Alþýðublaðið - 28.09.1943, Qupperneq 5

Þriðjudagur 28. sept. ,1943.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
(
Her páfans
Það er að vísu ekki nema heiðursvörður en meðlimir hans \7erða að vinna páfa hollustu-
eiÚ1, en hermenn yfirmönnum sínum. Á myndinni sjást nokkrir nýliðar í heiðursverðinum,
sem eru að vinna hollustueið inn á torgi í Vatíkanborgarhlutanum í Róm.
Japanir eru
Hrekkjóttir viðskiptamenn.
HÉR fer á eftir þekkt saga
um Egypta nokkurn, sem
flutti inn skófatnað. Hann lét
senda vinstrifótar skóna til einn
ar 'hafnarinnar og hægrifótar-
skóinn til annarrar hafnar og
lék þannig á tolleftirlitið, því
að hvor sendingin um sig var
verðlaus án hinnar. Þessi saga
er vasaútgáfa af sögu, sem var
í umferð í Japan fyrir um fjöru
tíu árum. En þar var það toll-
eftirlitið, sem vann leikinn. Um
það leyti voru Japanir að byrja
að apa fatatízku Evrópumanna.
Þá var tízka að nota hanzka, en
þeir voru erlend framleiðsla og
þar af leiðandi voru háir tollar
á þeim.
Uppfindingasamur kaupmað-
ur pantaði miklar birgðir af
hönzkum, en hann bað umboðs
mann inn að búa um vinstri
handarhanzkana sér og hægri
handar hanzkana sér. Hina fyrr
nefndu átti að senda til Yoko-
hama en þá síðarnefndu til
Kobe. Kobesendingin kom fyrst,
og innflytjandinn neitaði að
veita sendingunni móttöku þar
eð hún væri sér gagnslaus. Þá
hélt tolleftirlitið uppboð á þeim
og kaupmaðurinn fékk þá fyrir
fáeina aura. Skömmu seinna
kom Yokohamasendingin og fór
á sömu leið um hana. En nú
vildi svo óheppilega til, að einn
af tollmönnunum frá Kobe
hafði verið sendur til Yoko-
hama, og honum þótti þetta ein
kennileg tilviljun. Hann ræddi
þetta mál, við starfsbræður
sína, og þeir létu koma krók á
móti bragði. Þegar vinstri hand
ar hanzkarnir voru boðnir upp,
buðu tollverðirnir svo ákaft á
xnóti kaupmanninum, að hann
varð ekki einasta að borga tvö
faldan .toll, heldur talsvert meia
til þess að fá að sleppa, Hann
varð að kaupa vinstri handar
hanzkana, því að hann hafði
þegar borgað verðið erlends og
annars hefði hann beðið algert
tjón.
Um þetta leyti voru Kínverj-
ar, búsettir í Japan, slyngir
smyglarar. Mikil eftirspurn var
eftir Manilavindlum, en þar eð
Japanir sjálfir reyktu ekki
ekki vindla, var tollurinn geysi
hár. Þess vegna var vindlunum
smyglað. Aðferðin var sú, að út
búa tvær tegundir kassa eða
bögla í iShanghai, merkja þá á
líkan hátt, senda þá með sama
skipi, en á farmskránni var sín
vörutegund skráð í 'hvorum
kassa. í báðum kössunum voru
taldar ýmsar tegundir kínversks
kryddmetis. Kassarnir virtust
vera eins, en sumir þeirra ó-
greinilega merktir. Þegar kass-
arnir komu, fór kínverski inn-
flytjandinn til tollstöðvarinnar
með pöntunarskrá yfir eina
vörutegund. Kassar voru opnað
JP FTIRFARANDI grein,
sem fjallar um hrekk-
vísi og sviksemi Japana í
viðskiptum, er þýdd hér úr
World Digest.
ir og þar fundust hinar skráðu
vörutegundir. Skjölin voru
stimpluð.
En uppskipunarmennirnir
báru burtu þá kassa, sem voru
sérstaklega merktir. Daginn
eftir kom innflytjandinn enn á
vettvang, gaf sig fram við ann-
an tollvörð og sýndi honum
hina pöntunarskrána. Enn voru
opnaðir kassarnir, sem upphaf-
lega voru opnaðir og að lokn-
um venjulegum formsatriðum
voru þeir fluttir á land. Þannig
gátu kínversku veitingamennirn
ir látið gesti sína fá vindla með
skikkanlegu verði.
