Alþýðublaðið - 10.12.1943, Qupperneq 6

9
ALÞYÐtJBLAÐIÐ
Föstudagur 10. desember 1943»
\
\
i ,
Fyrsta
fiieiEdarútgáfa
af ritgerðum (essays)
, íslenzks höfundar.
Álangar
eftir prófessor
SIGURÐ NORDAL
j Prófessor Sig'. Nordal mun
\
vera ástsælasti núlifandi rit-
höfundur þjóðarinnar. Vilji
j fólk kynnast fjölhæfni hans
og ritsnilld er það auðveldast
með því að lesa ritgerðir
hans. í fyrsta bindi Áfanga
er meðal annars ný og endur-
skoðuð útgáfa af „Lífi og
dauða“, en um helnýngur
bókarinnar er um annað efni.
Bókin er í mjög
vönduöu fiiand-
geröu afiskinnbandi
til JÓLAGJAFA
Því terlarg strlð —
Frh. af 5. síða.
förum og mistökum. Þetta er
bakgrunnur loftárása banda-
manna. Hins vegar er árangur
loftárása allt annar, þegar
þeim er beint gegn þjóð, sem
aldrei efafst um, að lokasigur-
inn verði hennar eins og raun-
in var um brezku þjoðina. En
þegar borgir verða fyrir löft-
árásum slíkum sem þeim,' er
Hamborg og fleiri þýzkar borg
ir hafa orðið fyrir, og íbúarn-
ir eru haldnir ugg og ósigur-
ótta, brjóta þær siðferðisþrek
og viðnámsþrótt fólksins. —
Þjóðverjum yæri það hins veg-
ar mikill húgarléttir, ef þeir
vissu að efnt væri tii gagnár-
ása af þeirra hálfu. Þegar stór-
árás hafði verið gerði á Miinc-
hen, var ko.mizr þannig að orði
í aðalmálgagni uazista þar í
borg: — Vér skulum minnast
fyrirheits forustumanna vorra
unj hefndarráðstafanir. Þýzka
þjoðin bíður með þrá þeirrar
stundar, er íeiðtogar vorir efna
fyrirheit sitt og greiða óvihun-
um hvert höggið öðru þyngra
með stórkostlegum gagnárás-
um. En þegar það bregst, að
leiðtogarnir efní þetta fyrir-
heit, hlýtur þjóðin að niissa
móðinn og bugast láta. Það
dylst heldur eigi, að Hitler hef-
ir sannfærzt um það, að stríðs-
gæfan hefir snúið við honum
baki. Áróður Göbbels er fyrir
gýg unninn. — Nú. er það hið
eina, sem að gagni kemur til
þess að hemja þýzku þjóðina,
að láta Himmler brjóta sér-
hvem mótþróa og upprejstiar-
hug með hinltm raunhæfa en
grimmdarlegu ráðstófunum
sínum. í síðustu ræðu sinni lét
Hitler gersamlega hjá líða að
fjölyrða um það, hvernig hann
hygðist sigra óvinina. í þess
stað, lét hann sér um munn
fara ógnanir í garð þjóðar- J
sinnar. — í kjölfar ræðu þess- I
Ávaxtasett
með diskum
Vatnskönnusett
með glösum
Ávaxtaskálar
Kökudiskar
Kartöfluföt
Steikarföt
Fiskföt
Sósukönnur
Matarsíell
O. fl. ! I
Héiinshöfði h.f.
Aðalstræti 6 B. -— Sími 4958.
arar fylgdu svo óeirðir og aftök
ur. — En það er eigi unnt að
sigra í styrjöld með því að
myrða samlanda sína. Til þess
iverður að bera sigurorð af
herjum óvinanna í orrustum.
Það er engan veginn nægi-
lega að orði kveðið að segja,
að bandamenn efni til loftárása
gegn Þýzkalandi. Þar eru stór
orrustur háðar, ægimiklar loft-
árásir gerðar, sem markvíst
lama varnarmátt og fram
leiðslugetu Þýzkalands. Tjónið
af völdum loftsóknarinnar er
geysilegt og yrði eigi bætt nema
á löngum tíma. En Þjóðverjar
munu ekki eiga því að fagna,
að hlé verði á hinni miklu loft-
sókn. Hún mun halda áfram
og fara harðnandi, unz sigur er
unninn.
