Alþýðublaðið - 21.02.1942, Blaðsíða 3

1APGABD. 21. FBBB. 1842 AU>YÐUBLADIH
flokkurinn þess, a6 dýrtíðar- f
EIÐUR ALBERTSSON:
esningabardaginn á FáskrfiðsHrði.
AlÞTBDBl&BID
Ritstjóri: Stefán Péturacon.
Ritstjórn oa afgreiðaia 1 Al-
þýSuhúslnu við Hverfiagötu.
Simar ritstjórnartnnar: 4002
(ritstjóri), 4001 (innlendar-
fréttir), 4903 (Vilhjálmur S.
Vilhjálmsson heima) og 5021
(Stefán Pétursson heima).
Simar afgreiðslunnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Það sem Sjálfstæðis
f okknriDD befir
trjrosí lanaastetton-
nm.
SJÁLFSTÆÐISFLOKKS-
BLÖÐIN leita nú í íra-
fári að einhverju slagorði til á-
róðurs meðal launastéttanna í
Reykjavík, ef vera mœtti að
með einhverjum slíkum
hundakúnstum væri háegt að
draga — fyrir bæjarstjórnar-
kosningamar ofurlítið úr
þeirri fyrirlitningu, sem Sjálf-
stæðisflokkurinn hefir bakað
sér meðal allra launþega með
uppgjöf sinni’ fyrir kröfum
Framsóknarflokksins um lög-
bindingu kaupgjaldsins og
þátttöku sinni í útgáfu gerðar-
dómslaganna.
í gær hélt Morgunblaðið, að
það væri búið að finna slag-
orðið, sem við ætti á þessari
stundu. Það hljóðar þannig: —
„Sjálfstæðisflokkurinn hefir
tryggt launþegum fulla dýrtið-
aruppbót.“
Jú, mikið mega launþegarn-
ir vera Sjálfstæðisflokknum,
þakklátir. En það veitir víst
sannarlega ekki af því, að
minna þá ofurlítið á alla þá
baráttu, sem þessi flokkur
hefir háð fyrir hagsmunum
þeirra.
Það vill svo vel til, að
Stefán Jóhann Stefánsson
hefir í greinaflokki hér í blað-
inu undanfama daga rakið
sögu baráttunnár í ríkisstjóm-
inni um dýrtíðaruppbótina. —
Og sú saga kemur að vísu
nokkuð illa heim við Morgun-
blaðið. Hún hljóðar þannig í
höfuðdráttum:
1) Þegar gengislögin voru
sett og gengi krónunnar lækk-
að með þeim vorið 1939, vildu
hvorki Sjálfstæðisflokkurinn
né Framsóknarflokkurinn veita
launastéttunum neina kaup-
uppbót, þótt verðlag hækkaði
á lífsnauðsynjum af völdum
gengislækkunárinnar. En Al-
þýðuflokkurinn gerði það að
skilyrði fyrir þátttöku sinni í
setningu laganna og þjóð-
stjórninni, sem þá var mynd-
uð, að þeir verkamenn og sjó-
menn, sem lægst voru launað-
ir, fengju nokkra kaupuppbót
undir eins og verðlag hefði
hækkað svo nokkru næmi. Á
það urðu hinir stjómarflokk-
arnir nauðugir viljugir að
fallast.
2) Haustið 1939, þegar
stríðið var byrjað og dýrtíðin
af völdum þess farin að gera
vart við sig, krafðizt Alþýðu-
uppbótin yrðí hækkuð og veitt
öllum verkamönnum, sjómönn
um og iðnaðarmönnum, sem
ynnu samkvæmt samningum
eða kauptaxta. Það vildu
Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn ekki
fallazt á og það var ekki fyrr
en Alþýðuflokkurinn gerði
það beinlínis að skilyrði
fyrir fylgi sínu við framleng-
ingu gengislaganna til ára-
móta 1940 og 1941, að þeir
neyddust til að láta undan
þessari sjálfsögðu réttlætis-
kröfu Alþ.fl. og launastétt-
anna; en það hafði í för með
sér, að opinberir starfsmenn
og verzlunarmenn fengu þá
einnig viðurkenndan rétt sinn
til sömu dýrtíðaruppbótar.
