Alþýðublaðið - 26.11.1941, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Hitstjórn og afgreiðsla í Ál-
þýðtdiúsinu viS Hverfisgötu.
Símar ritstjómarinnar: 4902
I (ritstjóri), 4901 (innlendar-
i fréttir), 4903 (Vilhjálmur S.
Vilhjálmsson heima) og 5021
(Stefán Pétursson heima).
Símar afgreiðslunnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Er Roosevelt á
línu Hermanns?
UMDANFARNA DAGA iiafa
borizt hingaö fnegnir af
\«ixand'i verkföl lshnesyfingu í
Bandaríkjjin'um. Ko'laíveikfaUi,
•sem náði töluverðri útbreiöslu,
er nýlolriö meÖ því, að báöir aö-
llar undfrgcngust fyrir milligöng'u
Ríoosevdlts að Loggja deiluTnáiiö
undir bindandi gerðardóm. En
j>ar sem útbt er fyrir, að fleiri
v&rkföU geti fariö á eftir, hefir
RoioseveLt tilkynnt, aÖ hann muni
gjffingast fyrir því, aö aett v’eröi
aérstök lög með það markmiiö
fyrix augum, aö afstýra verkföll-
íum meöian á striðinu stendur.
Þetta þykir Tíma'njum, bláöi
Hermanns, hdldur en ekki matur.
I>aö slær því föstu í gcer, að
RpoBeve&t vantrieysti „frjálsu leið-
inni“, sem svo ndkið hefir \-eriö
tafjað um hér hjá okkur uindan- 1
íariö. Hann sé með „kaupfesting-
-arieiöiinni", með öðrium orðuan á
Hniui Hermanns! Og hver dirfist,
eftir slíkair uppiýsingar, áð vera
á móti tillögum Hennaams um
•Sfö lögbinda kaupgjaldiö hér á
iandi?
Það er ekki úr vegi, að athuga
fréttimar frá Bandarikjunum og
þær ályktanir, sem Tíminn dreg-
ri.r af þeim. ofurlítið nánar.
Tíminn segir sjáLfur — og það
-er rétt, — að veritfailsaLdan í
Bandarikjunum 'hafi „náð til
ssunra helztu gneina hergagna-
fmmlBiÖslunnar og því valdið
talsverðum triiflunum í þeion efn-
wn“. Þetta gLldir ekki sízt hið
nýafstaöna kolaverkfall. En þeg-
ar pað vair hafið, „átti Roosevelt“
— svo segir Tíminn — „xnn two
ke-sti aö veija: hina frjálsu LeiÖ,
þ. e. að láta verkfallið aJveg af-
skipta’.aust og Láta eiinn undir-
stöðúatviínnuveg vígbúnaðaiins
farai í rústir, eða kaupfestingar-
Aeiöina, þ. e. aö ríkið setti lög
eða gerðardém, sem jafnáði
dieóiittmáiið. — Roosevelt valdi
síðiari kostinn,“ segir Tíminn.
„Hamn trúði ekki á frjálsu leiöina
á þeím örlagatímuim, sem nú em.
Haim áileit, að hún myndi leiða
tii hrums og 'eyðilegigingar. Fest-
ingarleiöin var í samræmi við
alvöm tím-anna.“
Svo mörg em þau orð Tímans.
Og 'Sjá menn nú ekki, hve mikMI
Stjrimvitringur Hermann var, þeg-
ar hainn Lagði til að lögbínda
fcaupið? Sjá menn ekki, að við
höfum hér svo að segja amnán
Roosevelt? Þannig spyr Tíminn
á milli línanna.
