Alþýðublaðið - 29.10.1942, Blaðsíða 6

Humtudagur 29. októbor 1942.
ALOYOUBl-ftOIO
I
I
V
s
5
s
y
s
N
S
s
s
4
\
s
s
s
s
s
s
<
*
$
I
s
Tilkynning
(rá rfkisstjórnintii.
Hernaðaryfirvöldin hafa talið rjauðsyniegt til var-
úðar að setja .reglur því til varnar, að íslenzk skip, sem
stödd eru úti fyrir ströndum íslands eða í íslenzkum
höfnum yrðu fyrir árásum, ef til hernaðaraðgerða kæmi
milli ófriðaraðilja á sjó í námunda við strendur landsins.
Öll skip, þar á méðal litlir mótorbátar, sem ganga
til fiskiveiða, eru aðvöruð um, ef þau verða vör við
hemaðaraðgerðir í nálægð sinni, hvort heldur skips-
menn sjá þessar aðgerðir eða verða þeirra áskynja með
loftskeytataSkjum sínum eða á annan hátt,'tþá*verða
þau að hegða sér eins og hér sgir:
Skiþ í höfnum skulu halda kyrru fyrir og bíða
fyrirskipana frá hrezkum eða ameríkskum flotayfir-
völdum á staðnum eða ameríkskum her-yfirvöldum,
Skip, sem eru á sjó, verða áð gera eitt af þrennu:
a) sigla út á haf, svo að þau séu úr augsýn frá landi.
h) kasta akkerum.
c) nema staðar og stefna skipinu frá landi.
Aðvörun mun verða tilkynnt, ef hægt er, með
fyrirskipuninni „STAND STILL“ (verið kyrrir).
Sérhvert skip, sem nálgast land eftir slíka aðvörun,
mun verða skoðað sem óvinaskip, og verður ráðizt á það.
Atvinnu- og samgöngumálaráðuneytið, 28. okt. 1942.
s
s
s'
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
S
s
s
<
s
s
s
s
s
Hallgrimúr PétursSon. i
Frh. af 4. síðu.
HANNES Á HORNINU
(Frh. af 5. síðu.)
út á aðalgðtunni. Hánn hægði samt
ekki á sér, og hvai'f mér sjónum
fyrir götuhornið, með sama geysi-
hraða. Þú ert því miður glanni,
hugsa ég. Bara að þú eigir ekki
eftir að verða einhverjum að
fjörtjóni“.
„GANGANDI fólk kann sig þó
verst í umferðinnl. Fáir halda sig
ó gangstéttunum. Fleiri þvælast
út á aðalgatu eða eru ýmist á göt-
uhni eða á gangstéttinni. Slíkt
kæruleysi er vítavert, þar. að auki
ópirýðir það umferðina og getur or-
sakað slys. Eg sé nokkur pör
ganga framhjá. En það lítur út
fyrir, að hexrarnir viti ekki, við
hvora hlið dömunnar þeir eiga að
ganga, því þeir gera það sitt á
hvað. Tilviljun virðist ráða, m. a.
óprýðir þetta umferðina. Vill fólk
nú ekki reyna að taka sér fram
með þetta og halda sér á gangstétt-
uiium eins og hægt er, en trufla
ekki umferð og óprýða með víxl-
gangi sitt á hvað, sem þar að auki
getur valdið slysum?“
„ÞAÐ ÆTTI AÐ kenna börnun-
um strax umferðarreglur og sjá
um að þau fylgi þeim vel. í sum-
um barnaskólum erlendis, sá ég
myndir á göngum með stórri áletr-
un á, sem sýndu börnum umferð-
arreglurnar. Það væri ekki van-
þörf á slíku í skóla vora. Smá-
börnin, meðferð á óvitanum, vakti
þá mesta athygli mína. Engan sé
ég sýna þeim þá nærgætni og
skilning, sem vera ber. Þau voru
leidd, toguð áfram. Sá sem leiddi
fór allt of hart. Barnið þurfti allt
af að hlaupa og það með hendi eða
báðar hendúr í háalofti. Hvílík
ógnar meðferð! Hugsaðu þér nú
sjálfa þig, ef þú ættir að hlaupa
langa leið hvíldarlaust með aðra
hendina, stundum báðar, í háa
lofti. Gerðu tilraun til þess að
skilja betur meðferð þína á litla
óvitanum og finna hvernig þetta;
er, og bæta ráð þitt í þessu efni,
þvi vitalega gerirðu þetta í hugs-
unarleysi, en ekki af illum ásetn-
ingi við litla saklausa óvitann".
