Alþýðublaðið - 13.03.1943, Blaðsíða 5

Laugardagur 13. marz 1943
ALÞYÐU3LAP8P
SAGA BARNANNA á
meginlandi Evr-ópu um
þessar mundir mun ekki hljóma
vel í eyrum hinna kveifarlegu.
Nýlega sagði grískur liðsforingi
í útvarpi: „í fyrravetur stóð ég
á götu einni nálægt Omonia-
torgi í Aþenu að morgni dags.
Ég hafði veitt athygli þýzkum
brauðvagni, sem stóð við gang-
stéttina, og var brauðið ætlað
Þjóðverjum einum. Þeir voru
vanir að láta matvælavagna
sína standa á götunum, þó að
gríska þjóðin væri nærri því
soltin í hel. Hinir fullorðnu
gátu harkað af sér, þótt þeir
sæju hina girnilegu matvæla-
vagna, en það var hræðilegt að
sjá börnin mæna á matarbirgð-
irnar, sem þau máttu ekki
snerta á. Umræddan morgun
heyrði ég skyndilega skothríð.
Ég hljóp til baka, til þess að
vita, hvað um væri að vera. Ég
sá drengsnáða, sex eða sjö ára,
liggja á grúfu á götunni. Fyrir
framan hann lá brauðhleifur,
sem hann hafði náð úr vagnin-
um, þegar hann hélt, að enginn
væri nálægur. Hann hafði feng-
ið þrjá kúlur í bakið.“
Við bryggjurnar í grískum
hafnarborgum er krökkt af
börnum, sem biðja um mat. Þau
eru á sveimi umhverfis mat-
sölustaði og eldhús hermanna-
skálanna í leit að einhverju
ætilegu í skólpræsum og sorp-
rennum. Mörg barnanna eru svo
horuð og máttvana af hungri,
að þau geta aðeins dregizt á-
fram eftir gangstéttunum og
sum liggja stynjandi og vein-
andi í hornum og skúmaskot-
um. Stundum hætta þau að
veina og liggja tímum saman'
þegjandi og hreyfingarlaus,
eins og þau svæfu, en þegar að
er gætt, eru þau dáin. Fregn
frá Barnaverndarnefnd Aþenu-
borgar hermir, að níu af hverj-
um tíu börnum, sem fæðist þar
í borg, deyi áður en þau nái
sex mánaða aldri vegna þess að
mæðurnar séu svo langt leidd-
ar af matarskorti, að engin
mjólk sé í brjóstum þeirra.
Ung, grísk móðir skrifar: „Barn
ið mitt dó. Ég gat ekki útvegað
því neitt ætilegt að borða.
Hvað á ég að gefa soltnu og
grindhoruðu barni — gras eða
kálblöð?11
*
SVISSLENDINGAR
veita alla þá aðstoð, sem
þeim er unnt að láta í té, með
því að bjóða til sín börnum frá
hinum ýmsu herteknu löndum
til þriggja mánaða dvalar. 1
bréfi frá Sviss stendur: „Ég er
nýkomin frá járnbrautarstöð-
inni, þar sem ég var að taka á
móti heilum lestarfarmi af
frönskum börnum. Þetta eru
skapheitar, ungar verur, en
svipurinn ellilegur og hátíðleg-
ur, andlitin föl og i rúnum rist,
augun þanin út og spegla hina
ömurlegustu ógn og skelfingu.
Fjöldamörg barnanna voru
sveipuð tötrum og sum berfætt.
Þau verða vandmeðfarin fyrstu
dagana. Sum þeirra geta ekki
melt mjólk, nema hún sé blönd-
uð vatni. En eftir þrjá mánuði
verða þau að fara heim til sín
aftur, og mér er sagt, að for-
eldrar þeirra þekki þau varla,
þegar þau komi.“
1 svissnesku dagblaði er
skýrt frá litlum dreng, sem
kom til Genfbprgar ásamt hópi
franskra barna. Hann hélt
dauðahaldi í körfu, sem í var
hani og tvær hænur. Þegar
hann var spurður, hvernig á
þessum hænsnum stæði, fór
hann að gráta. Móðir lians var
dáin, en faðir hans stríðsfangi.
Þessi hænsni voru allur arfur
hans, og hann bað þéss með
grátstafinn í kverkunum, að
hann fengi að halda þeim.
Mörg serbnesku barnanna
deyja á leiðinni til Sviss, en
þau, sem komast alla leið, eru
ekkert nema skinin beinin og
kaunum hlaðin. Sum þeirra eru
fengu nægilega fjörefnaríka
fæðu til þess að viðhalda heilstt
útbreiðist óðfluga. 1 borginni
Sabac í Serbíu eru börn, sem
hafa misst sjónina vegna skorts
á vissum næringarefnum.
Skortur á sápu veldur húð-
sjúkdómum. Læknum er bann-
að að sinna börnum, sem eru
undir fimm ára aldri.
Mynd þéssi var tekin á hii-efaleikakepni í New York, þegar Jake La Motta og Ray Rohinson átt-
ust. við. —- La Motta greiddi Robinson svo þúng liögg að hann féll út lir hringnum.

