Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 08.05.1938, Blaðsíða 3

AifrÞÝÐUBLAÐÍÖ
3
Sverrir Áskelsson:
Afmælið hans Dóra
HANN var á norðaustan, all
hvass með renningskófi
og gékk yfir með éljum annað
slagið. En þess á milli sá í kulda
legan, blágráan vetrarhimininn.
Ólafur bóndi Hallsson á Eysu
lá á bakinu uppi í rúmi í öðr-
um enda baðstofunnar og horfði
þreytulega á kvistina á súðinni.
Hann var nú svo sem ekki van-
ur því, hann Ólafur gamli, að
liggja svona aðgerðarlaus dag
eftir dag, og nú fann hann vel
hvert stefndi.
Hann hafði lagst um haustið
með köldu og óþplandi verk
undir bringspölunum. Læknir
var sóttur, en hann gat ekkert
gert, og síðan hafði verið að
smá draga af honum, Að vísu
minkaði verkurinn annað slag-
ið, en þá var hann svo mátt-
farinn, að hann gat sig lítið
hreyft. Og nú var komið fram
á einmánuð.
í hinum enda baðstofunnar
sat fólkið við tóskapinn, nema'
Sigurður vinnumaður, sem ekki
var kominn inn frá gegningun-
um. Guðný gamla húsfreyja
og Lína, vinnukona, voru að
spinna, en Dóri litli prjónaði
vetling.
Sjúklingurinn strauk skjálf-
andi, beinaberri hendinni yfir
ábreiðuna og hustaði á rokk-
hljóðið og þytinn í vindinum.
Það sagði enginn orð í baðstof-
unni, nema þegar Guðný tók
verkið af Dóra, til þess að líta
eftir hvernig hann prjónaði, og
segja ’honum til. Tíminn mjak-
aðist áfram hægt og hægt. —
Gamla klukkan yfir kommóð-
unni sló 7 högg. Þá stóð Guðný
gamla á fætur og fór fram í
eldhús. Skömmu seinna heyrð-
ist að bæjardyrnar voru opnað-
ar og einhver stappaði af sér
snjóinn. Lína tók lampann af
kommóðunni og flýtti sér fram
göngin.
I bæjardyrunum stóð Sigurð-
ur vinnumaður, allur fannbar-
inn; þegar hann sá Línu með
ljósið, strauk hann klakaströngl
ana úr yfirskegginu og sagði:
,,Þetta er meiri bölvaður
kuldinn,“ og hann fleygði vetl-
ingunum sínum á kassa, en
Lína tók vönd og sópaði af hon-
um snjóinn að því búnu tók
hún vetlingana og gamla snjó-
sköfu undan sperru, og skóf
vandlega af þeim klakann, en
Sigurður horfði hugsandi á
hana á meðan.
Allt í einu greip hann báðum
höndum utan um beran háls-
inn á henni. Lína leit snögglega
upp og sagði::
„Ja, hérna Sigurður,“ en
þá kyssti hann hana beint á
munninn. Við skyldum nú ætla
að hún hefði rokið burtu í
fússi, en það var nú einmitt það
sem hún gjörði ekki, heldur
lofaði hún honum að kyssa sig
aftur og aftur. Þá heyrðist
gengið um skellihurðina í göng-
unum og skötuhjúin í bæjardyr
unum hrukku saman.
Lína þreif vöndinn og fór aft-
ur í óða önn að sópa af Sigurði
— en þegar enginn kom fram,
tók hún ljósið, — og áður en
þau fóru inn í baðstofuna, opn-
aði Sigurður bæjardyrnar fyrir
tíkinni, sem kom einhversstað-
ar að utan úr hríðinni.
Þegar þau komu inn úr dyr-
unum, bauð Sigurður gott
kvöld og isettist ú rúmið
sitt, meðan Lína dró af honum
plöggin.
Ólafur reis upp við dogg —
spýtti heilstórri tóbaksklessu út
úr sér á gólfið, og sagði:
„Hvernig er veðrið?“
„O, það er þessi sami bölv-
aður bruni, það er nú eins og
við var að búazt, úr því hann
kom á norðaustan. Svo er þetta
líka litla fjandans myrkur í élj-
unum, maður sér bókstaflega
ekkert út úr augunum.“
Dóri litli sat á rúminu sínu
og grúfði sig yfir prjónana.
Það var afmælið hans í dag;
nú var hann orðinn 13 ára og
nærri því fullorðinn fannst
honum.
Hann hafði verið hjá hjónun-
um á Eysu frá því hann fyrst
mundi eftir sér.