„VIÐ AI) HAFA héndur upp-
réttar lyftast rifin út og þindin
færist og úr eðlilegum stellingum.
Störf iungna og hjarta verður örð-
ugra, þar að auki fær barnið verki
í handleggi og kropp og þegar það
lémagnast .eða skælir, fær það
máske ákúrur fyrir, er kallað ó-
þægt, þvílíkt réttlæti! Þessu þarf
nauðsynlega að breyta, hafa barna
béisli á barninu, svo að það geti
verið í eðlilegum stellingum og
ráðið hraða sínum sjálft og reka
um fram allt ekki á eftir því.
Barnið mæðist og mjög, af lýstri
meðferð, og sogar göturykið enn
meira ofan í sig, enda er barnið
nær götu en sá, sem leiðir það,
sem er hærri í Yofti, og því lengri
leið fyrir rykið frá götunni upp í
vit hans.
„ÞAÐ ÆTTI að fara sem allra
minnst eftir götum með smábörn.
Hafa þau heldur í görðum við
húsin og á leikvöllum. Unga barn-
fóstra. Ef þig langar til þess að
sýna þig á götunni og taka þig vel
út í augum ásjáanda, þá hafðu
ekki smábarn í eftirdragi, með
lýstri meðferð á því, sem yrði þá
til að fella þig og skart þitt í á-
liti áhorfandans. Það eru ekki fínu
fötin, hárgreiðslan, málið og púðr-
ið, sem gengur mest í augu allra,
heldur siðmenningin, fáguð fram-
koma í hvívetna. Innri maðurinn
skín í gegnum ytri manninn".
„ÞÁ ERU BARNAVAGNARNIR
Gæta ber þess, þár sem vegur
hállast, að snúa þeim svo, að höf-
uð barnsins sé þar sem hærra er,
svo að barnið standi ekki hálfveg-
is á höfði. Bezt er að aka eftir
sléttum vegi, þvi á sléttum vegi
koma hnykkir á vagninn og barn-
ið. Sérstaka aðgætni þarf við þrep.
Og aka svo, að barnið „keyrist“
fram, en ekki aftur á bak, sem
orsakað getur/ svima og flökur-
leika“.
„ÞAÐ ER LEITT að sjá smá-
steina hnullunga á götum og gang-
stéttum. Þeir sem sópa og hreinsa
götur bæjarins, ættu að fjarlægja
steina og því um líkt. Fólk getur
hrasað um steinana og farartæki
slitna af að aka yfir þá, auk þess
sem þeir óprýða“.
Auglýsið í Alþýðublaðinu.

skilyrðislausu kröfu, sem kær-
leikur Maríu (og Jóhann-
esar postula) gerir. „Heyri’
eg, þið viljið hjálpist all-
ar þjóðir, hvort sem þar eru
vondir menn eða góðir“. Þarna
er útskúfunarkenningin blátt á-
fram skafin út, svo rausnarlega
sem unnt er. María opnar hið
gullna hlið upp á gátt og leiðir
fólkið á líknarbrú. Hvað hann
hefir hugsað sér, að þá tæki
við, segir Jón Arason ekki.
Að sínu leyti eins og Ey-
steinn Ásgrímsson x Lilju hafði
löngu áður lýst Maríu sem þátt-
takanda í friðþægingunni,
þannig gerir Jón Arason einnig
þjáningar Maríu jafngildar
píslum Krists:
„Sonarins neyð og sorgir
móður,
samblandað í hugarins landi,
ættum vér með elsku rétta
innilega í hjarta að minnast".
Hjá Hallgrími er María guðs-
móðir orðin hin harmþrungna
ekkja undir krossinum, en
meginþungi hins líðandi kær-
leika hvílir á herðum Krists
eins. Ég vona, að þér séuð mér
sammála um það, að vér meg-
um vera þakklát Jóni Arasyni
og fleiri kaþólskum skáldum
fyrir að hafa bent oss á að
hinn líðandi kærleikur opinber-
aðist víðar en hjá Kristi einum;
en heilhuga hljótum við að
standa með Hallgrími og öðrum
lútherskum skáldum í því, að
engirxn getur tekið kærleika
Krists fram, né skyggt á hann.
