Alþýðublaðið - 05.08.1941, Page 2

HUÐJUDAGUR 5. ÁGCST ÍWL__________ALÞ7ÐUBLAÐIÐ
Ríkisstjórí islands ávarp-
aði Vestnr IsMiiga í gær.
-----4-I---
Ávarpið var tekið á hljémplðtn
og sent vestur um haf.
HINN árlegi íslendingadag-
ur, Vestur-fslendinga var
haldinn að Gimli í Manitoba í
gær.
Var fyrsti ísléndingadagur-
inn haldinn 1890, þá í Winne-
peg, en síðar fluttust hátíða-
höldin að Gimli.
Ríkisstjóri íslands flutti í s'um-
ar á plötu ávarp til Vestur-ís-
lendinga fyrir atbeina Pjóðrækn-
isfélagsins hér, og var platan
sepd vestur, og muin ávarpið þvi
hafa hljómað til Vestur-íslend-
inga á hátiðinnii í gær. ,
Ávarp ríkisstjóra var svohljóð-
andi: (
„Vestur-islendingari
Kæru trygglyndu dætur og
synir, barnabörn og bamabama-
börn íslands.
Eitt af fyrstu verkum mínum
sem ríkisstjóra íslands er nú að
ávarpa yður, ástfólgnu islending-
ar vestan hafs. Þótt ávarpið geti
ekki borizt ykkur til eyrna Btrax,
þá mátti þetta þó ekki idragast.
Forseti Þjóðræknisfélagsins
lykkar hefir sent mér hlýja kveðju
frá sér, stjórnarnefnd félagsins
og félögum þess. Fyrir þessa
kveðju, sem mér þótti mjög vænt
um, pakka ég innilega.
Einn af þeim mætu mönintuim í
ykkar hópi sagði á Vestmanna-
deginum hér í Reykjavík fyrir
ári síðan eitthvað á þessa leið:
„Við lifum og störfium sem
borgarar annarrar þjóðar. 'En
saga þeirrar þjóðar er ekki saga
Okkar. Saga okkar er saga ís-
tands.“
Þessi ummæli hlýjuðu mér —
Dg sjáifsagt flesstum öðrum Is-
lendingum, sem hlustuðu á þau.
Hér eigum við sameign, dýrmæta
sameign. Hvar væram vér ís-
lendingar á íslandi staddir nú, ef
við ættum ekki sögu; okkar og
tungu? Og væri vegur ykkar
Vestur-lslendinga eins mikill með
þjóðinni, sem þið nú dveljið með,
ef þið ættuð ekki einnig sögu Is-
lands og tungu?
Okkur hlýnar um hjartaræt-
lurnar í hvert skipti, sem við
heyrum ei'tthvað gott Um ein-
hvern ykkar Vestur-íslendinga.
Við gleðjumst þegar hann eða
hún vinnur eitthvað sér til ágætis
í sínu nýja föðurlandi. Með því
stækkar hann eða hún ísliaind
Dg styrkir okkur, sem erupn hér
heima. Auðvitað sjáum við heima
á íslandi eftir ykkur úr hópn-
tim. En ég held, að iég geti full-
yrt, að nú lítum við á það mál
allt öðrum augum en sumir ]itu
áðtur fyrr. Nú finnum við, að þið
vinnið íslandi, þótt ufain tslands
séuð. Og þið hafið með þjóð-
ernishreyfingu ykkar eflt og glætt
þjóðernisvitund okkar sjálfra
hér á Islandi.
Fyrir þetta, sem ég hefi nefnt,
stöndum við i þakklætisskuld við
ykkur — og fyrir margt annað.
Óvissa er framundan. óvissa
fyrir ykkur og óvissa fyrir okkur.
En þegar Ragnarökum þeim, sem
nú standa yfir, er lokið, veit ég,
að hlýja handtakið okkar yfir
hafið verður eins hlýtt og nokkru
sinni áður, báðum til góðs.
Ykkar saga er saga íslands. Þá
sögu er ekki lokið að ekrifa enn-
þá. Og þið eigið ykkar þátt í að
skrifa þá sögu. Eigum við ekki
að koma okkur saman Um að
reyna að skrifa hana sem bezta,
Islandi ti;l gagns og sóma?
Ég þakka yfckur innilega fyrir
Iiönd íslenzku þjóðarinmar fyrir
það, sem þið hafið þegar unnið.