3) Þegar kaupgjaldsákvæði
gengislaganna áttu að falla úr
gildi um áramótin 1940 til ’4Í,
vildi Hermann Jónasson, þrátt
fyrir gefin loforð á haustþing-
inu 1939, svíkja launastéttim-
ar um samningsftelsið til þess
að hindra, að þær gætu loks-
ins með samtökum sínum knú-
ið fram fulla dýrtíðaruppbót á
kaup sitt. Og í Tímanum hefir
Hermann fyrir nokkru skýrt
frá því, að Ólafur Thors hafi
verið sama sinnis og hann, —
einnig þrátt fyrir hátíðleg lof-
orð á haustþinginu 1939. En
Alþýðuflokkurinn knúði það
fram, að þau loforð væru
haldin, og lauxiastéttirnar
fengu loksins fulla dýrtíðar-
uppbót með frjálsum samning-
um við atvinnurekendur. Og
svo segir Morgunblaðið í dag,
að „Sjálfstæðisflokkurinn hafi
tryggt launþegum fulla dýrtíð-
aruppbót"!!
4) Aðeins fjórum mánuðum
síðar, vorið 1941, kom Ey-
steinn Jónsson með þá hug-
mynd, að leggja sérstakan
skatt á alla launþega í land-
inu, allt að 10% af laununum,
til þess að svíkja aftur af þeim
nokkum hluta hinnar fullu
dýrtíðaruppbótar. Ól. Thors
var strax upp til handa og
fóta yfir þessu þjóðráði og hét
Eysteini fullu fylgi Sjálfstæð-
isflokksins til áð koma launa-
skattinum á. En þegar til kom,
þorði Sjálfstæðisflokkurinn
ekki — af því að Alþýðuflokk-
urinn sagði þvert nei.
5) Svo leið sumarið 1941, en
þá, síðastliðið haust, komu
Framsóknarhöfðingjamir, eins
og öllum er enn í fersku
minni, með nýjar kaupkúgun-
artillögur — nú þess efnis, að
lögbinda allt kaupgjald á ný
og banna ekki aðeins alla
grunnkaupshækkun, heldur og
alla frekari dýrtíðaruppbót á
þáverándi grunnkaup. — Og
hvað gerði Sj álfstæðisflokkur-
inn? Báðir ráðherrar hans og
miðstjóm lýstu sig þessum til-
lögum Framsóknarhöfðingj-
anna — þar með niðurskurði
hinnar fullu dýrtíðaruppbótar
á kaupið — „eindregið fylgj-
andi.“ Og ef Alþýðuflokkur-
inn hefði ekki hótað því þá,
að fara úr stjóm, ef þessar til-
lögur yrðu gerðar að lögum,
hefði Sjálfstæðisflokkurinn
hiklaust samþykkt þær með
Fram3Óknarflokknum. — En
hann rann á síðustu stundu af
ótta við Alþýðuflokkinn. Og
svo segir Morgunblaðið: —
17 OSNJN GAÚRSLTTIN við
JL». breppsnefndarkosninguna
á Búðum í Ff 25. janúar s. 1.
hafa vakið talsverða eftixtekt
víða um land. Búðir eru eina
kauptúnið á landinu, þar sem
Alþ.flokkurinn fékk hreinan
meirihluta og það svo greini-
legan, að íickkurinn fékk meira
en % gildra atkvæða eða 122
atkvæði móti 60 atkvæðum, sem
' bræðingslisti Sjálfstæðis- og
Framsóknar fékk. AJIs voru
greidd 184 atkvæði af 314, sem
á kjörskrá voru. 1 seöib var ó-
gildur og 1 auður. Fréttaritari
útvarpsins á Fáskrúðsfirði, sem
er pólitískur fréttaritari Fram-
sóknar. símaði að 2 seðlar hefðu
verið ógildir, en sannleikurinn
var sá að i seðill var ógildur og
1 auður. Fréttarit. var ekki
viðstaddur talningu atkvæða,
sem var lokið um kl. 8 og hef ðu
því kosningaúrsUtin getað kom-
ið í útvarpinu um kvöldið. í stað
þess að senda fréttimar strax
eins og útvarpið óskaði eftir,
leggur fréttaritarinn sig fyrir,
en hvort honum hefir orðið
svefnsamt um nóttina, skal
ósagt látið. Kosningaúxslítm
voru loks birt í kvöldfréttum
útvarpsins sólarhring eftir að
þau voru kunn á staðnum, og
þá úr lagi færð.