Ekki voru Japanirnir sjálfir
alveg lausir við hrekki. Bruna-
og líftryggingar veittu dásam-
legt tækifæri, en útlendingar,
sem seldu japönskum kaup-
mönnum, biðu oft tjón. Þegar
þeir komu með reikningínn, var
búið að breyta nafninu yfir búð
ardyrunum. Fyrr á tímum’seldu
brezkir kaupmenn þeim aðeins
gegn staðgreiðslu. Þjóðverjar
lánuðu þeim gegn ábyrð
þýzka ríkisbankans, sem gekk
svo aftur að japanska ríkis-
sjóðnum sem var svo að greiða
fyrir þá kaupmenn japanska,
sem höfðu brögð í frammi.
Margir gerðu sér mat úr bruná
tryggingum, en ósæmilegasta
fjársvikatilraunin, sem var
reynd, var þó sú, þegar Japani
nokkur reyndi að múta em-
bættismanni með fáeinum skild
| ingum til þess að gefa sér dán-
arvottorð.
Þegar Japanir voru að leita
fyrir sér um markað í Kína,
komust þeir að raun um, að
Kínverjar keyptu enskar vörur
af því að þær voru góðar. Jap-
anir notfærðu sér þetta, gerðu
eftirlíkingu af vörunni, sem
auðvitað var þó miklu lakari
'en hin upprunalega vara og
höfðu vörumerkin hin sömu að
öðru leyti en því, að þeir létu
fljóta með eina eða tvær staf-
villur. Visþýframleiðslufélag
eitt höfðaði mál gegn framleið
endum hins syikna viskys. Það
varð að borga stórfé fyrir að
fá málið rekið fyrir japönskum
dómstóli, þar sem fimm dómar
ar felldu svohljóðandi dóm, að
þetta væru ekki svik ,,af því
að viskýið væri ekki eins á
bragðið. Sá áðilinn, sem tapaði
málinu, varð auðvitað að
greiða málskostnað.1
*
REZKI verzlunarfulltrú-
inn í Japan undirbjó rann
sókn þessara svika, en á þess-
um tímum var álitið, að Japan
ir gætu ekki haft neitt rangt
Álit Evrópumanna var grund-
vallað á Mikadoinum, Geisha
og Madame Chrysanthemum,
hrekkir þessarar einkennilegu
þjóðar voru ekki teknir alvar-
lega, þrátt fyrir aðvaranir
manna, sem voru kunnugir og
sögðu fyrir, hvað koma myndi.
Þegar sannleikurinn rann loks
upp fyrir mönnum var það
orðið of seint.
Kaupmenn, sem keyptu inn
japanskar vörur, sendu ekki I
pantanir, heldur keyptu vör- |
ÓÁNÆGÐUR BORGARI skrif-
ax- mér um símaleysið. Hann segir
að þiisundir nianna hér í bænum
vilji fá síma, en öllum sé kunnugt
um að það sé ómögulegt, eins og
stendur vegna þess að ekki sé
hægt að fá nauðsynleg tæki flutt
inn í landið.
HANN SEGIR enn fremur að
menn vilji ekki sætta sig við þetta
og telji að ekki hafi verið lögð
nógu rík áhersla á það, að útvega
þessi nauðsynlegu tæki og sé það
ófært. Hann spyr hve nær hægt
sé að vonast eftir því að hægt
verði að stækka stöðina.
MÉR ER KUNNUGT um að mik-
ið hefur verið gert til að útvega
viðbót við stöðina, en allar tilraun
ir í þá átt hafa strandað, enda
eru talsímatæki mjög nauðsyn-
legur hlutur í styrjaldarrekstrin-
um. Við munum líkast til ekki fá
stöðina stækkaða fyrr en eftir
stríð.
RÚNKI í RAUÐHÓLUM gerir
það ekki andasleppt — svona
láta gamlir menn þegar þeir upp-
götva allt 'í einu að þeir eru rit-
höfundar. Hann tvíhendir penna-
stöngina og skrifar mér enn eitt
bféf. Mér finnst ekki að ég geti
stöðvað gamla manninn á fartinni.
