Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 01.05.1938, Blaðsíða 4

4

Frá liðnum árum:
Skemmtanalif á Austnrlandi
fyrir fjðrntín árnm m* l. p. l»»9.
YMSIR málsmetandi áhuga-
menn hér eystra, bæSi úr
Héraði og Fjörðum, höfðu lengi
verið með þá flugu í höfðinu,
að koma því á, að samkomur
vrðu haldnar hér á hverju
sumri, helzt til skiftis í Hér-
aði og hér á Seyðisfirði, sem
þá var aðalverzlunarstaður
Austurlands. Þessi hugmynd
hljóp lengi í gegn um greipar
þeim, þar til þeim datt það
snjallræði í hug, að skora á
Seyðfirsku ritstjórana, að gang-
ast fyrir þessu. Var svo ákveð-
ið að samkoman skyldi vera
að Egilsstöðum 8. ágúst, til að
ræða ýms félags- og áhugamál.
Höfðu þeir ritstjórarnir fengið
í lið með sér Sigurð Einarsson
frá Sævarenda í Loðmundar-
firði, sem þá var fyrir stuttu
kominn frá Ameríku, þar sem
hann hafði dvalið í nokkur ár,
var hann vel gefinn maður og
hafði hlotið talsverða menntun
þar vestra, sem hann hugði nú
að næra okkur Austfirðinga á.
Hvatti hann ungdóminn mjög
til dáða og drengskapar. Átti
hann þar óskifta samleið með
Þorsteini Erlingssyni skáldi,
þessa eldheita æsku- og föður-
lands-vinar, sem öllu vildi
lyfta á æðra menningar- og
þroskastig.
Sigurður hafði líka kynt sér
talsvert leikfimi og glímu þar
vestra, og var talinn góður
glímumaður. Þetta kom sér
hér mjög vel, því það var lítið
áður þekkt, átti hann því að
sjá um íþróttirnar á samkom-
unni. Á þeim árum var það
miklum örðugleikum bundið,
að þurfa að sækja samkomur
upp yfir fjall, sem kallað var,
þegar fara átti upp í sveit. —
Voru hér þá fáir hestar, en tals-
vert margt ungt fólk. En að
fara það gangandi var lítil
skemtun, því leiðin er tals-
vert löng. (22 km.) Var því oft-
ast horfið að því ráði, þegar
um slíkar ferðir var að ræða,
að fá hesta léða úr sveitinni,
en það hafði talsverðan kostn-
að og vafstur í för með sér,
en fáir þó færir um að gera
;. ikinn aukakostnað, en það
rannaðist þar sem fyr, „að
yiljtinn dregur hálft hlas».“ —
Var því ráðist í að fá fjölda
af hestum til fararinnar, svo
það mátti teljast fjölsótt héð-
an, eftir öllum aðstæðum.
Nokkrum dögum fyrir sam-
komudaginn, kemur Þorsteinn
heim til mín til skrafs og ráða-
gerða um þessa för, því við
vorum þá orðnir góðir vinir,
eftir þess orðs beztu merkingu.
Spurði hann mig þá hvar sér
mundi heppilegast að leita fyr-
ir sér eftir dágóðum hesti til
fararinnar, því hann var hesta-
og reiðmaður, og hélt sérstak-
lega mikið upp á viljahesta.
— Þar sem þú ferð sjálfur.
þá get ég ekki fengið ,Þrumu‘.
Það var ágætt reiðhross, er
kona mín átti og hann hafði
nokkrum sinnum fengið lán-
aða. Ég sagði honum þá að bezt
mundi fyrir hann að skrifa
Jóni Bergssyni á Egilsstöðum,
sem ætti marga dágóða hesta,
og biðja hann að senda sér hest,
því mér væri kunnugt um að
það kæmu margir hestar þar af
næstu bæjunum. Félst hann á
það.
Jón sendi honum svo rauðan
hest, er Rósa systir hans átti;
mjög þýðan og þægilegan, en
viljatregan, en það var ekki að
skapi Þorst. að hafa hest, sem
hann þurfti að knýja áfram,
enda kom það fljótt í ljós þegar
á stað var haldið, að um sam-
komulag gat ekki verið að ræða
milli Þorsteins og Rauðs, sem
síðar mun sagt verða.
Laugardagurinn 7. ágúst
rann upp bjartur og fagur eins
og svo margir sumarmorgnar
hafa gert og gera á okkar ást-
kæra landi. Það er því engin til-
viljun þó góðskáld okkar hafi
fengið þar hugþekk yrkisefni,
og jafnvel mörgum af alþýðu-
hagyrðingum hefir tekist snild-
arlega að mála þær myndir í
„stuðlamár,. Að minsta kosti
hefir Ólínu Jónsdóttur frá
Litladal í Blönduhlíð fundist
það, þegar hún orti þessa vísu:
„Sólin málar leiðir lands;
ljósin háleit skína.
