Alþýðublaðið - 02.11.1943, Qupperneq 6

0
hefir fengið einkaumboð á íslandi fyrir nokkrar
hinar ágætustu svissnesku úraverksmiðjur, svo sem
Við gerum stærstu úrainnkaup, sem þekkst hafa
hér á landi. — Hið lága verð hefir vakið undrun
almennings.
Félagar vorir eru þessir;
Arni B. Björnsson
Filippus Bjarnason
Halldór Sigurðsson
Haraldur Hagan
Jóhann Árm. Jónasson
Jóhann Búason
Jón Hermannsson
Magnús Ásmundsson & Co.
Magnús Sigurjónsson
Sigurður Tómasson
Sigurjón Jónsson
Sigurþór Jónsson
Þorkell Sigurðsson
Einar Þórðarson.
Kristján Halldórsson
Stefán Thorarensen
f REYKJAVIK;
f HAFNARFIRÐI:
Á AKUREYRI:
Skúli K. Eiríksson
Þórður Jóhannsson
J. F. Michelsen
Á SAUÐÁRKRÓKI:
Fagmennirnir ábyrgjast vandaða vöru,
HANNES Á HORNINU
(Frh. af 5. síðu.)
ekki víst að nokkur friður sé til
að hlusta á útvarp, því allir við-
urkenna að laugardagskvöld eru ó-
næðissömustu kvöld vikunnar. Þá
má helzt reikna með gestum í heim-
sókn, unga fólkið að útbúa sig til
að fara ,,út í lífið“, heimilisfólkinu
langar til að fara í leiki eða þrautir
spila á spil o. s. frv. Það verður
að taka tillit til þess, að vilji mað-
ur hlusta á leikrit og hafá gaman
af, verður að ríkja algjör kyrrð
og ró, en flests annars útvarpsefnis
er vel hægt að njóta þótt verið
sé að skemmta sér annað um leið,
t. d. spila á spil.“
„MIG LANGAR TIL að heyra
þitt álit á þessu, Hannes! Hvort þér
finnst ekki, eins og mér og svo
mörgum öðrum, alveg sjálfsagt, að
hafa útvarpsleikritin helzt þau
kvöld, þegar sem flestir geta hlust
að (öll kvöld geta komið til
greina nema laugardags- og shnnu
dagskvöld). Útvarpið hefur svo
fjöldamargar leiðir til þess að
skemmta þeim á laugardagskvöld-
um, sem vilja skemmta sér við
að hlusta á útvarp: Upplestur
gamansagna, einsöngur, harmoniku
spil, gamanvísur o. s. frv.“
ÉG HEFI OFT ÁÐUR minnst á
þetta með leikritaflutninginn á
laugardagskvöldum og óskað eftir
því að leikritin væru flutt á eitt
hvert annað kvöld. Rök mín fyrir
þessu hafa að mestu verið þau
eömu og höfundarins. En það
eru „mektarbokkar“, sem stjórna
útvarpinu, eins og þið sjáið!
. .EN AF ÞE.SSU TILEFNI vil ég
minnast á Macbeth. Fyrsta ganga
bins nýja leikritaráðunauts var
ekki ágæt. Hér er um stórbrotið
leikrit að ræða, en ég veit að mikl-
um- þorra útvarpshlustenda hefur
þótt það of sterkt. Hinum — og
ég er einn þeirra — þótt músikin
allt of sterk. Kvenraddirnar heyrð
ust mjög illa og stundum alls ekki
og oft þurrkuðust setningar Þor
steins Ö. alveg út í nið hljómsins.
