Alþýðublaðið - 21.03.1943, Qupperneq 6

ALÞYÐUB: ÐIÐ
......1 ... Htmm
_Jr‘Á)1HÖIÖíB^Ðí 1911™ Í.B
-ludiio ni.nVfWi. «fí58, úáfe5*8
VWfcg %náai>' <WáW.(ál#er • igfcitfcT
a|i n'JsköðunáP/1 ríátbn éte'&átótJóWnrí
4«ÍKaifííÍáétti:-á0í!ifgi‘MséiíVgöS^ítfli'
^átbai ttiheftiti Hifiíðíklr (Í9éihWMÍ‘1
atíttói'ög'ÚJjá mtíorÖaaÍKífrl vanþðrt
iSiátei á þ»?a6^láíta'gj6s'ifitfc'!ákífigi‘K
.Bl'Qíia. inunia nisa uUlúi o/«
i .vtf-ftW
’i1 ÉPÉi
láta
T$uÆt^m #k/<kukl eitt-
í I y/þJENTAKffiÉGíiO ‘Öpplýsir höf-
ölidiír -h[áIiar<rHg8iilföir sínar fyrir
svþ1 geiÖi'aE'áÍégiífi Ssökun, að Veð-
Æiötofattuiiáii lÖikl í frammi, og
■wáfáSaugtsCinufli yfirvöldin þegar
liþfjaitládnsðkn í þeim efnum. Það
áSiiþb hhggun og harmabót fyrir
staajfsméíin Veðurstofu íslnds, að
efcki. lerus' lengur í lögum hér á
letódi i gaidramannabrennur, en ef
rébtuhoreýnist áburður Morgunbl.
raunu; ;allnokkrir galdramenn og
zfínm: ■ k. ein seiðkona vinna við
þesfea. iríkisstofnun.“
•^JÞAKKA „ÁRNÝJU“ pistilinn
um ;.óþokkafólkið og börn þeirra.
.^ij Hannesi er alls ekki Ijóst, að
bornín eru spegíll foreldranna eða
þeirra, sem ála þau upp og um
leið heimilanna. Hann vill kenna
öðkúm um, skólunum máske.
Fíiirðulegt er að lögregluþjónar
skuli ekki vera nálægt skólunum í
ffiinúnútum, en þó sérstaklega í
nSátmálstíma, þegar umferð er
nWést, svo fólk geti gengið óáreitt
héim til sín.“ Þetta segir „Áhorf-
a6di“ og heldur áfram:
x
< ■
„SUMUM HEIMILUM virðist
ékki þykja neitt að því að bömin
áreiti gesti, sem að garði bera.
Einhverju sinhi stakk læknir upp
á að óknyttabörn skyldu hýdd op-
inberlega t. d. á Austurvelli eða í
lögreglustöðinni. Aðrir vilja láta
hýða foreldrana, sem að réttu lagi
bera ábyrgðina.“
1.ÆTLI FJÖLDINN sé ekki ein-
dregið á móti því, að opna heim-
ilin fyrir hinum erlendu gestum?
Þá ætti maður ekki einu sinni frið
á heimilunum, heldur — útlagar í
eigin föðurlandi. En geta kvenfé-
lögin ekki haft skemmtifundi utan
heimila — þar sem eiginmennirn-
ir væru viðstaddir og sæju um að
velsæmis væri gætt? Að vísu hafa
íslendingar ekki hirt um að leggja
sig eftir þægilegri og snyrtilegri
framkomu.“
„EN NÚ ER NÝÚTKOMIN am-
eríksk bók, „Vinsældir og áhrif“,
sem margt gott hefir að færa, þótt
sumum finnist hún þreytandi
mærðarleg. — Með allri virðingu
fyrir amerískum mæðrum við te-
drykkju í Ameríku, þá mega þær
ómögulega halda, að íslendingar
taki drengjunum þeirra vel, ef
þeir hegða sér eins og götustrák-
„ÍSLENZKAR MÆÐUR verða
oft að sjá á eftir drengjunum sín-
um út í hríð og sjávarháska, en
þær hafa annað að gera en skrifa
út í bláinn hvernig sé umhorfs úti
í þeirri óvissu eða» ræða um slíkt
við tedrykkju. En óskandi væri að
ameríksku gestunum byðist ekki
brattara en dvölin á íslandi, enn
sem komið er.“
„í „ÍSLENZK MENNING“ segir
próf. Sig. Nordal: „Hver frum-
vaxta unglingur, sem nokkuð er í
spunnið, venur sig af að klökkva
og kveina eins og barn. Þetta er
ekki ruddaskapur, heldur vald
vilja og sálar á ótömdum tilfinn-
ingum og látbragði, eins og Einar
Ben. biður um í Lognsæ:
Hóglátt mál og brennheitt blóð,
blæju af kulda, en hjartans glóð,
kraft, sem ei vill ærslast hátt né
kvarta.
