjórnar, að það
hé mikilvægt, að varð.veitt sé
frelsi og sjálfstæði íslands,
vegna þess, að hernám íslands
af hálfu ríkis, sem sýnt hefir,
að það hefir á stefnuskrá sinni
augljós áform um að ná heims-
yfirráðum og þar með einnig
yfirráðum yfir þjóðum nýja
heimsins, mundi strax beinlínis
ógna öryggi allra þjóða á vest-
urhvelinu.
Það er af þessari ástæðu, að
ríkisstjórn Bandaríkjanna mun,
samkvæmt orðsendingu yðar,
strax senda herafla til að auka
og síðar koma í stað herliðsins,
sem þar er nú.
Þær ráðstafanir, sem þannig
eru gerðar af hálfu ríkisstjóm-
ar Bandaríkjanna, eru gerðar
með fullri viSurkenningu á full
veldi og sjálfstæði íslands og
með þeim fulla skilningi, að
ameríkskt herlið eða sjóher,
sem sendur er til íslands, skuli
ekki á nokkurn hinn minnsta
hátt hlutast til um innanlands-
Alþýðublaðshlaupið
fór fram í gærkvöldi í
. þriðja sinn. Að þessu sinni
voru það Ármenningar, sem
unnu það á tímanum 18 mín.
9 sek. og er það bezti tími,
sem nást hefir í þessu hlaupi.
'Næst bezti tími náðist í fyrsta
h'laU'pinu 1939 er Ármiann vann
einnig. K. R. vann hlaupi'ð í fyrra
en varö numer 2 núna á 18 mírn.
26 sek.
Ármenningar hafa því umni'ð A1
I) ýöubla'ö shlaupið í annað si'nn,
K. R. hefir unniið það einu sinni.
Þarf að vinna það þniisvar í röð
eða fimrn s’ilnnum alls til eignar.
Ármienningair leiddu hlaiupið í
gær frá byrjun til enda- Unniu
tveir fyrstu menn þeirra mest á
(1600 m. oig 800 m.) en á sprett-
hlaupunum unnu K. R.-ingair aft-
uir á, svt> að um 2 m. muinur var,
er Sigurgeit tók við keflinU á
málefni íslenzku þjóðarinnar,
og pnnfremur með þeim skiln-
ingi, að strax og núverandi
hættuástand í milliríkjavið-
skiptum er lokið, skuli allur
herafli og sjóher látiim hverfa
á ferott þaðan, svo að íslenzka
þjóðin og ríkisstjórn hennar
hennar ráði algerlega yfir sínu
eigin landi.
Islenzka þjóðin skipar virðu-
legan sess meðal lýðræðisríkja
heimsins, þar sem frjálsræðið
og einstaklingsfrelsið á sér
sögulegar minningar, sem eru.
meira en þúsund ára gamlar.
Það er því ennþá betur viðeig-
andi, að um leið og ríkisstjórn
Bandaríkjanna tekst á hendur
að gera þessa ráðstöfun til að
varðveita frelsi og öryggi lýð-
ræðisríkjanna í nýja heimin-
um, skuli -hún jafnframt, sam-
kvæmt orðsendingu yðar, verða
þess heiðurs aðnjótandi, að eiga
á þennan hátt samvinnu við
ríkisstjórn yðar um varnir hins
sögulega lýðræðisríkis, íslands.
Ég sendi þessa orðsendingu
til ríkisstjórna allra hinna
þjóðanna á vesturhvelinu, svo
að þær fái vitneskju um, hvað
um er að vera.
Þetta er éfnishlið málsins.
Bandaríkjahersveitir eru nú
komnar til íslands. Alþingi
hefir verið kvatt saman til
aukafundar n. k. miðvikudag
9. þ. m. kl. 1 e. h. Þar og þá
mun ríkisstjórnin gefa ná-
kvæma skýrslu um þetta mál,
aðdraganda þess og færa fram
röksemdir fyrir þeirri ákvörðun
er hún varð að taka- Jafnframt
gerir ríkisstjórnin þá grein fyr-
ir því, hvers vegna ekki var
unt að kalla Alþingi saman til
fundar fyrr.
síðastia spölinn. Þegar í mork
kiom, vair hann tæpuim 100 m- á
tnndan K. R.-inignlum.
Sveit ÁTmainns var skipiuð þess-
uim mönnUm:
1675 m. Hanalduir Þórðarsion.
800 m. Ámi Kjairtanssion
200 m. Sigurður ólafssou
150 m. Gunnar Eg'gertssion
150 m. Kari Jónsson
150 m. Hermaun I lermannsson
150 m. Jóhann Eyjólfsoson
150 m. Hjörieifufr Baildvirission
150 m. Hörðuir Hafliðason
150 m. SigUírjón Hallbjömsson
150 m. Olivex Steinn
200 m. Guðm. Sigurjónsson
400 m. Balduir Möller
800 m. Evert Maignússon
1500 m. Sigurgeir Ársælsson
Útsvars- og skattakærnr
skrifar Pétur Jakobsson, Kára-
stíg 12.
Sveit Ármenninga vann
lÍllBMateiiipl í gær.
-----------«---
Beætl tfssaf, sem máðst