Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 20.10.1935, Blaðsíða 4

4
alþyðublaðið
Auðvirðilegur og óhreinn ræfill.
Ágrip af stjóramálasögu Mussolinis,
eftir Angelica Balabanoff.
A NGELICA BALABANOFF ritar eftirfarandi grein sm
Benito Mussolini og lýsir honum af framúrskarandi
snild. Hún skýrir frá því, er hún hitti hann landflótta í
Lausanne í Sviss og hvernig hún hjálpaði honum og kom
honum inn í jafnaðarmannaflokkinn ítalska. Hún lýsir hug-
leysi hans og ræfilshætti, myrkfælni hans og aumingjaskap
og að síðustu hinum svívirðilegu svikiim hans á styrjaldar-
árunmn.
Angelica Balabanof f er rússnesk furstadóttir, sem hefir
fórnað öllu lífi sínu í þjónustu verklýðshreyfmgarinnar og
um skeið starfaði hún mikið meðal ítalskra verkamanna.
MUSSOLINI TALAR MEÐAN H ERMENNIRNIR LÁTA LÍFIÐ
r
EG fiutti fyrirlestur í jafnaðar-
mannafélagi í Lausanne.
Það eru nú liðin 33 ár síðan, en
ég man, að efnið var um Parísar-
feommúnuna. Áhéyrendur voru
flestir ítalskir útflytjiendur, sem
reynt höfðu að koma sér þægi-
lega fyrir í Sviss. Þeir hlustuðu
allir mjög gaumgæfilega, nemia
einn ungur maður.
Þessi ungi maður vakti strax
athygli mína. Hann var órólegur
mjög, rendi augunum um allan
salinn og vissi ekkert, hvað hanm
átti að gera af höndunum á sér.
Hann sat og böglaði svarta hatt-
inn sirrn og andlitsdrættir hans
lýstu örvæntingu, beizkju og
hatri.
1 klæðaburði var hann einnig
frábrugðinn hinum. Verkamenn-
■irnir voru að vísu fátæklega
klæddir, en þeir voru ekki tötra-
legir. Þetta voru ósviknir verka-
menn, vanir aga og höfðu sjálfs-
virðingu til að bera. En þessi
ungi maður var ákaflega taugaó-
styrikur. Auk svarta hattsins hafði
hann breitt, svart bindi, eins og
þau, sem anarkistar notuðu í þá
tífna. Ég hélt, að hann væri ann-
aðhvort anarkisti eða - „Roman-
oli“, ítali frá héraðinu Romagna,
sem er utan við Rómaborg. Þessi
ungi maður var frámunalega illa
klæddur, óhreinn og hirðuleysis-
legur.
„Hver er þessi maður þarna?“
spurði ég að loknum fyrirlestri.
. „Hann er fátækur flækingur,
flóttamaður, sem er á móti hern-
aði; þess vegna varð hann að
flýja land,“ var mér svarað.
„Getur hann ekki fengið
vinnu? Það Iííur svo út sem hann
sé svangur."
„Það er hann víst líka áreiðan-
lega. Enda þótt við hinir höfum
fengið vinnu, segist hann enga
vinnu fá. Hann segir að faðir sinn
hafi verið drykkjumaður, og seg-
ist sjálfur vera óhraustur."
„Á hverju lifir hann?“
„Við jafnaðarmenn hjálpum
honum. Einn félagi okkar lofar
honum að sofa hjá sér. Konan
mln hefir sniðið honum nærföt
úr gömlum lökum. Hann borðar
hjá okkur til skiftis.
Ég gekk til hans.
„Ég hefi heyrt sagt, að þú fáir
enga vinnu. Get ég gert nokkuö
fyrir þig?“ spurði ég. Hann horfði
undrandi og tortrygnislega á
mig.
