Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 19.07.1936, Blaðsíða 3

ALÞYÐUBLAÐIi
3
Maxim Gorki:
EINU SINNI bjó höfðingi - á
Krím, sem hét Mo&olaima el
Asvab. Hann átti sjn, sem hét
Tolaik Alhalla.
Þannig hóf blindur betlari sögu
*b?a. Hann hallaði sér upp vib
tré og fór að segja gamLa sögu
frá þessum skaga, sem er svo
rikur af æfintýrum. Umhverfis
hann sátu tatarar í löngum, ljós-
‘ieitum kápum. Þeir sátu á rúst-
fltnum, par sem höll höfðingjans
hafði einu sinni verið. Þetta var
am kvöld og sólin var að síga í
hafið. Rauðir geislarnir nendu sér
á ská gegnum grænt laufið og
iýstu á mosagrónum steinunum.
Vindurinn blés í trjákrónunum og
blöðin skulfu.
Rödd bliuda betlarans var veik
og skjálfandi. Orðin runnu af
vörum hans, því að hann kunni
þessa sögu utan að og fyrir hug-
’arsjónum áheynenda hans runnu
>app myndir löngu liðinna daga.
— Höfðinginn var gamall, sagði
blindi betlarinn, en í kveninabúri
«ínu átti hann margar konur. Og
allar elskuðu pær gamla höfð-
ingjarm, pví að hann var ennþá
heitur í ástum, og konur elska alt
af þá menn, sem eru heitir í ást-
ssm, þö að hárið gráni og hrukkur
*iomi I amdliíið. Því að fegurðin
er falin í kraftinum, en ekki
mjúkri húð og rjóðum kinnum.
Allar konurnar í kvennabúrinu
«lskuðu höfðingjann, en hann
hafði mest eftirlæti á kósakka-
*túlku einni, sem tekin hafði ver-
ið herfangi á gresjimum við ána
önjepr, og hann dvaldi lengur
hjá henni en öllum hinum konun-
um j kvennabúrinu, og þó var
Þetta stórt kvennabúr; þar voru
Þrjú hundruð konur frá ýmsum
iösrdum, allar fagrar eins og blóm
á wori.
Oft lét höfðinginn kalla Kó-
sakkastúlkuna til sín uppi í turn-
hrn. Or turninum gat hann séð
hafið, og í þessum tumi hafði
hann alla þá hluti, sem konur
-girnast; gómsæta rétti, angandi
vín. gull og gimsteina í ölluro
hturn, hljómlist og sjaldgæfa
fugla frá fjarlægum löndum og
heit faðmlög hins ástfangna höfð-
iögja(. í jþessum turni skemti hann
sér dögum saman ásamt þessari
stúlku; hér hvíldi hann sig eftir
erfiði lífsins, og hann gladdist
yfir því, að sonurinn virtist ekki
^tla .að verða neinn verfeðrung-
’w. ■ Hann þaut yfir gresjuna eins
og logi yíir alrur og kom alt
af heirn með gull og gersemar,
nýjar konur og nýja frægð, þar
sem hann fór yfir, lágu líkin og
blóðið flaut.
Einu sinni var Alhalla nýkom-
inn heim úr ránsferð gegn Rúss-
um. Það voru haldnar dýrar
veizlur honum til heiðurs og allir
furstar á skaganum voru í veizl-
unni. Menn skemtu sér við ýmis
konar leiki og fast var drukkið.
Menn reyndu að hæfa augu fang-
anna með ör, til þess að æfa skot-
fimi sína. Svovar drukkið meira,
og allir lofuðu hreysti Alhalla.
Og gamli höfðinginn var hreyk-
inn yfir syni sínum og undi því
vel, að slíkur maður tælu við af
sér.
Hann var hamingjusamur yfir
þessu, og til þess að sýna, hve
mikla ást hann liefði á syninum,
stóð hann á fætur með bikar í
hönd og sagði að viðstöddum
öllum furstunum:
— Þú ert góður sonur, Alhalla!
Dýrö sé Allah og lofað sé nafn
spámanns hansl
Með hárri rödd lofuðu allir
nafn spámannsins. Og höfðinginn
hélt áfram:
— Allah er mikill! Enn þá,
meðan ég er á lífi hefir hann
látið æsku mína endurfæðast í
hinum hrausta syni mínum. Og
með minum gömlu augum sé ég,
að þegar ég er ekki lengur til
og ormarnir naga hjarta mitt,
lifi ég áfram; í syni mínum! Mik-
ill er Allah og Múhameð er spá-
rnaður hans. Ég á góðan son,
sterkur er armur hans, hugprútt
er hjarta hans og djúpur skiln-
ingur hans. Hvers óskar þú af
föður þínum, Alhalla? Segðu mér
það, og ég gef þér það, sem þú
óskar.