Ýmsir hafa ve’rið að spyrja
mig frétta af Fáskrúðsfirði í
sambandi við þessa einstöku
kosningu, og með því að
frammistaða Sjálfstæðis- og
Framsóknarmanna á Búðum
mun líka sennilega vera ein-
stök í sinni röð á öllu landinu,
vil ég fara örfáum orðum um
aðdraganda kosningarinnar.
Á Búðum hefir verið Alþýðu-
ilokkstjóm samfleytt síðan
1931, og hafa aldrei komið fram
fleiri en 2 listar við hrepps-
nefndarkosningar þar. 1938
kcm aðeins 1 listi. fram, frá
Alþýðuflokksmönnum, og varð
því sjálfkjörinn. Munu Sjálf-
stæðismenn á Búðum hafa feng-
ið ákúrur frá miðstjórn flokks-
ins fyrir að hafa ekki Usta í
kjöri við þær kosnngar. TJpp-
haflega mun iþað hafa verið ætl-
un Sjálfstæðismanna á Búðxun
„Sjálfstæðisflokkurinn hefir
^ryggt launþegum fulla dýrtíð-
aruppbót11!!
Jú, sá hefir nú tryggt launa-
stéttunum eitthvað, eða hitt
þó heldur, eins og þessi saga
sýnir. Og þó — eitt hefir hann
tryggt þeim: Það eru kúgunar-
lögin — afnám samningsfrels-
isins, afnám verkfallsréttar-
ins, stofnun hins lögþvingaða
gerðardóms og bannið við
hækkun grunnkaups um einn
einastá eyri umfram það, sem
það var fyrir síðustu áramót.
Framsóknarflokkurinn hafði
ekkert bolmagn til þess, að
gefa kúgunarlögin út einn síns
liðs. Ef Sjálfstæðisflokkurinn
hefði ekki svikið launastétt-
irnar og veitt honum lið til
þess, hefðu þessi lög aldrei
verið gefin út.
—........■».........
að bera fram hreinan flokks-
lista við hreppsnefndarkosning-
una 25. jan. 1942, en Framsókn-
in á Búðum sótti svo fast á,
undir iþað síðasta, að komast í
flokkssængina, að Sjálfstæð'ð
lét að lokum til leiðast. Eftir
hæfil. tíma birtist svo listi,
sem í meðferð kjörstj. fékk
nafnið B-listi, en bræðingsmenn
sjálfir kölluð „óháðan.“ Var
þar hrúgað saman mönnum úr
öllum flokkum, og fLest nöfnin
sett á listann móti vilja fuU-
trúaefnanna, enda sátu sumir
he:ma við kosninguna, aðrir
kusu A-listann og einn vax ekki
é kjörskrá!
Sunnudaginn 18 janúar ákvað
stjóm Alþýðuflokks Fáskrúðs-
fjarðar,sem bar fram Alistann,
lista Alþýðuflokksins, að boða
til almenns fundar í kauptún-
ine um sve’tarmólefm hreppsins
og var fest upp auglýsing sam-
kvæmt þvi daginn eftir, og var
fultrúaefnum B-l?stans sérstak-
lega boðið á fundinn, sem var
ákveðinn föstudaginn 23. janú-
ar.Bjuggust menn almennt við
fJölmennum og góðum fundi um
málefni hreppsihs, og að full-
trúaefni B-listans myndu þakk-
samlegá þiggja boðið. Líður nú
fram á fimmtudag, stórtíðinda-
laust. En snemma þann dag
birtist auglýsing á nokkrum
stöðum í þorpinu, o*g með því
að auglýsing'n mun vera eins-
dæmi í pólitískxi sögu þjóðar-
innar, síðan lýðfrelsi hófst,
verður hún birt hér orðrétt og
fer hér á eftir:
.JHáttvirtu kjósendur í buða-
hreppi.
Á ftmdi þeim* er Alþýðu-
flokksfélagið hefir boðað til þ.