Hérna er þetta síðasta bréf hans:
ÉG ER NÚ KOMINN til ára
minna, orðinn áttræður, eða vel
það; man ekki hvenær ég er fædd
ur ,en held að Iangafi minn, sem
bjó hér í Hólunum um aldamótin
fyrri, hafi sagt mér, að ég væri
fædur á Flóaréttadaginn, tveim
eða þrem árum fyrir „ruglingsár-
ið“, þ. e. eftir því sem fróðir menn
una á staðnum — eftir ná-
kvæma rannsókn. Silki var
selt eftir vigt. en ekki eftir
máli, og silkikaupmenn höfðu
með sér rakamæla til þess að
uppgötva að hve miklu leyti
silkistrangarnir voru drýgðir
með vatni. Það var þessi raki
í silkínu, sem hrekklausir kaup
menn' létu blekkjast til að
kaupa, sem olli því, að japanskt
silki rifnaði í tætlur eftir
skamma notkun. Sumir kaup-
menn, sem höfðu verið svo ó-
varkárir að panta postulín ó-
séð, fengu grjót í kössunum í
stað postulíns. Hins vegar var
ekki nærri því komandi að
þeir fengju peninga sína aftur.
REYNSLA innflytjenda í
fyrri heimsstyrjöldinni
er geymd en ekki gleymd. Jap
anirnir seldu þeim blýanta
með blýi í hvorum enda en
engu blýi í miðjunni. Japanir
álitu, að allir útlendingar væru
fífl, og þegar þeir höfðu blekkt
eina þjóð, gætu þeir haldið á-
fram og blekkt aðra. En þeir
gleymdu nútíma auglýsingaað
ferðum. Fram að þeim tíma, er
núverandi styrjöld skall á
höfðu þeir enn mikil viðskipti
við útlönd, ekki einasta við
frumstæðar þjóðir heldur og
við ýmsar Evrópuþjóðir. Þeir
gerðust aðilar að Kongosátt-
málanum um það leyti, er eng-
ir tóku samkeppni þeirra alvar-
lega, en viðskipti Evrópu-
manna við þetta svæði hafa
beðið mikinn hnekki fyrir
bragðið.
Menn eru að velta því fyrir
sér, hversu hátt japanskar
gerfivörur verði metnar í
heimi nýsköpunarinnar.
segja, þegar Flóaréttir færðust til
um einn dag og farið var að halda
þær á laugard., en ekki föstudegi.
Við þetta miðuðu . margir gamlir
menn fæðingarár sitt og til þessa
röktu þeir ýms merkileg atriði í
lífi sínu, sbr. það, er menn sögðu
um veru sína hérna í Steininum:
„Það var árið eftir að ég var í
húsinu fyrir sunnan,“ sbr. og, að
Múhamedstrúarmenn miða ártöl
sín við flótta Múhameds frá
Mecca til Medina og nefna það
,,Hegiro“, sem er 622 árum síðar
en tímatal vort hefst, og ef við
miðuðum við það, þá væri ártal
vort 1321, en ekki 1943!!
VÆRI NÚ FÆÐINGARÁR mitt
miðað við Hegiro, mundi mega
gera ráð fyrir, að það væri á 13.
öld og sennilegt, að það bæri upp
á 1262 Hegiro, en það ár (1262)
var eftir tímatali voru allmerki-
legt ár, því frá þeim tíma er
„Gamli sáttmáli“ og ýmsir gjörn-
ingar (og kanske galdrar líka)
upprunnir. Af þessu sézt, að ég
er á aldur við „Gamla sáttmála"
og ýmsa atburði fornaldarinnar,
eigi langt frá landnámi íslands
né Njálsbrennu, sem mér fróðari
menn segja mér, að borið hafi allt
upp á sama árið. Ég ætti því að
vera sæmilega sið mér í fornfræð
inni, þótt aldrei hafi ég gengið á
neinn skóla, aldrei farið á eða
neitt þess konar og nái því aldrei
með tærnar þangað, sem þeir hafa
hælana.“
„BARÐI EÐA BJARNI HERJ-
ÓLFSSON — ættaður frá Ref-
stokki á Eyrarbakka — er fyrst-
ur fann Ameríku og á undan
Framhald á 6. síðu.
Tómatar
mikil verðlækkura.
Sðlnfélag garðyrkpiiianiia.
Húseign til sölu.
Tilboð óskast í húseignina nr. 60 við Lindargötu.
Ein íbúð laus í húsinu.
Tilboðin sendist undirrituðum fyrir 30. þ. mán.
Kristján Guðlangsson,
hæstaréttarlögmaður.
Hafnarhúsinu. — Sími 3400.
Í&skriftarsími Alþýðublaðsins er 4900.
Hversvegna fæst ekki sími? Hvenær verður stöðin
stækkuð? Eitt bréf enn þá frá Runka í Rauðhólum.
Fréttir úr Réttunum. , í.