Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 20.03.1938, Page 1

SUNNUDAGSBLAÐ
ALÞÝÐUBLAÐSINS
v- áRgangur
SUNNUD. 20. MARZ 1938.
12. TOLUBLAÐ
um haf:
Prá hrjóstrugum heiðum Þingeyjar^
sýslu áleiðis til æfintýralandsins.
14. OKTÓBER kl. 5 e. m.
geo. * sast til fjalla í Brasilíu.
fr'^lr donas Friðfinnsson svo
að nafni sinn hafi komið
nga á þau fyrstur. Daginn eft-
ar íagurt veður Voru þeir
sk^s1 aria a íótum. Þá var
bóH'1 skamt undan landi og
ber ^ ^jóllin ekki vera eins
fi ii°g heima a Fróni. Var hver
geenStlIldUr SkÓgÍ vaxinn UPP 1
nái Bn eist óar hin fögru
^^t^aviðartré við bláan himin.
ínað^ mi^an daS k°m hafnsögu-
jnn Ur’ °S sigldi hann Caroline
ur 1 liia viií’ sem er skamt suð-
þa^ j m-Vnni Itajaby árinnar.Var
j-, egið i tvær nætur, en hinn
rnn Var,siíiPinu siglt inn í árós-
Um' 1V' aÖ margir af farþegun-
®iumenau> sem
ja *Ul SUnnanvert árinnar, og
h. ,1St sbipið undan viðtöku-
Var „ illniiytjenda. Næsta dag
sér faran^Ur þeirra, er ætluðu
un, ^ - Setjast að, fluttur á skútu
þ ana Ih nýlendunnar.
þeo. nnan óag fóru flestir far-
fá^sé ^ ian<I að skemta sér og
sem v hressin§u í veitingahúsi,
þeir félarJar' Um kvÖldÍð Sáu
fjölda §ar asamt skipstjora og
sem i ^ shiPinu, nokkra hesta,
V0ru T'Un leizt miðlungi vel á.
vaxn' ^ lan^ir> báir og þunn-
svim,lr’keinkUm Um brÍóstin’ °§
1PD. Pen-ra hræðilega úlfúðar-
in„TðhEin" iganc, sem
mónu VOrt vildi skemta komu-
hestinn^ með því að liá þeim
með þvísT eða Sjálfum sér
fékb danska & 3& Sjá Þá ríða’
■ baP nskan mann til að fara á
ar ’ en hesturinn setti hann óð-
meírS ,Ser' ^ifrmðu föt hans, en
var 81 Urðu m Þegar komið
enginn ^ hestinn’ þorði
skg U . honum að ríða. Víkur
hpstjorisér. þá að Jónas. Rall_
á , SSym °§ biður hann að fara
a’ en Jonas færist heldur
an' Bað skipstjóri hann því
Eftir Þorstein Þ. Þorsteinsson.

]^f ÝLEGA kom á bókamarkaðinn bók eftir Þorstein Þ. Þor-
-k ™ steinsson um ferðir íslendinga vestur um haf á seinni
hluta 19. aldar. Nefnist bókin Æfintýrið frá íslandi til Brasilíu
og segir frá fyrstu fólksflutningunum frá Norðurlandi. Eftir-
farandi kafli er grein úr bókinni og segir frá 4 Þingeyingum,
sem voru með þeim allra fyrstu, sem vestur fóru. Þessir fjór-
menningar voru: Jónas Hallgrímsson, trésmiður úr Bárðar-
dal, Jónas Friðfinnsson frá Arndísarstöðum í Bárðardal, Jón
Einarsson frá Álftagerði í Mývatnssveit og Jón sonur lians.
Kaflinn hefst þegar þeir félagar sjá fyrst land í Brasilíu og
segir ennfremur frá fyrstu dvöl þeirra þar.
meir, tók fót hans og tróð í í-
staðið, fór svo yfir fyrir og hélt
í hitt. Síðan sagði hann Jónasi
sem vandlegast til, hvernig
hann ætti að lyfta sér upp í
hnakkinn og sitja á hestinum.
Lét þá Jónas svo vera sem skip-
stjóri vildi. En þegar hann
hafði lagað hann til á hestinum
sem honum líkaði, fékk hann
honum taumana, en bað hann
að gæta sín. Var auðséð á skip-
stjóra, að hann langaði til að sjá
Jónas ríða, en hefir líklegast
búist við, að hann dytti af baki.
