Alþýðublaðið - 30.01.1942, Blaðsíða 5

fwmoAxnM m. jaíl
áLÞÍÐUBLABB)
Ritetjóm OB ttf*nsi»sta t Al-
þýöukÓBÍBU TÍC Hvarfiaaðta.
Simar ritBtJórnarteur: 4M9
íxitatjóri), 4M1 (tnnhmdar-
fréttir), 4963 (Viltsjéknur S.
VilfcJóIiMBon beima) Ofl 0421
(Stefán Pétursson heima).
Slm&r afgreiðahinnar: 4990
og 4909.
Alþýöuprentsmiðíen h. t
EftÍF fríið.
MAÐUR skyldi ætla, aö blöð
SjálfstœÖisf:okksins heTÖa
ItiBrft einhvem harla þýðinganmk'
iton boöskap að flytja lesendum
«4nœrme þftr sean þau hafa nú aft-
fiír byrjað að koma út, þrátt fyr-
3T vftrkfftlliö J pxentsmdðjíanum,
vátamdi það, aö meö því gem þay
haeði SjálfstæðisfiokkiiKi pg hús-
bœndW hans í rfkisstjómiímá gen-
(semiega ómerka ailra sinna oröa
sam naoðsyn kosningafiiesttinarinn
atf í Reykjavfk; því aö eins og
kMnnugt et vár kosningusnum frest
að bér smdir þvi yfírskini, eð
émögwiegt væri fyrir aöra fiokka
<®n Aiþýiuf okkinn aö gefft út blaÖ
Ihér i bænu.'m meöan verkfalliö
ístœði í pientsmiöjurarm.
En b’.-að kemrar í ljós? Aidnei
ibsifa blöÖ SjálfstæðisKokksins ver
Sð eins aurm og bágborin og þessa
tdaga síða/n þau byrýuöu arftúr bö
fiooma út. ÞaÖ litur sannariega
<6kki út fyrir, að ritstjómm þeirra
feafi fariö fram vdð fríiö, sem
fœir fengu á meðan verið var
að leika erfiðisnMmina á því aö
fooma út bJaöi til þess að hægt
væri að hafa þá að átyiíu fyrir
íyrir kosningafxestsminni. En að
vfeu er májstaðor þessara blaða
orörnn svo afuíiraur, að vaxia er
ÍMftgt annaö en aö virða ritstjór-
tam þeirra það tíl nokktirrar vxxrk-
lœrmar, þótt þeim gangi flja að
v©rja hann, hvað þá he'.dtir gylla,
S Bnagunt almennings.
Morgiunblaðdð var í gær aö
meyna að siá sér upp á þvl, að
'Alþýötib’aöið hefði efcki sýnt hin-
ttm nýstofnaða lögþvingaða gerð-
ördómi i kaupgjalds- og verðlags
rné’.ium nægilega virðingu með
oliiti tíl þess gðfuga hhrtverks,
®exn hann ætti að vinna á sváðá
verðlagseftirlitsins í landiniu.
Yfirieitt er heizt svo að sjó,
sem Mongttnblaðið viiji teija
anönnum trú um, að það sé algert
íaiukaatriði í hlutverki gerðardóms
fas að hindra hækkun grumi'-
Scaupsins frá þvi, sem. það var
'JFyrir árainót, þó að hinsvegar
tsé ekki kunnugt að haran hafi-
geri; neitt annað hingað tiL,, en
6 þvi skyni hefir hann að vísú
fjtnnið það afreksverk, að spMJa
ðlLum vinnufriði og aitó fram-
ieiöslu í nokkrum þýðiingannikl-
wm iðngramum um hér um bij
méínaðantima' og á sjálfsagt eftir
aö gera þaö maigair vifcur. , ef
Bkki mánuði enn.
En hvað er það í augum Morg-
Rtnblaðsins ? Um slíikt fiunst því
ekki ástæða tfl að taila. J>að er
vtBrÖlagtseftir’SitiÖ, sem er hJömSkte
jþjóðþrifaverk þessa gerðardóms
Og um það þegir Alþýöublaðið.
Hvllfkt virðjtngarleysi fyrír svo
gfifugri stofnun!