Ég vona, að þið haldið áfram
heillastarfi ykkar.
Ég árna ykkur öllum saman
og hverjum einstökutm allra
heilla nú og í framtíðinni.
Verið þið sæl. í guðs friði.“
Kveija tif Dagsbróa-
arstjórnariinar.
_____ r i
Frð Terkamanni á Eyrar-
bakka.
_________ r 1 i
AÐ hefir verið orð á því
gert, að núverandi stjórp'
Dagsbrúnar væri frek til fjárs
verkamanna. Ef slík ásökuu hef-
ir haft við rök að styðjast, virð-
ast ekki ætla að verða lát á
því, það hefir þó ekki verið tim
það rætt að þeir hefðu svo
langa fingur að næðu austur yf-
ir Hellisheiði. En nú virðist þó
svo komið að við verkamenn hér
ausitan fjalls eigum ekki lengur
að fá að vera hlutiausir af hern-
aði' þessara herra, og þeir ætli
nú drjúgum að Iengja angajíurn-
jar ofan í vasa okkar eftir verka-
launum okkar, ef þeir enda eins
»g þeir hyrja í þessu efni og
skal í stuttu máli skýrt fram-
ferði þessara pilita með eftirfar-
andi linum.
Við aðgerðir Breta á stað hér
nálægt ef unnið, sem maðurgæti
kallað í þremur flokkUim. Fyrst
Bretar sjálfir, þar sem þeir hafa
alla umsjón með veririnu. Sv:>
Höjgaard & Schuitz og Gunnar
Bjarnason verkfræðingur, sem
virðast reka þarna einhverja teg-
und af ákvæðisvinnu „akkiorð“
fyrir Bfeta og hafa þarna sinni
fliokkinn hvor.
Verkamenn í þessusm vinnu-
flokkum eru' víðsvegar 'af land-
inu.
Ég, sem þessar línur rita vinn
nú sem stendur í vinnufliokki
Gunnars Bjamasonar verkfræð-
ings.
Mánudaginn 21. júlí s.l. er okk-
ur verkamönnum Gunnars Bjamia
sionar afhent verka’aun okkar
fyrir dagana 10.—16. júlí s.l. í
lokuðum umslögum eins ogvenja
er til, en í stað kr. 20,00 —
ituttugu króna, sem vantaði á
vinnulaun mín fyrir þessa daga
er mér send kvittun frá Verka-
mannafélagmu Dagsbrún i Rvík'
fyrir gfeiddu ársgjaldi til þess 1
'félags, undirrituð af gjaldkera
félagsins.
Ég fór að grenslast eftir við
félaga mína hvie margir hefðu orð
ið fyrir slíku ráni og ég, kom
þá í ljós við slíka rannsókn að
ég var eini Eyrbekkingurinn i
flokknum, seim rændiur var þessu
gjaldi til Dagsbrúnar. En auk
mín fengu slíkar Dagsbrúnarkvitt
anir tveír menn úr Húsavik, einu-
ig þrír menn af fimm úr Grinda-
vík, en allir eru þessir verkaimenn
fé’.agsbundnir í sínum heimaihög-
um.
Um mig er það að segja, að
ég hefi verið félagi í Verkamanma!
félaginu Báran á Eyrarbakka rúm
20 ár. Skulda ég ekki félagi míniu
einn eyri, og aldrei hefir félags-
stjórn þurft -r- eða gert — að
innkalla gjöld mín til félagsins
á þennan hátt sem Dagshrim
virðist gera, aldnei þurft að fara
til vmnuveitenda minna.
Ég hefi greitt gjöld mín úr eig-
in hendi, og mundi kunna því
illa að hafa það öðruvisi.
Það atriðii er í lögum Bárunmar
á Eyrarbakka að eftir 60 ára a'd-
ur er ekki leyfilegt að bfefja fé-
lagsmann um ársgjald til félags-
ins. Eftir það aldurstakmark eru
félagsmenn gjaldfríir, eins og það
venjulega er orðað.
Ég varð 61 árs 5. april síð-
astliðinn og gfeiddi því ekkert
ársgjald til Bárunnar síðaistlið-
ið ár samkvæmt lögum hennar,
enda heldur ekki krafinn þess.