.... en einmitt stjórnin er menn-
ÍIlg““
„HJALTI“ SEGIR: „Var sem
mér heyrðist í útvarpinu, að leggja
mætti 60% á ýmsar rafmagnsvör-
ur, sem flestar eru í rauninni bygg-
Ný matreiðslubók
eftir HELGU SIGURÐARDÓTTUR:
Lærið að matbia
Framan við bókina hefir dr. Júlíus Sigurjónssón
skrifað kafla um næringarefnafræði.
Bókin er mjög mikið aukin og breytt frá fyrri útgáfu
og því í rauninni alveg ný bók. Aftan við hana er nær-
ingarefnatafla og tafla yfir vitamín og sölt.
Bókin er 214 bls. prentuð með smáu en skýru letri
á góðan pappír.
FÆST HJÁ ÖLLUM BÓKSÖLUM.
Tvær BBýJar bsekun
------------------—-------
Haralds Nielssonar, fyrirlestrar III: Gunnar Gunnars-
son: Siðmenning — Siðspilling. Kostar 3 kr.
FOLRS TALES
from Iceland and other Counries, eftir H. M. Scargill
Ph. D. — í þessari litlu bók eru sjö þjóðsögur íslenzkar
og útlendar. Kostar kr. 2.75.
Bókaverzlnn ísafoldar.
ingarefni? Þá eru úr og klukkur
einnig nauðsynjavara. Úrsmiðirnir
eru búnir að mynda einokunar-
hring um innflutning og sölu á
þessum vörum, og eftir verðinu að
dæma virðist ekki vera að ræða
um neitt eftirlit með því.“
„TILBÚINN FATNAÐUR, eink-
um handa börnum og kvenfólki, er
enn seldur á okurverði. Og loks
eru bækurnar: Amerískt tímarit,
sem kostar 4 dollara hvert um
heim sem er, eða kr. 26,02, er selt
hér í bókabúðunum á kr. 45,00.
Bók, sem kostar vestra 2,25 dl.,
selst hér fyrir kr. 25,00. Þetta er
einnig óhæfileg álagning á eigi
óþarfari vöru en bókum. Enskar
og ameríkskar bækur koma alltof
sjaldan, enda rifizt um þegar
koma. Að bagalitlu mætti þó leyfa
nokkrum bókakössum að fljóta
með í hverri ferð. En þá ætti að
hafa einhvern hemil á verðinu."
ÞESSI ORÐ um bækurnar eru
að minnsta kosti orð í tíma töluð.
Hannes á horninú.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN?
Frh. af 4. síðu.
hann er orðinn 25, þegar eigna-
aukning er oðrin 2 millj. kr. Ný-
byggingarsjóðir og tapsfrádrættir
útgerðarfélaga eru undanþegnir
skattinum.