„BERGUR í BLÁFELLI skrifar
Ríkisstjórnin gaf út leiðbeiningar
ásamt áskorun til bifreiðastjóra
um að spara gúmmí og benzin,
eins og hægt væri. Eftir þessum
boðskap að dæma skyldi maður
ætla að allt væri gert til að halda
við vegunum, svo að þeir væru ak-
færir. En það hafa þeir ekki verið
síðan umferðin varð svona mikil,
þó unnið væri allt árið í nágrenni
Reykjvíkur og aðalvegunum í Ár
nessýslu. Nú skipar ríkisstjórnin
svo fyrir að öll vegavinna skuli
hætta um næstu mánaðarmót.“
ÞEIR sem unnið hafa í vegun-
um verða atvinnulausir, ,ekki þýð
ir að leita til Reykjavíkur, þó
að vinna þar sé nóg ennþá, því
að ekki er húspláss þar handa
þeim sem fyrir eru hvað þá fleir
um. Sumir af þessum vegamönn
um fóru í veginn í vor aðeins af
því að þeimi var gefin von af
verkstjóra að vinna yrði í vetur
líka. Á sama tíma eru kröfur um
að einni stétt sé tryggð fjárhags-
leg afkoma og styrkt með fleiri
miljónum úr ríkissjóði. Ég held
að við vegavinnumennn hlöfum
verið illa sviknir með þessari
stöðvun vegavinnunar.“
VEL MÁ ÞETTA rétt vera hjá
bréfritaranum, en er ekki ógjörn
ingur að halda uppi vegavinnu á
vetrum? Væri það verk ekki lít-
ils virði, sem yrði unnið á veg-
um úti í vetrarveðrum og hinum
sífelldu umhleypingum?
ALÞYÐUBLAÐiÐ
»qui3A9U 'z anScpnfgu^
BoroarstjóriDD á
DDdC'
Flmmtugur í dag:

Frh. aí 4. síðu.
sambandslögunum, samkvæmt
ákvæðum þeirra sjálfra, en
það er engin móðgun við Dani
að segja að við slítum sambands
lögunum einhliða, þvert ofan í
ákvæði þeirra, vegna vanefnda
af þeirra hálfu!
Kröfuna um endurskoðun
mátti setja fram að efni til
þannig: Við ætlum að nota rétt
okkar samkvæmt samþandslög-
unum, til að kref jast endurskoð-
unar. Við vitum að samningar
geta ekki farið fram sem stend-
ur, en við vonum, að þeir geti
]Dað áður en 3 ár eru liðin, m.
ö. o., að þið verðið þá lausir
undan hlekkjum ykkar. Þetta
hefði sannarlega ekki verið
nein móðgun eða ögrun.
3. Er hægt að skoða samþykkt
alþingis 17. maí 1941 jafnframt
sem kröfu um endurskoðun?
Vegna orðalags tillögunnar
fannst mér við fyrstu athugun,
að það gæti verið vafasamt, en
við athugun á skjölum málsins
áá ég að á því getur enginn vafi
leikið.
Bjarni segir sjálfur, að Danir
hafi talið yfirlýsinguna frá 17.
maí 1941 kröfu um endurskoð-
un. Þetta sést ótvírætt af svar-
bréfi Staunings 31. maí 1941, og
þurfum við Bjarni þá ekki frek-
ar um það að deila.
En einnig íslenzka stjórnin
hefir í svarskeyti dags. 23.
júní 1941, við þessu bréfi, ekki
aðeins látið hjá líða að mótmæla
þessum skilningi Staunings,
heldur beinlínis á'ýótvíræðan
hátt látið í ljósi, aS hér væri
um að ræða kröfu um endur-
skoðun samkvæmt sambands-
lögunum.
í skeytinu segir svo um álykt
unina 17. maí 1941: „Tids-
punktet er netop det i Forbunds
loven forudsatte for Tilkende-
givelsen af Fremtidsforsætter,
hvilke Forsætter saavel som
Fnemsættielse straks'primo 1941
for Islands' Vedkorhinende be-
budet ved Altingsvedtagelser
1928 og 1937.“
Á íslenzku:
„Tíminn er einmitt sá, sem
gert er ráð fyrir í samhands
lögunum til þess að gefa til
kynna framtíðarfyrirætlan-
ir, en þessar fyrirætlanir
og það, að þær yrðu lagðar
ar fram í ársbyrjun 1941,
voru af íslands hálfu boð-
aðar með alþingissamþykkt-
um 1928 og 1937.“
Nú vita allir, að það hefir
enga réttarlega þýðingu, þótt
alþingi hafi 1928 og 1937 boðað
kröfu um endurskoðun í árs-
byrjun 1941, heldur einungis
hvenær krafan er sett fram
eftir árslok 1941. Og tilvísun ís-
lenzku stjórnarinnar í sím-
skeytinu til sambandslaganna
getur í þessu sambandi ekki
þýtt annað en að hún skoði sam
þykktina jafnframt sem kröfu
um endurskoðun.