Guðný gamla og móðir hans
sáluga, höfðu verið vinkonur,
og vegna þess að þeim hjón-
unum, henni og Ólafi, hafði
aldrei orðið barna auðið, fékk
hún því framgengt, að þau tóku
hann að sér, þegar móðir hans
andaðist.
Um föður sinn vissi hann
lítið. Hann hét Björn Friðriks-
son, sunnan af landi og hafði
drukknað af hákarlaskipi sama
árið og Dór litli fæddist.
Guðný hafði reynst Dóra
eins og bezta móðir, en Ólafur
bóndi, sem var harðlyndur og
ágjarn að almannarómi, lét sér
fátt um finnast umhyggju konu
sinnar. Hann hafði verið æði
refsingasamur við drenginn og
barið hann við öll möguleg
og ómöguleg tækifæri, enda hat
aði Dóri litli fóstra sinn af öllu
hjarta.
Þegar Óíafur barði Dóra, —
kreppti hann hnefana og org-
aði, meira þó af máttvana bræði
—- heldur en sársaukanum. Þá
óskaði hann fóstra sínum alls
ills, og hugsaði um það, hvernig
hann ætti að ná sér niðri á hon-
um, þegar hann væri orðinn
stór. Þegar drengurinn sá Ól-
af engjast sundur og saman af
kvölum í rúmi sínu og heyrði
hann stynja, og biðja guð fyr-
ir sér, var hann sannfærður um
það, að nú væri guð að refsa
honum fyrir allt óréttlætið og
barsmíðarnar.
í kvöld var Dórj litli að
hugsa um það, hvað hann fengi
nú í afmælisgjöf. Hann þóttizt
nokkurnveginn vita, hvað hann
mundi fá frá fóstru sinni, því að
einu sinni fyrir skömmu síðan
hafði hann vaknað með fyrra
móti. Þá sá hann að hún var að
sauma saman ljómandi fallega
brúna peysu, með rauðum
röndurn á smokkunum og rönd-
óttum bekk neðst á bolnum.
Dóra grunaði, að hún ætlaði
að gefa sér hana í afmælisgjöf,
svo að hann lá kyr og lézt sofa.
Þegar fóstra hans var búin
hafði hún látið peysuna undir
koddann.
Hún svaf þar, á meðan bóndi
hennar var veikur. Síðan hafði
hún gengið að rúminu hans
Dóra litla, ýtt við honum og
sagt:
„Farðu nú að vakna Dóri
minn, kýrnar eru orðnar lang-
eygðar eftir gjöfinni sinni.“
Nú var eftir að vita, hvort
hann fengi ekki líka eitthvað frá
Línu, eða Sigurði, því varla
færi Ólafur að gefa honum
nokkuð, hann væri þá ekki
sjálfum sér líkur.
Meðan Dóri var að velta
þessu fyrir sér, kom fóstra
hans inn með kúfaðan lummu-
disk í annari hendinni, en
rjúkandi kaffikönnu í hinni.
Fólkið leit upp, og renndi
hýru auga til húsfreyjunnar, en
bóndi spýtti út úr sér tóbaks-
leginum og sagði: „Iivað stend-
ur nú til fyrir þér góða mín?“
Hún lét frá sér diskinn og
könnuna á borðið. „Það er af
mælið hans Dóra skinnsins,“
sagði hún, „og þessvegna ætl-
aði ég að gera okkur dálítið glað
an dag,“ síðan fór hún fram til
þess, að ná í bollana. „Já, ein-
mitt það,“ sagði Ólafur og lagði
aftur augun. „Einmitt það.“
Svo komu bollarnir og fóllcið
fór að drekka. Húsfreyja hjálp-
aði bónda sínum, sem var
skjálfhentur og gat ekki haldið
á bollanum. Að því búnu gékk
hún að auða rúminu, tók peys-
Frh. á 8. sí'ðu.

SVERRIR ÁSKELSSÖN:
Eg kem iíegar Mda tebiir.
EG KEM þegar kvölda tekur
og hvísla mitt leyndarmál.
Ég kpm þegar ást og æska
ólga í þinni sál.
Þú veizt, að ég kem er kvöldar,
þú kyssir mig rjóð og hýr.
Þig grunar víst miklu, miklu
meira, sem undir býr.
Þú vefur mig ungum örmum,
sem æsa mín hjartaslög,
en ert samt að öðrum þræði
ennþá feimin og rög.
Er stjörnurnar fagrar fölna,
þá fer ég að tygja mig
og kem máske aldrei, aldrei
aftur, að finna þig.
Sverrir Áskelss.