Meðan Jónas var að komast á
bak, skalf hesturinn. Að því
búnu hleypti Jónas af stað og
reið í hvarf, en kom von bráðar
aftur. Klappaði þá kvenfólkið
svo mikið saman lófunum, að
það hefði nægt til að fæla suma
hesta heima, en karlmönnunum
þótti hann ríða svo fallega, að
þeir spurðu nafna hans, hvort
hann hefði ekki verið hermaður.
20. október sigldu þeir aftur
ofan ána og lögðust í árósinn.
Þar lágu fyrir tvö skip frá höf-
uðborginni Rio de Janeiro. Voru
það mjög falleg skip að sjá.
Morguninn eftir sigldu þeir út
úr ósnum og norður með landi,
og lögðust á næsta degi fram
undan staðnum San Francisco á
samnefndri ey. Fór skipstjóri á
land og margir af farþegum og
komu aftur um kvöldið. Sögðu
þeir þær fréttir, að í Rio Grande
do Sul væru óeirðir og styrjöld
um þær mundir. Varð það til
þess, að þeir, sem höfðu farið
í land í San Francisco með þeim
ásetningi að verða þar eftir og
halda þaðan áfram til þessa
fylkis, snéru aftur og ákvörð-
uðu að halda upp til Dona Fran-
cisca nýlendunnar og dveljast
þar, unz betri upplýsingar feng-
ist á ástæðunum í Rio Grande
do Sul. Og segir Jónas Frið-
finnsson, að þeir félagar hafi
einnig tekið þann kost. Daginn
eftir kom maður á bát (cano)
fram að skipinu og spurði eftir
íslendingum, og sögðu þeir til
sín. Hann heilsaði þeim og
nefndi þá ættbræður sína, en
kvaðst Silber heita og vera
Norðmaður. Hann bauð þeim að
koma með sér upp í bæinn og
sagði þeim, að þar byggi norsk-
ur maður auðugur, Markús
Gjörrigsen að nafni. Væri hann
vænsti maður og mundi þeim
gott að leita ráða til hans. Fóru
þeir félagar síðan í land með
Silber. Báðu þeir hann fyrst
allra orða að vísa sér á gott
vatn að drekka, og gerði hann
það. Sýndi hann þeim margar
tegundir af aldinum og ávaxta-
trjám, og fór síðan með þá til
Gjörrigsens. Sá stóð upp á móti
þeim og heilsaði glaðlega, eins
og þeir væru gamlir kunningjar
hans. Réð hann þeim að setjast
þar að í nýlendunni Dona Fran-
cisca, en fara ekki til Rio Gran-
de do Sul, eins og þeir höfðu
reyndar helzt haft í huga, því
þar væri róstusamt og flyttu
margir sig þaðan norður í ný-
lendurnar, Dona Francisca og
Blumenau í Katrínarfylki.’1’)
Hann sagði, að þeir mættu ekki
vinna mikið fyrst um sinn, né
drekka mikið af vatni, því að
hvorttveggja gæti valdið þeim
veikindum. Einnig varaði hann
þá við að lána nokkrum manni
peninga, ef þeir hefðu þá. Síðan
spurði hann margs af íslandi.
Þegar þeir skildu við Gjörrig-
sen fór Silber með þá um bæinn
til að sýna þeim hann, og þótti
þeim þar mjög fallegt. Tvisvar
sinnum veitti hann þeim félög-
um vín og flutti þá svo aftur til
skipsins. Hann sagði þeim, að
*) Það er tæpast nokkur vafi á
því að heima í Þingeyjarsýslu hefir
Rio Grande do Sul verið það fylk-
ið, sem þótti einna girnilegast til
nýlendubúskapar íslendingum, eff-
ir þeim skrifum og upplýsingum,
sem Útflutningsfélagið gat aflað
sér. Er það næstum segin saga, að
þangað hefir för þeirra í fyrstu
verið stefnt, er að heiman var
haldið, sem fyrr er getið, þótt at-
vikin og hinir dönsku menn
breyttu þeirri stefnu, bæði í Khöfn
og Brasilíu, en þó sérstaklega frétt-
irnar um róstur þær, er sagðar
voru að ganga þar. En þeir mái-
lausir í Brasilíu á allar aðrar tung-
ur en dönskuna, sem mikið var
töluð þar sem þeir voru komnir,
en aftur undir hælinn lagt, hvort
þeir yrðu fyrir sama happi í Rio
Grande do Sul.