22. iþ m hafa aðalframbjóðendur
og stuðningsmenn B-listans á-
kveðið að mæta ekki
Vér viljum í því sambandi
benda á, að þar sem B-listinn er
ekki lagður fram sem pólitíks-
ur listi, þrátt fyrir að að hontun
standa menn úr öllum flokkum,
þá teljum vér ekki ástæðu tU
að taka þátt í fundi, sem boðað-
ur er af pólitísku flokksfélagi
hér í þorpinu.
Enn fremux litum vér svo á,
að umxæðux á slíkum fundi
verði engum til gágns né á-
nægju, eins og til hans er
stofnað.
‘Og þar sem það er vitað, að
aðaltilgangur fundarboðenda
mun vera sá, að víta gerðir rík-
isstjómarinnar í dýrtíðar- og
kaupgjaldsmálum og vekja með
því æsingar og úlfúð, áður
en hreppsnefndaxkosningarnar
hefjast hér, iþá teljum vér á-
stæðulaust og óheppilegt að
fundur þessi sé sóttur.
Skorum vér því á alla vænt-
anlega kjósendur B-listans að
mæta ekki á fundinum og láta
yfirleitt ekki dægurlþras stjóm-
málanna haía áhrif á sig.
Aðalframbj óðendur og stuðn-
ingsmenn B-Iistans.“
Þetta tiltæki bræðingsmanna,
að mæta ekki á fundinum og
vilja banna kjósendum að koma
á almennan fund um almenn
mál, hafði hinar óskaplegust*
afleiðingax fyrix samsteypu
þeirra, B-listann.
Nokkrir Sjálfstæðis og Fram-
sóknarmenn hlýddu ekki bannr
inu og komu á fundinn, aðrir
sátu heima, en þeir sátu líka
heima kosningadaginn, sem þó
mun ekki hafa ver:ð tiiætlast.
En alþýðufólkið á Búðum sat
ekki heirna kosningadagHm
þann, þó að veður væri hið
versta. Og það mim heldur ekki
s’tia heima við næstu kosning-
ar, sama í hvaða mynd fhaldið
kann að birtast.
Alþýðan á Búðum vlll ekki
stjóm íhaldsins fyrir 1931.
Svarið var greinilegt 25. jaa.
síðast liðinn.
KosningaóáÍglÖr ilialds og
Framsóknar á Fáskrúðsfirði
minnir mjög á sögima um mögru
og feitu kýmar hans Faraós.
íhalsdfylgið hefir nú alltaf ver-
ið heldur magurt á Fáskrúðs-
fixði, en varð þó ennþá magrara
eftir að hafa gleypt hinar feitu
kýr Framsóknar.
P.t. Reykjavík, 17. febrúar 1942
Eiður Aíbertsson.
Frá Loft-
varnarnefnd. .
Minnist þess að fam ná-
kvæmlega eftir settum
reglum, þegar gefið er merki
um hættu á loftárás. Enginn
veit, hvenær hættumerkið kann
að boða árás á bæinn.
Það verður aldrei koxnizt hjá
tjóni á lífi eða eignum manna
ef árás verður gerð, en það er
á ykkar valdi að koma í veg
fyrir það óþarfa tjón, sem hlot-
izt getur af agaleysi og gáleysL
Minnist þess að fjöldinn allur
af fólki því, sem farizt hefir er-
lendis í loftárásum, hefir blátt
áfram látið lífið sökum forvitní,
Hjálpið til þess að tjónið
verði sem minnst. Munið að
þær reglur, sem settar eru, hafa
þann tilgang einan að auka
- ykkar eigið öryggi. Þess vegna
hlýðið þið tafarlaust fyrirskip-
unum þeirra manna, sem til
þess hafa verið settir að halda
uppi aga og reglu og aðstoða
yður á stund hættunnar.
Ágætur afil
á Sigiufirði.
AGÆTUR afli er nú á
Siglufirði og mikil
vinna.
Hafa sumar trillur fengið
um fjögur þúsund pund í róðri
og stærri veiðiskip um tólf
þsund pund.
HANNES
Frh. af 2. s.
íkveikj usprengj um, áður en þær
hafa náð að gera skaða.
. .NONNSI SPYR, hvaða vxkukaup
þeir eigi að fá í íebrúar, sem hafa
350 króna grunnkaup. Mánaðar-
kaupið er kr. 640,50. Ef febrúar
er skipt. í f jórar vikur, er vikukaup-
ið kr. 170,13.