I Og héfitr þó 0kkí stjówj Fxejn-
4U»B>PB(Aew
Stefán Jóh. StefáKsson:
Alþýlillokkirinii
ntanrikls
"O LNS og alkunnugt er, á- . boxgið frelsi og menningu fe*
kvað ALþýðuílokkurimi J lenzku þjóðarinnar.
rueð sameiginlegri einróma
BÓÉmaÆtokksing Ðg SjálSatæðte-
flofck&ios, Bpyr McsrganblftðS) «rw»
InBmscr, þcgar gefið út tengaxj
iiBtft yffr þear vöxwtftgnndir, sem
cfcJri má 6fil|a hærra verði, en
fgfrir ársmát? Jú, ekki vftntar „líst
KVB“. Og efcki Vftötatr kjöttð og
Bykurinn 6 haran. Báðar þessar
n»r höfa þær aftflar verið hækkað-
koetlega eíöara um raýjár. En hve-
náar hafa haer aftur verið hækk-
art Hvair ©r vtarblagseftíriSt gerð-
axdómsina, að þessar tvrær nauö-
synjávörutegundir, stem hækkað
bafa stórkostiega síðan um nýjár,
akuLi eftir sem áður vera seidar
viö hinu nýja, uppsprengda verði?
Ætli það sé ekki svtv, að kjðt-
hækfcunin eftir nýjárið eigi að
vera ein af {>eim varöhæMmnum
sem leyf ðar e.’U, samkvæmt bráða
bixgðalögunum? ÞaÖ væíri þáeitt-
hvað nýtt að minnsta kosti, ef
Pramsóknarhöfðingjarnir faanu að
láta lætfckft aftsrr afurðaverð
bæsndaS
Það er vora, eða httt þó
heldur, ftð MoígunblaðiÖ blási sig
Upp út af því, að Alþýöitblaðiö
sfculi ekki beygja ság í dirfiiö
fyrir þeirn ósvífnu hlekkrngum
um fyrirhugaÖ verölagseftiriit,
sem sett vo.ru fcm í bráðabngða-
lögin mn goröardómitm i þvíeimu
sílcyni, að braiöa yfúr hmn einta
raunvemlega tilgang tems: &ð
haldfl niöri kaupi teimastéftanna,
tii þess að &triösgTó’ðamennimir
i Sjá lfsUoðisf k>kkn,um og stór-
bændurnar 1 FramsótomrfTokkn-
um gærtU' grækt því mefxu, í sSkjóiJ
atriðtsJfefc og dýrtfðBriwnaa".
e
Árni vesalin.gurisntn. frá Múia hef
tr fengíö þá flugu i höfiuðdð, að
það sé heppilegaste ieiðrn táJ
þesa að teiða atiiygii' manna £rá
níðurlægingu Sjálfstæðkflofcksins
í flatsaanginini hjá Framsókn. að
ráðast i Visi með djgturmælum
é Stefán Jóhami Stefánsson fyrir
„þaulsæíni" í stjóminni ! Þaö er
6agt, að hamn hafl líka gert það
á fundinuau í GamLa Bió ó dög-
UTium.
Ámi apyr með ógurlegxi vand-
lætíngu: „Hversvegna var hanra
ékki farirm áöur úr atjórnÍTim?“
Einhverjum mun nú fhmast, að
'efeþver lægi betur viö slíku höggi
en Slefán Jóhai>n. EÖa hvemig
er það með ráðherra Sjálfstæðis-
flokksms? Sagði ekki Ámá frá
Múla sjáifur í Vísi í sumar, áö
SjáLrstæðisfliokkurinn væri búiran
að fá nóg ai því að spilá „Fram-
sóknarvist" i stjóminrd og væri
iteiðubúmn að standa á fætur og
henda spilumim á borbiö? Og
þó „sitja“ ráöherrnr hans enn og
sýna ekki á sér nei'tt fararsnið!
Það ber meira að segja ekki
á öðiu, en aö Ámi frá
Múla sé sjálfiur farinn að
venjast. „Framsóknarvistirani" fiurð
anlega. — Þetta hefir þeim Jón-
asi fró Hriflu og Hermamni orðið
ógengt tneð sælgarti og svipu tij
skiftis — xneira aö segja hjó
honum!
Dómur fyrir ol-
vun við akstur.