Hitt atriðið, sem skilur milli
þeirra Jóns og Hallgríms og
líka stendur í sambandi við trú-
arlegar hreyfingar samtíðar-
innar, ér hin persónulega af-
staða skáldsins til yrkisefnis-
ins, eða öllu heldur til hans,
sem þar ber hæst í atburðum
ljóðanna.
. Jón Arason á að vísu til
innileika í ljóðum sírium, ekki
sízt Davíðsdikt. Og hlý er bæn
hans t. d. í þessari vísu:
„Skapa þú skýrlegt hjarta,
með skilnings nýjan anda
í mína brjóstsins byggð;
veit mér vizku bjarta
í verki þínu að standa
með allri ást og dyggð;
helgan þína hugarins rásir
finni
rétta trú að tala með tungu
minni,
hverja stund af mildri miskunn
þinni“.
En þegar til þess kemur að
leiða lesandann til fylgdar við
Krist á krossferli hans, er mun-
urinn augljós. Jón Arason fer
með þig sem áhorfanda, en
Hallgrímur sem þátttalcanda.
Með Jóni hlýtur þú að dást
að og tigna frelsara heimsins,
en með Hallgrími horfirðu fyrst
og fremst á hann sem þinn eig-
in frelsara. Með Jóni horfir þú
á hið stórkostlega sjónarmið,
þar sem vald hins góða og illa
heyir stríð, og þú sérð hvernig
máttur guðdómlegs hjálpræðis
fer að því að opna himininn fyr-
ir syndugri þjóð. — En með
Hallgrími stendur þú sjálfur
frammi fyrir krössi Krists sem
sýndugur maður, sem þar kem-
ur auga á náð guðs. En þama
kemur enn fram einstaklings-
sjónarmið lútherskunnar og
um leið eitt af hennar höfuð-
eínkennum. Samkvæmt skiln-
ingi mótmælenda er náð guðs
fyrst og fremst kærleiks- og
fyrirgefningarhugarfar guðs,
sem kemur fram við mennina
í Kristi, og er mætt á miðri leið
áf trú mannsins og trausti. Það
sem raunverulega knúði Lúthér
á sinni tíð á þá braut, sem
gerði hann að siðbótarfrömuði,
er einmitt syndatilfinning hans
og tilraun til að fá svalað þrá
sinni eftir fyrirgefandi kær-
leika guðs. Það hefir orðið svo
um Lúther eins og fleiri merka
menn, að fjöldi fylgjenda
þeirra hefir frekar reynt að
leika þá en skilja þá, frefnur
reynt að hafa eftir orð þeirra
en öðlast reynzlu þeirra. Þess
vegna hefir syndaprédikunin í
mótmælendakirkjunni oft og
tíðum orðið annaðhvort upp-
gerðar örvænting yfir syndinni,
éða smámunaleg leit eftir henni
í fari sínu og annarra, þangað
til menn sáu ekkert annað en
synd, hvar sem litið var. Og
einmitt tímar Hallgríms áttu
mikið af hvorutveggju. En
hann er sjálfur upp yfir allt
slíkt hafinn. Það er auðfundið,
að það hjarta, sem slær í hrifn-
ingu passíusálmanna, veit hvað
það er að titra frammi 'fyrir
ógnum þess virkileika, sem vér
nefnum synd. Þar er sá maður
á ferð, sem ekki villir heimild
á sjálfum sér.
Niðurlag á morgun.
HVAÐ SEGJA IIIN BLÖÐIN
Framh. af 4. síðu
flokkinn í kosningunum fyrra
sunnudag.
Dómurinn um hið nýkjörna þing
mun mjög fara eftir því, hvernig
það tekur á þessum málum. For-
ingjar Alþýðuflokksins og Sósíal-
istaflokksins bregöast áreiðanlega
kjósendum sínum, ef þeir stuðla
ekki að skjótri og róttækri lausn.