Finn ég strjála geisla glans
gegnum sálu mína.“
Margt fleira mætti til tína,
en verður slept að þessu sinni,
en máske mér vinnist tími til
að minnast á það mál síðar. Já,
laugardagurinn rann upp. Var
þá mikið að gera, sækja hesta,
járna, fá lánaðan hnakk, beisli
o. fl. o. fl., sem alt af vill vanta,
þegar fara á í slíka för, og
menn eiga ekkert sjálfir, en
þurfa að fá alt lánað. Það var
því farið að halla degi, þegar
fyrstu hóparnir fóru að tínast
af stað. Það var því orðið nokk-
uð framorðið. þegar sá flokkur,
sem ég ætlaði að verða með,
lagði af stað. Var þar Þorsteinn
Erlingsson, Jóh. Jóhannesson
sýslumaður. Kristján Kristjáns
son læknir o. fl. Gekk alt vel
fyrsta kastið, þó Bakkus hafi ef
til vill haft fullmikil völd, en
það var alsiða á þeim árum.
ekki sízt í svona ferðum, en
fljótt fór að bera á því að þeir
áttu ekki sem bezt geð saman,
Þorsteinn og Rauður. Þótti Þor-
steini hann heldur þungur í
vöfum. sagði, að þetta gæti ekki
verið reiðhestur, því þó
allir fjóssleðar á Egilsstöðum
væru hnýttir aftan í hann, gæti
tæpast verið um hægari
ferð að ræða. Varð ég sérstak-
lega fyrir verra barðinu hjá
honum. þar sem ég hafði talið
hann á að fá hest frá Jóni.
Jóhannes sýslumaður var
mikill hestamaður, sem fleiri
Skagfirðingar. Átti hann þrjá
ágæta hesta. sem hétu Óspakur,
Hóras og Kyklóp. Þann síðast-
nefnda hafði Kr. læknir, en
hina tvo hafði sýslumaður til
reiðar. Óspakur bar nafn með
réttu. Var það afskapa fjör-
skepna og þjösni, svo hann var
í samreið lítt viðráðanlegur.
Þorsteinn fór nú að ympra á
því við sýslumann, að hann léði
sér Óspak, en sýslumaður tók
því dauflega, og voru þeir þó
skólabræður og góðir vinir. Var
svona haldið áfram upp á Efri
staf, en þar var hvílt um stund.
Þorsteinn sagði þá sýslumanni
að nú væru tvær leiðir, annað
hvort yrði hann að lána sér
Óspak yfir heiðina, eða hann
færi ekki lengra, því á bak á
,,Fjósarauð“ færi hann ekki aft-
ur. Varð þá sýsumaður að láta
undan þó hann hafi vafalaust
E. P. LONG.
gert það nauðugur, því han*
mun ekki meir en svo haía
treyst vini sínum til að haía
hemil á Óspak þar norður eftk-
heiðinni, eins og á stóð.
Hafði ég þá hestaskifti, e*
þegar Þorsteinn ætlaði að fara
á bak, tók klárinn til að ólmast.
Mælti Þorsteinn þá þessa vísw
fram en henti sér í hnakkin*
um leið:
Óspakur minn, ólmast þú;
ekkert held ég saki.
Séð hef ég flösku fyrr en nw.
og féll þó ekki af baki.
,Var þá sem hleypt hefði verið
úr fallbyssu, svo söng í vegin-
um. og maður og hestur horfnir
áður en nokkurn varði. Töldu
allir víst, að Þorsteinn lægi þar
fyrir norðan á götunni. Bað
sýslumaður mig að ríða á eftir
honum. Brást ég þegar við og
hleypti alt hvað af tók norður
heiði, en þegar ég kom á mið-
heiði. þá sat Þorsteinn þar og
hélt í tauminn á Óspak og raul-
aði þessa stöku:
Eitt sinn ég um Óspak bað,
en á því stutta færi
hef ég fyrst mátt hugsa um þáð^
hvar ég staddur væri.
Biðum við svo þarna eftir
samferðafólkinu. Vildu þá allir
fá hann til að hætta við þennan
hildarleik, en hann var ekki á
því, sagðist hann skyldi „kúska
þrælinn“, þegar hann hefði
svona góðan veg íramundan.
En það fór á sömu leið. Óðar
en hann var á bak kominn, var
maður og hestur horfinn, eins
og jörðin hefði gleypt þá, e*
þegar á norðurbrún kom, var