Lítíum svolitíð nánar á þennan
samanburð hans: Fréttímarr frá
Bandarikjttnum bera þaö gmni-
Lsga með sér, svo greiniliega, ab
llrninn treystir sér ekki eLnu sinnl
íj8 Bð fey»a því, að þaö, sem
AUÞYOUBLAOIP
Raosevelt gengur tíí með íhlut- I
íun ííinni j vinnudeillumar og fyr- 1
iriiugaöri llöggjöf um þær, ei* það
eút, að koina í veg fyrir aÖ
veridoll verði til þess aö draga
úr hergagnaframleiöslunni, með-
an eirts mikiö veltur á henrti <og
nú.'fyrir Bartdaríkln og öll önnur
lönd, sem berjast á móti nazism-
anuni. 1 engrí frétt frá Banda-
ríkjunum er; svo mikið sem
ymprað á því, að Roosevalt sé
því mötfaill'inn, að verkaimenn fái
kauphadkkun í fuilu samræmi við
vaxandi dýrtíð. Og það hefir yf-
irieitt hvergi verið minjizt á það
í fréttunum, að (hann teldi kaup-
kröfur verkaimanna ósanngjarnar,
hvað þá heJdur hættulegar fyrir
fjárhagsfega fnamtíö Bandarikj-
anna. Þess hefír hvergi verið get-
ið, að um neina fyrjrhugaöa alls-
herjanj ögFestingu á kaupgjaldi í
Bandarfkjunum væri að ræða,
hvað þá heldur um nokkuri bann
við hækkun kaupgjailds. Þvert á
mótí virðist, eftir fréttunum að
dæma, vera gengið út frá því
sem sjá'Ifsögðu í hinni fyrirhug-
luðu löggjöf R.xisevelts um gerÖ-
ardörn í vinniudeilttm, að kau-piö
geti hækkað, því að samkvæmt
fréttimum er ekki ráð fýrir því
geri, að gripið verði til bindandi
gBrðardéms, nema þegar sýnt er,
aö með frjálsum samningum aö-
ila muni ekki takast aö afstýra
verkfailli. Og vitanlega útiiokar
gerðárdómur í stíkum tUfelLum
á engan hátt, aö verkaimenn geti
fengiö kauphækkun í ful iu saim-
ræini við vaxandi dýrtíð og jaf.n-
vel meira.
Hvað á nú þessi stefna Roose-
ve'.ts skylt við „lögfestingarieið“
Herananns, sem gengur út á það,
að svifta öll saantök launþega að
óreyndu réttinujn tiL að seanja
ttm kaup og kjör, ilögbinda kaup-
ið <og banna, að verkamenn eða
aðrir •launj>egar fái það nokkuð
hækkað frá því, sem nú er,
hvemig sem dýriíðin skyldi halda
áfram að vaxa? ÞaÖ er sannar-
flega eifitt aö sjá, aneð hvaða
rétti Timinn vitnor í Roosevelt
Hermanni ti'l stuðndngs. Roosevelt
gerir xáð fyrfr gerðardómi aðeins
í ýtrusstti neyð til að afstýra
verkföllum, sem gætu tafið her-
gagnaframleiðsLuna. Um afnám
'samningsréttarins yfirleitt er
ekki áð tála hjá honum. Ekki
heldur um neitt hann viö kaup-
hækfcun. En Hermann vill svifta
samtök verkamanna saimnings-
réttintím undanitekningarlaust —
án þess að nokkur nauðsyn knýi
til eins og í Band-aríkjunum vegna
Ixe rgagnafra m ieið s lunr.a r, — og
banma alla frekari kauphækkun
en orðin er, hvað sem dýrtíðin
kann að vaxa. Það er mergurinn
málsins fyrir honum. Er jiaö ekki
dáílítíð amnað en það, sem Roose-
velt fer fram á?
Nei, „lögfestíngarleiÖ'1 Her-
niarms og igerðardómstillögur
RiooseveL'ts eru IbersýniLega sitt
hvað. Og Hermann senniiiega
lieldur enginn Rooseveit.
tftbrelðið
Alþýðublaðið.
Þekktnr Haðanaðnr
tekiDn af Jili i Noregí
Kunur fjrrir skríf sin i blað
norska AlHýðaflokksins.
NOItSKI lektorinn, sem
!)ýzku hemaðaryfirvöldin í
Noregi dæmdu til dauða fyrir
nokkrúm dögum — og sagt var
frá í blaðinu í gær hét Ingvald
Garbo. Hann var fæddur 1891
og var kennari við menntaskóla
í Bergen.
Ingvta’d Garbo var kurenur rit-
höíundur. Skrifaöi hann stööugt
um margra ára skeið í „Bexgens
Arbeiderb'.ad“ undir duinefnimi
„Nota bene“, og voru smágreinar
hans víðkunnar og ákaiflega vin-
sælar. Starfaði Garbo og mjög í
ALþýðuílokknum í Bergen. Þegar
Múnchensáttmálinn ’var gerður,
skrifaöi Garho grein og lýsti hon-
um sem algerri uppgjöf lýðræðis-
ins fyrfr eiairæðimu • og ofbeldinu
— og kvaðst ekki geta skrifað
meifa, enda stóð haam við það
þar tii í september 1939, er strið-
ið brauzt út, þá fór hann aftur
að skrifa.
Þegar þýzku nazistamir gerðu
upptæk útvarpstækin á vestur-
strönd Nonegs, mun Ingvald Gar-
bo ekki hafa hlýtt Jieirri skipun,
því að útvarpstæki farunst hjé
honum. Hafði haam tekið upp
fréttir úr norska útvarpinu í
Lo'ndon, skrifa'ð þær síðan upp
og dreift þeim út meðal annars
meöal þýzkra hermamna.