Ekkeri veit ég hver þessi ald-
Urtakmörk eru í Dagsbrújn i Rvik,
en trúlegt þykir mér að þau séu
einhver, en vafalaust er þar mið-
að við hærri aldur en þetta því
einn Dagsbrúnarfélagi minn í
sama flokki og ég sem er 71 árs
að aldTt fékk sama dag og ég,
21. júli s.l. samskonar kvittun
frá félagi sínu fyrir 20,00 kr.
greiðslu — að öðrum kosti eru
þetta glórulausir vitfirringar,, sem
fara með þessi mál fyrir hönd
Dagsbrúnar.
Nú vil' ég.spyrja:
1. Eftir hva&a lögum eru þessi
Dagsbrúnargjöld — sem að fram-
an getur — hmheimt af mér og
félögum mínum?
2. Hvers vegna er ég einn Irinna
mörgu Eyrhekkinga, sem þairnia
vinna rændur þesSu gjaldi?
3- Eru engin aldurstakmöfk i
lögum Dagsbrúnar? Eru félags-
menn skyldugir að greiða full árs-
gjöld tíl félagsins hversu gamlir
sfem þeir em?
Ég skal taika það fram um é.
spurningu mína. Ég spyr hennar
vissulega ékki vegna þess að ég
geti eldd unnt þessum sveitung-
um mínum og félögum að vera
iausir við þessar ránsklær Dags-
b rú narst jö marinn ar.
Að eudingu þetta:
Ég skora á stjórn Dagsbmnar
ftð svara spurningum þessum sem
að framan getur tafarlaUst.
Þórður Jónsson,
Eyrarbakka.
t fjmern minni
minni til næstu mánaðamóta
gegnir Ólafur læknir Jónhann-
asson læknisstörfum fyrir mig.
PÉTUR H. J. JAKOBSSON.
|-----UM DAGINN OG VBGINN-----------
] New Leader, Sigfús Halldórs, Jan Valtin og Willy Schlamm.
3 ,,Afturgangan“ og bókin, sem allir spyrja um. Um leikni
] útvarpsþula og óstundvísina í útvarpinu. M. G. um íslenzka
1 fánann. ,
----ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU.-
EGAR SIGFÚS HALLDÓRS
frá Höfnum flutti erindi sitt
um daginn og veginn í útvarpið
fyrra mánudagskvöld, tók ég
svo eftir, að hann segði, að „New
Leader“, Bandaríkjablaðið, væri
kommúnistablað, og að maður,
sem hann nefndi, Willy Schlamm,
væp kommúnisti. Mér kom þetta
mjög á óvart, því að „New Lead-
er“ hefi ég lesið við og við í mörg
ár og þekki því stefnu blaðsins.
Ég hringdi því til Sigfúsar og
spurði hvort mér hefði, skilizt
þetta rétt í erindi hans. En ég fékk
þær upplýsingar, að hann hefði
ekki sagt þetta, heldur að þetta
blað væri málgagn landflótta
kommúnista í Bandaríkjunum, þar
á meðal Willy Schlamm.
EN VEGNA PESS, að nú hefi
ég orðið var við, að margir fleiri
hafa misskilið ummæli Sigfúsar,
eins og ég, vil ég taka fram, að
„New Leader“ er málgagn Jafn-
aðarmannaflokks Bandaríkjanna
Social-Demokrata, og eitt af á-
kveðnustu andstæðingablöðum
kommúnista, eins og jafnaðar-
mannablöð eru í öllum löndum, af
því að þau skilja bezt hættuna,
sem verkalýðshreyfingunni stend-
uri af hinum kommúnistiskvi æf-
intýramönnum. f þetta blað hefir
Jan Valtin, öðru nafni Krebs,
skrifað og einnig Willy Schlamm,
enda hafa fyrrvernadi kommúnist-
ar, bæði þýzkir og rússneskir, sem
tekizt hefir að flýja til Bandaríkj-
anna, skrifað mjög mikið í „New
Leader“.
„AFXURGANGAN", en svo
kalla menn hinn nýja „Þjóðvilja“
Gunnars Benediktssonar, hélt því
fram fyrir nokkru að Alþýðublað-
ið ætlaði að gefa út bók Valtins
„Out of the Night.“ Vitanlega er
þetta ósatt, eins og annað í því
blaði sem ekki er beinlínis prent-
að upp úr öðrum blöðum. En bók-
in kemur út innan skamms.