Veila stjórnarfrv. liggur ekki
sízt í því, að tapsfrádrátturinn er
undanþeginn eignaaukaskatti. Með
því að undanþiggja hann, er bein-
línis verið að verðlauna óráðdeild
og sóðaskap, en hegna mönnum
fyrir ráðdeild og dugnað. Togara-
félag, sem var vel rekið fyrir styrj
öldina, fékk engan tapsfrádrátt, en
hins vegar fengu hann félög, sem
höfðu verið illa rekin. Með því
að undanþiggja tapsfrádráttinn
eignaaukaskattinum er beinlínis
verið ð búa lakari kjör þeim fyr-
irtækjum, sem vel hefir verið
stjórnað, en hinum, sem notið hafa
leiðsagnar ábyrgðarlítilla ævin-
týramanna.“
Það mundi verða frjálslynd-
um mönnum fagnaðarefni, ef
sú yrði raunin á, að sú stefna,
sem birtist í þessum orðum rit-
stjóra Tímans, væri í samræmi
við vilja og athafnir Framsókn-
ar í framtíðinni. En marga
mun furða á skrifum sem þess-
um. þegar þau eru athuguð í
ljósi þess, hvernig Framsóknar-
fíokkurinn hefir hagað sér
gagnvart stórútgerðarmönnum
og gróðamönnum. Tapsfrádrátt-
inn illræmda, sem Þ. Þ. minnist
á í grein sinni, vildu Framsókn-
armenn leyfa og samþykktu
hann, þegar Alþýðuflokkurinn
barðist gegn þvi, að stórútgerð-
inni yrði leyfður þessi mikli
frádráttur. Framsóknarmenn
léðu Kveldúlfsbraskinu og spill-
ingunni Iið á sinum tíma, og
hefðu þeir staðið með Alþýðu-
flokknum í skattamálunum,
væri ástandið öðruvisi en það,
sem Þ. Þ. lýsir, þegar hann tal-
ar um braskaralýðinn. En nú á
Þ. Þ. eftir að sanna, hvort
Framsókn vill í raun og veru
breyta þvi, — eða réttara sagt:
framtíðin mun skera úr þvi.
Afrððnlno verðbólgannar
Frh. taf 4. síðai.
• ómaksins vert að gera sér í
I hugarlund, hvernig viðskipti
j landsmanna litu lit, ef þetta
væri gert? Ætli það væri. ekki
munur t. d. að geta keypt
Bandarikjadollarinn á 6V2 eyri,
þó að hann kostaði jafnmarga
fiska eftir sem áður, eða brenni-
vínsflöskuna á 30 aura eins og
á dögum Fjölnismanna og aðr-
ar nauðsynjar eftir þvi? Skyldu
'sveitabændurnir ekki verða
fegnir að þurfa ekki að borga
kaupafólkinu nema 10—20 krón
ur fyrir allan sláttinn, jafnvel
þótt smjör- eða kjöt-pundun-
um fækkaði ekki? Eða skyldu
kaupþegarnir meðal þjóðarinn-
ar ekki telja síður eftir mill-
jóna styrkina „til atvinnuveg-
anna,“ þegar þeir væru ekki
orðnir hærri í tölum en fáein
ráðherralaun nú?
Svona mætti lengi spyrja.
Þetta lítur hálf-spaúgilega út
að vísu, en — er það ekki í
raun og veru talnamoldviðri,
sem er að æra okkur, allan
landslýðinn? Væri ekki íhug-
unarvert að ganga úr skugga
um, svo að ekki yrði vefengt,
hvort þetta væri ekki allur gald
urinn?
Hver veit?
Hver veit, nema réttast væri
nú fyrir háttvirta alþingismenn
að taka á dýrmætasta arfi ís-
lendinga, fara að dæma Þor-
geirs Ljósvetninga-goða og
breiða feld á höfuð sér og hugsa
sig um í svo sem þrjú dægur
og verða síðan þegjandi sam-
ráða um að gera það, sem skyn-
samlegast væri, þó að spaugi-
legt kynni að þylcja fyrst í
stað.
Engin hætta.
Því miður er svo að sjá, sem
landráðamenn vorir (í upphaf-
legri merkingu) séu búnir að
venja sig á svo milcið hugleysi,
þar sem á þreki þarf að lialda,
— þó að þeir séu nógu kartnir
í metingnum að öllum jafnaði,
— að ekki sé vanþörf á að
fullvissa þá um, að engin hætta
sé á ferðum, þótt þeir manni
sig upp í að setja alþjóðar-
heill hærra smámunalegum
flokka-sjónarmiðum .Hvort ráð
ið sem valið er, liið alvarlega
eða gamansamlega, til útrým-
ingar verðbólgunni, þá er engin
hætta á ferðum. íslenzkir kjós-
endur eru ekki verri menn en
svo upp og ofan, að þeir fara
áreiðanlega ekki að erfa það
við háttvirta alþingismenn,
þótt þei,r geiri eitthvað, isem
mönnum gremst í bili, ef það
gefst vel til frambúðar, heldur
munu þeir kjósa þá aftur við
næstu kosningar, eins og ekkert
hafi í skorþd, því að væntan-
lega bregzt þeim ekki, að þá
hafi eittlivað verið fundið upp
til að rífast ufn og æsa fólk
með.