En nú segja sambandslögin ó-
tvírætt, að samþykkt á einhliða
sambandsslitum geti ekki farið
fram á alþingi fyrr en 3 árum
eftir að krafa um endurskoðun
kom fram, þ. e. 3 árum eftir 17.
maí 1941, eða nánar tiltekið 20.
maí 1941, því þá var ályktun-
in tilkynnt dönsku stjórninni.
Eftir er þá að fullnægja því
ákvæði sambandslaganna, að
samningar fari fram. Það er
hægt að gera meira að segja á
einum degi eftir að Danmörk
verður aftur frjáls, ef svo ólík-
lega skyldi til vilja, að danska
stjórnin féllist ekki þegar á
sambandsslit með frjálsu sam-
komulagi.
B jarni Benediktsson gerir sér
tíðrætt um þjóðhollustu mína,
og samherja minnaT þessu máli,
og telur hana ekki upp á marga
fiska. Ég tel mig þar í betri fé-
lagsskap, en hann með sína
Moskvakadindla. Ég ætla ekki
að bera honum á brýn skort á

¥ DAG verður Óskar Jónsson,
prentari í Eddu, 50 ára.
Ekki er þó á honum að sjá, að
hann hafi lagt þenna árafjölda
að baki, því að hann er enn sem
fyrr hvatur í spori, lipur og
bjartsýnn, glaður og reifur, á-
hugamaður og ötull til starfa.
Að félagsmálum prentara hef
ir Óskar unnið vel og lengi,
enda er hann einlægur fylgis-
maður menningarhugsjóna
verkalýðsins. Hann er og prýði-
lega máli farinn,- gjörhugull og
sannfærandi í ræðu, sanngjarn
í dómum um menn og málefni
log 'hinn úrræðabezti í öllum
vanda. Það eitt kynni stéttar-
bræðrum hans að þykja á skorta
að hann væri hlédrægur um of
til þess að standa jafnan í fylk-
ingarbrjósti, en þess ber að*
minnast, að þeir, er þar hafa
staðið jafn vel og lengi sem
Óskar, eiga sanngjarna kröfu
um hæfilega hvíld, og svo hins
að Óskar mun að eðlisfari frem-
ur vera friðarins maður og
sættir manna en gunnreifur
bardagamaður.
Fæstir menn munu svo ham-
ingjusamir, að lífsstarf þeirra
fullnægi þeim að öllu leyti, fylli
hverja auða stund og sé í sam-
ræmi við þrár þeirra og hæfi-
leika. Þá velja menn sér oft
tómstundasýsl við sitt hæfi. Þar
hefir Óskar ekki valið af verri
endanum. Það er hljómlistin
sjálf, sem hann helgar tóm-
stundir sínar. Fyrst var hann í
lúðrasyeittinni Hörpu, og síðan
1 Lúðrasveit Reykjavíkur og
Hljómsveit Reykjavíkur og er
einn af stofnendum þeira beggja
Hefir þann starfað af fádæma
áhuga og fórnfýsi í þessum
sveitum báðum, og er óhætt að
fullyrða, að hljómlistarmenning
höfuðstaðarins á honum margt
og mikið að þakka.
Óskar Jónsson er vinsæll
maður mjög, og þess mun hann
verða var í dag, er heillaóskir
vinanna streyma til hans. Fyrst
og fremst munu þó prentarar og
hljómlistarmenn hylla hann
sem einn af sínum beztu mönn-
um. Og Óskar á alla þessa vina
hylli skilið, því að hann er fyrst
og fremst drengur góður.
Þ. H.
Litlu telpunni, sem
lenti í biíeiðarslysinu
líður vel.
LITLU TELPUNNI Ásu
Esther, sem varð fyrir
flutningabifreiðinni á Gríms-
staðaholti fyrir helgina, líður nú
vel. Var hún flutt heim til sín,
þegar hún hafði verið rann-
sökuð í Landsspítalanum.