Niðurlag í næsta blaði.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN7
Frh. af 4, sfðu.
Meðal Sjálfstæðismanna í sveit-
um er vitanlega allt annað viðhorf
í þessum efnum. Með þeim væri
vel hægt að vinna og þeir munu
líka óska eftir samvinnu við Fram
sóknarmenn. Til þess að leyna fyr
ir þessum mönnum, hvernig ástatt
er um Sjálfstæðisflokkinn, eins og
hér hefir verið lýst, breiða íhalds-
öflin út rógsöguna um sársauka
Eysteins og Hermanns og Gunnar
Thoroddsen er látinn gera hana,
að sfóru „númeri“ í eldhúsumræð-
unum.
Geta Gunnar og félagar hans nú
séð nokkurn árangur iðju sinnar,
þar sem grein E. Th. er.“
Þetta kallar „Tíminn“ „Aðvör-
un rétt fyrir slys“ — Nægir að-
vörunin — eða verður slys? —
Svo mikið er að minnsta kosti
víst, að nú eru hafnar allat-
kvæðamiklar innanflokksdeilur
í Framsóknarfloknum — til
hverra tíðinda, sem þar kann
svo að draga.
Skylda skal skipasmíða-
stöðvar til að láta rannsaka
I
stöðugleika skipanna.
IlfttoB til alpinps frá Farmannasambaniiian.
|7 FTIRFARANDI áskor-
un sendi Farmanna- og
Fiskimannasambandið í gær
til sjávarútvegsnefndar neðri
deildar alþingis: „Farmanna
og Fiskimanasamband ís-
lands leyfir sér hérmeð að
fara þess á leit við háttvirta
sjávarútvegsnefnd n. d. al-
þingis. að hún hlutist til um,
að flutt verði nú á yfirstand-
andi þingi, frumvarp til 1. er
skyldi skipasmíðastöðvar til
þess að rannsaka eða láta
rannsaka, stöðugleika (Met-
acentric stability) á nýjum
skipum, sem þær byggja. Og
einnig ef skipum er breytt,
svo að ætla má, að breytihg
in hafi áhrif á sjóhæfni
þeirra.
Skipaskoðun ríkisins sé
falið að sjá um, að þessum
ákvæðum sé framfylgt.“
f greinargerð, sem Far-
mannasambandið hefur látið
fylgja þessari áskorun, segir:
Eins og kunnugt er, hafa smíð
ar stærri skipa farið mjög í vöxt
hér á landi á undanförnum ár-
um, og eiga eflaust eftir að auk-
ast enn meira, að fenginni
reynslu og auknu trausti á eigin
getu. Yfirleitt má segja, að ný-
smíðar okkar hafi þótt bæði
vandaðar og traustar, að efni og
frágangi, og eigendur jafnt sem
sjómenn verið ánægðir með skip
in. Má segja að í þeim efnum
hafi verið vel af stað farið, og
ber það eflaust að þakka að
jöfnu, bæði skipasmiðum, eig-
endum og löggjafarvaldi, en all
ir þessir aðilar hafa verið sam-
huga í því, að vanda sem bezt til
allra nýbygginga. >
En á þessum síðustu árum
hafa orðið ýmsar breytingar
bæði á siglingum okkar og fisk
veiðum, að sumu leyti vegna
nýrra aðferða og tækni og að
sumu leyti af ýmsum öðrum
ytri ástæðum. Þetta hefir or-
sakað að bæði hefir orðið að
breyta ýmsum af eldri skip-
um okkar og einnig að byggja
hin nýju af öðrum gerðum, en
áður tíðkaðist ,til þess að mæta
hinum nýju aðstæðum.
Nú er það vitað mál, að allar
meiriháttar breytingar á skip-
um, orsaka að jafnvægi skips-
ins breytist að einhverju leyti
frá því sem áður var, og getur
það verið á ýmsa vegu, s eftir
því í hverju bréytingin er fólg-
in. Hið sama gildir einnig um
skip, sem byggð eru með nýju
lagi, eða af nýrri gerð. Jafn-
vægi þeirra getur að ýmsu leyti
verið gjörólíkt eldri skipa af
svipaðri stærð. En jafnvægi
skips er grundvöllurinn undir
sjóhæfni þess og öryggi, og þess
vegna þess virði, að því sé gef-
inn náinn gaumur í öllum slík-
um tilfellum.