Eins er um hi.tt, ef myntin
yrði stækkuð, að vaxtakerfi
fjármálanna mun áreiðanlega
takast að minnka hana aftur
með tíð og tíma hér eftir sem
hingað til. Það er föst rás þess,
breytt verði í bili, að verð^vara
sem ekld verður stöðvuð, þótt
þrútnar að sama skapi, sem
verð gjaldmiðils rýrnar við
vaxtanám.
Athugum það.
Hér slcal staðar numið. Þó
skal þvi þætt við að endingu,
að þau sjónarmið, sem hér
hafa verið látin í ljós, hafa
ekki hvað sízt verið sett fram
í þvi skyni að ýta við íhugun
manna, ef verða mætti til þess,
að athafhirnar legðust ekki
of fast í eftirhermdan farveg.
Það er þvi miður allt of auðvelt
að villast á þvi að rekja troðnar
götur.
Ekki veldur sá, er varar.
Hallbjörn Halldórsson.
Sunnudagur 21. marz 1943.
Frh. af 4. síðu.
að hún eigi að skapa l>ar. Al-
þýðublaðinu er fullkomlega
ljóst, að framkvæmd Beverid-
geáætlunarinnar myndi hvergi
nærri skapa sósíalistískt þjóð-
skipulag. En hún myndi engu
að síður verða stórt skref í
áttina til þess og raunveruleg
viðurkenning á þeirri skyldu
þjóðfélagsins, að Iryggja öllmn
félagslegt öryggi og viðunandi
lífskjör, án tillits til sérhags-
miina atvinnurekendastéttar-
innar. Og þessvegna væri fram-
kvæmd Beveridgeáætlunarinn-
ar á Bretlandi og hiiðstæð lög-
gjöf báeði liér á landi og ann-
arsstaðar ekki siður stórsigur
fyrir stefnu sósíalismans og
verkalýðshreyfingarinnar, en
hin lögákveðna stytting vinnu-
dagsins niður í 10 stundir á
Englandi fyrir tæpum liundrað
árum, sem okkur finnst lika
minni réttarbót, en Karl Marx,
hinn mikh hugsuður og braut-
ryðjandi sósíalismans, hikaði
þó ekki við að telja,.löngu siðar,
fyrsta stórsigur hinnar sósial-
istisku hgfræði yfir. hinni kapi-
talistisku.
Morgunblaðið þarf því ekkí
að hafa áhyggjur af neiimi
stefnubreytingu hjá Alþýðu-
blaðinu í sambanfti. við Bever-
idgeáætlunina. Sós.íalisminn
mun lialda áfrnm að setja mót
sitt á þjóðfélagið, þó að hún
verði framkvæmd, og ekki sið-
ur eftir það. Og þó að sósíalist-
iskt ríki væri hvergi nærri
skapað með framkýáemd lnenn-
ar, skyldi Alþýðublaðið fyrir
sitt leyti fagna þvi, ef
Morgunblaðið gæti að minnsta
kosti hert upp liugann til þess
að ljá þessu mikla framfaramáh
fylgi sitf. Þvi að einnig það væri
nokkur framför. Þau eru ekki
svo mörg ,hi.n þjóðfélagslegu
umbótamál, sem það, eða í-
haldið liér á laridi yfirleitt, hefir
stutt liingað til.
í DAG
Steiitaoið
með dömsku postu-
línsgeröimui
koimið.
Bircjðir mjocf takmarkaðar.
(síðasta sendingin sem
kemurœimeðan á stríðinu
stendur.)
FATAPRESSUN
kemisk hreinsun.
P. V. BIERING
Sími 5284. Traðarkotssund 3
(btint á móti bílaport'i Jólí.
Ólafssonar & Co.)