itlers
GREIN,
Withers,
1P FTIRFARANDI
eftir Margery
fjallar um líðan barnanna á
meginlandi Evrópu í núver-
andi styrjöld. Verst mun á-
standið vera í Grikklandi,
Póllandi og Serbíu. þótt sult-
ur og hvers konar skortur
sverfi mjög að þeim í öllum
hemumdu löndunum.
haldin húðsjúkdómum, sem
þau höfðu fengið af grasáti.
Flest þeirra voru svo van-
þroska, að tíu ára tökubörn
gátu gengið í fötum af sex ára
svissneskum börnum, og þó
voru fötin þeim of víð.
Norsk kona ritar: „Við eig-
um hvorki matvæli, eldsneyti
né fatnað — og nýfæddu börn-
in eru sveipuð pappír. Yfir okk-
ur hefir legið svartnættis-morð-
nótt, sem ekki á sinn líka í sögu
miðalda. Þegar Gyðingarnir
voru hraktir burtu, urðu menn
að standa rneð börn í fanginu
klukkutímum saman á bryggj-
unum. Þriggja ára snáði ríghélt
í kápu Gyðingaprests og kallaði
án afláts: — Mamma, ætlarðu
ekki að koma. — Jú, ég ætla að
koma, sagði hún, en hún vissi,
að hún mátti ekki fylgja barni
sínu. Hún var látin fara á öðru
skipi. Þeir hafa rekið litlar
Gyðingatelpur af munaðarleys-
ingjahælum. Þeir hafa hrakið
undan sér farlama menn og
fleygt á eftir þeim hækjunum.“
Lítill drengur fór að gráta, og
þeir börðu hann í andlitið, svo
að blæddi úr. I fangabúðunum
í Grinj' í Noregi hefir verið
stofnuð sérstök deild barna,
sem komin eru yfir fjögurra ára
aldur og eru börn foreldra, sem
eru andvígir Quislingstjórninni.
í Póllandi hefi^ ekki einungis
æskulýðurinn verið sendur í
fangabúðir, heldur hafa og
tveggja og þriggja ára gömul
börn verið hrifin úr skauti for-
eldranna til uppeldis samkvæmt
venjum nazista. Allt, sem minn-
ir á uppruna þeirra og ætt, er
máð út, svo að þau eru glötuð
foreldrunum að eilífu, þó að
þau lifi af hið harðneskjulega
uppeldi.
Um allt meginland Evrópu
sjást þreyttar, skinhoraðar
mæður hökta um götur borg-
anna, brjótandi heilann um
það, hvernig þær eigi að næla
í matarkörfu handa soltnum
börnum sínum. Sums staðar í
Belgíu er morgunverður barn-
anna ekki annað en ,,brauð“,
sem búið er til úr kartöfluhýði.
Fimm af hverju hundraði barna
á skólaskyldualdri verða að fara
í skólann án nokkurs morgun-
verðar. Oft kemur það fyrir, að
börn falli í öngvit í kennslu-
stundunum og yngri börnin eru
ekki ósjaldan veik. Franskur
kennaxá skrifar: „Börnin eru
alltaf svöng. Hafi þáu fengið
kartöflur eða kjötbita að borða,
segja þau mér frá þessu, eins
og um stórtíðindi væri að
i-æða. Ef ég minnist á matvæli
í tímunum, fara þau að gráta.“
Franska blaðið L’Oeuvre
skýrir frá telpum í skóla einum
í Norður-Frakklandi, sem var
skipað að skrifa stíl um það,
hvers þær óskuðu sér, ef ör-
lagadísirnar veittu þeim upp-
fyllingu tveggia óska. Ellefu
ára gömul telpa, Denise að
nafni, óskaði þess, að hún
þyrfti aldrei framar að vera
svöng, því að: „Það er svo
hræðilegt að vera svöng. Mér
líður strax illa, ef ég fæ ekki
nægju míná að borða, en að
deyja úr sulti hlýtur að vera
hræðilegt.“ Franskur skóla-
drengur sagði frá því í bréfi,
sem ritað var fyrir rúmu ári, að
hann væri orðinn mjög leiður á
matarskortinum. Hann væri
orðinn svo máttvana, að hann
gæti ekki sinnt leikfimitímun-
um. En þó þjáðist hann ekki
einungis á líkamanum. Minnið
væri mjög farið að bila.