T GÆR var kveðiran upp í
aukarétii Reykjavrikui' dóm
ur yfir manni, sem liafði ekið
bifreið undir áhrifum áfengis
Fékk harm 10 daga varðhald
og var sviptur okuleyfi í 3 rnán-
uði. Hafði hanra aldrei gerzt
brotlegur áðnr.
sarriþykkt miðstjómar og þing-
marma, að slíta stjómarsam-
vinnu við Framsóknar- og
Sjálfstæðisflokkinra. Miðstjórn
og þingmenra Alþýðuflc-kksiras
hafa með samþykkt sirarai frá 9,
jan. s.l. og ávarpi til þjóðar-
iranar frá 23. þ. m., sem hvort-
tveggja hefir birzt í Aiþýðu-
blaðirau, gert skýra grein fyrir
þeim stjórmar- og löggjafarat-
höfnum, er gerðu það að verk-
um, að Alþýðuflokkuriran sner-
ist til ákveðinnar andstöðu við
raúverandi ríkisstjóm Fram-
sókraar og Sjálfstæðisflokksi ns.
Er og rétt að gera sér grein fyr-
ir því, að vel má svo fara, að
Alþýðuflokkuriran , verði á
næstu tímum í andstöðu
við meira eða minna í-
halds- og afturhaldssamar rík-
isstjórnir hér á landi. í algerðu
Bamræmi við hlutverk sitt tek-
pr Alþýðuflokkurinn fúslega á
hendur forystuna gegn íhalds-
öflunum innan íslenzks þjóðfé-
lags, í fullu trausti þess, að
þeir tímar séu ekki langt und-
an, er lýðræði og félagslegar
umbætur fagna fullum sigri
bæði hér á landi og víðast ann-
ars staðar.
Af tilefni ;þessa andstöðu-
hlutverks Alþýðuflokksins og
sérstaklega með hliðsjón af líð-
andi stund og náinni framtíð,
þykir rétt með nokkrum orð-
um að gera grein fyrir afstöðu
flokksins til utanríkismálanraa,
eins og þau horfa nú við sjón-
um.
Sjálfstæðismálíð.
Fyrst og fremst skal þesa
getið, að sjáifstæðismálið, eða
afstaðan til Danmerkur, á að
áliti flokksins að vera hafið yfir
allar flokkadeilur. Allir flokkar
stóðu að samþykktum alþingis
frá 17. maí 1941. Á grundvelli
þeirra samþykkta vill Alþýðu-
flokkurinn vinna með öðrum
flokkum að lausn þessara mála
þegar támi og tækifæri leyfa.
En ekkert myndi flokkuriran
frekar kjósa en að endanleg
niðteataða þess .máls fengist
með gagnkvæmum skiiningi og
fullu samkomulagi við alfrjálsa
Danmörku.
Rorræn samvlnna.
í sambandi við fulla lausn
sjólfstæðismálsins stendur af-
staða íslands til Norðurlanda.
Alþýðuflokkurinn telur sjálf-
sagt að ísland verði framvegis
í mjög nánu samstarfi við öll
hin Norðurlandarfkin, sem
fullkominn jafnréttisaðili. ís-
lenzka iþjóðin er tengd hinum
Norðurlandaþjóðunum með
böndum frændsemi og vináttu,
og á einnig af menningarlegum
éstæðum fulla samleið með
þeim. Með þvá samstarfi er be2t
vinna með ö&rum flokkum að
auknu norrænu samstarfi á
sviðí menningíur, viðskipta og
stjórramála.
LfðræðisQjáðirnar.
Afstaða Alþýðuflokksins til é-
takamia í heiminum, á milli
lýðræðisaflanna annars vegar
og eiraræðis- og ofbeldisaflnana
hirasvegar er alkunn. En vegna
þess að íslenzka þjóðin er vopn-
laua, á hún þess engan kost að
verja sjálfstæði sitt og tilveru
með vopnavaldi. Af þeim á-
etæðum getur hún ekki heldur
orðið stríðsaðili, og er að því
leyti hlutlaus. En einmitt vegna
þess að þjóðin byggir sjálfstæði
sitt á virðingu fyrir rétti, lög-
um, ménningu og gerðum samn-
ingxim og yfirlýsingum þjóða á
milli, hlýtur hún öllu fremur
að óska þeim öfium sigurs, er í
heiðri vilja halda grundvellin-
um undir sjálfstæði og menn-
ingu smájþjóðanna. Á því sviði
er ekkert rúm fyrir hlutleysi
hugans. Og athafnir allra þeirra
manna hér á landi, er af heilum
hug unna lýðræði, freM og
mermingu, eiga að mótast af
þessari afstöðu. Og 0110X114103-
málastéfna íslenzka rfkisins á
BRÁÐABIRGÐALÖGIN Um
bann gegn verkföillum og
verkbönnum taka til fleiri en iðn-
aðar og verkamanna. Verkveit-
(endur í öllum iðngneinmm verða
efcki siður fyrir barðinu á þeim.