Ingvald Garbo er fyrsti opin-
beri embættismaðurimn, sem tek-
imn hefir verfð af lífi'T Ntrttegi.
í gær yar gefin út ný reglu-
gerð í Noregi. Mælir hún svo
fyrir, að bæjarstjómir skuli bæta
fxji-m nazistum tjócn, sem tapa
fjárhagslega á því að vera naz-
ístar. Ef fölk hættir að verzla
við (kaupmanai, sem er nazisti,
skai kaupmaðurinn fámeirivöiur
en aðrir kaupmenn, ef skósmiður
sepi er nazistí, missir viðskipta-
memn, skaL homum það bætt upp
o. s. frv.
Ágúst H. Bjamason
prófessor flytur fyrirlestur kl.
6.05 í dag í 2. kennslustofu háskól-
ans. Efni: Mannrækt, líkamsrækt.
öllum heimill aðgangur.
Átta skðldbonnr lesa
npp í K.F.U.M.-húsinn
NÆSTKOMANDI föstudags-
kvöld kl. 8 ætla 8 skóld-
konur hér í bænum að lesa upp
úr ritum sínum í húsi K. F.
U. M.
Eru þær þessar: Hulda, Elin-
borg Láriisdóttir, Felippia Krist-
jánsdóttir, Margrét Jónsdöttir,
Guðnin Stefánsdóttir, Guðrún
Jóhamnsdóttir, Hallá Loftsdóttir
og Ásta Guöbrandsdótiir.
Ágóðimn renmur til kirkjubygg-
ingarsjóðs HalLgrimssóknar.
Sex skáldkonur lósu upp um
dagimn í sama tilgangi, en yegna
fjölda: áskorama ætla þær aftur
að Lesa upp. Tvær þær síðar
töldu eru tíl viðbótar.
Er þetta óvenjuleg skemmtun
og má búast við mikilíi aðsókn.

Bjá söl og Ml“ til
styrktar S. 1. B. S.
Guðmundur péturs-
SON útgerðannaður á
Akureyri hefiir ákveðrS að gefa
MÍÐVIKIIDAGUR 26, N6V. Igfí
■---------------------------------7~T
Tilkynning.
tU innflytjenda
frð Bjaldeyris- 00 inaflntoiDOsnefad.
Hér með vill nefndin heimila innflytjerid-
um vefnaðarvöru, busáhalda og skófatnað-
ar að gera nú þegar ráðstafariir til kaupa
á pessum vörum frá Bretlandi, til innflutn-
ings á næsta ári, sem nemi 65 % af heild-
arupphæð þeirra innflutningsleyfa fyrir sömu
vörum frá Bretlandi, sem þessum aðilum,
hverjum fyrir sig, hafa verið veitt við
reglulegar úthlutanir leyfa á yfirstandandi
ári.
Gjaideyris- og innflutningsleyfi, samkvæmt
pessu, verða send út fyrir áramót, eða
jafnóðum og umsóknir berast.
Reykjavík, 24. nóv. 1941.
(jjaldeyris- 00 Innflntnlnosnefnd.
Dráttarvextir af átsvðram.
' Þeii- útsvarsgjaldendur í Reykjavík, sem hafa
ekki greitt útsvör sín að fullu fyrir 3. des. n. k„
verða að greiða dráttarvexti af peim.
Þetta nær þö ekki til þeirra einstaklinga, sem
hafa greitt upp i útsvör sín með hluta af launum
skv. lögum nr. 23, 12. febrúar 1940.
Bæ|arglaldkerinn.
Gólfddkar
Gólfddkapappi
Gólfddkalím
■ 'v

:'y?L '~'i \
HEÍLDSÖLUBIR6ÐIR: ÁRNJ
- - - - - — —- ——■ ~ . —— —.
ÚÓMSSON , HAfNARST.S.REYKJAVÍK.
Jy...
100 tölusett eintök af síðustu
bók Huldu skáldkonu „Hjá Sól
og Bil“ tíl styrktar vinnuhælis-
sjóði S. f. B. S.
Guðmundtur er útgefamdi bók-
arinroax, og geábr hahn þessa gjöf
i titetfni aS m ára afmæii síwu.
Vom 100 eintök 'af bókiuini
prentuð á sérstaknan papplr, tölu-
sett og með öndirskrfft sfeáLd-
kionumiar. Rúmlega helmungurimi:
pf þessari sérstöku útgóftt verðttri
seldiur i bókabúðum hér t bæn-