þessara mála.“
Já, það er ágætt að velta sök-
inni fyrirfram á aðra flokka. En
hver á sökina á þvi, að stríðs-
gróðanum hefir verið hlíft fram
á þennan dag? Hver á sökina á
því, að stríðsgróðinn hefir ekki
fyrir löngu verið ,,þjóðnýttur“,
eins og Alþýðuflokkurinn
heimtaði strax haustið 1940 og
hefir ávalt síðan heimtað? Hver
á sökina á því, nema Framsókn-
arflokkurinn? En kannske hefir
hann eitthvað lært! Við sjáum,
hvað setur.
•(UDsCLueurcafR &rni jónmoh. unuimi.s
»000000000«
Loftárásirnar.;
'Rrh. af 5. sfðn.)
lágður. Aðferðin er. fólgin í þyí
að geta komið 1000 flugvélujn
yfir borgdna, sem á að varpa á,
á 90 mínútum. Ellefu flugvéiáSr
eiga að geta komizt yfir mark-
ið á mínútu. Með því að stytta
sóknartímann svo sem uirnt er,,
er hægt að draga mjög ur
verkunum loftvarnanna.' Álitið
ef, að í Köln hafi verið - um
500 loftvarnabyssur. Þær faefðu
getað hamrað á brezku sprengju
flugvélunum ,ef þær hefðu kom
ið í smáhópum og liðið stund á
milli. En þegaf hundruð flug-
véla eru á lofti í einu, er veriju
'lega skotið „út í loftið“, án þess,
að taka mið. Þegar fjöldasókn
er að 'næturlagi, er mjög erfitt
að finna með leitairljósum eina
og eina flugvél út úr hópnum,
til þess að miða á. Og auk þess,
þegar varpað er gríðarstórum"
sprengjum, er mjög sennálegt,
að loftvarnabyssurnar fari sömu.
leið og húsin og verksmiðjurn-
ar. Þetta kom fyrir í Köln, þeg-
ar brezku sprengjuflugvélarn-
ar gerðu hina áköfu árás á ’ þá
borg.
Þá er og miklu erfiðara um
allar aðrar varnir, þegar sóknin
er áköf og stendur stuttan tíma-
í árásinni á London, þegar
meira en 2000 eldar brunnu
eina nóttina, gátu slökkvisveit-
ir borgarinnar ráðið við alla
eldana vegna þess, að þeir
kviknuðu ekki um' alla borgina
á sama tíma. Slökkviliðssvéít-
irnar gátu slökkt einn eldinn áð
ur en annar kviknaði. En hefðu
1000 flugvélar varpað hundr-
uðum þúsunda íkveikju-
sprengja yfir litla borg á 90
mínútum, hefði ekkert slökkvi-
lið getað við það ráðið. Ef Þjóð-
verjar bæta mönpum i slökkvi-'
sveitirnar, verða þeir að taká,
þá frá verksmiðjunum eða hern
um. Það er álitið, að um þess-'
ar mundir hafi Þjóðverjar
1,500.000 raenn við loftvarnirn-.
ar.
En þáð er ekki hægt að gera',
fjölda árásir aðeins með því að
skipa þúsund flugvélum að gera
sprengjuárás á þýzka botrg, ein-
hverja tiltekna nótt. Nákvæm
skipulagning er nauðsynleg.
Um 5000 flugmönnum verður
að gefa nákvæmar leiðbeining-.
ar viðvíkjandji flugleiðuim og
skotmarki. Auk þess verðutr að
skyggnast í veðurfréttir, ákveða
merkjamálið og gefa fyrirskip-
anir við víkjandi lendingu. Að
minnsta fcosti 60 flugvelli verð-
ur að hafa til taks, til þess að
láta sprengjuflugvélarnar hefja
sig af, og aúk þess verður að
hafa aðra flugvelli til þess að
taka á móti flugvélum í baka-
leið, ef veður skyldi hafa breyzt
frá því þær lögðu af stað. Og
handa þessum 1000 árásarflug-
vélum vefður að flytja 300,000
gallóna af bensíni til hinna 60
flugvalla.
Á flugstöð, þar sem 100 menn
þarf til þess að halda sprengju-
fíugvél á flugi — frá matsveini
upþ að vélaviðgerðarmanni —,
munu 1000 sprengjuflugvélar í
sókn þarfnast 100,000 manna,
sem starfa á 100 flugvöllum.
Niðuríag á morgun.