Éftíx’le’Öis mega þeir engan mann
ráða til sín, nema með samþykki
geröardómsáns. Þeir eiga það é
hættu, aö öll verk, sem þeir taka
aö sér, verði efcki greidd nexna
með því veröi, sem dómurinn ár
kveður — allax viðgerðir eru á-
iteiðanlega unditr efitírliti og ranm-
sókn og allt verðteg og álag é
kaup. Verður allbróðlegt aö sjá,
hvemig meistarar, iömekenduír og
dómstóllinn fara að þvi að kom-
ast að réttri niðurstöðu i öðlium
þe:m margvísegu viðifiangisefníum,
eem í þessu sambandi Mjóta að
koma til þeina. Hve langan tima \
álin
einnig að vera miðuö riö þessa
afistöðu. íslenzka þjóðin á aS
eiga samleið með lýðræðisþjóð-
unum bæði nú og í fraxratáðinni,
það er ekki einungis rétt og
eðlilegt, heldur skylt. Að þvf’
vill Aiþýðuflokkurinn vinntt
með mönnum úr andstöðuflokk-
um sínum, en vill hindra og
draga úr áhrifum allra þeirra
manna, er beint og óbeint ljá
andstæðingum lýðræðiains lið.
/
Verzinnanriðskiftí viö
ðnnnr lðnl.
Sáðan ófriðurinn hófst, hefir
mjög þurft á þvá að halda, að
gera verzlunar- og viðskipta-
samninga mifli íslands og
þeirra rákja, sem unnt hefir
verið að skipta við, er sérstak-
lega hafa verið Bretland og
Bandaríkin. Samrdngum um
þessi viðskipti er að sjálfsögðu
nauðsýn að halda áfram, endur-
bæta, auka og breyta. Samn-
ingar þessir eiga að réttu lagi
að vera óbáðir öllum deilum
milii flokka um innanlandsmáL
Mun Alþýðuflokkurinn því
telja það skyldu sína að vinna
að þessum málum með öðrum
flokkum, með hag alþjóðar fyr-
ir augum, eftir þvá, sem tæki-
færi og efni gefst tiL
Stefán Jóh. Stefánsson.
þaö muni taka, aö fiá&t viö BÍSfei
hkrti, og hve xnikill skaði gæti
af þvi hlotizt fyrir verkte'Öendur
og hju.aíe'gandl atvránuíy fx’tækí,
er ófyrirsjáanilegt, einkum þar
sem afgre'.ðsla slQxra verka þolir
enga biö- — Á þetta sérstakiega
viö í jám- og skipaiönaðinum.
En það keanur í sjájfu sér meira
og minna i&la viÖ aáls stflöar. —
Skyldi ekki hlutaðe'gend’uim þykja
ilaga- og vaCdflskórinn fara aö
kiteppa fiúltaæm þeim? HvaÖ
segja kaupmennimir um þetta?
Finnst þe'm ekki fuilLIiaitgt koxniÖ
áfram á haftabrautinxá hjá óiaíi
og Jakobi, sem hingað til hafa
veriö að burðast með troð'.nn
maHpoka af frjálsum firamtökum i
bek og fyrir.
N61
Halló Reykvikingar!
Hver vill vera svo góður að leigja mér eina góða
stofu í nýlegu húsi strax? Það skal tekið fram, að
ég er alger reglumaður. Er úti alla daga frá 8 f. h.
til 12 á miðnættl Var svo óheppixm að eignast nýjar
mublur, sem hvergi virðast hafa pláss, nema á göt-
unni. Ef einhver sæi sér fært að hýsa þennan hús-
villing, geri svo vel og leggi tilboð á afgreiðslu
þessa blaðs merkt „1. febrúar“. Borga háa leigu!
Henoirnir með frjálsa framtabið.