Gamli maðuriúö var naumast
sestur, þegar Tolaik Alhalla stóð
á fætur. Hann rendi haukfránum
augum, sem voru svört eins og
bylgjur úíhafsins um nótt og í
þeim brann hin vilta glóð suð-
ursins. Svo mælti hann:
Gef mér Kósakkastúlkuna,
faðir minn.
Höfðlngjann setti hljóðan.
Hann þagði stundarkom, meðan
hjarta hans var að síillast; svo
sagði hann hátt:
Taktu hana; við skulum
um hætta í kvöld; þú skalt fá
hana.
Hinn hrausti og hugprúði Al-
halla stóð á fætur. Hin hauk-
fránu augu hans tindruðu af
gleði. Svo sagði hann við föbur
sinn;
— Ég veit, hvað það er, sem
þú gefur mér, faðir minn; ég
veit hvað það er. Ég er þjónn
þinn og sonur þinn; láttu blóð
mitt drjúpa; tuttugu sinnum skal
ég deyja fyrir þig.
— Ég þarfnast þess ekki, sagði
aldni höfðinginn og laut silfur-
hærðu höfðinu, krýndu frægð og
sigrum margra ára.
Svo var veizlunni lokið, og
feðgarnir gengu þögulir hlið við
hlið út úr höllinni og út að
kvennabúrinu.
NÖTTIN var dimm og hvorki
máni né stjörnur sáust gégn
um sótsvört skýin.
Lengi gengu feðgarnir þögulir
hliö við hlið í myrkrinu. Svo
mælti faðírinn:
— Dag frá degi fjarar líf mitt
út og veikar og veikar slær mitt
gamla hjarta, og glóðin, sem áð-
ur brann í brjósti mér, kulnar
smám saman. Ljós og ylur lífs
míns var þessi Kósakkastúlka, og
ástarhót hennar. Segðu mér, To-
laik, segðu mér, geturðu ekki liH-
að án hennar? Taktu allar hinar
konurnar mínar, een leyfðu méu
að halda þessari.
Tolaik Alhalla stundi þungan
en þagði.
— Hvab á ég eftir að lifa
marga daga? Ég á að eins fáa
daga eftir hér á jörðunni. Hún
er eina gleðin mín, þessi rúss-
neska stúlka. Hun þekkir mig og
hún elskar mig, þennan gamla
mann. Pegar eg á hana ekki leng-
ur, þá á ég ekkert framar.
Alhalla þagði.
— Hvemig á ég aö geta lif-
að, þegar ég veit, að þú tekur
haná' í faðm þér og kyssir hana?
Þegar um konur er að ræða, þá
er ekkert til, sem heitir faðir og
sonur, Tolaik. Þá erum við bara
menn, breyzkir menn. Ég vil ekki
lifa þeessa nótt á enda.
Sonurinn þagði.
Við dyr kvennahúrsins námu
þeir staðar. Þeir stóðu þar lengi
kyrrir og lutu höfði. Umhverfis
þá var nóttin, þögul og dimm,
skýin þutu um himinhvolfið, og
þegar vindurinn þaut í trjánum,
var sem þeir hlýddu á fjarlægan
raunalegan söng.
— Ég hefi elskað hana lengi,
faðir minn, sagði Alhalla lágt.
— Ég veit það, og ég veit,
að hún elskar þig ekki, sagði
gamli höfðinginn.
— Og hvað heldurðu að ég sé
nú að hugsa um?
Alhalla þagði, en stundi þung-
an. Svo mælti hann:
— Ég veit, að hinn vitri Mullah
hafði rétt fyrir sér; — konan er
manninum alt af til angurs. EI
hún er fögur, vekur hún gimdir
annara og maðurinn kvelst af
afbrýðissemi, ef hún er ljót, öf-
undar hann aðra af sinum fallegw
konum, og ef hún er hvorki fðgur
né ljót, þá kvelst maðurinn samt
vegna konunnar.
— Vizkan er ekkert læknislyf
við hjartasorg, sagði gaml*
höfðinginn.
— Höfum við nokkra með-
aumkun hvor með öðrum, faðir
minn?
Garnli höfðinginn leit upp og
horfði á son sinn döprum aug-
um.
— Við skulum drepa hana,
sagði Tolaik.
— Þér þykir vænna um sjálfan
Frh. á 7. síðu.
3
3
V4
3
3
3
3
3
3
V
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
Sjálfsmynd
Ég málaði andlit á vegg
i afskektu hiísi-
pað var andlit hins preytta og sjúka
og einmana manns.
Og pað horfði frá múrgráum veggnum
át i mjólkurhvítt Ijósið
eitt andartak.
Það var andlit míns sjálfs,
en pið sáuð pað aldrei,
pví ég málaði yfir pað.
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
I
|
3
3
3
i
8
s
3
3
3
* 3
3
v