„Gert nokkuð fyrir mig? Það
er ekkert hægt að gera fyrir ves-
aling eins og mig. Hafa ekki fé-
lagarnir sagt þér frá því? Faðir
minn var drykkjumaður og ég er
heilsuveill. Ég vérð að þjást alla
mí;na ævi. Ég get ekki unnið noina
erviðisvinnu.“
„Þetta ier misskilningur," sagði
ég. „Hvers vegna v-iltu e'kki
reyna? Hinir verkamiennimir hafa
lílka lifað í eymd og voiæði. En
þieir hafa fengið kjark og sjálfs-
virðingu með hinni sosialistisfcu
heimsskoðun sinni. Þetta gætir
þú lika öðlast.“
Hann greip framj í fyrir mér og
var óþolinmóður:
„Vertu ekki að eyða tímanum
í óþarfa hjal um mína hagi. Hið
kapitalistiska þjóðskipulag hefir
komið mér á kaldan klaka. Mín
brður ekld annað en hungurdauði
á einhverju geðveikrahælinu!“
„Talaðu ekki svona. Hefirðu
leitaö fyrir þér um atvinnu?"
„Hvers vegna ætti ég að gera
það? Erviðisvinnuna þoli ég efeki.
Ég get ekki farið snemma á fætur
á morgnana. Auk þess hata ég
allan aga. Ég ræð ekki við sjálf-
an mig. Ég flýði úr herþjónust-
unni, vegna þess að ég þoldi ekki
agann.“
Ég vissi ekki, hvað ég átti að
segja. Það virtist sem ómögulíégtf
væri að hjálpa honum. Svo byrj-
aði hann að tala aftur og röddin
var róleg:
„Fyrir nokkrum vikum síðan
hafði ég færi á að vinna mér inn
50 franka. En ég varð að neita
því,“
„Hvers vegna þurftirðu að
neita því?“
„Það var bókvinna. Otgefandi
nokkur í Milano bauð mér 50
franka fyrir að þýða bækling eftir
Kautsky — „Daginn eftir sosial-
istisku byltinguna“. Ég varð að
segja nei. Ég þekki ekki hin
márxistisku vígorð. Ég kann að-
eins fáein orð í þýzku."
„Ég þekki Marx og kann þýzku.
Ég skal hjálpa þér.“
Hann horfði undrandi á mig.
Augnaráð hans varð órólegt og
hendurnar skulfu, eins og hann
væri að fá taugaflog.
„Ætlar þú að hjálpa mér?“
hrópaði hann. „Hvers vegna ættir
þú að hjálpa mér?“
v„Því ekki það?“ spurði ég. „Er
ég ekki sosialisti?“
Hann var eninþá tortrygginn í
minn garð. Ég sá að það varð að
tala meira við hann til- þess að
sannfæra hann. t
„Heyrðu mig, félagi," sagði ég
ákveðiö. „Meðan ég lifði í ham-
ingjusamri bernsku, lifðir þú í
eyrnd og volæði. Meðan ég las
við háskólann, röltir þú um göt-
urnar. Það er skylda mín, að
koma jöfnuði á þetta misrétti. Ef
ég get hjálpað þér til að verða
góður byltingarsinni, þá er mitt
ómaik launað. Sko til! Hér hefí
ég járnbrautarfarmiðia, sem gildir
um alla Italfu. Það feostar mig
ekkert að koma hingað og tala
við þig meðan ég dvel hér. Ég
kemst auðveldlega yfir landa-
mærin.“
Hann starði undrandi á mig.
Hann var of ósjálfstæður til þess
að neita, en hann vildi samt ekki
gefa eftir. Ég þrýsti hönd hans
til áréttingar. f
„Hvað heitir þú, félagi?"
„Bentto Mussolini,“ svaraðí
hann.
Þannig var fyrsta 'kynning mín
af Mussolini.
Ég man ekki, hve lengi vi^
vorum að þýða bæklinginn, en
það var ekki mjög lengi.
Bæklingurinn var stuttur og
Benito var iðinn.
Venjulega mættumst við á bið-
stofu járnbrautarstöðvarinnar.
Stundum fór ég með honum upp
á herbergi hans, en ég verð að
játa, að' mér var það alls efckt
geðfelt.
Ég hefi auðvitað oft komið á
heimili verkamanna, en herbergi
Mussolinis liktist ekkert íbúðum
verkamanna. Þar in,ni var alt svo
óhreint og af sér gengið.
Að lokinni vinnu var hann van-