Það er ekki einungis, að
skoi'turinn dragi -úr þi'ótti
barnanna, heldur veikir hann
mótstöðuafl þeirra gegn sjúk-
domum. Við rannsókn skóla-
bai'na í Rotterdam í sumar leið
kom í ljós, að aðeins þrjátíu og
sjö börn af hverju hundraði
sinni og þrótti. Hvers kyns sjúk-
dómar þróast með börnunum
vegna næringarskorts. Tæring
ST U N D U M er börnum
ekki hlíft við hefndarráð-
stöfunum nazista. í litlu borg-
inni Kragujevac hofðu Þjóð-
verjar skipað svo fyrir, að 22.
október 1941 yrðu skotnar fá-
einar þúsundir gisla. Til þess
að fylla töluna voru hundrað
skóladrengir reknir út úr skóla-
stofum sínum og skotnir. Dreng-
irnir byrgðu andlit sín með
skólatöskunum sínum og hróp-
uðu: — Skjótið þið bara, við
erum ekki hræddir við dauð-
ann. Við erum synir serbnesku
þjóðarinnar. Þeir voru skotnir
með vélbyssum. Engin hreyfing
sást á götunum í Kragujevac í
tvo daga, en úr hverju húsx
heyrðist grátur kvenna og
barna. Að lokinni þessari slátr-
un fjölgaði þeim börnum, sem
gengu um skógana eins og dýr
merkurinnar. Og ef til vill hafa
þessir hundrað skóladrengir
hlotið betri örlög en börmn,
sem eftir lifðu. Grísk kona
skrifar: „Það er dapurlegt písl-
arvætti að deyja smám saman,
dag frá degi.“
En þjóðir Evrópu hafa ekki
misst vonina. „Nei, við örvænt-
um ekki,“ skrifar kona ein frá
Rúðuborg. Við fylgjum málstað
bandamanna af lífi og sál. En
komið fljótt og frelsið okkur.
Við erum öll reiðubúin að
hjálpa ykkur eftir fremsta
megni. Gallinn er bara sá, að
við erum svo aðfram komin af
sulti og kulda, að lítið lið er í
okkur.“
Hrokafull árás á íslenzka blaðamenn. — Aðalskeytun-
um beint að mér. — Nokkur orð til hans í fullri mein-
ingu. — Vandinn að sigla á hættusvæðunum og vand-
inn að seija glerkýr.
LAÐAMENN mótmæltu fyrir
nokkru smágrein, sem birt-
ist í „Sjómannablaðinu Víking-
ur,“ þar sem því var haldió' fram,
með miklum gorgeir, að blaða-
menn væru illa á verði fyrir hinn
íslenzka málstað gagnvart hinum
erlendu áhrifum. Var þar tæpt á
sögu, sem barst út um áramótin og
haldið fram, að blöðin væru með
því að skýra ekki frá þessu máli,
að hylnia yfir erlenda afbrota-
menn.
ÁKÁSIN á blaðamennina var
algerlega óréttmæt og þetta mál
sízt til að gera hinn íslenzka mál-
stað sterkari. En höfunöurínn í
„V.íking“ hefir ekki látið sér
ast. Hann fer enn á stúfana, ræðst
dólgslega á blaðamenn í síðasta
blaði, en þó sérstaklega á mig. —
Kenrmr nú í ljós, að hér er á ferð-
inni mannkorn, sem telur sig hafa
orðið fyrir einhverju hnjaski af
bréfi, sem ég birti í vetur um orðu
veitingarnar — og lái ég honum
það ekki.
GREIN ÞESSI er svo frámuna-
lega illa skrifuð, að slíks eru fá
dæmi og furðuiegt að ritnefnd
biaðsins skuli ekki hafa leiðrétt
hana, Kann höfundurinn augsýni-
lega ekki íslenzku. En sleppum
þvi. Höf. mun. vera einn þeirra,
sem ekki siglir, en tekur áhættu-
þóknun sína á þurru landi eða hef-
ir gert. Þess vegna reynir hann,
hvað eftir annað, að skýla sér á
bak við sjómannastéttina.
HANN SEGIR Á EINVM STAÐ
að ég megi eiga það, að ég sé
„óragur við að óvirða íslenzka sjó-
menn.“ Það er svo sem ekki í
fyrsta skipti, sem slíkir menn á-
kalla sjómannastéttina — og þeir
eru þó ekki alltaf síðastir til að
gefa þessari sömu stétt spark með
stígvélahæl þjösnaskaparins og
yfirstéttarhrokans. Það eru til
menn, sem kalla sig sjómenn, en
telja öruggara fyrir sig að ganga
í landi, hirða sín laun og „spekul-
era“ í husum, lóðum, glerkúm
og postulínshundum, sem sjómenn-
irnir, sem sigla, hætta lífi sínu í
að flytja til landsins.
EG ÞARF EKKl AÐ SEGJA
við ykkur, sem hafið lesið pistla
mína undanfarin ár á hverjum
degi, að ég hef aldrei óvirt einn
einasta íslenzkan sjómánn — og
ég hef aldrei tekið einn stafkrók
í pistla mína, sem hægt væri að
heimfæra upp á það. Höfundurinn
í „Víking“ er því alger ósanninda-
maður. Hann sjálfur óvirðir ís-
lenzka sjómenn með því að krafsa
illa samda, óíslenzka, skothenda
og óþverrí lega ritsmíð í blað, sem
er tileinkað þeim!
EG ÆTLA EKKI AÐ FARA
að rifja upp orðumálið aftur. Eg
hygg, að það sé bezt fyrir suma
að ræða það ekki frekar. Það hef-
ir þegar verið kveðinn upp dómur
í því máli — og þann dóm hafa
sjómenn sjálfir kveðið upp. Eg vil
Frh. á 6. síðu.