Því miður vérður ekki sagt, að
svo hafi alltaf verið hér undan-
farin ár, og er það mörgum sjó-
manninum alvarlegt áhyggju-
efni, því enda þótt stöðugleiki
skips sé ekki eingöngu háður
smíðalagi þess, heldur og fyrir-
\
komulagi hleðslunnar, þá er þó
höfuðatriði málsins, að skipið
frá upphafi sé þannig úr garði
gert, að engin ástæða sé til þess
áð óttast ósjóhæfni þess af þeim
orsökum.
Hér á landi er eftirlit með
skipum orðið allvíðtækt, og að
því er vér bezt vitum, þá er þess
vandlega gætt við allar nýsmíð
ar, að kröfum hins opinbera um
styrkleika og traustan útbúnað
sé fylgt. Hins vegar vitum vér
ekki til, að í slíkum tilfellum
séu gerðar neinar athuganir eða
mælingar, í þeim tilgangi, að fá
upplýsingar um jafnvægi skips-
ins, en að okkar áliti væri slíkt
mjög mikils virði fyrir alla að-
ila.
Af framangreindum orsökum
viljum vér benda á, að við telj-
um það mjög æskilegt fyrir
alla aðila, að löggjafinn hlutað-
ist til um, að jafnvægisathug-
anir yrðu gerðar á hverju ný-
smíðuðu eða umbyggðu skipi,
eftir nánari fyrirmælum og und
ir eftirliti skipaskoðunar ríkis-
ins.“
SJötug:
Guðbjörg Guðmunds-
döltir, Freyjugötu 27
Þú hefir, Guðbjörg, heims
um stræti
oft haft í fangið þungan gust.
Og utanhalt við eftirlæti
í anda skynjað dyn um bust.
En hefir þó með létta lund
á lífið horft á kaldri stund.
Þú situr enn með sólarbrosi
í sæti þínu hugar-glöð,
þó hafir lent í löngu vosi
um línubogin straumavöð
og kynnzt við efnatökin tvö
um tíföld liðin árin sjö.
Ég óska þess, að síðdags
sunna
þig signi geislum blessunar
við opna marga auðnubrunna
og ylblæ, þér til lyftingar. —
Með bjartra daga blys í
mund
stíg brosum vígð að aftan-
stund!
Jón frá Hvoli.
Lífiið hús
tvö herbergi og eldhús, er
til sölu. Söluverð er kr.
25 000,00 og útborgun kr.
16 500,00. — Nánari upp-
lýsingar gefur
BALDVIN JÓNSSON, hdl.
j Vesturgötu 17. Sími 5545.
Félagslíf.
Septfmufundur
í kvöld kl. 8.30. Grétar Fells
flytur erindi: Dauðinn og
dómurinn. Gestir velkomnir.
Víðlesnasti
höfundur Ameríku
6 af bókum hans
hafa náð metsölu.
Hendrik Willem van Loon
hefir skrifað 30 bækur um
ólík efni, en sú frægasta
þeirra er
Frelsisbarálfa
mannsandans,
sem er nýkomin út í þýðingu
Niels Dungal, prófessors. —
Þetta er unaðsleg bók, fjör-
lega og alþýðlega skrifuð.
Bókin er bundin í
alskinn tii Jólagjafa
Úfbreiðið Alþýðublaðið.
Algerð nýjung
í íslenzkri bókmenntasögu.
Jón Thoroddsen
©g skáSdsögur lians
eftir
Steingrím J. Þorsteinsson. I
í þessu mikla riti, sem er
yfir 700 síður í tveim bind-
um, er meðal annars gerð
•nákvæm grein fyrir þeim lif-
andi fyrirmyndum, sem Jón
hefir haft að sögupersónum
sínum. Með því er sýnt,
hvernig skáldsögur hans eru
sprottnar beint úr samtíð og
þjóðlífi. — Aldrei fyrr hefir
komið ut jafnvíðtæk rann-
sókn á ævi, ritum og um-
hverfi nokkurs íslenzks rit-
höfundar frá seinni öldum.
Bækurnar eru
prýddar fjölda mynda.
Fást í liandgerðu
alskinni