Það skal tekið fram, að telp-
an hljóp yfir götuna aftur und-
an strætisvagninum, en bifreið
in, sem ók yfir hana hafði kom-
ið á móti honum.
föðurlandsást, þótt hann þykist
ekki vita af þeim eiginleika hjá
mótstöðumönnum sínum. En
hann hefir látið tilfinningar
sínar og flokkspólitískt ofstæki
blinda sér sýn um það, hvað
múni affarasælast fyrir fram-
tíðarhagsmuni íslands. Hann
heldur að hamingja íslands,
sem algerlega sjálfstæðrar þjóð
ar, mælist á mælikvarða, sem
er aðeins brot úr hans eigin ör-
stuttu æfi. Ég hefi þá trú, að
þjóð minni vegni því betur,
sem hún treystir meir á reglur
drengskapar og velsæmis í við-
skiptum við aðrar þjóðir, og því
meir, sem hún virðir þær skuld-
bindingar, sem hún hefir tekið
á sig af sínum eigin frjálsa vilja.
Óskar Jónsson.
Nýtt heimspekirit:
Yandamái
mannlegs lífs.
Effir próf. Ágúsf H. Bjarnason.
NÝTT HEIMSPEKIRIT er
komið út eftir prófessor
Ágúst H. Bjarnason og heitir
„Vandamál mannlegs lífs“ og
er það fylgirit með árhók Há~
skóla fslands 1937—1938.
í inngangsorðum fyrir ritinu
segir prófessorinn meðal annars
„Þau vandamál mannlegs lífs,
sem hér eru tekin til meðferð-
ar, eru öll hin mikilvægustu.
Eru þau hugsuð og rædd út frá
ákveðnu siðferðilegu ajónar-
miði, því, að mannlífinu á þess
ari jörð fari fram, en ekki aft-
ur, og út frá þeirri sannfæringut
að vissir siðferðilegir eiginleik-
ar og siðferðileg breytni séu
nauðsynleg skilyrði ekki ein-
ungis fyrir heilbrigði lífsins,
heldur og fyrir framþróun þess,
vexti og viðgangi. En til þess
að þetta megi takast, verða
menn að kynna sér sem best
allt það, er lýtur að erfðum og
uppeldi, temja sér mannkosti
eins og hófstillingu og hugrekkl
og góðan vilja, þroska góðvit
sitt, og sýna sig að heiðarleik,.
góðvild og réttlæti.“
HVAÐ SEGJA HTN BLÖÐIN?
(Frh. af 4. síðu.)
eiga að gera það íramvegis, eins
og þingeyski Frmsóknarmaðurinn
hvatti svo eindregið til um árið,
en formaður flokksins lýsir nú
fyrirmyndinni sem hinum stór-
feldasta svikára, sem íslands-
sagan hermir frá. Þykir mörgum.
mikið bera á milli, sem vonlegt
er. En þó er það ekki þessi á-
greiningur, sem mesta eftirtekt
vekur, heldur áminning sú, til
Tímaritstjórans, sem lesin verður
milli línanna og þeir skilja bezt,
sem fylgst hafa með pólitík Her-
mannsdeildarinnar í Framsóknar-
flokknum. Það er daðrið við kom-
múnismann, sem J. .1. hefir í huga,
þegar hann varar við uppgjöf-
inni fýrir útlenda valdinu. Og
hann ætlast til að Þórarinn skilji
það, að hverskonr sáttagerð eða,
samningar, sem fram færi miili
Framsóknar og komniúnista,
myndi verða jafnað við stórfeld-
ustu svik íslandssöguonar.“
Það lætur nú að líkindum, að
Jónas hafi ekki aðeins verið að
hugsa um löngu liðna menn og
atburði, þegar hann byrjaði að
skrifa um þá Ófeig í Skörðum
og Þorgeir Liósvetningagoða.
Ófeigur í Skörðum — það er
Jónas sjálfur En „svikarinn“
— Þorgeir Ljósvetningagoði —
það er Mermann!