ÞAÐ HEFIR EKKI farið fram
um það nú vera, en mörgum hefir
aftur á móti fallið illa kuldagjóst-
ur hans til fánans okkar. En hana
telur Dani hafa komið rauða litn-
um inn á fánann, svo að „danski
liturinn“ væri ekki alveg útilok-
aður þaðan. Vill hann því láta
þenna fána hverfa, um leið og
sambandinu við Dani verður slit-
ið, en að tekinn verði í staðinn
gamli stúdentafáninn, „Hvítblá-
inn“, sem hann kallar.“
„HYGG ÉG, að þeir myndu nú
færri vera, sem kærðu sig um þá
breytingu, því að ,,Hvítbiáinn“
var aldrei almennt eftirsóttur, en
þjóðfáninn, sem síðar var sam-
þykktur, hefir fallið landsmönn-
um vel í geð. Það hafa víst fáir
hneykslast þar á rauða litnum,
enda prýðir hann fánann mjög
mikið. Er tóm fjarstæða að telja
þann lit sérstaklega danskan, þó
að hann sé áberandi í flaggi
þeirra. Það eru fleiri þjóðir, sem
eiga rauðan lit í fána sínum en
Danir.“ ,
„EKKI ER HÆGT Ai> SEGJA,
að fáni okkar líkist þeim danska,
það er miklu fremur að hann lík-
ist brezka fánanum, því að þar
eru litir hinir sömu. og líkt sam-
settir. En ekki er þó hætta á að
það gerði villzt á brezka fánan-
um og þeim íslenzka. Danir munu
ekki hafa reynt að hafa nein áhrif
á gerð fánans okkar, því er bara
haldið fram í áróðursskyni, og
hefir það vonandi engin áhrif,
nema ef vera kynni þveröfug við
það, sem til er ætlast.“
Hannes á horninu.
Útlent
Bóq, margar teg.
Skóáburður.
hjá fólki, að meiri hraði er yfir
öllu útvarpi Bretanna hér en okk-
ar eigin útvarpi. Útvarp þeirra
þagnar svo að segja aldrei. Þeir
til dæmis leika lag, þar til næsta
atriði byrjar og hafa skemmtileg-
an blæ yfir öllu útvarpi sinu. Ég
hefi líka tekið eftir því að nýju
þulirnir, Pétur, sem alltaf er að
verða æ vinsælli, og Broddi, hafa
tekið upp á því að segja til dæm-
is: „Hér kemur síðasta lag fyrir
fréttir.“ Þetta er ágætt. Þetta þarf
aðeins að færast yfir á fleiri svið.
Yfirleitt skortir útvarpið léttleika
og „smartness“, sem það getur
hæglega tileinkað sér án nokkurr-
ar fyrirhafnar.
ÞÁ MÁ ENN MINNAST Á ó-
stundvísina í útvarpinu. Hvernig
stendur á því, að ómögulegt er að
halda stundvísi í því? Þetta tekst
erlendum útvarpsstöðvum ágæt-
lega. í brezka útvarpinu munar
aldrei sekúndu, hvað þá meiru.
Vill ekki útvarpið taka þetta allt
til endurnýjaðrar athugunar? Það
á að lóka fyrir menn, sem verða
of langorðir. Þetta gerir Lundúna-
útvarpið til dæmis við svo merk-
an fyrirlesara eins og Cyril Lai-
ken, ef hann hefir ekki lokið við
erindi sitt að fullu á hinum til-
skylda tíma klukkan 8,15 á morgn-
ana,i þá er hið nýja atriði, sem á
þá að byrja, sett inn og harin
hverfur.
M. G. hefir sent mér eftirfar-
andi ilistil: „Einn af stjórnmála-
mönnum okkar er þjóðfrægur
fyrir sín miklu skrif. Nú hefir
hann nýlega tekið sér fyrir hend-
ur að rita um samband okkar við
Dani, og leggur litla hlýja frá
honum til þeirra tengsla, og lát-
Vindolm.
Brasso.
Silvo.
Zebo.
Taublámi.
Gólfklútar.
f ’ !
.é í I !

V|nn«fMi M.
BREKMA
Aavsltegtttn 1. — Sbnl
Nýkomið:
Skálar,
Mjólkarkðimur,
Matardiskar,
Bollapðr,
Vatnsglös
o. m. m. fl.
VERZLC
ðfetttsgOtu 57 Sfant 284«